Η ΗΡΩΙΚΗ ΕΞΟΔΟΣ ΤΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΩΝ ΚΑΙ Η ΚΑΤΟΧΙΚΗ ΑΔΙΕΞΟΔΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΥΛΩΝ “ΥΒΡΙΔΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ” ΤΟΥ ΠΡΟΤΕΚΤΟΡΑΤΟΥ

Ἡ ἡρωϊκή ἔξοδος τῶν ἐλευθέρων πολιορκημένων
τοῦ Μεσολογγίου καί ἡ κατοχική ἀδιέξοδος
τῶν ὑποδούλων πολιορκημένων τοῦ προτεκτοράτου τῆς Μέρκελ

.       Ἀφορμή γιά τήν πιό κάτω δημοσίευση ἔδωσε ἕνα ἔξοχο καί πρωτότυπο βιβλίο τοῦ κ. Νικολ. Σπ. Βούλγαρη, «Τό Μεσολόγγι τῶν Ἰδεῶν, ἑρμηνεία τῆς ἀπόφασης τῆς ἐξόδου».
.       Ποιός θά τό περίμενε, φίλοι ἀναγνῶστες, ὅτι τό ἀνδρεῖο φρόνημα καί τό βροντερό ἄκουσμα «ἐλευθερία ἤ θάνατος» τῶν σκλαβωμένων Ἑλλήνων θά τό ἀντικαθιστοῦσαν οἱ ὑβριδικοί σημερινοί «Ἕλληνες» μέ τά παγερά χαμόγελα τῆς ἐσχάτης προδοσίας στό στόμα καί τῆς ὑπογραφῆς μνημονίων ὑποτέλειας καί κατοχῆς;
.         Ποιός θά τό περίμενε ὅτι τό ἡρωϊκό αἷμα ἀπό τίς σφαγές τῶν «ἐλευθέρων πολιορκημένων» τά μεσάνυκτα τῆς 10ης Ἀπριλίου 1826, θά τό ἀντικαθιστοῦσε ἡ μαύρη μελάνη τῶν «ἐθελόδουλων προδοτῶν» τῆς ντροπῆς καί τῆς ἐθνικῆς ἀτίμωσης;
.        Ἄς διαβάσουμε τοὐλάχιστον μέ βουρκωμένα μάτια τό κείμενο τῆς ἐξόδου, γιά νά ριγήσουμε ἀπό τό μεγαλεῖο τῆς ψυχῆς καί τοῦ ἤθους τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ Μεσολογγίου!!

.        Ἦταν πρωί, Σάββατο τοῦ Λαζάρου 10 Ἀπριλίου τοῦ 1826, ὅταν συγκροτήθηκε τό νεκροδόξαστο ἐκεῖνο Συμβούλιο ἀποφάσεως. Ἦταν ἕνα συμβούλιο θανάτου! Οἱ καπεταναῖοι εἶχαν ἀναλάβει νά διερευνήσουν, μέ ἀνιχνευτές, τήν ὕπαρξη μυστικοῦ δρόμου-διόδου γιά ἀκίνδυνο πέρασμα τῶν ἐλεύθερων πολιορκημένων στήν ἐλευθερία. Κανένας ὅμως δέν ἔφερε ἐλπιδοφόρα πληροφορία. Οἱ λόγμες καί οἱ στενωποί φυλάγονταν ἄγρυπνα ἀπό τούς πολιορκητές σέ βάθος χώρου καί τόπου. Γενική ἦταν ἡ κατήφεια καί ἡ σιωπηλή θλίψη. Τη σιωπή τῆς στιγμῆς ἔσπασε ἡ βροντώδης καί σταθερή ἔκρηξη τοῦ τρανοδύναμου ἀρχηγοῦ τῆς Φρουρᾶς, τοῦ Θανάση Ραζή-Κότσικα.

– «Ὑπάρχει δρόμος ὀρέ!»
– «Ποιός εἶναι, στρατηγέ, καί δέν τόν λές τόση ὥρα;», διαμαρτυρήθηκαν ὅλοι οἱ παριστάμενοι.
– «Εἶναι ὁ δρόμος τοῦ Θεοῦ», φωνάζει.

.        Ὅλοι ὀρθοστηλώθηκαν καί κατανόησαν μονοστιγμής, ὅτι αὐτός ὁ δρόμος ἦταν τῆς θυσίας, τῆς ἐξόδου, τοῦ ὁλοκαυτώματος!… Ἔπρεπε νά τόν ἀκολουθήσουν σάν θεϊκή ἐντολή καί σάν λαϊκή προσταγή πού ἕνας ὁλόκληρος λαός τήν ἀνέμενε γιά τή δόξα τοῦ γένους μέ τό βλέμμα στραμμένο σταθερά στήν ἀπεραντοσύνη τῆς ἱστορίας! Μέ αὐτή τή θυσία θ᾽ἀχολογοῦσαν τά βουνά καί οἱ κάμποι θ᾽ ἀντιβούιζαν, στέλνοντας μηνύματα μέ πολλούς ἀποδέκτες.
.         Ἦταν ἀρκετός ὁ λόγος τοῦτος τοῦ Ραζῆ-Κότσικα γιά νά χαρακτηρίσουν πολλοί ἱστορικοί τό Μεσολόγγι: «Πολιτεία, κράτος τοῦ Θεοῦ»!
.        Τότε ὁ λόγος περνάει στόν Ἐθνάρχη! Κάλεσε ὁ Ρωγῶν νά δρομολογήσουν ὅλοι τό χρέος.

Τό κείμενο τῆς ἀπoφάσεως

«Ἐν ὀνόματι τῆς Ἁγίας Τριάδος»

.         Βλέποντες τόν ἑαυτόν μας, τό στράτευμα καί τούς πολίτας ἐν γένει μικρούς καί μεγάλους παρ᾽ ἐλπίδα ὑστερημένους ἀπό ὅλα τά κατεπείγοντα ἀναγκαῖα τῆς ζωῆς πρό 40 ἡμερῶν καί ὅτι ἐκπληρώσαμεν τά χρέη μας ὡς πιστοί στρατιῶται τῆς πατρίδος εἰς τήν στενήν πολιορκίαν ταύτην καί ὅτι, ἐάν μίαν ἡμέραν ὑπομείναμεν περισσότερον, θέλομεν ἀποθάνει ὄρθιοι εἰς τούς δρόμους ὅλοι.
.         Θεωροῦντες ἐκ τοῦ ἄλλου ὅτι μᾶς ἐξέλιπεν κάθε ἐλπίς βοηθείας καί προμηθείας, τόσον ἀπό τήν θάλασσαν καθώς καί ἀπό τήν ξηράν ὥστε νά δυνηθῶμεν  νά βαστάξωμεν, ἐνῷ εὑρισκόμεθα νικηταί τοῦ ἐχθροῦ, ἀποφασίσαμεν ὁμοφώνως:
.         Ἡ ἔξοδός μας νά γίνη βράδυ εἰς τάς δύο ὥρας τῆς νυκτός 10 Ἀπριλίου, ἡμέρα Σάββατον καί ξημερώματα τῶν Βαΐων , κατά τό ἑξῆς σχέδιον, ἤ ἔλθῃ ἤ δέν ἔλθῃ βοήθεια:

Α´.  – Ὅλοι οἱ Ὁπλαρχηγοί οἱ ἀπό τήν Δάμπιαν τοῦ Στορνάρη ἕως εἰς τήν Δάμπιαν τοῦ Μακρῆ, μέ τούς ὑπό τήν ὁδηγίαν των, μία κολώνα, νά ριχθοῦν εἰς τήν δάμπιαν τοῦ ἐχθροῦ εἰς τήν ἀκρογιαλιάν, εἰς τό δεξιόν. Ἡ σημαία τοῦ στρατηγοῦ Νότη Βότζιαρη θέλει μείνει ἀνοικτή, ὡς ὁδηγός τοῦ σώματος τούτου. Ὁ Στρατηγός Μακρῆς νά τήν συνοδεύσῃ μέ εἰδήμονες, ὅπου γνωρίζουν τόν τόπον.

Β´. – Ὅλοι οἱ Ὁπλαρχηγοί οἱ ἀπό τήν Δάμπιαν τοῦ Στρατηγοῦ Μακρῆ ἕως εἰς τήν Μαρμαροῦν μέ τούς ὑπό τήν ὁδηγίαν των, μίαν κολώνα ὅλοι, νά ριχθοῦν εἰς τόν  προμαχῶνα ἀριστερά κατά τῶν ἐχθρῶν. Ὁ στρατηγός Μακρῆς, μέ τήν σημαίαν του ἀνοικτήν, θέλει εἶναι ὁ ὁδηγός τοῦ σώματος τούτου, ἀριστερά.

Γ´. – Διά νά μή μπερδευθῇ τό Στράτευμα μέ ταῖς φαμελλιαῖς, δίδεται τό γεφύρι τῆς Δάμπιας τοῦ Στορνάρη, καί ὅλοι οἱ φαμελλῖται, ἐντόπιοι καί ξένοι, νά ταῖς συνοδεύσουν καί νά διαβοῦν ἀπ’ ἐκεῖ. Τά δύο γεφύρια εἶναι τό μέν διά τήν δεξιάν κολώναν καί τό τῆς Λουνέττας διά τήν ἀριστεράν.

Δ´. – Κάθε ὁπλαρχηγός νά σηκώνη τούς στρατιώτας του ἀνά ἕναν ἀπό τόν προμαχῶνά του, ὥστε ὁ τόπος νά μείνη εὔκαιρος ἕως εἰς τήν ὕστερην ὥραν.

Ε´. – Οἱ ἀπό τήν Μαρμαροῦν, ἅμα σκοτειδιάση, νά τραβηχθοῦν ἀπό ἕνας-ἕνας καί νά σταθοῦν εἰς τήν Δάμπιαν τοῦ Χορμόβα.

ϛ´. – Ὁ Τζιανβέλας, μέ ὅλον τόν Βοηθητικόν σῶμα, νά μείνη ὀπισθοφυλακή` αὐτός μέ ὅλους θέλει περιέλθει ὅλον τόν γύρον τοῦ Φρουρίου νά δώση τήν εἴδησιν εἰς ὅλους καί νά τούς πάρη μαζί του.

Ζ´. – Τό σῶμα τῆς Κλείσοβας, ὁδηγούμενον ἀπό τούς Ὁπλαρχηγούς του, νά ἐξέλθη μέ τά πλοιάρια εἰς τήν μίαν της νυκτός, σιγανά, καί ἅμα φθάση εἰς τήν ξηράν νά σταθῆ ἕως εἰς τάς 2 ὥρας, ὅπου θά γίνη τό κίνημα ἀπ’ ἐδῶ, νά κινηθῆ καί αὐτό.

Η´. – Ὁ τόπος, τό σημεῖον τῆς διεθύνσεώς μας, θέλει εἶναι ὁ Ἅγιος Σιμεός. Οἱ ὁδηγοί θέλουν προσέχει νά συγκεντρωθοῦμεν ἐκεῖ ὅλοι.

Θ´. – Οἱ λαγουμτζῆδες νά βάλουν εἰς τά φυτίλια φωτιά, λογαριάζοντες νά βαστάξουν μετά τήν ἔξοδόν μας μίαν ὥρα ἐπέκεινα. Τό ἴδιον νά ὁδηγηθοῦν καί οἱ εἰς τάς πυριτοθήκας εὑρισκόμενοι ἀσθενεῖς καί χωλοί. Ἠξεύρομεν ὅλοι τόν Καψάλην.

Ι´. – Ἐπειδή θά πληγωθοῦν καί πολλοί ἐξ ἡμῶν εἰς τόν δρόμον, κάθε συνδροφος χρεωστεῖ νά τόν βοηθῆ καί νά παίρνη καί τ’ ἅρματά του, καί ἐάν δέν εἶναι ἐκ τοῦ ἰδίου σώματος.

ΙΑ´. – Ἀπαγορεύεται αὐστηρῶς κανένας νά μή ἁρπάξῃ ἅρμα συνδρόφου τοῦ εἰς τόν δρόμον, πληγωμένου ἤ ἀδυνάτου, ἀργυροῦν ἤ σιδηροῦν καί φύγῃ. Ὅπου φανῇ τοιοῦτος, μετά τήν σωτηρίαν μας θέλει δίδει τό πράγμα ὀπίσω καί θέλει θεωρεῖσθαι ὡς προδότης.

ΙΒ´. – Οἱ φαμελλίται ὅλοι, ἅμα προκαταλάβουν τούς δύο προμμαχώνας αἱ ἄλλαι δύο κολώναις, θέλουν κινηθῇ ἀμέσως, ὥστε νά περιστοιχισθοῦν ἀπό τήν ὀπισθοφυλακήν.

ΙΓ´. – Κανένας νά μή ὁμιλήσῃ ἤ φωνάξῃ τήν ὥραν τῆς ἐξόδου μας, ἕως ὅτου νά πέσῃ τό δουφέκι εἰς τό ὀρδί τοῦ Κιουταχῆ ἀπό τήν βοήθειαν ὁπού περιμένομεν καί ἐάν, κατά δυστυχίαν, δέν ἔλθουν βοήθειαν οἱ ὄπισθεν, πάλιν θέλουν κινηθῇ ἀμέσως, ὅταν κινηθοῦν αἱ σημαῖαι.

ΙΔ´. – Ὅσοι τῶν ἀδυνάτων πληγωμένων ἐπιθυμοῦν νά ἐξέλθουν καί δύνανται, νά εἰδοποιηθοῦν ἀπό τά σώματά των τοῦτο.

ΙΕ´. – Τά μικρά παιδιά ὅλα νά τά ποτίσουν ἀφιόνι οἱ γονεῖς, ἅμα σκοτειδιάσῃ.

Ιϛ´. – Τό μυστικόν θέλει τό ἔχομεν: «Καστρινοί καί Λογγίσιοι».

ΙΖ´. – Δία νά εἰδοποιηθοῦν ὅλοι οἱ Ἀξιωματικοί τό σχέδιον, ἐπιφορτίζεται ὁ Νικόλας Κασομούλης, γραμματεύς τοῦ Στορνάρη, νά περιέλθῃ ἀπό τώρα νά τούς διαβάσῃ, ἰδιαιτέρως εἰς τόν καθέναν. Ἐάν δέ, εἰς αὐτό τό διάστημα, ἔξαφνα φανῇ ὁ στόλος μας, πολεμῶν καί νινῶν νά μείνωμεν ἕως ὅτου ἀνταποκριθοῦμεν.

Ἐν Μισολογγίῳ 10 Ἀπριλίου 1926»

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ

.       Θρήνησε τήν θυσία τοῦ Μεσολογγίου ἡ Ἑλλάδα. Θρήνησε ἡ Εὐρώπη. Θρήνησε ὁ κόσμος ὅλος. Ἡ ἀντάρα ἀπ’ τόν χαλασμό σκέπασε καί κατακεραύνωσε τούς σκεπτικιστές διανοητές καί λογίους. Βουβάθηκαν πρός στιγμήν. Τά κλάματα τῶν γυναικῶν κυκλοφόρησαν καί ἀκούστηκαν στούς αἰθέρες. Οἱ βόγκοι τῶν πολεμιστῶν ἔγιναν σιωπηλοί κροταλισμοί στούς ἀμφισβητίες τῶν «πολιτισμένων» λαῶν. Ἐκείνη τήν ὥρα, πού τό μαντάτο περιφερόταν ἀπό στόμα σέ στόμα, πολλοί ἦταν πού ζητοῦσαν νά μάθουν τό πῶς; καί τό γιατί; Κανένας ὅμως δέν ἔδινε ἐξηγήσεις, γιατί κανένας δέν γνώριζε τήν αἰτιολογία πού ἔγραφε ἡ ἀπόφαση.
.        Ἡ σκέψη τοῦ Γέρου τοῦ Μοριᾶ, τοῦ Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, λίγες μέρες μετά τό μεγαλούργημα, μέ στοχασμό καί διορατικότητα πλησιάζει στό μήνυμα τῆς ἐξόδου. Τραντάζει τήν ὡριαία σιωπή τῆς Κυβέρνησης τοῦ Ναυπλίου. Φωνάζει πανηγυρικά, ὅπως θά τό ’θελαν οἱ ἐξοδίτες. Λέγει: «Τό Μεσολόγγι κράζει καί μᾶς δίνει ἐντολή νά στείλουμε στίς Εὐρῶπες δικούς μας ἀντιπροσώπους καί ν’ ἀξιώσουμε μόνοι μας ἀναγνώριση δικαιωμάτων καί λευτεριᾶς».
.        Ἔτσι καί ἔγινε! Οἱ ἀντιπρόσωποι, πῆγαν. Οἱ πόρτες τῆς Εὐρώπης ἄνοιξαν. Ὁ σκεπτικισμός της μίλησε μέ τά λόγια τοῦ περιβόητου ἐκείνου Μέττερνιχ: «…μᾶς πρόλαβε τό Μεσολόγγι»!
.       Ἦταν ἄταφα ἀκόμη τά σώματα τῶν ἡρώων καί οἱ καπνοί ἀνέβαιναν σάν λιβανωτός στούς αἰθέρες, ὅταν τή Μ. Τετάρτη τό βράδυ ὁ βασιλιάς τῆς Γαλλίας, ὁ Κάρολος ὁ Ι΄, ἀναφωνεῖ ἀπ’ τόν ἐξώστη τῶν ἀνακτόρων: «Ἔπεσε τό Μεσολόγγι; Ζήτωσαν οἱ Ἕλληνες»!
.          Πρώτη ἀναγνώριση τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης ἀπό ἐπίσημα εὐρωπαϊκά χείλη.
ΑΙΤΙΑ: ΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ!
.         Ἔτσι ἀναπαύτηκαν οἱ ψυχές τῶν ἡρώων τοῦ Μεσολογγίου. Τό ὅραμα, γιά τό ὁποῖο θυσιάστηκαν, ἔγινε δίκαιο καί ἀλήθεια. ΕΓΙΝΕ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!