ΒΑΛΑΜΕ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΣΕ ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ

Βάλαμε τό Βυζάντιο σέ παρένθεση
Μανώλης Κοττάκης
ἐφημ. «ΕΣΤΙΑ», 30 Μαΐου 2023

«Κατασκευάζεται» νέος λαός μηδενικῆς ἐθνικῆς μνήμης

ΜΕΓΑΛΗ ΗΜΕΡΑ ἡ σημερινή. Ἡμέρα μνήμης. Ἡμέρα ἀναστοχασμοῦ. Ἡμέρα ἐθνικῆς ταυτότητας. Ἀλλά παρ’ ὅτι ἔχει ἐπικρατήσει δεκαετίες τώρα νά ὀνομάζεται «ἀποφράς», ἐπιτρέψτε μου νά κάνω σήμερα μία διαφορετική προσέγγιση. Ἀντί τῶν κλασσικῶν «σώπασε κυρά Δέσποινα καί μήν πολυδακρύζεις» ἐπιλέγω μία διπλή ἄσκηση.
.                 Ἄσκηση ἐθνικῆς αὐτοπεποίθησης καί ἄσκηση ἐθνικοῦ προβληματισμοῦ. Γιά τήν ἄσκηση αὐτή ἀξιοποίησα καί τό τιμητικό βῆμα πού μοῦ παρεχώρησαν τό Σάββατο τό ἀπόγευμα ὁ Σύλλογος Ἐπιστημόνων Χαλανδρίου «Εὐριπίδης» καί ὁ Σύνδεσμος Μικρασιατῶν Κωνσταντινουπολιτῶν «Ρίζες».
.                    Ἔχουμε ἄραγε ἀναρωτηθεῖ γιατί κάθε χρόνο τέτοια μέρα διεξάγονται φιέστες στήν Κωνσταντινούπολη; Γιατί γίνονται ἀναπαραστάσεις τῆς ἁλώσεως στήν τουρκική τηλεόραση; Ἔχουμε συνειδητοποιήσει γιατί τόσο πολύ πανηγυρίζουν οἱ γείτονες πού μετέτρεψαν τήν Ἁγία Σοφία σέ τζαμί; Νά σᾶς πῶ!
.                    Ἡ ἀναπαράσταση τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως συνιστᾶ ὁμολογία. Οἱ γείτονες ἀναγνωρίζουν ὅτι κατέλαβαν κάτι πού δέν ἦταν δικό τους. Οἱ γείτονες ἀναγνωρίζουν ὅτι κατέλαβαν κάτι πού ἀνῆκε σέ ἄλλους, καί τούς ἦταν ξένο. Τόσο ξένο πού ὅταν τό ἀπέκτησαν γιά νά δημιουργήσουν τήν ὀθωμανική αὐτοκρατορία, ἀντέγραψαν πλήρως τήν δομή τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας.
.                    Τόσοι αἰῶνες πέρασαν ἀπό τότε, καί ἐκτός ἀπό πολυκατοικίες καί κανάλια στόν Βόσπορο, οἱ γείτονες δέν ἄφησαν τό παραμικρό ἀποτύπωμα στήν Κωνσταντινούπολη. Δέν παρήγαγαν πολιτισμό. Ἡ ἀναπαράσταση τῆς ἁλώσεως ἀποδεικνύει ὅτι τό φάντασμα τοῦ τελευταίου αὐτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου πλανᾶται ἀκόμη πάνω ἀπό τήν βασιλεύουσα Κωνσταντινούπολη καί μέ τίς φιέστες προσπαθοῦν νά τό ξορκίσουν.
.                    Ἡ μετατροπή τῆς Ἁγίας Σοφίας σέ τέμενος εἶναι ἐπίσης βασικός λόγος γιά νά δείχνουμε
κατανόηση στούς γείτονες. Γιατί ἀποδεικνύει κάτι ἄλλο: τήν ἀνασφαλῆ τους ταυτότητα. Δέν ἔχουν ξεκάθαρη ἐθνική ταυτότητα οἱ Τοῦρκοι, ἀγαπητοί! Δέν ἔχουν δικά τους ἔργα! Δέν δύνανται νά αὐτοπροσδιοριστοῦν. Προσπαθοῦν μονίμως νά ἑτεροπροσδιοριστοῦν μέσα ἀπό τά ἔργα τῶν ἄλλων πολιτισμῶν. Τά δικά μας ἑλληνικά ἔργα. Μέ τήν Ἁγία Σοφία, μέ τά ἀρχαῖα τῆς Ἐφέσου, μέ ὅ,τι τούς ἀφήσαμε. Γιατί στήν πραγματικότητα δέν φύγαμε ποτέ. Εἴμαστε ἀκόμη ἐκεῖ. Στήν Σμύρνη, μέ τήν τραγουδιστή ἑλληνική προφορά πού τούς ἀφήσαμε γιά κληρονομιά στά χείλη τους. Στήν Παναγία Σουμελᾶ, μέ τήν κρυφή γοητεία τοῦ Χριστιανισμοῦ σέ ἐξισλαμισθέντες πού ἐσχάτως βαπτίζονται χριστιανοί.
.                    Ἀκόμη καί στά βήματα τοῦ πυρρίχιου πού χόρεψε ὁ Ἰμάμογλου στήν Τραπεζοῦντα. Ἐκεῖ εἴμαστε! Σκεφτεῖτε! Ὑπάρχει περίπτωση νά γίνει ποτέ ἰσλαμικό κάτι πού ὀνομάζεται «Ἁγία Σοφία»;
.                    Καταλαβαίνουν ἄλλως τε καί οἱ ἴδιοι ὅτι οἱ πύραυλοι, τά drones, τά αὐτοκίνητα πού παράγουν, τά πυρηνικά ἐργοστάσια κ.λπ. δέν εἶναι πολιτισμός. Ἐνῷ ἡ σκέψη! Ἀκόμη καί τά σύμβολα στήν σημαία τους κλεμμένα εἶναι! Βυζαντινά. Τί σημαίνουν ὅλα αὐτά; Εἶναι καθαρό: Πρέπει νά ἐγκαταλείψουμε τήν ἐθνική μελαγχολία. Πρέπει νά σταματήσουμε νά πονᾶμε.
.                    Πρέπει ὅμως, ἀγαπητοί φίλοι καί φίλες, νά εἴμαστε σήμερα χαρούμενοι καί γιά ἕναν ἀκόμη λόγο. Ὁ ἰσχυρισμός ὅτι ἀκόμη καί σήμερα τά πνευματικά μας σύνορα ἐκτείνονται πολύ περισσότερο ἀπό τά φυσικά, ὅπως ἀποδεικνύεται ἀπό τήν ἴδια τήν ζωή. Δέν εἶναι λόγος κενός. Τό ζοῦμε. Δέν ὀνειρευόμαστε. Τό Βυζάντιο καί ἡ Κωνσταντινούπολη δίνουν τό «παρών» κάθε μέρα στίς ζωές μας. Στήν καθημερινότητά μας. Στήν διεθνῆ σκηνή. Ἁπλῶς δέν τό γνωρίζουμε. Μᾶς διαφεύγει. Ἔπρεπε νά δοῦμε τήν τελετή στέψης τοῦ Βασιλέως τῆς Ἀγγλίας –πλήρης ἀντιγραφή τοῦ Βυζαντινοῦ τυπικοῦ στέψεως αὐτοκράτορος– μαζί μέ βυζαντινούς ὕμνους μέ εἰκόνες τῆς Παναγίας καί τοῦ Χριστοῦ γιά νά κατανοήσουμε τήν ἀκτινοβολία τῆς Ὀρθοδοξίας μας. Χρειάστηκε νά ἀρνηθεῖ ἡ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας νά ἀσπαστεῖ τό Ἱερό Εὐαγγέλιο τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας, καί νά γίνει φασαρία, γιά νά μάθουμε ὅτι ὁ Ἀρχιεπίσκοπος τήν ὑποδέχεται στήν εἴσοδο τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ ὅπως ἀκριβῶς ὑποδεχόταν ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης τόν Αὐτοκράτορα στήν Ἁγία Σοφία. Ἔπρεπε νά διαβάσουμε τίς σκέψεις μίας ξένης Πρωθυπουργοῦ, τῆς Ἰταλίδας Τζώρτζιας Μελόνι στό τελευταῖο βιβλίο της, γιά νά συναισθανθοῦμε γιατί ἡ Ἅλωση θεωρήθηκε κομβικό γεγονός γιά τήν παγκόσμια ἱστορία. Ναί, ἡ Μελόνι πού δηλώνει χωρίς ἐνοχές χριστιανή στήν αὐτοβιογραφία της κάνει κάτι πού ἔχει νά πράξει χρόνια τώρα Ἕλλην Πρωθυπουργός. Ἀναφέρεται στόν ἡρωικό Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο!
.                    Δέν πειράζει ὅμως πού ἀγνοοῦμε. Θά μάθουμε σιγά-σιγά. Κάθε φορά πού ἑορτάζουμε ἕναν Κωνσταντῖνο καί μία Δέσποινα, τό Βυζάντιο τιμοῦμε. Κάθε φορά πού ἐπισκεπτόμαστε τήν Μονή Τιμίου Προδρόμου στίς Σέρρες, πού ἦταν θέρετρο αὐτοκρατόρων, τό Βυζάντιο τιμοῦμε. Κάθε φορά πού ἐπισκεπτόμαστε Μονές τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί διαβάζουμε χρυσόβουλα ἤ βλέπουμε σωζόμενες στολές αὐτοκρατόρων, στό Βυζάντιο ὑποκλινόμαστε. Κάθε φορά πού πᾶμε στόν Μυστρᾶ, στόν χῶρο πού ἐστέφθη αὐτοκράτωρ ὁ Παλαιολόγος, στό Βυζάντιο βρισκόμαστε. Καί κάθε φορά πού βλέπουμε τό βίντεο τῆς συγγνώμης τοῦ Πάπα Ἰωάννη Παύλου στόν Ἀρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο γιά τίς ληστεῖες τῶν Λατίνων στήν πρώτη ἅλωση τοῦ 1204, τό Βυζάντιο ἀκτινοβολεῖ.
.                    Ἀνάμεσα στό ἀτομικό καί τό παγκόσμιο μεσολαβεῖ πάντα τό ἐθνικό. Τό ἐθνικό εἶναι ἡ ρίζα τοῦ κόσμου. Τό Βυζάντιο εἶναι λοιπόν ἐδῶ. Ἐμεῖς ποῦ εἴμαστε; Εἶναι τό ἐρώτημα. Ἡ Ἑλένη Ἀρβελέρ ἔχει καταγγείλει ὅτι «βάλαμε τό Βυζάντιο σέ παρένθεση. 1000 χρόνια σέ παρένθεση. Ξέρετε καμμιά ἄλλη αὐτοκρατορία νά ἔχει ζήσει χίλια χρόνια;». Ὁ Ἐλύτης γράφει: «Ὅταν μπαίνω σέ ἕνα ἐρημοκλῆσι καί βλέπω σβησμένες τίς τοιχογραφίες, νιώθω βυζαντινός. Σά νά ἦταν τό σόι μου».
.                    Σέ αὐτό τό σημεῖο, ἀπό τήν φάση τῆς αὐτοπεποίθησης, ἐπιτρέψτε μου νά ἀνοίξω τήν εἰκόνα: Καλό τό παρελθόν, ἀλλά ἄς εἰσέλθουμε στήν φάση τοῦ ἀναστοχασμοῦ. Διότι διαβάζοντας καί πάλι τήν ἱστορία γιά νά θυμηθοῦμε πῶς «Ἑάλω ἡ Πόλις», διαπιστώνουμε ἔντρομοι ὅτι τά λάθη τοῦ 1204, τοῦ 1453, τοῦ 1922 στήν Σμύρνη, τοῦ 1974 στήν Κύπρο, τοῦ 1996 στά Ἴμια, ἔχουν κοινό παρονομαστή: Τά κάστρα πέφτουν ἀπό μέσα. Ἔτσι εἶναι ὅμως ἡ ἱστορία μας. Μιά ὑπόθεση λαθῶν. Τό μόνο πού μένει μετά ἀπό κάθε τραγωδία εἶναι ἕνας ἡγέτης πού ἔχει πεῖ «Ὄχι».
.                    Χρήσιμο ἱστορικό «Ὄχι». Γιατί πάνω στό «Ὄχι» τοῦ Κωνσταντίνου στό αἴτημα τοῦ Μωάμεθ νά παραδώσει τήν πόλη, πάνω στό «Ὄχι» τοῦ Παύλου Μελᾶ στήν Μακεδονία, πάνω στό «Ὄχι» τῶν καλογέρων στό Κούγκι, πάνω στό «Ὄχι» τοῦ Μεταξᾶ στόν Μουσσολίνι, πάνω στό «Ὄχι» τοῦ Παλληκαρίδη στήν Κύπρο, στηρίχθηκαν ὅλες οἱ ἑπόμενες γενιές γιά νά πᾶνε τήν πατρίδα μας παρακάτω. Χάρη σέ αὐτά τά «ὄχι» συνέχισε νά ἀνάβει τό κερί. Τό «Ὄχι» τοῦ Παλαιολόγου στόν Μωάμεθ καταξίωσε τήν αὐτοκρατορία στούς αἰῶνες. Σκέφτεστε τί ἄποψη θά εἴχαμε γιά τό Βυζάντιο ἄν ὁ Παλαιολόγος εἶχε πεῖ «ναί»;
.                    Καί ἔρχομαι τώρα στά δύσκολα. Τό κερί τρεμοπαίζει τά τελευταῖα εἴκοσι χρόνια, ἀγαπητοί φίλοι. Καί ἄν δέν ἔχει σβήσει μέχρι στιγμῆς, αὐτό ὀφείλεται στόν Θεό τῆς Ἑλλάδος. Γιά πόσο ὅμως θά συνεχίσει νά ἀνάβει καί νά φωτίζει τό δωμάτιο;
.                    Συνηθίζω νά λέω ὅτι ὁ ἀντίπαλός μας δέν εἶναι ἀπέναντι. Λάθος ἄν νομίζουμε ὅτι εἶναι ἀπέναντι! Εἶναι μέσα στίς γραμμές μας, καί μιλᾶ ἑλληνικά. Συνηθίζω νά λέω ὅτι ὁ μικροελλαδισμός εἶναι ὁ ἐχθρός μας. Τό δόγμα, πώς «τόσοι εἴμαστε, αὐτά μποροῦμε νά πάρουμε, δέν κάνουμε γιά παραπάνω.» Ἡ κερκόπορτα ἔχει ἀνοίξει καιρό τώρα μέσα στό ἔδαφός μας, ὕπουλα. Στίς κυβερνήσεις, στά κόμματα, στό βαθύ κράτος, στίς τηλεοράσεις, στά σχολεῖα, στά πανεπιστήμια, σέ κλειστές λέσχες, στό διαδίκτυο, ἀκόμη καί στήν Ἐκκλησία. Κατασκευάζεται νέος λαός, ἀγαπητοί. Λαός κυνικός.    
.                    Λαός πού διαγράφει τήν ἱστορική του ταυτότητα καί δέν σαλεύει, ὅταν οἱ γείτονες βαπτίζουν τό Αἰγαῖο TurkAegean, οἱ Σκοπιανοί διδάσκουν τήν «μακεδονική γλῶσσα» στήν Μακεδονία μας, ὑπουργοί παραιτοῦνται ἀπό τίς γερμανικές ἀποζημιώσεις, ὑπουργεῖα λένε ὅτι εἶναι προαιρετικός ὁ ἑορτασμός τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν καί τῆς Ποντιακῆς Γενοκτονίας. Ὑπάρχει ἕνα νέο αἴτημα: νά ξεχάσουμε ποιοί εἴμαστε!   
.                    Κατασκευάζεται μέσα ἀπό τά κινητά καί τά ἐπιδόματα, ἕνας νέος λαός πού ἐνδίδει στήν ὕλη. «Πούλα, ἀρκεῖ νά μοῦ ἐξασφαλίζεις τήν ἐπιβίωσή μου», εἶναι τό νέο δόγμα πού ἐνσταλάζουν στά μυαλά τῶν νέων Ἑλλήνων. Στούς Ἀμπελοκήπους φιγουράρει καιρό τώρα πάνω σέ μιά πολυκατοικία τό σύνθημα «δέν πολεμᾶμε γιά καμμία πατρίδα», καί δέν τό ἔχει σβήσει κανείς. Κάθε πρωί παρακολουθοῦμε στήν τηλεόραση ἐπί ἡμίωρο τά «Νέα τοῦ Σουλτάνου» γιά νά συνηθίζουμε στήν ἰδέα, ὅτι εἴμαστε ἐπαρχία του! Σέ Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν ἡ καθηγήτρια δίδαξε στά παιδιά τήν περασμένη ἑβδομάδα ὅτι ἡ ἐπέκταση τῶν χωρικῶν μας ὑδάτων στά 12 μίλια εἶναι ἀπαράδεκτη, γιατί μετατρέπει τό Αἰγαῖο σέ κλειστή λίμνη. Δίδαξε τό τουρκικό ἐπιχείρημα, δηλαδή. Σέ κλειστή σύσκεψη παρουσίασης βιβλίου σέ Λέσχη τῶν Ἀθηνῶν οἱ διαμορφωτές κοινῆς γνώμης ἐξέφρασαν τήν ἄποψη, ὅτι θά τά χάσουμε ὅλα στήν Χάγη καί ὅτι πρέπει ἀπό τώρα νά ἑτοιμάζουμε τόν κατάλογο τῆς ἥττας γιά νά προετοιμαστεῖ ὁ λαός. Ἤμουν αὐτήκοος μάρτυς. Στά σχολικά βιβλία τά νέα παιδιά διαβάζουν ἀπίθανα πράγματα γιά τόν Μέγαν Ἀλέξανδρο καί τήν Κοκκινοσκουφίτσα, πού ἔχουν ὡς στόχο τήν διακωμώδηση τοῦ στρατηλάτη μας. Στόν δημόσιο διάλογο χλευάζεται τό μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας καί οἱ ἱερεῖς σύρονται κατηγορούμενοι στά δικαστήρια. Ἡ Ἐκκλησία μας καταδιώκει τά μοναστήρια, χάρη στά ὁποῖα ἐπέζησε τό βυζαντινό κράτος καί προσπαθεῖ νά βάλει χέρι στά οἰκονομικά τους. Ἐνῷ γιά τήν Συνθήκη τῶν Πρεσπῶν, σέ κεντρικό ἐπίπεδο, δέν ἔβγαλε λέξη.
.                    Στήν πραγματικότητα, ἐπιδιώκεται νά συντριβοῦν καί οἱ τελευταῖοι φάροι πνευματικῆς ἀντιστάσεως. Ἡ ὑποταγή γίνεται ὕπουλα, ἀθόρυβα, ἀπό μέσα. Μέ στόχο νά ἐκχωρήσουμε ἐπικράτεια, ἐναέριο χῶρο καί θάλασσα σέ πρώτη φάση χωρίς νά πέσει κανονιά. Στήν πραγματικότητα ἔχουμε ἤδη παραδοθεῖ. Κάπως ἔτσι σήμερα θεωρεῖται ἀπολύτως φυσιολογικό νά ἐγκαταλείπουμε τούς ἀδελφούς μας Κυπρίους ἀπό τόν Διεθνῆ Ναυτιλιακό Ὀργανισμό, ὅπου ἡ Ἑλλάς θά ψηφίσει τουρκική ὑποψηφιότητα, μέχρι τήν Eurovision. Κάπως ἔτσι ἐγκαταλείπουμε στεγνά τούς ἀδελφούς μας Βορειοηπειρῶτες. Τήν ὥρα πού οἱ γείτονες ἑτοιμάζονται νά τούς ἁρπάξουν τίς περιουσίες καί φυλακίζουν τίς ἡγεσίες τους, ἐμεῖς, ἡ Ἑλλάς, ἡ πρεσβεία μας στά Τίρανα, διοργανώνει συναυλίες πολιτισμοῦ!
.                    Κάπως ἔτσι γυρνᾶμε τήν πλάτη στούς ἀδελφούς μας Σέρβους γιά νά κάνουμε τούς ἱπποκόμους τρίτων στά Βαλκάνια. Στήν οὐσία, ἄν δέν τό ἔχουμε καταλάβει, ἡ Ἑλλάς ὅπως καί τό Βυζάντιο καταρρέει ἀργά ἀλλά σταθερά ὡς ἑνιαία ἐθνική ὀντότητα. Μειώνεται ὁ γηγενής πληθυσμός, αὐξάνονται οἱ μειονότητες, περιθωριοποιεῖται ἡ θρησκεία, καταστρέφεται μέ τά greeklish ἡ γλῶσσα. Τό μέγα ἐρώτημα λοιπόν μετά ταῦτα εἶναι τό ἑξῆς: Ἐμεῖς, οἱ κληρονόμοι τοῦ Μείζονος Ἑλληνισμοῦ, μιᾶς αὐτοκρατορίας πολιτισμοῦ αἰώνων, τί κάνουμε γιά νά μείνει τό κερί ἀναμμένο; Τί κάνουμε γιά νά μήν σβήσει; Εἰς ὅ,τι μέ ἀφορᾶ, εἰς ὅ,τι μᾶς ἀφορᾶ, πάντα θά θυμᾶμαι τά λόγια τοῦ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, παραμονή τῆς Ἁλώσεως: Ἄν κάνουμε ὅσα πρέπει, τότε «ἴσως ἀποφύγουμε τήν δίκαια τιμωρία τοῦ Θεοῦ πού ἐπικρέμαται πάνω ἀπό τά κεφάλια μας!».

Διαφήμιση

Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Η «ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΤΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΣ (Δ. Νατσιός)

Ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡ «Ἁγιά-Σοφιὰ» τῆς οἰκουμένης
Δημ. Νατσιός
Δάσκαλος-Κιλκίς

«Θρῆνος κλαυθμὸς καὶ ὀδυρμὸς καὶ στεναγμὸς καὶ λύπη,
Θλίψις ἀπαραμύθητος ἔπεσεν τοῖς Ρωμαίοις.
Ἐχάσασιν τὸ σπίτιν τους, τὴν Πόλιν τὴν ἁγία,
τὸ θάρρος καὶ τὸ καύχημα καὶ τὴν ἀπαντοχήν τους».

 .                    Ἔχουμε πλούσια καὶ ὡραία ἱστορία. Εἶναι παιδαγωγὸς τὰ παθήματα τοῦ λαοῦ μας. Καὶ τὰ μεγαλεῖα καὶ οἱ ἀθλιότητες. Τὸ ἱστορικὸ ὑφαντό μας ἔχει καὶ τὰ τσαλακώματα καὶ τοὺς λεκέδες τοῦ «ἕως ἂν ἡ αὐτὴφύσις ἀνθρώπων ᾖ», γιατί δὲν ἀλλάζει ἡ φύση τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὸν Θουκυδίδη. Μία περίοδος ποὺἐνδιαφέρει τὴν τωρινὴ ἐποχὴ εἶναι ἡ ἅλωση τῆς Πόλης. Γιατί φτάσαμε σ’ αὐτήν; Γιατί δὲν ἀπετράπη; Ποιοίπαράγοντες συνετέλεσαν, ὥστε νὰ ἁπλωθεῖ πάνω ἀπὸ τὸ Γένος ἡ φρικτὴ Τουρκοκρατία; Ὑπάρχουν ὁμοιότητες μὲ τὸ σήμερα; Ἀπαριθμῶ:

Πρῶτον: Ἡ φυγὴ τῶν γραμματισμένων, τῶν λογίων στὴν Δύση. Ὁ πρῶτος πατριάρχης μετὰ τὴν ἅλωση, Γεννάδιος Σχολάριος, θὰ γράψει: «Κινδυνεύομεν μὴ μόνον σοφίας στερηθῆναι καὶ μαθημάτων, ἀλλὰ καὶτὴν φωνὴν αὐτήν», δηλαδὴ τὴν γλῶσσα. « Εἰς τέτοιαν κακὴν τύχην κατάντησε τὸ πάλαι μακαριστὸν γένος τῶν Γραικῶν ὅτι μόλις εὑρίσκεται τώρα διδάσκαλος ὁπού νά ᾽ναι ἱκανὸς νὰ διδάσκει τοὺς νέους» γράφει περὶ τὸ 1500 ὁ Νικόλαος Σοφιανός. Μήπως καὶ στὰ χρόνιά μας δὲν ἔχουμε ἐκπατρισμὸ τῆς λόγιας νεολαίας μας, μία ἀπροκάλυπτη «λεηλασία ἐγκεφάλων» ἀπὸ τὴν Δύση;

Δεύτερον: Οἱ ἐξισλαμισμοὶ καὶ τὸ φοβερὸ παιδομάζωμα. Οἱ Τοῦρκοι εἶχαν διαδώσει τὸ πονήρευμα ὅτι ὁ Θεὸς ἐγκατέλειψε τοὺς χριστιανούς, λόγῳ τῶν ἁμαρτιῶν τους καὶ βοηθᾶ τὸ Ἰσλάμ. Χιλιάδες ἀλλαξοπιστοῦν εἴτε ἑκουσίως εἴτε ἀκουσίως. Φρικτὰ τὰ μαρτύρια τοῦ Ἑλληνισμοῦ κατὰ τὴν Τουρκοκρατία, περίοδο ποὺ κάποιοι ἐθνομηδενιστὲς τῆς σήμερον τὴν παρουσιάζουν ὡς περίπου εὐλογία. Δύο μόνον γεγονότα καὶ μαρτυρίες. ὉΚομνηνὸς Ὑψηλάντης, στὸ βιβλίο του «Τὰ μετὰ τὴν ἅλωσιν» γράφει ὅτι τὸ 1517, ὅταν κατελήφθη ἡ Αἴγυπτος ἀπὸ τὸν σουλτάνο Σελὶμ τὸν Α´, τὸν ἐπιλεγόμενο Γιαβοὺζ (=σκληρό), «300.000 γλῶσσες ἀπετμήθησαν ἡμέρᾳ μιᾷ, διὰ τὸ μόνον ἑλληνιστὶ λαλῆσαι».
.                      Στὶς 24 Μαρτίου τοῦ 1967, ὁ σπουδαῖος ἀκαδημαϊκὸς Σπ. Μαρινάτος, ἐκφωνεῖ στὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν, τὸν πανηγυρικό τῆς ἡμέρας. Μεταξὺ ἄλλων παρέθεσε καὶ «μετάφρασιν ἀδείας ταφῆς χριστιανοῦ, τὴν ὁποίαἔδιδον οἱ Τοῦρκοι». Τὸ κείμενο ἀποστομώνει τοὺς τουρκοτζουτζέδες τῆς σήμερον. «Σὺ ὁ παπάς, τοῦ ὁποίου τὸ μὲν ἔνδυμα εἶναι μαῦρον ὡς πίσσα, τὸ δὲ πρόσωπον ὡς τοῦ σατανᾶ, σὺ ὁ ἱερεὺς τῶν μιαρῶν, σὺ ὁ ἕλκων τὴν καταγωγὴν ἀπὸ τὸν ἄπιστον Ἰησοῦν, διατάσσεσαι: Τὸν εἰς τὸ ἔθνος σου ἀνήκοντα Γρηγόριον, ὁ ὁποῖος ἐψόφησε σήμερον, ἂν καὶ τὴν μὲν ψυχήν του παρέδωκεν εἰς τὸν σατανᾶν, τὸ δὲ βρωμερόν του πτῶμα δὲν τὸδέχεται τὸ χῶμα, ἔξω καὶ μακράν τῆς πόλεως ἀνοίξατε λάκκον καὶ διὰ λακτισμάτων ρίψατε αὐτὸν ἐντός του». («Τὸ Εἰκοσιένα», «Πανηγυρικοὶ Λόγοι Ἀκαδημαϊκῶν», σελ. 774). Δὲν ἔχουμε ἐξισλαμισμοὺς τῷ καιρῷἐτούτῳ, ὅμως συμβαίνει ἴσως κάτι χειρότερο. Ἔχουμε θρησκευτικὴ ἀδιαφορία, ἐκκοσμίκευση καὶἐκκλησιομαχία. Ἕνα ὕπουλο, καλὰ καρυκευμένο μίσος κατὰ τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.  

Τρίτον: ἡ προπαγάνδα κατὰ τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπὸ τοὺς δυτικοὺς μισιονάριους, τοὺς φράγκους ἰησουίτες ψευδοϊεραπόστολους, οἱ ὁποῖοι ἐπέπεσαν πάνω στὸ αἱματοβαμμένο κορμὶ τοῦ Γένους, γιὰ νὰ μαγαρίσουν τὴν ψυχή του, τὴν Ὀρθοδοξία.
.                Ὁ ἐρευνητὴς Δημήτριος Πασχάλης στὰ «Ἀνδριακὰ Χρονικά», ἔτους 1948, μεταφέρει ἐγκύκλιο τοῦπάπα Παύλου τοῦ Ε´, 1605-1621, στοὺς Ἐνετοὺς διοικητὲς τῆς Πελοποννήσου. «Δὲν πρέπει νὰ λησμονῶμεν, γράφει, ὅτι οἱ Ἕλληνες δὲν ἔχουσι πίστη… ὅθεν δέον νὰ μεταχειριζόμεθα αὐτοὺς ὡς ἄγρια θηρία, νὰ τοὺς ἀποσπῶμεν τοὺς ὀδόντας καὶ τοὺς ὄνυχας, νὰ μὴν παύσωμεν ταπεινοῦντες αὐτοὺς καὶ ἰδίως νὰ τοὺς ἐμποδίζωμεν τὴν περὶ τῶν ὅπλων ἄσκησιν. Οὐδὲν ἄλλο νὰ παρέχωμεν εἰς αὐτοὺς ἢ ξύλον καὶ ἄρτον…». Στὶς Κυκλάδες ποὺ πέτυχε κάπως ἡ ἀνόσια προπαγάνδα τους, τὴν περίοδο τοῦ ἀγώνα, οἱ λατινοφρονοῦντες, ἔστελναν γράμματα στὸν πάπα νὰ συνδράμει τοὺς Τούρκους. Γράφει ὁ ἱστορικὸς Φιλήμων «τὴν στιγμὴν κατὰ τὴν ὁποίαν τὸ ἑλληνικὸν ἔθνος ἅπαν κατὰ τὴν Εὐρώπην καὶ τὴν Ἀσίαν ἠγωνίζετο προσφερόμενον θυσίαν ὑπὲρ τῆς κοινῆς πατρίδος, ἡ διαγωγὴ τῶν ἐν νήσοις Ἑλλήνων τοῦ δυτικοῦ δόγματος, παρουσιάζει ἐπονείδιστον καὶ ἀποτρόπαιον στίγμα». «Πολὺ ὀλίγοι ἐφάνησαν Ἕλληνες», συμπληρώνει καὶ ὁ ἱστορικὸς Σπυρίδων Τρικούπης.
.                Ἡ περίοδος τῆς Τουρκοκρατίας θεωρεῖται περίοδος σκότους καὶ ἀμάθειας. Λάθος. Τότε ἔλαμψε τὸ Γένος καὶ λαμπροτέρα ἐφάνη ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ὁ μαρτυρικὸς πατριάρχης Κ. Λούκαρις, ποὺἐθηριομάχησε κυριολεκτικά, πολεμώντας, μὲ καθημερινὸ κίνδυνο τῆς ζωῆς του, τὶς καταχθόνιες μεθόδους ποὺ μετήρχοντο οἱ Λατίνοι, γιὰ νὰ ἐπιβάλλουν τὸ ἐκκλησιαστικὸ τέρας τῆς Οὐνίας, ἀπαντοῦσε στὶς ἀλεπουδοευγένειές τους καὶ στὶς μομφές ὅτι μείναμε ἀγράμματοι.
.                «Ἂς λογιάσουν ὅτι ἂν δὲν ἔχωμεν σοφίαν ἐξωτερικήν, ἔχομεν, χάριτι Χριστοῦ, σοφίαν ἀνωτέραν καὶ πνευματικήν, ἡ ὁποία στολίζει τὴν Ὀρθόδοξόν μας Πίστιν, καὶ εἰς τοῦτο εἴμεθα ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς Λατίνους εἰς τοὺς κόπους, εἰς τὰς σκληραγωγίας, καὶ νὰ σηκώνωμεν τὸν σταυρόν μας, καὶ νὰ χύνωμεν τὸαἷμα μας διὰ τὴν πίστιν καὶ τὴν ἀγάπην τὴν πρὸς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Ἂν εἶχε βασιλεύσει ὁΤοῦρκος εἰς τὴν Φραγκιὰν δέκα χρόνους, Χριστιανοὺς ἐκεῖ δὲν εὕρισκες. Καὶ εἰς τὴν Ἑλλάδα τώρα διακόσιους χρόνους εὑρίσκεται καὶ κακοπαθοῦσιν οἱ ἄνθρωποι καὶ βασανίζονται διὰ νὰ στέκουν εἰς τὴν πίστιν τους, καὶ λάμπει ἡ Πίστις τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸ μυστήριον τῆς εὐσεβείας, καὶ σεῖς μοῦ λέγετε ὅτι δὲν ἔχομεν σοφίαν; Τὴν σοφίαν σας δὲν ἐθέλω ἐμπρὸς εἰς τὸν Σταυρὸν τοῦ Χριστοῦ. Κάλλιον ἦτο νὰ ἔχη τινὰς καὶ τὰ δύο, δὲν τὸ ἀρνοῦμαι, πλὴν ἀπὸ τὰ δύο, τὸν Σταυρὸν τοῦ Χριστοῦ προτιμῶ».  Νὰ κλείσω μὲ αὐτὸ ποὺἔγραψα παλαιότερα γιὰ τὴν Ἁγιὰ Σοφιά.
.                Λέω πολλὲς φορὲς στοὺς μαθητές μου. Ὁ μέγας Ἰουστινιανὸς στοὺς 40 κίονες ποὺ στήριζαν τὴν Ἁγιὰ Σοφιὰ ἔβαλε λείψανα ἁγίων. «Ἐν παντὶ κιόνι τῶν ἄνω καὶ τῶν κάτω, ἓν ἕκαστον λείψανον ἔχει ἐνθρονισμένον». Ἀκόμη καὶ σήμερα βρίσκονται ἐκεῖ. Ἐνθρονισμένα στὴν καρδιὰ τῶν κιόνων. Ὁ ναὸς εἶναι θεοστήρικτος καὶ ἁγιοστήρικτος.  (Ἡ Ἁγία Σοφία στὸν θρύλο καὶ τὴν ἱστορία”, σελ 71, τοῦ Π. Σπυρόπουλου, ἐκδ. Καρδαμίτσα).Τὰ ἅγια λείψανα τῶν παλληκαριῶν τῆς πίστης, οἱ κίονες τῶν ἁγίων Κωνσταντίνου, Δημητρίου, Γεωργίου, τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καὶ τῶν μεγαλομαρτύρων Παρασκευῆς καὶ Βαρβάρας εἶναι στὴν θέση τους. Οἱ κολόνες τῆς Ἁγιᾶς-Σοφιᾶς εἶναι λειψανοθῆκες.
.                Στὴν Κωνσταντινούπολη συνέβησαν καταστρεπτικοὶ σεισμοὶ στὸ διάβα τῶν αἰώνων. Ὅμως ὁ ναὸς ποτὲ δὲν καταστράφηκε ὁλοσχερῶς. Γιατί; Διότι στοὺς πανέμορφους κίονές του ὑπάρχουν «ἐνθρονισμένα» λείψανα ἁγίων. Αὐτὸ τὸ ξέρουν οἱ Τοῦρκοι. Ἡ Ἁγία Σοφία εἶναι “ἡ λειψανοθήκη τῆς Ὀρθοδοξίας”. Εἶναι κατόρθωμα τῶν Ἑλλήνων, μέσῳ τοῦ ὁποίου ἐκφράζουν ἐς ἀεὶ τὴν πίστη τους στὸν Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦτριαδικοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος “ἐξῆλθε νικῶν καὶ ἵνα νικήσῃ”.
.                Ἔτσι λέω τῶν παιδιῶν εἶναι καὶ ἡ πατρίδα μας. Κατάσπαρτη ἀπὸ λείψανα ἁγίων. Ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡἉγιὰ-Σοφιὰ τῆς οἰκουμένης. Δὲν πρόκειται ποτὲ νὰ πέσει καὶ νὰ χαθεῖ. «Ἡ Ρωμιοσύνη θὰ χαθεῖ ὄντας ὁκόσμος λείψη». Τώρα ποὺ κάποια κομμάτια της γκρεμίστηκαν καὶ «ἠκρωτηρίασται τὸ κάλλος της», ὅλοι μαζὶ -«εἴμαστε στὸ ἐμεῖς»- ἔνδοξοι καὶ ἄδοξοι νὰ τρέξουμε νὰ τὴν ἀναστυλώσουμε, ὅπως ἔπραξαν τότε οἱ Ρωμιοὶπρόγονοί μας.

 Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς

ΜΗΝΥΜΑΤΑ καὶ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ-2 (Χαρ. Μπούσιας)

Μηνύματα καὶ Ἅγιοι τῆς Ἁλώσεως [Β´]

Δρ Χαράλαμπος Μ. Μπούσιας,
Μέγας Ὑμνογράφος τῆς τῶν Ἀλεξανδρέων Ἐκκλησίας

Πρῶτος Νεομάρτυς Λουκᾶς Νοταρᾶς

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΜΗΝΥΜΑΤΑ καὶ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ-1 (Χαρ. Μπούσιας)

 .                «Διηγούμενος κανεὶς τὸ ἱστορικὸ τῆς Ἁλώσεως, θὰ ἦταν παράλειψη νὰ ἀγνοήσει τὴν ὑπέροχη σὲ τραγικότητα μορφὴ τοῦ Βυζαντινοῦ ἄρχοντα Λουκᾶ Νοταρᾶ καὶ τὸ ἡρωϊκό του ὁλοκαύτωμα», μᾶς λέγει ὁ Σκωτσέζος Βυζαντινολόγος Στῆβεν Ράνσιμαν.
.                Αὐτός, ὁ τελευταῖος Μέγας Δούξ, τίτλος ἀντίστοιχος τοῦ Πρωθυπουργοῦ, τῆς χριστιανικῆς αὐτοκρατορίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐπρόκειτο νὰ γίνει ὁ πρῶτος Νεομάρτυς τῆς Πίστεως καὶ τοῦ Γένους ἀμέσως μετὰ τὴν Ἅλωση.
.                Γεννήθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη στὶς 5 Ἀπριλίου τοῦ 1402. Ἡ οἰκογένειά του εἶχε μετοικήσει στὴν Κωνσταντινούπολη ἀπὸ τὴν Μονεμβασία περίπου ἕναν αἰώνα πρίν, ἔχοντας ἀποκτήσει σεβαστὴ περιουσία ἀπὸ τὸ ἐμπόριο παστῶν ψαριῶν.
Γόνοι τῆς οἰκογένειας του ἐπέστρέψαν μετὰ τὴν Ἅλωση στὴν Πελοπόννησο καὶ ἐγκαταστάθηκαν στὰ Τρίκαλα Κορινθίας. Ἀπὸ αὐτοὺς προῆλθαν δύο μεγάλοι Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ προστάτης τῆς Κεφαλλονιᾶς Ἅγιος Γεράσιμος καὶ ὁ Ἐπίσκοπος Κορίνθου Ἅγιος Μακάριος, ἀρχηγέτης τῶν Κολλυβάδων καθὼς καὶ δύο Πατριάρχες Ἱεροσολύμων, ὁ Ἅγιος Δοσίθεος, συγγραφεύς τῆς Δωδεκαβίβλου καὶ ὁ Χρύσανθος.
.                Στὰ τελευταῖα χρόνια τῆς Ρωμανίας ὑπῆρχαν δύο πολιτικὲς ἀντιλήψεις σχετικὰ μὲ τὴν γραμμὴ ποὺ ἔπρεπε νὰ ἀκολουθηθεῖ γιὰ τὴν σωτηρία τῆς Πόλεως. Ἡ μία, «οἱ Ἑνωτικοί», ὑποστηριζόμενη κυρίως ἀπὸ μιὰ ὀλιγάριθμη μερίδα  πολιτικῶν καὶ λογίων, στήριζε τὶς ἐλπίδες της στὴν βοήθεια ἀπὸ τὴν Δύση καὶ τὴν Ἕνωση τῆς Ἐκκλησίας μὲ τοὺς παπικούς, ὥστε νὰ λάβουν ὡς ἀντάλλαγμα τὴν βοήθεια ποὺ προσδοκοῦσαν.
.                Ἄλλοι, ἴσως οἱ περισσότεροι αὐτοῦ τοῦ ρεύματος, δὲν πίστευαν ἐπὶ τῆς οὐσίας στὴν ἕνωση, τὴν ἐπιδίωκαν μόνο γιὰ νὰ λάβουν τὴν πολυπόθητη βοήθεια καὶ νὰ ξεφύγουν ἀπὸ τὸν θανάσιμο ἐναγκαλισμὸ τῶν Ὀθωμανῶν, ποὺ εἶχαν κατακτήσει σχεδὸν ὅλο τὸ ὑπόλοιπο ἔδαφος τῆς πάλαι ποτὲ αὐτοκρατορίας, ὅσο εἶχε ἀπομείνει ἀπὸ τὴν κατοχὴ τῶν Φράγκων καὶ Ἑνετῶν.
.                Τὴν τελευταία αὐτὴ ἀντίληψη συμμεριζόταν καὶ ὁ αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος, ὁ ὁποῖος, ὅμως, κυβέρνησε μὲ μεγάλη σύνεση καὶ μετριοπάθεια, προσπαθώντας νὰ συμβιβάσει ὅλες τὶς τάσεις, ὥστε νὰ ἀποκαταστήσει τὴν ἑνότητα τοῦ λαοῦ.
.                Ἡ ἀντίθετη ἀντίληψη, οἱ «Ἀνθενωτικοί», δεκτὴ ἀπὸ τὸν λαὸ στὸ σύνολό του σχεδόν, δὲν ἤθελε ἐπουδενὶ νὰ διαπραγματευθεῖ θέματα τῆς Ἁγίας Ὀρθοδόξου Πίστεως καὶ δὲν πίστευε οὔτε κατ’ ἐλάχιστον στὴν εἰλικρίνεια τῶν δυτικῶν, ὅπως καὶ ἔγινε.
.                Ἄλλωστε, δὲν ἦταν πολλὰ τὰ χρόνια ποὺ τοὺς χώριζαν ἀπὸ τὴν ἅλωση τοῦ 1204 ἀπὸ τοὺς δῆθεν χριστιανοὺς σταυροφόρους τῆς Δύσεως καὶ εἶχαν τὴν δυνατότητα νὰ πληροφορηθοῦν τὸν ἐπαχθῆ τρόπο διοικήσεως τῶν λατινοκρατούμενων περιοχῶν καὶ τὰ ὅσα δεινὰ ὑπέμεναν οἱ ὁμόδοξοί τους ἀπὸ τοὺς ἀζυμίτες κατακτητές. Ἐπὶ πλέον πίστευαν ὅτι τυχὸν ἕνωση μὲ τοὺς Λατίνους θὰ εἶχε ὡς συνέπεια τὴν ἐπέκταση τῶν διαιρέσων ἐντὸς τῆς Ἐκκλησίας, καθὼς ἔγινε τὸ 1924 μὲ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου.
.                Ὁ Λουκᾶς Νοταρᾶς ἀνῆκε στὴν ἀνθενωτικὴ μερίδα. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος προσπαθώντας νὰ συμφιλιώσει τὶς ἀντίπαλες παρατάξεις τὸν πρότεινε γιὰ τὸ ἀξίωμα τοῦ Μεγάλου Δουκός. Ἔτσι, ἔδειχνε τὴν ἐκτίμησή σου πρὸς αὐτὸν  μολονότι γνώριζε τὶς ἀνθενωτικές του ἀπόψεις.
.                Στὶς 26 Ὀκτωβρίου τοῦ 1452 ἔφθασε στὴν Κωνσταντινούπολη ὁ πρώην Ὀρθόδοξος ἐπίσκοπος Ἰσίδωρος, ποὺ ἔγινε καρδινάλιος συνοδευόμενος ἀπὸ διακόσιους τοξότες, στρατολογημένους μὲ χρήματα τοῦ Βατικανοῦ, ὡς δεῖγμα ὅτι ὁ πάπας ἦταν διατεθειμένος νὰ βοηθήσει τοὺς Ὀρθοδόξους.
Ὁ αὐτοκράτορας ὅρισε ἐπιτροπὲς διαπραγματεύσεως μαζί τους, γιὰ νὰ δώσουν τὴν συγκατάθεσή τους γιὰ τὴν ἕνωση. Σὲ μία ἀπὸ αὐτὲς συμμετεῖχε καὶ ὁ Λουκᾶς Νοταρᾶς, ὁ ὁποῖος, μολονότι κινήθηκε ἀρκετὰ διπλωματικά, ἐν τέλει κίνησε ἐναντίον του καὶ τὶς ὑποψίες τῶν ἀνθενωτικών, ποὺ ὑπέθεσαν ὅτι ἐγκατέλειψε τὶς Ὀρθόδοξες θέσεις του, καὶ τῶν Λατίνων, ποὺ οὕτως ἢ ἄλλως δὲν τὸν ἐμπιστεύονταν.
.                Ὡστόσο οἱ ἑβδομάδες περνοῦσαν καὶ ἄλλη στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴν Δύση δὲν ἔφθανε. Ὁ κόσμος ἄρχισε νὰ ἀντιλαμβάνεται τὴν ἐγκατάλειψη τῶν δυτικῶν δῆθεν συμμάχων μὲ ἀποτέλεσμα οἱ ἀντιλατινικὲς  ἐκδηλώσεις νὰ ἀρχίσουν νὰ πολλαπλασιάζονται.
.                Τὸ σύνθημα τῶν ἀνθενωτικῶν «Κρεισσότερόν ἐστιν εἰδέναι φακιόλιον Τούρκων βασιλεῦον ἐν μέσῃ τῇ πόλει, ἢ καλύπτραν λατινικήν» τὸ ὁποῖο ὀφείλεται στὴν ἀδιαλλαξία καὶ τὸν ἐμπαιγμὸ τῶν παπικῶν ἀντιπροσώπων, ἀποδίδεται στὸν Λουκᾶ Νοταρᾶ.
.                Ἐν τέλει, παρὰ τὶς πολλὲς ἀντιρρήσεις κηρύχθηκε ἡ ἕνωση, ἡ ὁποία ποτέ δὲν ἔγινε ἀποδεκτὴ ἀπὸ τὸν Ὀρθόδοξο λαό. Ἀκόμη καὶ οἱ ὑποστηρικτές της ἔλεγαν ὅτι ἔγινε κατ’ οἰκονομίαν καὶ κάτω ἀπὸ τὴν πίεση τῶν περιστάσεων γιὰ τὴν διατήρηση τῆς αὐτοκρατορίας καὶ θὰ ἀκυρωνόταν, ἂν διασωζόταν ἡ Πόλη. Ὅμως, ἐξαπατήθηκαν.
.                Ὅταν οἱ Τοῦρκοι μπῆκαν στὴν Βασιλεύουσα, ὁ Νοταρᾶς καὶ οἱ σύντροφοί του ἀμυνόμενοι σὲ κάποιον πύργο, βλέποντας τὸ μάταιο τῆς ἀντιστάσεως, παραδόθηκαν.
.                Οἱ στρατιῶτες τὸν ὁδήγησαν στὸν σουλτάνο, ποὺ ἀρχικὰ τοῦ φέρθηκε μὲ εὐγένεια καὶ σεβασμό. Μάλιστα διέταξε νὰ βροῦν καὶ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τῆς οἰκογενείας, τὰ ὁποῖα ὁ Πορθητής ἐξαγόρασε καὶ  ἀπελευθέρωσε, ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς δύο μεγαλύτερους γιούς του, ποὺ εἶχαν σκοτωθεῖ, λέγοντας στὸν Νοταρᾶ ὅτι ἤθελε νὰ τὸν ὁρίσει διοικητὴ τῆς Πόλεως.
.                Τὴν ἑπομένη, ὅμως, ἡμέρα, ὁ Μωάμεθ ἔδειξε τὸν ὑπερφύαλο καὶ πανάσεμνο χαρακτήρα του, ἀφοῦ στὸ ἐπινίκιο συμπόσιο ποὺ ἔκανε μὲ τοὺς ἐπιτελεῖς του, ὅταν ἔμαθε γιὰ τὴν ὀμορφιὰ τοῦ νεώτερου γιοῦ τοῦ Νοταρᾶ, ζήτησε νὰ τὸν δεῖ καὶ νὰ τὸν βάλει στὸ χαρέμι του, γιὰ νὰ ἀσελγήσει μαζί του καὶ νὰ ὑποτάξει πλήρως τὸν Δούκα.
.                Ἡ ἀπάντηση τοῦ Λουκᾶ Νοταρᾶ ἦταν μιὰ ἀγέρωχη ἄρνηση. Καὶ ὁ σουλτάνος διέταξε νὰ τὸνσυλλάβουν καὶ νὰ ὁδηγήσουν μπροστά του μαζὶ μὲ τὸν γιό του καὶ τὸν γαμπρό του. Ἐκεῖ ὁ σουλτάνος ἐπανέλαβε τὴν πρότασή του, ἡ ἀπάντηση στὴν ὁποία θὰ σήμαινε ζωή, ἢ θάνατο καὶ γιὰ τοὺς τρεῖς.
.                Ἡ ἐκ νέου ἄρνηση τοῦ ἀσυμβίβαστου Νοταρᾶ ἔφερε τὴν σφραγίδα τῆς ἀπόλυτης προσηλώσεώς του στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ.
.                Ἐνθαρρύνει τὸν γιὸ καὶ τὸν γαμπρό του στὸ μαρτύριο λέγοντας:
-Νά, εἶναι ἀνοικτὸς ὁ δρόμος. Στὸ ὄνομα τοῦ Ἐσταυρωμένου, ποὺ πέθανε καὶ ἀναστήθηκε γιὰ μᾶς, ἂς πεθάνουμε, γιὰ νὰ ἀπολαύσουμε τὶς εὐλογίες Του.
.                Καὶ κατόπιν, στρεφόμενος στὸν δήμιο, τοῦ εἶπε:
-Κάνε αὐτὸ ποὺ σὲ διέταξαν, ἀρχίζοντας ἀπὸ τοὺς νέους.
.                Τὸ εἶπε αὐτὸ φοβούμενος μήπως ἐκεῖνοι λιποψυχήσουν ἂν ὁ ἴδιος θανατωνόταν πρῶτος.
.                Ὁ ἡρωϊκὸς πατέρας, ἔβλεπε νὰ ἀποκεφαλίζουν τὰ παιδιὰ ὄρθιος, ἀκίνητος, λέγοντας:
-Εὐχαριστῶ Σοι, Κύριε», καὶ «Δίκαιος εἶ, Κύριε».
.                Στὴν συνέχεια ζήτησε ἀπὸ τὸν δήμιο νὰ τοῦ ἐπιτρέψει νὰ εἰσέλθει στὴν Ἐκκλησία, γιὰ νὰ προσευχηθεῖ γιὰ λίγο, αἴτημα ποὺ ἔγινε ἀποδεκτό.
.                Βγαίνοντας εἶδε τὰ ἀποκεφαλισμένα σώματα τῶν παιδιῶν του, δοξολόγησε καὶ πάλι τὸν Θεὸ καὶ ἔκλινε τὸ κεφάλι στὸ σπαθὶ τοῦ δημίου. Ἦταν Κυριακή, 3 Ἰουνίου τοῦ 1453.

Ἡ Ὁσία Ὑπομονή

.                       Ἡ Ὁσία μητέρα μας Ὑπομονή ποὺ τὴν ἑορτάζουμε τὴν ἡμέρα τῆς ἁλώσεως, ἡ βασίλισσα τῶν τελευταίων χρόνων τῆς Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας, εἶναι γιὰ τὸ Ὀρθόδοξο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας μας μιὰ νεοφανὴς ἁγία. Ἔτσι εὐδόκησε ὁ Κύριος, μετὰ ἕξη αἰῶνες ἀπὸ τὴν ὁσιακὴ κοίμησή της, νὰ γίνει γνωστὴ καὶ μάλιστα σὲ μιὰ ἐποχή, ποὺ καὶ μόνο τὸ ὄνομά της συγκινεῖ, ἀφοῦ χωρὶς ὑπομονὴ κανείς μας δὲν μπορεῖ νὰ διανύσει τὸ πολυκύμαντο τοῦ βίου πέλαγος. Χωρὶς αὐτὴ τὴν ἀρετὴ ἀνθρώπινη κοινωνία δὲ γίνεται. Ὑπομένουν οἱ ἰσχυροὶ τὴν ἀδυναμία τῶν ἀδυνάτων. Ὑπομένουν οἱ ἀδύνατοι τὴν ὑπεροψία τῶν ἰσχυρῶν. Ὑπομένουν οἱ γονεῖς καὶ οἱ παιδαγωγοὶ τὴν ἀπείθεια τῶν παιδιῶν. Ὑπομένουν τὰ παιδιὰ τὴν καταπίεση πολλὲς φορὲς τῶν μεγάλων. Ὑπομένουν οἱ ἄρρωστοι τὸ βαρὺ φορτίο τοῦ πόνου. Ὅλοι ὑπομένουν τὸ ζυγὸ ποὺ τοὺς ἔδωσε ὁ Χριστὸς ἐμπιστευόμενοι στὰ λόγια Του: « Τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστι» (Ματθ. ια΄ 30). Χωρὶς ὑπομονὴ ἄλλωστε δὲν μποροῦμε νὰ σωθοῦμε καὶ μᾶς τὸ διαβεβαιώνει πάλι ὁ Κύριος: « Ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος σωθήσεται» (Ματθ. ι΄ 22).
.                    Ἡ ἁγία Ὑπομονὴ εἶναι ἡ βασίλισσα καὶ αὐγούστα Ἑλένη Δραγάση-Παλαιολογίνα. Ἡ κόρη τοῦ ἡγεμόνος τῶν Σλαύων Κωνσταντίνου Δραγάση ποὺ ἔγινε αὐτοκράτειρα τοῦ Βυζαντίου  ὡς σύζυγος τοῦ Ἐμμανουὴλ Η΄ τοῦ Παλαιολόγου καὶ μητέρα τοῦ τελευταίου αὐτοκράτορος καὶ ἥρωος τῆς ἁλώσεως, ἐθνομάρτυρος Κωνσταντίνου τοῦ Παλαιολόγου. Ἡ βασιλεία της ἦταν γεμάτη δυσκολίες καὶ χαλεπὰ γεγονότα, ὅπως ἡ πολιορκία τῆς Πόλεως ἀπὸ τοὺς Τούρκους καὶ μάλιστα σὲ ἐποχὴ ποὺ μὲ τὸ σύζυγό της  ἦταν ἐξόριστοι ( 1390-1392). Στὰ ἕξη παιδιὰ ποὺ τῆς χάρισε ὁ Θεὸς προσέφερε ὄχι μόνο τὸ ” ζῆν “,ἀλλὰ καὶ τὸ ” εὖ ζῆν ” σταλάζοντας στὴ ψυχή τους τὰ ὀρθόδοξα δόγματα, τὴν ἀγάπη γιὰ τὴν πατρίδα καὶ τὴν ὑπομονὴ στὶς θλίψεις καὶ στὰ βάσανα. Καὶ ἂν τὰ λόγια της καμιὰ φορὰ δὲν εὕρισκαν πρόσφορο ἔδαφος στὶς καρδιὲς τῶν παιδιῶν της δὲν ἀπελπιζόταν. Δὲν ἔπεισα σήμερα, ἔλεγε, ἴσως μπορέσω νὰ τὰ πείσω αὔριο καὶ σιγοψέλλιζε τὸ τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου: «Οὐδὲν ὑπομονῆς ἴσον καὶ καρτερίας».
.                  Σὲ ὅλο τὸ διάστημα τῆς βασιλείας της ἡ εὐσυμπάθητη καὶ φιλόθεη αὐτοκράτειρα εὐαρέστησε τὸ Θεὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους μὲ τὰ ἔργα της. Δὲν ὑπῆρχε πτωχὸς ἢ ἀνήμπορος, ποὺ νὰ μὴ βρῆκε καταφυγὴ στὴν πλατειὰ ἀγκαλιά της. «Ἐσκόρπισεν, ἔδωκε τοῖς πένησιν, ἡ δικαιοσύνης αὐτῆς ἔμεινεν εἰς τὸν αἰῶνα» (Ψαλμ. ρια΄ 9).   Ὁ Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός, ὁ φιλόσοφος, γράφει γι’ αὐτήν, ὅτι διακρινόταν γιὰ τὴν σωφροσύνη της καὶ τὴν δικαιοσύνη της, τὴν ὁποία εἶχε ἀναπτύξει στὸν ὑπέρτατο βαθμό. Ποτὲ δὲν ἔκανε κακὸ σὲ κανένα. Ἀντιθέτως ἔκανε πολλὰ καλά, ἀφοῦ κατοικοῦσε πάντοτε στὴν καρδιά της ὁ Χριστὸς καὶ τὸ δίπτυχο τῆς ὁσιακῆς βιοτῆς της ἦταν «ὁσιότητα στὸν Θεὸ καὶ δικαιοσύνη στοὺς ἀνθρώπους». Ἦταν πιστὴ στὰ Ὀρθόδοξα δόγματα καὶ γνώριζε πολὺ καλὰ τὶς μηχανορραφίες τοῦ Πάππα καὶ τὸν ὕπουλο τρόπο δράσεως τῶν ἀζυμιτῶν, ἀφοῦ ὁ παππισμὸς εἶχε ἐπικίνδυνα ἐξαπλωθεῖ στὰ σπλάγχνα τοῦ ἑλληνοβυζαντινοῦ κόσμου, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ μάλιστα τῶν Σταυροφόρων ποὺ εἶχαν ἐγκατασταθεῖ σὲ νευραλγικὰ σημεῖα τοῦ κυρίως Ἑλλαδικοῦ χώρου. Ἡ ἁγία Ὑπομονὴ ἐφάρμοζε πλήρως τὸ τοῦ Παύλου: «Ἀξίως τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ πολιτεύεσθαι» (Φιλιπ. α΄ 27).

Σχέση τῆς Ὁσίας Ὑπομονῆς μὲ τὸν Ὅσιο Πατάπιο

.                    Ἡ περίφημη Μονὴ τῶν Αἰγυπτίων στὴν Κωνσταντινούπολη εἶχε  δομήτορα, ἀλλὰ καὶ ἀλάνθαστο πνευματικὸ καθοδηγητὴ τὸν Ὅσιο Πατάπιο. Σὲ αὐτὴν ὁ πρᾶος καὶ ταπεινὸς ἀσκητὴς ἔκανε τόσα θαύματα μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ, ποὺ ὅλοι οἱ νοσοῦντες καὶ δεινῶς πάσχοντες τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἔτρεχαν σὲ αὐτὸν καὶ εὕρισκαν θεραπεία. Σὲ αὐτὴ τὴν Μονὴ ὁ Ὅσιος Πατάπιος κοιμήθηκε τὸν ὕπνο τῶν δικαίων καὶ παρέδωσε τὴν ἁγία του ψυχὴ στὰ χέρια τοῦ ἀγαπημένου του Ἰησοῦ, ποὺ τοῦ ἀφθάρτισε τὸ σκήνωμα καὶ τὸ κατέστησε πηγὴ  ἀστείρευτη θαυμάτων.
.                     Λίγο ἀργότερα ἐπέτρεψε ὁ Θεὸς νὰ καταστραφεῖ ἡ Μονὴ τῶν Αἰγυπτίων καὶ τὸ ἱερὸ λείψανο τοῦ Ὁσίου Παταπίου μεταφέρθηκε γιὰ ἀσφάλεια ἀπὸ τὸν συνασκητή του, ὅὍσιο Βάρα, στὴν Μονὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Πέτρας, ποὺ ὁ ἴδιος εἶχε συστήσει. Ἡ Μονὴ αὐτὴ βρισκόταν ὑπὸ τὴν ὑψηλὴ προστασία τῶν Παλαιολόγων καὶ μάλιστα τῆς ἁγίας Ὑπομονῆς, τῆς μητέρας τοῦ τελευταίου αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου, τοῦ ἡρωϊκοῦ καὶ θρυλικοῦ ἐθνομάρτυρος τῆς ἁλώσεως.
.                           Μετὰ τὴν πτώση τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὁ Ἀγγελῆς Νοταρᾶς, συγγενὴς τῶν Παλαιολόγων καὶ ἀνεψιὸς τῆς Ὁσίας Ὑπομονῆς, γιὰ νὰ  γλυτώσει τὸ ἱερὸ τοῦ Ὁσίου Παταπίου σκήνωμα  ἀπὸ τὴν μανία τῶν ἀπογόνων τῆς Ἄγαρ, τὸ μετέφερε στὰ Γεράνεια ὄρη, τὰ ὁποῖα τὴν ἐποχὴ ἐκείνη παρεῖχαν ἀσφάλεια, γιὰ τὴν φύλαξη τοῦ ἁγίου σκηνώματος. Ἐκεῖ τὸ ἔκρυψε σὲ δυσπρόσιτο σπήλαιο, ὅπου βρέθηκε τυχαίως στὶς ἀρχὲς τοῦ αἰῶνος μας, τὸ 1904.
.                    Γύρω ἀπὸ τὸ σπήλαιο τοῦ ἱεροῦ λειψάνου συστήθηκε τὸ 1952 κοινόβιο μοναζουσῶν, ποὺ φέρει τὸ ὄνομα τοῦ ὁσίου Παταπίου. Ψυχὴ, δομήτορας καὶ πνευματικὸς ὁδηγὸς τοῦ κοινοβίου ἦταν ὁ ἀκάματος καὶ πολιὸς πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κορινθίας, μακαριστὸς ἀρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος Μαρμαρηνός.

Διδάγματα σήμερα

.                     Ἡ Ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως πολλὰ ἔχει νὰ μᾶς διδάξει.
.                   Πρῶτον ὅτι ὁ Θεὸς μᾶς παιδαγωγεῖ καὶ δὲν ὁρίζει τὰ σύνορα τῆς πατρίδος μας γιὰ τὴν ἀποστασία μας. Ἀλλοίμονο, ἂν μᾶς δώσει μιὰ νέα συρρίκνωση τῶν συνόρων μας μὲ προσφυγιὰ καὶ θλίψη καὶ μᾶς ἀναγκάσει νὰ κλάψουμε, ὅπως στὴν μετοικεσία τους οἱ Ἰσραηλῖτες «ἐπὶ τῶν ποταμῶν Βαβυλῶνος» (Ψαλμ. 136, 1).  Ἤδη ἐμεῖς, τὰ παιδιὰ τῆς  Ἑλλάδας τῶν πέντε θαλασσῶν καὶ τῶν δύο ἠπείρων, τὰ τελευταῖα χρόνια συρρικνωθήκαμε, χάσαμε τὴν Κωνσταντινούπολη, τὴν Σμύρνη, τὴν Μικρὰ Ἀσία, τὸν Πόντο, τὴν Καππαδοκία Μᾶς ἔδιωξαν ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρεια. Μᾶς πῆραν τὴν μισὴ Κύπρο, τὴν Βόρειο Ἤπειρο, τὴν Ἀνατολικὴ Ρωμυλία.
.              Δεύτερον, ὀφείλουμε στὶς δυσκολίες μας νὰ κάνουμε ὑπομονὴ βαριὰ καὶ πολυχρόνια. «Ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος σωθήσεται» (Ματθ. ι΄ 22 ).
.                 Τρίτον, νὰ εἴμαστε ἄρρηκτα προσκολλημένοι στὴν ἁγία μας Ὀρθοδοξία καὶ νὰ ἀποφεύγουμε διχαστικὲς τάσεις μέσα σὲ αὐτήν, γιατὶ διαρρηγνύουμε τὸν ἄρραφο χιτώνα τοῦ Χριστοῦ μας.
.                 Καὶ τέταρτον νὰ διαβάζουμε τὰ συναξάρια τῶν Ἁγίων μας καὶ νὰ παραδειγματιζόμαστε ἀπὸ αὐτούς, ἐλπίζοντας ὅτι μετὰ ἀπὸ κάθε καταιγίδα ἔρχεται ἡ ξαστεριά.
.                      Ὁ Κύριος μᾶς εὐλογεῖ καὶ μᾶς προστατεύει, ὅταν εἴμαστε ἑνωμένοι κοντά Του, κοντὰ στὴν ἁγία μας Ὀρθοδοξία, μέσα στοὺς κόλπους τῆς μίας, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας μας.    

ΜΗΝΥΜΑΤΑ καὶ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ-1 (Χαρ. Μπούσιας)

Μηνύματα καὶ Ἅγιοι τῆς Ἁλώσεως [Α´]

Δρ Χαράλαμπος Μ. Μπούσιας,
Μέγας Ὑμνογράφος τῆς τῶν Ἀλεξανδρέων Ἐκκλησίας

.                Πῶς νὰ μὴν θρηνήσουμε, πῶς νὰ μὴν δακρύσουμε ἀναλογιζόμενοι τὰ δεινὰ ποὺ βρῆκαν τὸ γένος μας τὴν ἀποφράδα ἡμέρα τῆς ἁλώσεως τῆς Βασιλεύουσας, τὴν 29^ηΜαΐου τοῦ 1453, τότε ποὺ ὁ ἐλέῳ Θεοῦ αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος ὁ Παλαιολόγος ἔπεφτε νεκρὸς ἀπὸ χέρι ἀπίστων προασπιζόμενος τὴν κλεινὴ Κωνσταντινούπολη, τὴν πόλη τῆς Ἁγια-Σοφιᾶς; Παρὰ τὶς δυσκολίες, τὴν πολιορκία τῆς Πόλεως καὶ τὴν μάταιη ἀναζήτηση βοήθειας ἀπὸ τὴν Δύση ὁ εὐγενής, ἀνδρεῖος, φιλόπατρις αὐτοκράτορας ἦταν ἀποφασισμένος νὰ ἀγωνισθεῖ μέχρι θανάτου γιὰ τὴν σωτηρία τῆς παναγιοφρούρητης πρωτεύουσας τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους.
.                Στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 ἔπεσε νεκρὸς ὁ νέος Λεωνίδας τοῦ Ἔθνους. Τὸ δικό του «Μολὼν λαβέ» ἐκφράσθηκε μὲ τὰ λόγια πρὸς τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή ποὺ ζήτησε συνθηκολόγηση καὶ ὑποταγή: «Τὸ τὴν πόλιν σοὶ δοῦναι οὐκ ἐμόν ἐ­στιν. Κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦμεν καὶ οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν».
.                Ἔπεσε νεκρὸς ὁ αὐτοκράτορας ποὺ ἔγινε σύμβολο πατριωτισμοῦ καὶ ζεῖ στὶς καρδιὲς τῶν Ἑλλήνων, ἀφοῦ ἡ Ρωμανία ζεῖ καὶ θὰ ζεῖ, ἀνθεῖ καὶ βγάζει φύλλα καὶ καρπούς.
.                Ἔπεσε νεκρὸς ὁ μαρμαρωμένος βασιλιάς, ὁ χριστοφόρος, ἀφοῦ εἶχε μεταλάβει τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καὶ εἶχε ζητήσει συγγνώμη γιὰ τὶς παραλείψεις του καὶ τὴν διχαστικὴ γιὰ τὸν Ὀρθόδοξο λαὸ οὐνίτικη λειτουργία τῆς 12ης Δεκεμβρίου 1452, στὴν ὁποία εἶχε διπλωματικὰ λάβει μέρος καὶ στὴν ὁποία ἀναγνώσθηκε τὸ ἀντορθόδοξο διάταγμα τῆς Φλωρεντίας.
.                Ἔπεσε νεκρὸς ὁ βασιλιάς, ἀλλὰ ἡ Ρωμανία ζεῖ καὶ θὰ ζεῖ στοὺς αἰῶνες, γιατὶ εἶναι ὁ νέος Ἰσραήλ, ἡ ἐκλεκτὴ μερίδα τοῦ Θεοῦ, ποὺ τὴν προστατεύει, τὴν καθοδηγεῖ καὶ τὴν παιδαγωγεῖ ἐνίοτε σκληρά, ἀλλὰ ποτὲ δὲν τὴν ἐγκαταλείπει. Ἡ ἐπέτειος τῆς ἁλώσεως φέρνει πικρὲς ἀναμνήσεις, ἀλλὰ μᾶς περνάει καὶ μηνύματα γιὰ ἕνα καλύτερο καὶ σωτηριῶδες μέλλον. Μᾶς περνάει μηνύματα,

*Ἑνότητος καὶ ὄχι διχασμοῦ τοῦ πιστοῦ λαοῦ.
*Σταθερῆς προσηλώσεως στὴν ἐθνογεννήτρα Ὀρθοδοξία.
*Ὑπομονῆς στὶς κακουχίες καὶ ἦττες.
*Ἐλπίδας ἀναστάσεως.

.                Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1453 ὁ ἐμπαθής, φιλοπόλεμος καὶ σκληροτράχηλος σουλτάνος Μωάμεθ  ὁ Β΄ ὁ Πορθητής, μόλις εἰκοσιενὸς ἐτῶν μὲ ὁλόκληρο τὸ πολυπληθὲς  στράτευμά του βρίσκονταν ἤδη ἔξω ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσας. Εἶχε σφοδρὴ ἐπιθυμία νὰ τὴν κατακτήσει, γι’ αὐτὸ καὶ μὲ 150.000 Ὀθωμανοὺς ἔρχισε νὰ τὴν πολιορκεῖ.  Βομβάρδιζαν τὰ τείχη προκαλώντας καταστροφές, τὶς ὁποῖες οἱ πόλιορκημένοι χριστιανοὶ προσπαθοῦσαν νὰ διορθώσουν περιμένοντας καὶ τὴν βοήθεια τῶν Δυτικῶν, ἡ ὁποία οὐδέποτε ἔφθασε. Ὡς ἡμέρα ὁλικῆς ἐπιθέσεως ὁρίσθηκε ἀπὸ τὸν Μωάμεθ ἡ 29^η Μαΐου.
.                 Στὶς κρίσιμες αὐτὲς στιγμὲς μοναδικὴ ἐλπίδα τῶν Βυζαντινῶν ἦταν ὁ Θεός, ἡ ἀκαταίσχυντη ἐλπίδα μας σὲ κάθε δυσκολία, σὲ κάθε ἐγκατάλειψη ἀνθρώπινη. Μᾶς τὸ ἔχει ἄλλωστε μηνύσει Αὐτὸς λέγοντας διὰ τοῦ Ψαλμωδοῦ: «Μὴ πεποίθατε ἐπ᾿ ἄρχοντας, ἐπὶ υἱοὺς ἀνθρώπων, οἷς οὐκ ἔστι σωτηρία (Ψαλμ. 145, 3). Γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσουν οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι θέλουν ἀνταλλάγματα καὶ πολλὲς φορὲς ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ ἤθους, τῆς πίστεως, τῆς πατρίδος. Οἱ Δυτικοὶ σὲ αὐτὴν τὴν περίπτωση ἤθελαν τὴν ὑποταγὴ τῶν Ὀρθοδόξων σὲ αὐτούς, τοὺς σχισματικοὺς ἀζυμίτες. Ὑποταγὴ ποὺ σήμαινε ἀφανισμὸ τῆς Ὀρθοδοξίας, γιὰ τὴν ὁποία ὁ λόγιος Στουδίτης μοναχός, Ἰωσὴφ Βρυέννιος διασάλπιζε:
.                «Οὐκ ἀρνησόμεθά σε, φίλη Ὀρθοδοξία· οὐ ψευσόμεθά σου πατροπαράδοτον σέβας· ἐν σοὶ ἐγεννήθημεν, ἐν σοὶ ζῶμεν καὶ ἐν σοὶ τεθνηξόμεθα· εἰ δὲ καλέσει καιρὸς καὶ μυριάκις ὑπὲρ σοῦ τεθνηξόμεθα».

 Ἐλπίδα ὁ Κύριος, Ὅσιος Ἀνδρέας διὰ Χριστὸν Σαλός

Ὅταν μᾶς ἐγκαταλείπουν οἱ ἄνθρωποι μόνη μας ἐλπίδα καὶ ἀκαταίσχυντη μένει ὁ Κύριος καὶ Θεός μας.
.                Ζωντανὸ παράδειγμα μᾶς δίνει ὁ Ὅσιος Ἀνδρέας, ὁ διὰ Χριστὸν σαλός, ποὺ ἀκόμη καὶ στὶς βαρυχειμωνιὲς ἔμενε ἄστεγος, γυμνὸς καὶ ἀνυπόδητος. Διηγήθηκε στὸν πνευματικό του τὸ ἑξῆς:

   -Δὲν μποροῦσα νὰ ὑποφέρω τὸ φοβερὸ κρύο καὶ τὸν ἀέρα, ἀφοῦ δὲν προστατευόμουν ἀπὸ ροῦχα, παπούτσια καὶ στέγη. Κατέφυγα, λοιπόν, στοὺς φτωχούς, στοὺς ὁμοίους μου, ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνοι δὲν μὲ δέχθηκαν. Μὲ σιχαίνονταν καὶ μὲ ἔδιωχναν μακριὰ μὲ ραβδιὰ λέγοντας μου:
-Φύγε ἀπὸ ἐδῶ, σκῦλε!  Ἐξαφανίσου!
.                Τόπο νὰ καταφύγω καὶ νὰ προφυλαχθῶ δὲν εὕρισκα. Ἀπελπίσθηκα. Φοβήθηκα πὼς θὰ πεθάνω. Ἂς ἔχει δόξα ὁ Θεός μου, εἶπα, γιατὶ καὶ ἂν ἀκόμη πεθάνω, ἡ κακουχία θὰ μοῦ λογισθεῖ σὰν μαρτύριο. Ὁ Θεὸς δὲν εἶναι ἄδικος. Αὐτὸς ποὺ ἔστειλε τὴν παγωνιά, θὰ μοῦ δώσει καὶ τὴν ὑπομονή. Πῆγα, λοιπόν, σὲ μιὰ γωνιὰ καὶ βρῆκα ἕνα σκῦλο. Ξάπλωσα δίπλα του μὲ τὴν ἐλπίδα πὼς θὰ μὲ ζέσταινε λίγο. Ἐκεῖνος, ὅμως, ὅταν μὲ εἶδε κοντά του, σηκώθηκε καὶ ἔφυγε. Εἶπα τότε στὸν ἑαυτό μου:
-Βλέπεις, ταλαίπωρε, πόσο ἁμαρτωλὸς εἶσαι; Ἀκόμη καὶ τὰ σκυλιὰ σὲ περιφρονοῦν καὶ φεύγουν ἀπὸ κοντά σου καὶ δὲν σὲ δέχονται οὔτε σὰν ὅμοιό τους. Οἱ ἄνθρωποι σὲ σιχαίνονται καὶ σὲ ἀποστρέφονται. Οἱ ὅμοιοί σου, οἱ φτωχοί, σὲ διώχνουν. Τί ἀπομένει, λοιπόν; Δὲν ὑπάρχει γιὰ σένα τόπος σὲ αὐτὸ τὸν κόσμο.
.                Ἐνῶ ἔλεγα αὐτὰ μὲ πολὺ πόνο, ἦλθα σὲ κατάνυξη. Καὶ ἐπειδὴ ἔτρεμα ἀπὸ τὸ κρύο καὶ ὑπέφερα ἀπὸ τὴν πεῖνα ἀναλύθηκα σὲ δάκρυα καὶ ἔστρεψα τὰ μάτια μου πρὸς τὴν μοναδική μου παρηγοριά, τὸν Κύριο. Τὰ μέλη μου εἶχαν παγώσει, ὅταν νομίζοντας ὅτι θὰ ξεψυχήσω ἔνοιωσα μιὰ ὑπέροχη ζεστασιά. Ἄνοιξα καλὰ τὰ γεμάτα δάκρυα μάτια μου καὶ εἶδα ἕνα φωτόλαμπρο νέο νὰ μοῦ προτείνει ἕνα ἀνθόπλοκο στεφάνι, ποὺ ἡ εὐωδιά τους ἦταν ἄρρητη. Τὸν ἄκουσα καλὰ νὰ μοῦ λέει:
-Ἀνδρέα ποῦ ἤσουνα;
– «Ἐν σκοτεινοῖς καὶ ἐν σκιᾷ θανάτου», τοῦ ἀποκρίθηκα.
.                Καὶ ἐνῶ ἀκόμη μιλοῦσα μὲ ὁδήγησε στὸν Παράδεισο, ὅπου παρέμεινα γιὰ δυὸ ἑβδομάδες καὶ εἶδα πράγματα, «ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώποις λαλῆσαι». Δίνει ὁ Θεὸς τοὺς πειρασμούς, ἀλλὰ δίνει καὶ τὴν ἔκβαση, σκέφθηκα. «Σὺν τῷ πειρασμῷ καὶ τὴν ἔκβασιν» (Α΄ Κορ. ι΄ 13).

Ἄρση τῆς θείας βοηθείας

.                Πολλοὶ δὲν γνωρίζουν μιὰ συνταρακτικὴ πτυχὴ τῆς ἁλώσεως τῆς Πόλεως, κατὰ τὴν ὁποία συνέβη κάτι ὑπερφυσικό, γιὰ νὰ καταφανεῖ ὅτι ὁ Θεὸς ἦταν ἐκεῖνος ποὺ προστάτευε τὸ Βυζάντιο ἐπὶ χίλια ἔτη.
.                Ὁ πορθητὴς Μωάμεθ ἀπελπισμένος ἀπὸ τὴν δίμηνη σχεδόν πολιορκία καὶ τὴν μεγάλη φθορὰ τῶν βαρβάρων ὀρδῶν του, ἀποφάσισε νὰ ἐγκαταλείψει τὸ κατακτητικό του ἐγχείρημα. Διέταξε τὸν στρατό του νὰ ἑτοιμασθεῖ, γιὰ ἀναχώρηση.
.                Πράγματι, ἡ διαταγὴ γινόταν πράξη, μέχρι τότε ποὺ ἕνας στρατηγός του τὸν ἐξορκίζει νὰ κάνει μιὰ τελευταία ἐπίθεση, πείθοντάς τον μὲ κοινὴ μαρτυρία τοῦ στρατοῦ του ὅτι, ἐνῶ σὲ ὅλη τὴν διάρκεια τῆς πολιορκίας ἔβλεπαν οἱ στρατιῶτες ἕνα λευκὸ σύννεφο νὰ καλύπτει τὴν Βασιλίδα τῶν Πόλεων, τὴν τελευταία νύχτα εἶδαν αὐτὴ τὴν φωτεινὴ νεφέλη νὰ ἀνυψώνεται πρὸς τὸν οὐρανό, δίνοντας τὴν ἑρμηνεία ὅτι ὁ Θεός τους, τοὺς ἐγκαταλείπει. Πείσθηκε τότε ὁ Μωάμεθ καὶ ἐπιχείρησε τὴν τελευταία καὶ μοιραία ἔφοδό του μὲ τὰ γνωστὰ δραματικὰ γεγονότα. Αὐτὸ τὸ περιστατικὸ ἀναφέρει ὁ χρονικογράφος τῆς ἁλώσεως, Δούκας.

Αἱματοπότιστη ἅλωση, πάλι δικιά μας θά ‘ναι.

.                Τὴν παραμονὴ τῆς αἱματοπότιστης ἁλώσεως τελέσθηκε θεία Λειτουργία στὴν Ἁγία Σοφία μὲ καθολικὴ συμμετοχὴ κλήρου καὶ λαοῦ. Ἐκεῖ ὁ βασιλιάς, πρὶν κοινωνήσει, ζήτησε ἀπ’ ὅλους νὰ τὸν συγχωρήσουν γιὰ τυχόν λάθη καὶ ἀδικίες ποὺ εἶχε προκαλέσει, κυρίως μὲ τὴν λανθασμένη ἐπιλογή του νὰ περιμένει βοήθεια ἀπὸ τὴν δύση, στὴν ὁποία εἶχε παραδώσει τὸ πατροπαράδοτο σέβας, ἔστω καὶ γιὰ λόγους πολιτικῆς καὶ προσδοκομένης σωτηρίας τοῦ Βυζαντίου, μὲ συνέπεια τὸν διχασμὸ τοῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος. Ἔπειτα κατευθύνθηκε ἀποφασιστικὰ πρὸς τὴν πύλη του Ἁγίου Ρωμανοῦ, στὸ πιὸ εὐαίσθητο σημεῖο τῆς ἄμυνας. Δὲν ἔβαλε ἄλλους μπροστάρηδες στὴν μάχη. Μπῆκε ὁ ἴδιος, γιατὶ ἦταν παλληκάρι καὶ ἀνελάμβανε τὶς εὐθῦνες του ἀπέναντι στὸν λαό του.
.                Λίγο μετὰ τὰ μεσάνυκτα κηρύχθηκε ἡ γενικὴ τουρκικὴ ἐπίθεση. Οἱ ὑπερασπιστὲς τῆς Πόλεως μὲ τὸν Αὐτοκράτορα ἐπικεφαλῆς ἀμύνονταν μὲ σθένος, γνωρίζοντας ὅτι δὲν ὑπάρχει ἐπιλογὴ ὑποχωρήσεως. Οἱ δύο πρῶτες ἐπιθέσεις ἀποκρούσθηκαν ἐπιτυχῶς, παρὰ τὰ ρήγματα ποὺ δημιουργοῦνταν συνεχῶς στὰ τείχη ἀπὸ τοὺς κανονιοβολισμούς. Ὅμως, ὁ Μωάμεθ ὀργάνωσε πολὺ πιὸ προσεγμένα τὴν τρίτη καὶ τελευταία ἐπίθεση. Μὲ ἰδιαίτερη ἐπιμονὴ οἱ Τοῦρκοι ἐπιτέθηκαν στὸ σημεῖο τῶν τειχῶν ποὺ ἦταν κοντὰ στὴν πύλη τοῦ Ἁγίου Ρωμανοῦ, ὅπου βρισκόταν καὶ ὁ ἴδιος ὁ βασιλιάς καὶ ποὺ ἐκεῖ πολεμώντας μὲ ἀξιοθαύμαστη γενναιότητα ἔπεσε ἡρωϊκά.
.                   Ἡ θυσία τοῦ Κωνσταντίνου Παλιολόγου στὴν πύλη τοῦ Ρωμανοῦ ἔθεσε τὶς βάσεις γιὰ τὸ μοναδικὸ 1821. Τὰ κατὰ  δεκάδες κινήματα τῶν ὑποδούλων ἐτράφησαν ἀπὸ τοὺς θρύλους τοῦ Μαρμαρωμένου Βασιλιᾶ καὶ τῆς Κόκκινης Μηλιᾶς. Ἂν εἶχαν παραδοθεῖ τὴν 29η Μαΐου 1453, δὲν θὰ ὑπῆρχε ἀντίσταση καὶ ἐθνεγερσία. Ἡ συνθηκολόγηση θὰ ἦταν ἀνεξίτηλη ντροπή, ἐνῶ ἡ ἡρωϊκὴ ἄμυνα γέννησε τὴν ὑπομονή, τὴν ἐλπίδα, τὴν προσδοκία. Αὐτὴν ποὺ ἐκφράζει καὶ ὁ Ποντιακὸς θρῆνος:

     “…Ἡ Ρωμανία πέρασεν, Ἡ Ρωμανία πόρθεν,
Ἡ Ρωμανία κι ἂν πέρασεν ἀνθεῖ καὶ φέρει κι ἄλλο…”
.                Ἄλλωστε καὶ ὁ Γέρος τοῦ Μοριᾶ  ἔλεγε πρὸς τοὺς ξένους συνομιλητές του:
-Ὁ βασιλεύς μας συνθήκην δὲν ἔκαμε!  Ἡ φρουρά του πολεμᾶ ἀκόμη καὶ τὸ φρούριό του ἀντιστέκεται.
Καὶ ἐξηγοῦσε, ὅτι ἀναφερόταν στὸν Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο, στοὺς κλεφταρματολούς, στὸ Σούλι καὶ στὴν Μάνη. Οἱ πεσόντες κατὰ τὴν ἅλωση μᾶς δώρησαν τὸ δικαίωμα στὴν Μεγάλη ἰδέα. Καὶ χωρὶς Μεγάλες ἰδέες τὰ ἔθνη δὲν πᾶνε μπροστά.

Ἀπόλυτη καταστροφή

.                Μόλις ἔσπασε καὶ ἡ τελευταία ἀντίσταση στὰ τείχη οἱ ὀρδὲς τῶν ἀγρίων λύκων, τῶν αἱμοσταγῶν Τούρκων ξεχύθηκαν στοὺς δρόμους τῆς Πόλεως μὲ σκοπὸ τὴν τριήμερη λαφυραγώγηση, ὅπως τοὺς τὸ εἶχε ὑποσχεθεῖ ὁ Μωάμεθ. Ὅ,τι εἶχε ἀπομείνει σὲ πλοῦτο καὶ κάλλος ἀπὸ τὴν λεηλασία τῶν Σταυροφόρων τὸ 1204, λεηλατήθηκε ἀνηλεῶς ἀπὸ τοὺς Ἀγαρηνούς. Ἡ Πόλη ἐρημώθηκε τελείως. Ἐκκλησίες καὶ Μοναστήρια βεβηλώθηκαν, σπίτια πυρπολήθηκαν, ἔργα τέχνης καὶ μνημεῖα καταστράφηκαν ὁλοσχερῶς. Ἀμέτρητοι κάτοικοι τῆς Πόλεως σκοτώθηκαν, χιλιάδες σύρθηκαν ὅμηροι στὰ σκλαβοπάζαρα τῆς Ἀνατολῆς, ἐνῶ ὅσοι γλύτωσαν, ἔφυγαν στὴν Δύση. Ἐνδεικτικὸ τῶν τουρκικῶν βιαιοπραγιῶν τῆς ἁλώσεως εἶναι ὁ σφαγιασμὸς τῶν πιστῶν ποὺ εἶχαν καταφύγει στὴν Ἁγιὰ Σοφιὰ τὶς ὧρες ἐκεῖνες καὶ αὐτῶν ποὺ γιόρταζαν τὴν μνήμη τῆς Ἁγίας Θεοδοσίας στὸν ὁμώνυμο Ναό της. Οἱ Τοῦρκοι στρατιῶτες στὴν Ἁγια Σοφιὰ ἔσπασαν τὶς πόρτες τοῦ Ναοῦ καὶ σκότωναν τοὺς πιστοὺς ἀμάχους μὲ μῖσος ἀδιακρίτως φύλου καὶ ἡλικίας. Μιὰ παράδοση ἀναφέρει, ὅτι τὴν ὥρα ποὺ εἰσέβαλαν οἱ Τοῦρκοι στὴν Ἁγιὰ Σοφιὰ ἐτελεῖτο Θεία Λειτουργία. Ὁ τοῖχος, τότε, πίσω ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα ἄνοιξε καὶ μέσα του ἐξαφανίσθηκε ὁ Ἱερέας. Ἡ παράδοση αὐτὴ θέλει, ὅταν ἡ Πόλη ἐπιστρέψει πάλι σὲ χέρια Χριστιανῶν, ὁ Ἱερέας νὰ ξαναβγεῖ ἀπὸ τὴν κρυψώνα του καὶ νὰ συνεχίσει τὴν μισοτελειωμένη  Θεία Λειτουργία.
.                Τὸ στολίδι τῶν πόλεων, ἡ Κωνσταντινούπολη, ἔπαψε νὰ λάμπει, δὲν ἔπαψε, ὅμως, νὰ ἐκπέμπει τὸ Φῶς τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ τὸ Φῶς τοῦ Ἑλληνικοῦ πνεύματος ποὺ τὴν περιέβαλαν. Ἂν καὶ δὲν λειτουργοῦν πλέον ὅλοι οἱ ὁρατοὶ ναοί της, συνεχίζεται τὸ μυστήριο νὰ τελεῖται ἀθέατα, ἀθόρυβα στὰ μυστικὰ ἄδυτα τῆς γῆς καὶ τῆς καρδιᾶς, ὅπου μόνο ὁ  Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης μπορεῖ νὰ στέλνει τὶς ζωογόνες ἀκτῖνες του. Μόνο ὁ Χριστός, ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς, εἶναι Αὐτὸς ποὺ μπορεῖ νὰ σκορπίσει τὶς στάχτες, νὰ ἀναστήσει τὰ ἐρείπια, νὰ χαρίσει τὴν ζωή, γιὰ νὰ γίνουν καὶ πάλι ὅλα καινούργια, ὅλα νέα· γιὰ νὰ ζήσει καὶ πάλι ἡ Πόλη, ὅπως παλιά. Πίστη ἀκράδαντη καὶ ἐλπίδα ζῶσα μᾶς κάνει νὰ πιστεύουμε ὅτι «πάλι μὲ χρόνια, μὲ καιρούς, πάλι δικά μας θά ‘ναι»!

 Ὁσιομάρτυς Θεοδοσία, Τζαμὶ τῶν ρόδων

.                Στὴν συνοικία Φατὶχ τῆς Κωνσταντινουπόλεως κοντὰ στὰ αἱματόβρεκτα τείχη βρισκόταν Ναὸς περίλαμπρος τῆς Ὁσιομάρτυρος Θεοδοσίας, ἡ οποία γιορτάζει στὶς 29 Μαΐου. Ἡ ἁγία αυτὴ ἦταν πολὺ ἀγαπητὴ στοὺς κατοίκους τῆς πόλεως, γι’ αὐτὸ κάθε χρόνο στὴν μνήμη της, στόλιζαν τὸν Ναὸ μὲ τριαντάφυλλα. Ἔτσι, ἔπραξαν καὶ τὸ 1453 παρὰ τὴν ἐπικείμενη εἰσβολὴ τῶν τούρκων. Ἀπὸ τὴν παραμονὴ τῆς γιορτῆς οἱ πιστοὶ κατέκλυσαν τὸν Ναὸ καὶ τὸν καταστόλισαν. Μόνο ποὺ αὐτὴ τὴν σημαδιακὴ χρονιὰ ἦταν τόσα πολλὰ τὰ λουλούδια ποὺ ὁ Ναὸς ἄλλαξε ὄψη. Ὁ κίνδυνος τῆς ἁλώσεως τῆς Πόλεως εἶχε συγκεντρώσει πλήθη πιστῶν, γιὰ νὰ τιμήσουν τὴν Ἁγία καὶ νὰ προσευχηθοῦν γονατιστοὶ γιὰ τὴν σωτηρία τους. Ἐκείνη, τὴν μοιραία νύκτα, ὅπου ἔξω ἀκούγονταν ἀπόκοσμα τὰ τύμπανα τοῦ πολέμου, οἱ πιστοὶ μέσα στὸν Ναὸ μούσκευαν τὸ δάπεδό του μὲ τὰ δάκρυά τους, αὐτὸ πού, ἀλλοίμονο, σὲ λίγες ὧρες θὰ πορφυρωνόταν ἀπὸ τὰ μαρτυρικά τους αἵματα.
.                Οἱ ἄπιστοι ὀθωμανοὶ κτυποῦσαν τὰ τύμπανα γιὰ ἐκφοβισμὸ τῶν Κωνσταντινουπολιτῶν μπροστὰ στὰ τείχη πιὸ δυνατὰ ἀπὸ κάθε ἄλλη φορά, προαναγγέλλοντας τὴν τελικὴ ἐπίθεση. Τὸ πρωῒ τῆς 29ης Μαΐου, τὴν ὥρα ποὺ ἔβγαινε ὁ ἥλιος καὶ οἱ πιστοὶ στὸν Ναὸ μέσα ἔψαλλαν τὸν Ὄρθρο τῆς Ἁγίας καὶ ἡ Πόλη ἔπεφτε οἱ Τοῦρκοι στρατιῶτες ξεχύθηκαν ἀλαλάζοντες στὰ σοκάκια τῆς Πόλεως καὶ εἰσέβαλαν κάποια στιγμὴ καὶ στὴν Ἁγία Θεοδοσία. Μπροστὰ στὴν θέα τῶν ἀμέτρητων τριαντάφυλλων κάποιοι ἀναφώνησαν: «Γκιοὺλ τζαμί, Γκιοὺλ τζαμί!», καθὼς στὰ τούρκικα ἡ λέξη γκιοὺλ σημαίνει τριαντάφυλλο. Προφανῶς εἶπαν: «Νὰ ἡ Ἐκκλησία τῶν ρόδων!».
.                Μετὰ τὴν ἅλωση οἱ Τοῦρκοι μετέτρεψαν τὸν περικαλλῆ Ναὸ σὲ μουσουλμανικὸ τέμενος,  τὸ Γκιοὺλ τζαμί. Οἱ Ἕλληνες τῆς Πόλεως ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς Ἁλώσεως μέχρι σήμερα, ἔχουν συνδέσει τὸ τζαμὶ αὐτὸ μὲ τὸν τάφο τοῦ τελευταίου αὐτοκράτορα, τοῦ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
.                Ἡ ὁσιομάρτυς Θεοδοσία εἶναι μάρτυς πίστεως σὲ ἄλλη περίοδο διχασμοῦ, στὴν ἐποχὴ τῆς εἰκονομαχίας. Γεννήθηκε στὴν Βασιλίδα τῶν Πόλεων, τὴν ἔνδοξη καὶ πολύπαθη Κωνσταντινούπολη, ἀπὸ  εὐσεβεῖς καὶ πλούσιους γονεῖς. Μετὰ τὸν θάνατον τοῦ πατέρα της κλείσθηκε ἀπὸ τὴν μητέρα της, μόλις στὴν ἡλικία τῶν ἑπτὰ ἐτῶν, σὲ κάποιο Μοναστήρι τῆς Πόλεως, ὅπου ἀργότερα ἔλαβε καὶ τὸ μοναχικὸ σχῆμα. Μετὰ δὲ τὸν θάνατο καὶ τῆς μητέρας της διένειμε τὴν περιουσία της στοὺς πτωχούς, τοὺς ἐνδεεῖς, τοὺς ἐμπερίστατους καὶ ἀφιερώθηκε στὸ ἔργο τῆς σωτηρίας τῆς ψυχῆς της μέσα ἀπὸ τὴν σύντονη ἄσκηση καὶ τὴν ἀπόλυτη τήρηση τῶν μοναχικῶν της καθηκόντων.
.                Μετὰ ἀπὸ δεκαετῆ παραμονὴ στὸ Μοναστήρι ἐπακολούθησε ὁ κατὰ τῶν ἱερῶν εἰκόνων διωγμός, ἡ φοβερὴ εἰκονομαχία, ἡ αἵρεση τοῦ διχασμοῦ τῶν χριστιανῶν, ἡ ὁποία ταλαιπώρησε τὴν Ἐκκλησία μας γιὰ πολλὰ χρόνια καὶ ἔδωσε πλῆθος μαρτύρων μέχρι τὴν Τετάρτη Οἰκουμενὴ Σύνοδο, ὅπου θριάμβευσε γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ Ὀρθόδοξο φρόνημα. Τότε, ὅταν οἱ στρατιῶτες τοῦ εἰκονοκλάστου βασιλέως Λέοντος τοῦ Ἰσαύρου ἀποπειράθησαν νὰ καταβιβάσουν ἀπὸ τὴν Χαλκὴ Πύλη τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ἡ Θεοδοσία μαζὶ μὲ ἄλλες γυναῖκες ἔρριξε κάτω ἀπὸ τὴν σκάλα τὸν στρατιώτη ποὺ μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο ἐξύβριζε τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ μας, τοῦ ποθςεινοῦ της Νυμφίου. Ἡ ἀγάπη της σὲ Αὐτρὸν τὴν ὅπλισε νὰ ἀνδρικὸ θάρρος, γιὰ νὰ δυναμώσει τὴν πίστη καὶ τῶν χλιαρῶν περὶ τὴν πίστη καὶ τὴν Ὀρθοδοξία συνανθρώπων της. Γιὰ τὴν πράξη της αὐτὴ τὴν συνέλαβαν καὶ μετὰ ἀπὸ πολλὰ βασανιστήρια ἀπὸ τὸν ἄγριο δήμιο τὴν θανάτωσαν μὲ ἕνα κέρατο κριαριοῦ. Τὸ τίμιο λείψανό της ἔθαψαν στὴν Μονὴ τοῦ Δεξιοκράτους, ὅπου ἐπιτελοῦσε πάρα πολλὰ θαύματα.
.                   «Ἡ Πόλις ἑάλω»! καὶ ἡ σπαρακτική κραυγὴ ἔσχισε τοὺς αἰθέρες. Ἡ ὑπερχιλιόχρονη βασίλισσα τῆς Ἀνατολῆς, ηἡ πάγκαλη καὶ περίδοξη, ἡ πιὸ λαμπρὴ Πόλη τῆς ἱστορίας, ἡ θεοδόξαστη Κωνσταντινούπολη, ἔπεσε. Ἡ πολύκλαυστη δέσποινα τοῦ Βοσπόρου γέμισε μὲ συντρίμμια, πλημμύρισε στὸ αἷμα. Τὰ βασιλικά της ἐνδύματα ἔγιναν τρομακτικὰ στὴν ὄψη, ὁλοπόρφυρα, αἱματοβαμμένα. Χέρια βέβηλα τῶν μιαιφόνων ἐχθρών της μὲ ἀπύθμενο μῖσος καὶ μέγιστη κακία διέπραξαν τὸ κακούργημα.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ: ΜΗΝΥΜΑΤΑ καὶ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ-2 (Χαρ. Μπούσιας)

Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΑΙΧΜΑΛΩΤΗ ΤΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Ἡ Ἁγία Σοφία αἰχμάλωτη τοῦ Ἐρντογάν

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

.                Ὁ Ἐρντογὰν καὶ ἄλλοι Τοῦρκοι πολιτικοί, ἀφοῦ ἐπανέφεραν σὲ κατάσταση αἰχμαλωσίας τὸν πάνσεπτο ἱερὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Σοφίας, στὴν Κωνσταντινούπολη, ἀγλάισμα τῆς παγκόσμιας πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς, φτάνουν σὲ τόση διαστροφή, ὥστε νὰ λένε ὅτι τὴν «ἀπελευθέρωσαν» μετατρέποντάς την σὲ τζαμὶ καὶ βεβηλώνοντάς την. Τόση ἀγριότητα μόνο στοὺς μουτζαχεντὶν καὶστοὺς ἄλλους φανατικούς τοῦ Ἰσλὰμ βρίσκει κάποιος…
.                Μιλώντας ὁ Ἐρντογὰν γιὰ τὸ ἀνοσιούργημά του δικαιολογήθηκε ὅτι ἐνήργησε «σύμφωνα μὲ τὴν κληρονομιὰ τοῦ Μωάμεθ τοῦ Πορθητῆ». Μηδένισε ἔτσι τὴν ἐνέργεια τοῦΚεμάλ, ποὺ τὴ μετέτρεψε σὲ μουσεῖο καὶ ἀνέδειξε ἔτσι τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτά της καὶ ἄλλα ἐντὸς αὐτῆς ἀριστουργήματα. Ὁ Ἐντογὰν προτίμησε τὴν πρὸ 570 ἐτῶν ἐνέργεια τοῦ Μωάμεθ ἀπὸ αὐτὴν τοῦ Κεμάλ, πρὶν ἀπὸ 89 χρόνια.
.                Γιὰ νὰ δοῦμε τὴν κληρονομιά, ποὺ ἄφησε ὁ Μωάμεθ στὸν Ἐρντογάν, ἀνατρέχουμε στὸν Γεώργιο Φραντζὴ πού, εὑρισκόμενος στὴν Βασιλεύουσα, βίωσε τὴν ἐκεῖ ἐξόντωση τῶν χριστιανῶν –ὁ ἴδιος φυλακίστηκε καὶ βασανίστηκε– καὶ ἔγραψε τὸ  «Χρονικὸ τῆς Ἁλώσεως». Γράφει μεταξὺἄλλων γιὰ τὸν Μωάμεθ:
« Ὁ Μωάμεθ, ὁ γυιὸς τῆς ἀνομίας, ὁ πρόδρομος τοῦ ἀντιχρίστου, ἔκανε τὴν προσευχή του, ἀφοῦἀνέβηκε πάνω στὴν Ἁγία Τράπεζα. Ἂχ ἀλίμονο τί συμφορά, τί φρικιαστικὸ παράδοξο! Ἀλίμονο ποῦκαταντήσαμε καὶ τί εἴδαμε; Τοῦρκος μέσα στὸ ἅγιο θυσιαστήριο, ἐκεῖ ὅπου τοποθετοῦνται τὰλείψανα Ἀποστόλων καὶ μαρτύρων, καὶ πάνω σὲ αὐτὸ ὁ ἀσεβής;»
.                Ὁ Σπ. Ζαμπέλιος γράφει σχετικά: «Ὁ Σουλτάνος κατελθὼν ἐν τῇ ἁγίᾳ Σοφίᾳ καὶ ἀποβὰς τοῦ ἵππου, καὶ εἰσελθὼν ἐντὸς ἐκέλευσε ἕνα τῶν Τούρκων ἱερέων νὰ ἀναβῆ ἐπὶ τοῦ ἄμβωνος καὶ νὰδιαλαλήση τὴν μωαμεθανικὴν προσευχήν. Αὐτὸς δὲ ὁ βασιλεὺς ἀναβὰς ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης ἐπανέλαβε τὴν δέησιν ὑψηλῇ τῇ φωνῇ…».
.                Ὁ σημαντικὸς Γάλλος ἱστοριοδίφης Γουσταῦος Σλουμπερζὲ (1844-1929) πέραν τῶν χρονικῶν τῶν Φραντζῆ, Δούκα, Κριτόβουλου καὶ Χαλκοκονδύλη συγκέντρωσε καὶ διηγήσεις αὐτοπτῶν μαρτύρων τῆς ἅλωσης καὶ περιγράφει τὴ συμπεριφορὰ τῶν στιφῶν τοῦ Μωάμεθ στὴν Ἁγιὰ Σοφιά. Πλῆθος Χριστιανῶν εἶχε συρρεύσει σὲ Αὐτὴν μήπως καὶ οἱ ἄπιστοι τὴν θεωρήσουν ἄσυλο… Ὅμως αὐτοὶ διήρπασαν ὅ,τι πολύτιμο ὑπῆρχε, ἀτίμασαν τὶς γυναῖκες καὶ φόνευσαν τοὺς γηραιοὺς ἄνδρες καὶ τοὺς νέους τοὺς πῆραν αἰχμαλώτους. Ὁ χότζας Σαὰδ-ουδ-δὶν μαρτυρεῖ ὅτι οἱΤοῦρκοι εἰσβολεῖς ἐνήργησαν σύμφωνα μὲ τὸ παράγγελμα τῆς θρησκείας τους: «Φονεύετε τοὺς γέροντας, αἰχμαλωτίζετε τοὺς νέους».
.                Οἱ Τοῦρκοι, μὲ ἐντολὴ τοῦ Μωάμεθ, μέσα στὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Σοφίας, ἀφοῦ δολοφόνησαν, ἔκλεψαν, βεβήλωσαν, ἐβίασαν, τὸν ἄδειασαν ἀπὸ τὰ πτώματα καὶ ἐγκατέστησαν δημόσιες γυναῖκες καὶ στάβλους γιὰ τὰ ἄλογά τους. Ἔριχναν δὲ τὰ ἁγιώτατα τῶν λειψάνων μεταξὺγουρουνιῶν καὶ σκυλιῶν. Βασανιστικὸ θάνατο βρῆκαν πολλοὶ ἀρχιερεῖς καὶ ἑκατοντάδες ἱερέων, σύμπας ὁ ἀνώτερος κλῆρος τῆς βασιλευούσης, ποὺ βρίσκονταν ἐντὸς τοῦ ναοῦ. Συνελήφθησαν, ἀπογυμνώθηκαν, δέθηκαν καὶ οἱ νεότεροι πουλήθηκαν ὡς σκλάβοι, ἐνῶ οἱ γέροντες ἐφονεύθησαν.
.                Αὐτὴ τὴ συμπεριφορὰ τοῦ Μωάμεθ καὶ τῶν ἄλλων προγόνων του ζήλεψε ὁ πρόεδρος Ἐρντογάν. Μὲ τὴ λογικὴ αὐτὴ ἡ Τουρκία βαδίζει στὸν εἰκοστὸ πρῶτο αἰώνα καὶ αὐτὴν τὴν Τουρκία ἀνέχονται καὶ συνεργάζονται τὰ δημοκρατικὰ συμμαχικά μας κράτη.-

ΚΡΥΠΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΟΥΡΚΙΑ (8 ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ)

 

Κρυπτοχριστιανοὶ στὴ σύγχρονη Τουρκία
8 διηγήματα μὲ βάση τὴν ἀλήθεια

 

Κυκλοφορεῖ στὰ βιβλιοπωλεῖα ἀπὸ τὶς Ἐναλλακτικὲς Ἐκδόσεις.

Συγγραφέας: Γιῶργος Ν. Παπαθανασόπουλος
Σελ. 110
Τιμή: 11 εὐρὼ

.                         Τὸ ταξίδι – προσκύνημα ποὺ ἔκαμα κατὰ τὴ δεκαετία τοῦ 1990 στὴν Τουρκία καὶ πιὸ συγκεκριμένα στὸν Πόντο, στὴν Ἰωνία, στὴν Καππαδοκία καὶ στὴν Κωνσταντινούπολη ἦταν εὐλογημένο. Βίωσα κατὰ τὸ δυνατὸν τὴν Πίστη ποὺ εἶχαν διαχρονικὰ οἱ ἐκεῖ Ἕλληνες. Ἡ ἔκπληξή μου ἦταν μεγάλη καὶ εὐχάριστη ὅταν, κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μου, ποὺ ἦταν συνάμα προσκύνημα καὶ ρεπορτάζ, στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ στὴ Μικρὰ Ἀσία, γνώρισα κρυπτοχριστιανοὺς στὴ σύγχρονη Τουρκία. Ἔτσι ὀνομάστηκαν ἐκεῖνοι οἱ Ρωμιοὶ ποὺ ἐπὶ τουρκοκρατίας γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὰ δεινά του ραγιὰ καὶ τὸν θάνατό τους, προτίμησαν καὶ προτιμοῦν νὰ συμπεριφέρονται ὡς μουσουλμάνοι, ἀλλὰ στὴν ψυχὴ τοὺς παρέμεναν καὶ παραμένουν Ρωμιοί, Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ καὶ Ἕλληνες. Οἱ περισσότεροι καὶ οἱ περισσότερες ἤσαν καὶ εἶναι τραγικὲς φυσιογνωμίες. Ἔκαμαν καὶ κάνουν κάτι ποὺ δὲν θέλουν καὶ κρύβουν αὐτὸ ποὺ πιστεύουν. Τὰ παρατιθέμενα διηγήματα στὸν πυρήνα τοὺς ἀποδίδουν πραγματικὰ γεγονότα. Τὰ περισσότερα βίωσε ὁ ἴδιος ὁ συγγραφέας, τὰ ὑπόλοιπα εἶναι ἀπὸ μαρτυρίες ἀξιόπιστων προσώπων. Γιὰ λόγους εὐνόητους τὰ ὀνόματα δὲν εἶναι τὰ ἀληθινά. Ὅμως τὸ γεγονὸς εἶναι πὼς πάνω στὴν ἀλήθεια, ὅπως τὴν ἔζησα, πλάθεται ἡ μυθοπλασία.

ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΕΥΞΕΙΝΟ ΠΟΝΤΟ …ΕΚΕΙ ΕΛΛΕΝΟΙ ΕΠΕΘΑΝΑΝ (Δ. Νατσιός)

Γενοκτονία στὸν Εὔξεινο Πόντο
…ἐκεῖ Ἕλλενοι ἐπέθαναν

Δημήτρης Νατσιός 
δάσκαλος Κιλκὶς

«Ἂν ἐξεράθη τὸ κλαδί, πάντα χλωρὴ εἶν’ ἡ ρίζα»
Ἀριστοτέλης Βαλαωρίτης.

.                 Γενάρης τοῦ 1952, πέρα ἀπὸ τὸν Ἅγιο Νικόλαο καὶ πάνω στοὺς πρόποδες τοῦ Πάικου βρέθηκε μισοφαγωμένη ἀπὸ ἄγρια θηρία τοῦ βουνοῦ ἡ ἐνενηντάχρονη γριούλα Παλάσα Παχατουρίδου. Κανένας συγχωριανός της δὲν παραξενεύτηκε. Γνώριζαν καλὰ τὸ δράμα τῆς μεγαλοκυρᾶς ἀπὸ τὴν Χαμενία τοῦ Κὰρς πάνω στὸν Καύκασο. Ἡ δύστυχη ἔχασε δέκα γιοὺς λεβέντες καὶ τὸν ἄνδρα της στὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφή. Τελευταῖα εἶχε χάσει καὶ τὸ μυαλό της. Ἀναζητοῦσε κάθε μέρα νὰ βρεῖ τὸ δρόμο γιὰ τὴν μεγάλη ἐπιστροφὴ στὴν “πατρίδα”. Ἐκεῖνο τὸ βράδυ ἔψαχνε τὸ δρόμο γιὰ τὴν γῆ ποὺ ἦταν σπαρμένη μὲ τὰ κόκαλα τῶν παιδιῶν της…
.                  8 Ἀπριλίου 1921, ὁ βουλευτὴς Κ. Φίλανδρος μιλώντας στὴν ἑλληνικὴ Βουλὴ γιὰ τὴν Γενοκτονία ἀναφέρει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς: “Αἱ γραῖαι καὶ οἱ γέροντες διεσκορπίζοντο τότε εἰς τὰς ἐρήμους, ὅπου γυμνοί, ἄστεγοι καὶνήστεις σωρηδὸν ἀπέθνησκον. Ἀλλὰ καὶ ὁσάκις τὴν μακρὰν πεζοπορίαν διεδέχετο ἡ διὰ τοῦ σιδηροδρόμου μεταβίβασις τῶν εἱλώτων, ἐξετυλίσσοντο σκηναὶ φρικτοτέρας τραγωδίας. Ἐσταμάτα τὸ τραῖνον μέσα εἰς τὴν ἔρημον, διὰ νὰ ριφθῶσιν ἀπροστάτευτα τὰ δυστυχῆ ἐκεῖνα πλάσματα εἰς τὴν διάκρισιν τῶν ἀγρίων θηρίων καὶ τῶν ἀνθρωπομόρφων θηρίων. Δυστυχὴς μητέρα, ἐστoιβαγμένη μετ’ ἄλλων γυναικῶν ἐντὸς σκευοφόρου βαγονίου, βλέπουσα κινδυνεῦον τὸ τέκνο της ἀπὸ ἀσφυξίαν, ἐτόλμησε νὰ ζητήσει βοήθεια. Παρευθὺς Τοῦρκος χωροφύλαξ ἁρπάσας ἀπὸ τὴν ἀγκάλην τῆς μητρὸς τὸ τέκνον της τὸ ἐξεσφενδόνισεν ἐκ τοῦ παραθύρου εἰς τὸ κενόν, ἐνῶ τὸτραῖνο ἐξηκολούθει τρέχον εἰς τὴν ἀπέραντην ἔρημον! Ἄλλαι μητέρες εὑρέθησαν παγωμέναι εἰς τὰ χιονισμένα ὄρη μὲτὰ δυστυχῆ μικρά των κρεμασμένα ἀπὸ ξηροὺς μαστούς!…”.
.                  Ὁ θάνατος τῆς ἄμοιρης γριούλας, στὸ χιονισμένο Πάικο καὶ οἱ θάνατοι ἑκατοντάδων χιλιάδων Ἑλλήνων καὶ Ἑλληνίδων τοῦ Πόντου ἔχουν ἕνα κοινὸ στοιχεῖο. Ἦταν ἀπόρροια τοῦ “λευκοῦ θανάτου”. Τραγικὴ μοίρα ἐπεφύλαξε στὴν χαρακομένη κυρὰ-Παλάσα θάνατο σὰν αὐτὸν ποὺ γνώρισαν τὰ παιδιά της. Ὁ θάνατος φέρνει μία καὶμόνη ὀνομασία. Οἱ Τοῦρκοι ὅμως τοῦ ἔβαλαν ἐπίθετο, τὸν ἔφεραν στὰ μέτρα τους, ἐπινόησαν ἕνα νέο εἶδος θανάτου: “λευκὸς θάνατος”. Τί εἶναι ὁ “λευκὸς θάνατος;”. “Είναι ἡ γενοκτονία ἀλὰ τούρκα, εἶναι βουβή, πονηρή, ἀνατολίτικη” γράφει στὸ βιβλίο του “Γενοκτονία στὸν Εὔξεινο Πόντο” ὁ καθηγητὴς Π. Ἐνεπεκίδης. “Οἱ καλούμενες ἐκτοπίσεις, ἐξορίες τῶν κατοίκων ὁλόκληρων χωριῶν, οἱ ἐξοντωτικὲς ἐκεῖνες ὁδοιπορίες μέσα στὸ χιόνι τῶν γυναικοπαίδων καὶτῶν γερόντων -οἱ ἄνδρες βρίσκονται ἤδη στὰ τάγματα ἐργασίας ἢ στὸ στρατὸ- δὲν ὁδηγοῦν φυσικὰ σὲ κανένα Ἄουσβιτς μὲ τοὺς διαβολικὰ ὀργανωμένους μηχανισμοὺς τῆς φυσικῆς ἐξόντωσης τοῦ ἀνθρώπου- ὄχι! Ἦταν ὅμως ἕνα Ἄουσβιτς ἐν ροῇ, οἱ ἄνθρωποι πέθαιναν καθ’ ὁδόν, δὲν περπατοῦσαν γιὰ νὰ φτάσουν κάπου· ὄχι, περπατοῦσαν, γιὰ νὰπεθάνουν ἀπὸ τὶς κακουχίες, τὴν παγωνιά, τὴν πείνα, τὸν ἐξευτελισμὸ τοῦ ἀνθρώπινου. Αὐτὸ ἦταν τὸ διαβολικὸσύστημα, πονηρὰ ὀργανωμένο. Δὲν ὑπῆρχε στὸ τέρμα κανένα Ἄουσβιτς, γιατί γιὰ τοὺς περισσότερους δὲν ὑπῆρχε τέρμα. Τὸ ταξίδι πρὸς τὸν θάνατο ἦταν ὁ θάνατος, ὄχι τὸ τέρμα τοῦ ταξιδιοῦ”.
.                  Ἡμέρα Μνήμης τῆς Γενοκτονίας τῶν Ποντίων, ἡ 19η Μαΐου κάθε ἔτους. Στὶς 24 Φεβρουαρίου τοῦ 1994 ἔληξε ἡ ντροπή, τὸ ὄνειδος τοῦ νεοελληνικοῦ κράτους ποὺ ἀρνοῦνταν γιὰ δεκαετίες ὁλόκληρες νὰ ἐπιτελέσει τὸἐλάχιστο καθῆκον τοῦ ἀπέναντι στὰ ἑκατομμύρια τῶν νεκρῶν. Ἀναγνωρίζεται ὁμόφωνα ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ Βουλὴ ἡΓενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.
.                  Ἡ Γενοκτονία τῶν Ποντίων καὶ τῶν Ἑλλήνων τῆς Μικρᾶς Ἀσίας δὲν ἄρχισε τὸ 1916 ἢ τὸ 1913. Τὸἀπάνθρωπο φαινόμενο τῆς Γενοκτονίας αἰῶνες τώρα, χαρακτηρίζει τὴν πολιτικὴ τῶν ἑκάστοτε τουρκικῶν ἢὀθωμανικῶν κυβερνήσεων. Ἀπὸ τὴν ἥττα στὸ Ματζικὲρτ (1071) ὣς τὴν πτώση τῆς Αὐτοκρατορίας τῶν Μεγάλων Κομνηνῶν τῆς Τραπεζούντας (1461), ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Α´ Παγκοσμίου Πολέμου (1915) ὣς τὴν Συνθήκη τῆς Λωζάνης (1923) καὶ ἀπὸ τοὺς βανδαλισμοὺς τοῦ 1955 στὴν Πόλη ὣς τὴν εἰσβολὴ στὴν Κύπρο (1974) ἕνας ἦταν καὶεἶναι ὁ στρατηγικὸς στόχος τῆς Τουρκίας: ἡ ἐξόντωση τοῦ Ἑλληνισμοῦ.
.                  Ἤδη ἀπὸ τὸ 1908 οἱ λεγόμενοι Νεότουρκοι, οἱ αἱμοσταγεῖς Ἐμβὲρ πασάς, ὁ Ταλαάτ, ὁ δρ. Σακίρ, ὁ δρ. Ναζί, ὁ Νουρεντίν, ὁ σφαγέας τῆς Σμύρνης καὶ τοῦ ἐθνομάρτυρα Μητροπολίτη τῆς Χρυσόστομου εἶχαν πάρει τὴν ἀπόφαση νὰ ἐξοντώσουν τὸν Ἑλληνισμὸ τῆς Μ. Ἀσίας.
.                  “Θα σᾶς κόψουμε τὰ κεφάλια, θὰ σᾶς ἐξαφανίσουμε. Ἢ ἐμεῖς θὰ ἐπιζήσουμε ἢ ἐσεῖς” δήλωνε ὁ Τοῦρκος πρωθυπουργὸς Σεφκὲτ πασάς, τὸν Ἰούλιο τοῦ 1909, στὸν μεγάλο πατριάρχη τοῦ Γένους, Ἰωακεὶμ τὸν Γ’. Οἱ Γερμανοί, ποὺ πολλοὶ ὑποστηρίζουν πὼς ἦταν οἱ ἠθικοὶ αὐτουργοὶ τῶν ἐγκλημάτων, ἔβλεπαν τοὺς Ἕλληνες καὶ τοὺς Ἀρμενίους ὡς φραγμό, ἐμπόδιο στὰ σχέδιά τους γιὰ οἰκονομικὴ διείσδυση στὴν Ἀνατολή. Ὁ καθοδηγητὴς τῶν Τούρκων στρατηγὸς Λίμαν Φὸν Σάντερς ὑποστήριζε τὰ ἑξῆς: “ἡ Τουρκία δὲν ἔχει οὐδεμίαν ἀσφάλειαν οὔτε δύναται νὰὀργανωθεῖ ἐλευθέρως εἰς τὸ μέλλον, λόγῳ τῆς παρουσίας τῶν Ἑλλήνων”. (“Πῶς ἡ Γερμανία κατέστρεψε τὸν Ἑλληνισμὸ τῆς Μ. Ἀσίας”, Μ. Ροδᾶ, ἔκδ. “Παρουσία”. Τὸ βιβλίο γράφτηκε τὸ 1916 καὶ ἐπανατυπώθηκε). Γιὰ νὰ μὴν προκληθεῖ ἀντίδραση στὸν “πολιτισμένο” κόσμο προτείνει, ὡς “τελικὴ λύση”, τὸν λευκὸ θάνατο, τὶς ἀτέλειωτες ὁδοιπορίες. “Σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι οἱ παγωνιὲς καὶ τὸ κρύο τοῦ χειμώνα, οἱ βροχὲς καὶ ἡ μεγάλη ὑγρασία, ὁ ἥλιος καὶ ἡτρομερὴ ζέστη τοῦ καλοκαιριοῦ, οἱ ἀρρώστιες τοῦ ἐξανθηματικοῦ τύφου καὶ τῆς χολέρας, οἱ κακουχίες καὶ ἡ ἀσιτία, θὰ φέρουν τὸ ἴδιο ἀποτέλεσμα, μὲ τὶς σφαγὲς ποὺ λογαριάζετε νὰ κάνετε ἐσεῖς”, δήλωνε στοὺς Τούρκους ὁ Σάντερς. Ἀπὸ τὴν στιγμὴ ἐκείνη (1914) ὁ Ἑλληνισμὸς δὲν ὑπῆρχε. Ἐκμεταλλευόμενοι καὶ τὸν ρωσοτουρκικὸ πόλεμο οἱ Τοῦρκοι διατάζουν γιὰ δῆθεν λόγους ἀσφαλείας τὴν μεταφορὰ τῶν χριστιανῶν τοῦ Πόντου στὰ ἐνδότερα. Ἀρχίζει πλέον ἀπροκάλυπτα ἡ ἐξόντωση. Οἱ ἄνδρες δολοφονοῦνται στὰ διαβόητα “Ἀμελὲ Ταμπουρού”, στὰ τάγματα θανάτου καὶ τὰγυναικόπαιδα μὲ τὴν διαδικασία τοῦ “λευκοῦ θανάτου”. 353.000 Πόντιοι πεθαίνουν ἀπὸ φρικτὸ θάνατο. Ἑκατοντάδες χιλιάδες οἱ μάρτυρες τῶν μαρτυρίων τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἀδυνατεῖ ὁ ἀνθρώπινος νοῦς νὰ συλλάβει τὴν φρίκη.
.               Ἐλάχιστα μόνο μποροῦν νὰ ἀναφερθοῦν στὸ παρὸν ἀφιέρωμα. Θὰ περιοριστοῦμε σ’ ἕνα ἀποτρόπαιο συμβὰν στὸν Πόντο, χαρακτηριστικὸ τῆς τουρκικῆς θηριωδίας. Δέκα ἀποστολὲς νεῶν παλληκαριῶν ἔγιναν ἀπὸ τὴν Ἀμισὸ στὰ νότια, τὸ καλοκαίρι τοῦ 1919. Κάθε ἀποστολὴ ἀκολουθοῦσε τὸ ρεῦμα ἑνὸς φαραγγιοῦ, ποὺ μέχρι σήμερα λέγεται ΣΕΫΤΑΝ ΝΤΕΡΕΣΙ, δηλ. τὸ φαράγγι τοῦ διαβόλου. Ἦταν τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὁ δρόμος ποὺ ὁδηγοῦσε νότια πρὸς τὴν Σεβάστεια. Εἴκοσι χιλιόμετρα νοτιότερα ἀπὸ τὴν Ἀμισό, ἐκεῖ στὸ Σεϋτὰν Ντερεσὶ κρυμμένοι καραδοκοῦσαν οἱ Τσέτες. Μόλις ἔφτανε ἡ ἀποστολή, ἔπεφταν σὰν λυσασμένοι λύκοι πάνω στοὺς ἀνύποπτους καὶ ταλαιπωρημένους ἐξορίστους, γιὰ νὰ τοὺς κατασφάξουν. Οἱ συνοδοὶ χωροφύλακες πρόσεχαν μήπως ξεφύγει κανείς. Μέσα στὸν πανικὸκαὶ τοὺς ἀλαλαγμούς, ἐλάχιστοι κατόρθωσαν νὰ γλιτώσουν, τρέχοντας πρὸς τὰ βουνά. Αὐτοὶ διέσχισαν, σὰν ζητιάνοι, ὅλη τὴν Ἀνατολὴ καὶ ἔφτασαν στὴν Μερσίνα, στὰ νότια τῆς Τουρκίας, ἀπ’ ὅπου ἔφυγαν στὴν Ἑλλάδα, γιὰ νὰ εἶναι μάρτυρες, τοῦ τί ἔγινε τὴ χρονιὰ ἐκείνη, στὸ φαράγγι τοῦ διαβόλου.

.                Ὁ Τοπὰλ Ὀσμάν, ὁ πρώην ἀρχιχαμάλης τοῦ λιμανιοῦ τῆς Κερασούντας, ἀνέλαβε μὲ τοὺς Τσέτες του, ν’ ἀλλάξει δημογραφικὰ τὸν Πόντο, δηλαδὴ νὰ ἐξαφανίσει τὸ ἑλληνικὸ στοιχεῖο. Λήστευε, λεηλατοῦσε, σκότωνε καὶἔκαιγε χωριὰ ὁλάκερα, μὲ σκοπὸ νὰ ἀναγκάσει τοὺς ὑπολοίπους νὰ φύγουν.
.                Στὸ Παρίσι οἱ Μεγάλες Δυνάμεις ἀποφάσιζαν τὴν κατάργηση καὶ τὴν διάλυση τοῦ πιὸ βάρβαρου κράτους τῆς Εὐρώπης καὶ τὴν δημιουργία ἀνεξαρτήτων κρατῶν, ἀπὸ τοὺς γηγενεῖς, ἐκ τῆς ἀρχαιότητος, κατοίκους τῆς περιοχῆς. Ἕνα ἀπὸ τὰ προβλεπόμενα κράτη ἦταν καὶ ἡ Δημοκρατία τοῦ Ἀνεξαρτήτου Πόντου. (Πρωτοτάστησε σ’ αὐτὸ ὁ ἡρωικὸς Μητροπολίτης Τραπεζούντας καὶ μετέπειτα ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χρύσανθος). Ὁ Τοπὰλ Ὀσμὰν καὶτὰ σχέδια τῆς λευκῆς σφαγῆς σκοπὸ καὶ στόχο εἶχαν νὰ μειώσουν τὸν ἑλληνικὸ πληθυσμὸ τῆς περιοχῆς. Ἐὰν γινόταν εἰρήνη καὶ ἔρχονταν ἐπιτροπὲς γιὰ τὴν καταμέτρηση τοῦ πληθυσμοῦ, νὰ μὴν βρεθοῦν Ἕλληνες.
.                Καὶ σὰν νὰ μὴ ἔφταναν αὐτά, τὸ ἐγκληματικὸ κεμαλικὸ καθεστώς, ποὺ δῆθεν ἀνέλαβε νὰ μεταρρυθμίσει τὴν χώρα καὶ νὰ ἐπιφέρει τὴν εἰρήνη στοὺς λαοὺς τῆς περιοχῆς, ὀργάνωσε τὰ ἔκτακτα στρατοδικεῖα στὴν Ἀμάσεια, τὸ1921, γιὰ νὰ προσδώσει νομιμοφάνεια στὸ ἔγκλημα, ποὺ εἶχε ἤδη συντελεσθεῖ. Μάζεψε ἐκεῖ στὴν Ἀμάσεια καὶστοίβαξε στὸ κτίριο τοῦ Τιμαρχανέ, δηλαδὴ μέσα στὸ τρελλοκομεῖο τῆς Ἀμάσειας, ὅλο τὸ ἄνθος τοῦ ΠοντιακοῦἙλληνισμοῦ, προκειμένου δῆθεν νὰ τὸ δικάσει.
.                Ἡ Ἀμάσεια, μία ἀπὸ τὶς ὡραιότερες πόλεις τοῦ κόσμου, μὲ μοναδικὸ στὸν κόσμο προνόμιο φυσικῆς ὀχύρωσης, ἡ πατρίδα τοῦ μεγαλύτερου γεωγράφου τῆς ἀρχαιότητας, τοῦ Στράβωνος, εἶχε ἐπιλεγεῖ γιὰ τὸν ἐπίλογο τοῦ ἐγκλήματος.
Ἡ κατηγορία γιὰ ὅλους τοὺς παρόντες καὶ ἐρήμην ἀπόντες κατηγορουμένους ἦταν ὅτι: “Ὅλοι μαζὶ καὶ ὁ καθεὶς χωριστά, προσπάθησαν νὰ ἱδρύσουν ἀνεξάρτητο κράτος, ἀποσπώντας μέγα μέρος ἀπὸ τὴν Αὐτοκρατορία καὶσυγκεκριμένα, ἀπὸ τὰ ρωσικὰ σύνορα μέχρι τὴν Σινώπη”. Ἡ δίκη γινόταν στὸ κτίριο τῆς Γαλλικῆς Σχολῆς τῆς Ἀμάσειας. Δικαστὴς τοῦ λεγόμενου Δικαστηρίου Ἀνεξαρτησίας (ΙΣΤΙΚΛΑΡ ΜΟΥΧΑΚΕΜΕΣΙ), ὁρίστηκε ὁδικηγόρος ἀπὸ τὴν Μπάφρα, Καβατζὲ Ζατὲ Ἐμὶν Μπέης, ποὺ ἦταν πρὶν βουλευτὴς Ἀμισοῦ. Ἦταν ἕνας ἄνθρωπος σαράντα χρόνων, μετρίου ἀναστήματος, αἱμοχαρής, μοχθηρός, ἀνθρωπόμορφο τέρας. Παραβίασε κάθε ἔννοια δικαιοσύνης. Ξεφώνιζε ὀνόματα, ἔβριζε, ἀπολογοῦνταν ὁ ἴδιος ἀπὸ μόνος του γιὰ λογαριασμὸ τῶν κατηγορουμένων καὶ σημείωνε δίπλα στὸ κάθε ὄνομα τὴν ποινή, ποὺ ἦταν ὁ θάνατος. Ἡ δίκη ἔγινε τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1921. Τέτοιο μίσος εἶχε, ποὺ κατὰ λάθος δίκασε εἰς θάνατον καὶ τὸν ἐπίσκοπο Πάφρας-Ζήλων Εὐθύμιο Ἀγριτέλλη, ὁ ὁποῖος ὅμως εἶχε ἤδη πεθάνει τὸν Μάιο στὶς φυλακὲς Ἀμασείας. Δηλαδὴ δίκασε καὶ νεκροὺς ἀκόμη. Πολλοὶ δικάστηκαν ἐρήμην, γιατί εἶχαν προλάβει καὶ ἦσαν ἐκτὸς Τουρκίας. 69 ὅμως ἄτομα κρεμάστηκαν στὴν κεντρικὴ πλατεία τῆς Ἀμασείας. Οἱβαρυποινίτες ἦρθαν στὴν Ἑλλάδα, μετὰ τὸ 1924 μὲ τὴν Ἀνταλλαγὴ καὶ αὐτοὶ εἶναι οἱ μάρτυρες, γιὰ ὅσα ἔγιναν στὴν φυλακὴ καὶ στὸ δικαστήριο τὴν χρονιὰ ἐκείνη. Στὶς 5 Σεπτεμβρίου 1921, Κυριακὴ πρωί, οἱ μελλοθάνατοι ἔκαμαν τὴν Θεία Λειτουργία καὶ τὴ δική τους νεκρώσιμη ἀκολουθία. Ἤξεραν ὅτι θὰ τοὺς ἔθαβαν σὰν τὰ ζῶα.
.                Ἡ ἀπόφαση βγῆκε στὶς 7 Σεπτεμβρίου 1921, ὥρα 4 τὸ ἀπόγευμα. Ὅλοι οἱ κατάδικοι φώναζαν ΑΣ ΚΟΛΣΟΥΝ ΑΤΑΛΕΤΙΝΙΖΕ, δηλ. συγχαρητήρια στὴ δικαιοσύνη σας. Ὁ μόνος ποὺ μπόρεσε νὰ μιλήσει ἦταν ὁ νεαρὸς δημοσιογράφος ἀπὸ τὴν Τραπεζούντα, ὁ Νίκος Καπετανίδης. Ὁ Ἐμὶν Μπέης τὸν ἄφησε νὰ μιλήσει, γιατί νόμισε ὅτι μετάνιωσε καὶ ἤθελε νὰ τὸν ξεφτιλίσει. “Ἐγώ κύριε Προεδρε”, εἶπε μὲ φωνὴ σταθερή, “δὲν ἀγωνίστηκα ποτὲ γιὰἈνεξάρτητο Πόντο. Ἐγὼ μία ζωὴ ἀγωνίστηκα γιὰ τὴν Ἕνωση τοῦ Πόντου μὲ τὴν Ἑλλάδα”. Μὲ κραυγὲς τοῦ στημένου ἀκροατηρίου, βγῆκε κατακόκκινος ἀπὸ θυμὸ ὁ πρόεδρος Ἐμὶν Μπέης ἀπὸ τὸ δικαστήριο. Ὅταν τὸ πρωὶ ὁδηγοῦσαν τοὺς καταδικασθέντες στὴν πλατεία τῆς Ἀμάσειας γιὰ κρέμασμα, ἔβαλαν ἐπικεφαλῆς πρῶτο στὴν πομπὴ τὸν ἀρχιμανδρίτη, γέροντα 70 ἐτῶν, Πλάτωνα Ἀϊβαζίδη (“ἂν ὑπάρχει κάποιος ἔνοχος, αὐτὸς εἶμαι ἐγώ”, δήλωσε στοὺς Τούρκους, προσπαθώντας νὰ σώσει τοὺς συγκαταδίκους του), καὶ πάνω στὸ στῆθος του, στὸ ράσο, καρφίτσωσαν τὴν ἀπόφαση.
.                Μία ὁμάδα ἀπὸ χαμάληδες, ἀλῆτες καὶ ἀνθρώπους τοῦ ὑποκόσμου ἀφέθηκαν ἐλεύθεροι νὰ περιφέρονται κάτω ἀπὸ τὰ αἰωρούμενα σώματα. Τὰ περιέπαιζαν, τὰ σκύλευαν, ἀφαιροῦσαν παπούτσια καὶ ροῦχα. Τόσο ἀπαίσιο ἦταν τὸ θέαμα, ποὺ καὶ Τοῦρκος ἀξιωματικὸς δὲν ἄντεξε καὶ τοὺς ἔδιωξε μὲ κλωτσιὲς λέγοντας: “Δὲν τοὺς φτάνει τὸκακὸ ποὺ ἔπαθαν”;
.                Θὰ πρέπει νὰ ἀναφέρουμε καὶ τὸ γεγονός, ὅτι τὴν ἄγρια ἐκείνη ἐποχή, τρεῖς γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀμισό, πῆραν τὴν ἀπόφαση νὰ πᾶνε μόνες τους στὴν Ἀμάσεια, γιατί τὶς ἔτρωγε ἡ ἀγωνία, γιὰ τὴν τύχη τῶν φυλακισμένων ἀνδρῶν τους. Αὐτὲς ἦσαν: Ἡ γυναίκα τοῦ γιατροῦ Α. Χρυσαφίδη, τοῦ φαρμακοποιοῦ Θεολ. Δημητριάδη καὶ τοῦμουσικοδιδασκάλου Διογένους. Ὅταν οἱ ἄμοιρες γυναῖκες ἔφτασαν, μὲ τὴ ναυλωμένη ἅμαξα, στὴν γέφυρα τοῦ Ἴρη ποταμοῦ, ἦταν πιὰ ἀργά. Ἀπὸ τὴ γέφυρα εἶδαν, ἀπέναντι στὴν πλατεία, τὰ κρεμασμένα σώματα τῶν ἀνδρῶν τους. Τραβοῦσαν τὰ μαλλιά τους, χτυπιόντουσαν καὶ ἔκλαιγαν στὸ θέαμα τοῦ φριχτοῦ θανάτου ποὺ βρῆκε τοὺς συζύγους τους. Δὲν εἶχαν δικαίωμα νὰ πάρουν τὰ πτώματα γιὰ ταφή, ἀλλὰ καὶ οὔτε νὰ πλησιάσουν. Τὴν ὥρα ποὺ ἀλιτήριοι περιέπαιζαν τοὺς νεκρούς, οἱ γυναῖκες τους δὲν εἶχαν δικαίωμα οὔτε νὰ τοὺς ἀγγίξουν.Τοὺς ἔθαψαν, ὅλους σωρηδόν, σὲ λάκο ἔξω ἀπὸ τὴν Ἀμάσεια, χωρὶς παπὰ καὶ χωρὶς λιβάνι.
.                Παρενθέτω στὸ σημεῖο αὐτὸ μία συγκλονιστικὴ ἐπιστολὴ τοῦ Ἀλ. Ἀκριτίδη, ἔμπορου ἀπὸ τὴν Τραπεζούντα, ἑνὸς ἀπὸ τὰ θύματα τοῦ Ἐμὶν Μπέη. Εἶναι ἀποκαλυπτικὴ τοῦ ἤθους, τῆς ἀρχοντιᾶς, τοῦ πολιτισμοῦ ποὺκόμιζαν οἱ ἄνθρωποι ποὺ κατοικοῦσαν στὰ «κεῖθε τοῦ Αἰγαίου», στὴν καλλίγονο Ἰωνία, στὸν ἀνδρειωμένο Πόντο. Ἐνώπιον τοῦ φρικτοῦ καὶ ἄδικου θανάτου ὁ Ρωμιὸς τοῦ Πόντου, δείχνει θαυμαστὴ καρτερία, φανερώνει μεγαλοψυχία, ἀρχοντιά, πίστη, φιλοπατρία, ἀγάπη μεγαλοπρεπῆ πρὸς τοὺς οἰκείους του. Ὅλη ἡ ἐπιστολὴ ἀποπνέει τὸ ἄρωμα τῆς πονεμένης Ρωμιοσύνης, ποὺ διατήρησε ἐν αἰχμαλωσίᾳ, ἐν σκιᾷ θανάτου, τὴν πολιτισμική του αὐτεπίγνωση
«1921 7βρ. 5 Κυριακή.
Γλυκυτάτη μου Κλειώ,
.              Σήμερον ἐτελέσθη ἐν τῇ φυλακῇ Λειτουργία κὰ ἐκοινωνήσαμε ὅλοι περὶ τοὺς 100 ἀπὸ διάφορα μέρη. Ἔχει ἀποφασισθεῖ ὁ διὰ κρεμάλας θάνατος. Αὔριον θὰ πηγαίνουν οἱ 60, μεταξὺ αὐτῶν οἱ 5 Τραπεζούντιοι καὶ θὰ γίνει ὁ δι’ ἀγχόνης θάνατος. Τὴν Τρίτην δὲν θὰ εἴμεθα ἐν ζωῇ, ὁ Θεὸς νὰ μᾶς ἀξιώσει τοὺς οὐρανοὺς καὶ σὲ σᾶς νὰ δώσει εὐλογίαν κὰ ὑπομονὴν καὶ ἄλλο κακὸν νὰ μὴν δοκιμάσετε. Ὅταν θὰ μάθετε τὸ λυπηρὸν γεγονός, νὰ μὴ χαλάσετε τὸν κόσμον, νὰ ἔχετε ὑπομονή. Τὰ παιδιὰ ἂς παίξουν κι ἂς χορέψουν. Ἂς σὲ βλέπω νὰ κανονίσεις ὅλα ὅπως ξέρεις σύ. Ὁἀγαπητός μου Θεόδωρος ἂς ἀναλαμβάνει πατρικὰ καθήκοντα καὶ νὰ μὴν ἀδικήση κανένα ἀπὸ τὰ παιδιά, τὸν Γέργον νὰ τελειώσει τὸ σχολεῖον καὶ νὰ γίνη καλὸς πολίτης. Τὸν Γιάννην ἂς τὸν ἔχη μαζί του στὴ δουλειά. Ἀπὸ τὰ μικρά, τὸν Παναγιώτη νὰ στείλης στὸ σχολεῖον, τὴν Βαλεντίνην νὰ τὴ μάθης ραπτικήν. Τὴν Φωφὼν νὰ μὴ χωρίζεσαι ἐνόζω ζεῖς. Εἰς τὸν Στάθιον τὰς εὐχάς μου καὶ τὴν ὑποχρέωσιν ὅπως χωρὶς ἀμοιβὴν διεκπεραιώση ὄλας τὰς οἰκογενειακάς μου ὑποθέσεις ποὺ θὰ τοῦ ἀναθέσητε. Ὁ πάπα Συμεὼν ἂς μὲ μνημονεύη ἐνόσῳ ζῆ. Νὰ δώσης 5 λίρες στὴν Φιλόπτωχον, 5 λίρες στὴν Μέριμναν, 5 λίρες στὸν Λυκαστὴ τὸ σχολεῖον. Καὶ ἂς μὲ συγχωρέσουν ὅλοι οἱ ἀδερφοί μου, οἱ νυφάδες καὶὅλοι οἱ συγγενεῖς καὶ φίλοι. Ἀντίο, βαίνω πρὸς τὸν πατέρα καὶ συγχωρέσατέ μου.
Ὁ ὑμέτερος
Ἀλ. Γ. Ἀκριτίδης»

.                 Τὸν σφαγέα 80.000 Ἑλλήνων τοῦ Πόντου, κατὰ διαταγὴ τοῦ Κεμάλ, τὸν Τοπὰλ Ὀσμὰν τὸν τιμοῦν οἱΤοῦρκοι ὡς ἐθνικό τους ἥρωα καὶ ἀνήγειραν καὶ ἀνδριάντα στὴν Κερασούντα, τὴν πατρίδα του. Νὰ ἀναφέρουμε στὸσημεῖο αὐτὸ πὼς ὁ Πόντος δὲν ἔπεσε ἀμαχητί. Εἶναι ἄγνωστο, ἀποσιωπᾶται ἐπιμελῶς τὸ ἔπος τοῦ “ἀντάρτικου τοῦ Πόντου”. Ὁ Γερμανὸς Καραβαγγέλης (ἰδοὺ ὁ ποιμὴν ὁ καλός), μητροπολίτης Ἀμασείας-Ἀμισοῦ, ὑπολογίζει τοὺς ἀντάρτες σὲ 20.000. Οἱ τουρκικὲς πηγὲς μιλοῦν γιὰ 25.000. Ὀνόματα ὅπως καπετὰν Εὐκλείδης, ἡγέτης τῶν ἀνταρτῶν τῆς Σάντας, ὁ ξακουστὸς καπετάνιος Ἰστὺλ ἀγὰς (Στυλιανὸς Κοσμίδης) στὴν Σαμψούντα, οἱ ὁπλαρχηγοὶ Ἰορδάνης Παπούλας, Βασίλης Ἀνθόπουλος (Βασὶλ ἀγάς), Κώστας Ἐπεσλής, Ἰορδάνης Χασερής, ὁ περιλάλητος ὁπλαρχηγὸς Ἀντὼν πασὰς ποὺ εἶχε τὸ βασίλειό του στὰ βουνὰ τῆς Πάφρας, ὅπου ἔδρασε μαζὶ μὲ τὴν σύζυγό του Πελαγία, εἶναι λίγα μόνο ὀνόματα ἀπ’ αὐτὰ ποὺ κοσμοῦν τὸ Συναξάρι τῶν ἡρώων τοῦ Πόντου. (Ἀποκαλυπτικὸ γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ τὸβιβλίο τοῦ Α. Ἀνθεμίδη “ Τὰ ἀπελευθερωτικὰ στρατεύματα τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμού”, Θεσ/νίκη 1998). Ὁἀρχιτσέτης, Τοπὰλ Ὀσμάν, τὸ κτῆνος, τὸ δολοφονικὸ ἐργαλεῖο τοῦ Κεμὰλ στὸν Πόντο, ποτὲ δὲν τόλμησε νὰσυγκρουστεῖ μὲ Πόντιους ἀντάρτες. Ἔβγαζε τὸ μένος του στὰ γυναικόπαιδα καὶ τοὺς γέρους.

Αἰωνία τους ἡ μνήμη.

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ

Ὁ Πόλεμος κατά τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης

ὑπό
Ἰωάννου Ν. Καλλιανιώτου
Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Scranton

«Τοσοῦτον δ’ ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ’ οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασι, καὶ τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκε μηκέτι τοῦ γένους ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, καὶ μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας παρά τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας.»                                              [Ἰσοκράτης, Πανηγυρικός 50]

.                     Ἡ Ἑλληνική γλῶσσα, τό μεῖζον τοῦτο μνημεῖον τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἔχει μίαν Ἱστορίαν πολλῶν χιλιετιῶν καί προσδιορίζει τήν ταυτότητα τοῦ ἐπιφανοῦς αὐτοῦ λαοῦ. Ἀναφέρεται ἡ χρῆσίς της εἰς ἅπαντα τά Ἱστορικά, φιλοσοφικά, ἐπιστημονικά καί κοινωνικά ἔργα τοῦ παρελθόντος καί ἐκφράζει μέ τό μεγαλεῖόν της, τόν πλοῦτόν της, τήν τελειότητά της καί τήν ἀκρίβειάν της τά πραγματικά νοήματα, τήν ὀρθήν σκέψιν καί τά πρωτοπόρα καί ἀπαράμιλλα ἔργα αὐτοῦ τοῦ μοναδικοῦ λαοῦ. Αὕτη προσδιορίζει καί ἀνέδειξε τούς Ἕλληνας ὡς τόν ἐκλεκτόν λαόν καί τόν πολιτισμόν των ὡς τόν μέγιστον ἐπί γῆς θεῖον δῶρον.[1]
.                      Ἡ δωρεά αὕτη καθωδήγησε τούς Ἕλληνας εἰς τόν Ἀρχαῖον μεγαλεῖόν των,[2] εἰς τόν ἐκπολιτισμόν τῆς Ἀσίας διά τοῦ ἐπιφανοῦς τέκνου της, τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, εἰς τήν μετάφρασιν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πρό τῆς παραποιήσεώς της ἀπό τούς ἐχθρούς τῆς Ἀληθείας, εἰς τήν γραφήν τῆς Ἁγίας Γραφῆς δι’ αὐτῆς καί τῶν πατερικῶν κειμένων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ὀρθοδοξίας, εἰς τά ἔργα τοῦ πνευματικοῦ Βυζαντίου, τήν Ἑλληνικήν Μεσαιωνικήν Ρωμανίαν, εἰς τήν συγκράτησιν καί διατήρησιν τοῦ Ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ καί Ὀρθοδόξου πίστεως κατά τά τετρακόσια ἔτη δουλείας ὑπό τῶν βαρβάρων ἐξισλαμισμένων Μογγόλων, καί κατά τήν ἀπελευθέρωσιν καί ἐπανίδρυσιν τοῦ μικροῦ Ἑλλαδικοῦ κράτους, τῇ «συνδρομῇ» τῶν τῆς δύσεως «φίλων» μας καί ἐσχάτως κοινῶν μελῶν καί «συμμάχων», ἀπό τό 1821 ἕως τό 1980.
.                    Κατόπιν, οἱ θανάσιμοι ἐχθροί τοῦ Ἑλληνορθοδόξου Πολιτισμοῦ καί Παιδείας ἀρχίζουν νέον πνευματικόν πόλεμον κατα΄τῆς χώρας μας, ἀποστέλλοντες ἐκ τοῦ ἐξωτερικοῦ, ὅπου εἶχον δημιουργήσει οὗτοι τούς ἀνθέλληνας καί ἀντιχρίστους ψευδο-πολιτικούς, καί τούς ὁποίους ἐπέβαλλον μέ τά νέα πολιτικά των μέτρα, προπαγάνδα, ψεύδη, ὑποσχέσεις, τρομοκρατία, παραπληροφόρησιν, καί ἄλλα παρόμοια, ὥστε νά ἀφανισθῇ ἡ Ἑλληνορθόδοξος Παιδεία καί τό βασικόν αὐτῆς ὄργανον, ἡ Ἑλληνική πλουσία γλῶσσα τῶν 8.000.000 λέξεων καί τύπων.[3] Ἔφερον, λοιπόν, τούς ἀγραμμάτους ψευδο-μορφωμένους ἀπό τήν Εὐρώπην καί τήν Ἀμερικήν καί διά τῶν ἐντολῶν τούτων, τῶν Illuminati, ἵνα ἐπιφέρουν τό μέγιστον δυνατόν πλῆγμα εἰς τόν Ἑλληνορθόδοξον πολιτισμόν, πίστιν, ἀξίας, ἀρχάς καί τό ἐκφραστικόν μέσον τούτων, τήν γλῶσσαν τῶν θεῶν, τήν Γλῶσσαν τοῦ Ἀληθινοῦ Θεοῦ.
.                      Οἱ τάλανες οὗτοι ψευδο-πολιτικοί, τά ἀνδρείκελα τῶν «προδρόμων» τούτων, ἤρχισαν τό διατεταγμένον ἔργον των, ὡς κάμνουν καί σήμερον.[4]  Κατάργησις τῆς παραδοσιακῆς, τῆς δηλούσης τήν συνέχισιν τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἐπί χιλιετηρίδων, Ἑλληνικῆς γλώσσης, ἐπιβολή μονοτονικῆς ἤ ἀτονικῆς γραφῆς τῆς νέας γλώσσης, μέ τήν χρῆσιν ὀλίγων λέξεων (πάμπτωχον λεξιλόγιον) καί ἐκφράσεων πεζοδρομίου, γηπέδων, ἀγραμμάτων, ἄνευ χρήσεως τοῦ κλασικοῦ της λεξιλογίου, τῆς Γραμματικῆς, Συντακτικοῦ, τῶν κανόνων της, καί τήν εὐχρηστίαν τοῦ πλούτου τῶν νοημάτων της, ὥστε νά ἀποδείξουν τήν ἀσυνέχειαν τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τήν ἀδυναμίαν ταύτης ἵνα διατηρήσῃ τήν πραγματικήν Ἱστορικήν προσφοράν της, τήν Μεγάλην Ἰδέαν, τάς ἀξίας καί ἀρετάς, τήν Ἱστορίαν καί Παράδοσιν τοῦ ἁγίου τούτου γένους.
.                    Ἡ νέα ἀνθελληνική ΠΑΣΟΚυῖα ὑποδεεστάτη γλῶσσα καταργεῖ τό Ἑλληνικόν μεγαλεῖον, τήν Ἱστορίαν μας, τάς δικαίας διεκδικήσεις μας, τήν συνέχειαν μας ἐπί πέντε χιλιάδας ἐτῶν πολιτισμοῦ εἰς τήν Νοτιο-Ἀνατολικήν Εὐρώπην, Μεσόγειον καί Μικράν Ἀσίαν, Μέσην Ἀνατολήν, Βόρειον Ἀφρικήν καί πέραν τούτων. Ἡ γλῶσσα τῆς σήμερον, τά τελευταῖα τεσσαράκοντα ἔτη, εἶναι ἕν πολιτικο-Μασονικόν κατασκεύασμα τῶν Illuminati, τῶν ἀριστερῶν καί ψευδο-προοδευτικῶν, τήν ὁποίαν ἀπορρίπτουν οἱ Ἕλληνες ἅπαντες, ὠς καί οἱ ξένοι μεμορφωμένοι καί γνῶσται τῆς ὀρθῆς καί Ἀρχαιο-Ἑλληνικῆς γλώσσης. Ἡ πτωχεία τῆς σημερινῆς γλώσσης τῶν ἀνθελληνικῶν κυβερνήσεων καί τοῦ σκοταδιστικοῦ Ὑπουργείου Παραπαιδείας καί Ἀθεΐας εἶναι μοναδική, πτωχοτέρα πασῶν τῶν ξένων γλωσσῶν, αἱ ὁποῖαι ἔχουν μόνον 450.000 ἤ 500.000 λέξεις καί ἐκ τούτων τό 30% (150.000 λέξεις) εἶναι Ἑλληνικῆς καταγωγῆς ἤ ρίζης.[5] Ἅπαντες οἱ ξένοι δανείζονται διά τάς ἐπιστήμας των καί διά νά ἐντυπωσιάσουν Ἑλληνικάς λέξεις.[6] Οἱ ἀγράμματοι ψευδο-πολιτικοί τῆς Ἑλλάδος χρησιμοποιοῦν μόνον Ἀγγλικά, ὥστε νά δείξουν τήν γνῶσίν των, τήν ἄγνοιάν των καί οὕτως, ἀποκαλύπτουν τήν πραγματικήν των ἐπιρροήν ἀπό τούς «βαρβάρους» τῆς δύσεως, οὐσιαστικῶς ἐξ ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἐλέγχουν τήν δύσιν καί ἐπιβάλλουν τήν πλάνην των μέ πᾶν μέσον, πολιτικόν, στρατιωτικόν, παιδείας καί λοιπῶν, εἰς ἅπαντας τούς λαούς.
.                      Ἡμεῖς θά πρέπει νά ἀπορρίπτωμεν ἅπαντα ταῦτα, τά σκόπιμα ἐφευρήματα τούτων, τῶν δούλων τοῦ ἐχθροῦ τοῦ ἀνθρώπου, τῶν ὁποίων ὁ σκοπός εἶναι γνωστός καί εὑρίσκονται, κατά τήν γνώμην των, εἰς τήν τελικήν εὐθείαν, ἐκτός ἐάν οἱ Ἕλληνες, οἱ Ρῶσοι καί οἱ ἄλλοι Ὀρθόδοξοι λαοί, τά τέκνα τῆς αἰωνίου Ἑλλάδος, θείᾳ χάριτι, τούς καθυστερήσουν εἰς τήν ἀπάνθρωπον ἐπιβολήν τοῦ σατανικοῦ των ἔργου, τό τῆς «Νέας Ἐποχῆς» καί παγκοσμίου δουλείας. Οἱ ἀδελφοί μας, οἱ Ρῶσοι, μέ τόν Ὀρθόδοξον προστάτην τῆς Ὀρθοδοξίας, τόν θεοσεβῆ Πρόεδρόν των, τόν Βλαδίμηρον Πούτιν, ἔχουν ἀνακόψει τήν ἐπέλασιν τῶν ἐχθρῶν τοῦ πολιτισμοῦ μας, ἀλλά χρειάζεται ἡ συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων μαζί των[7] καί ὄχι μέ τούς ἐχθρούς μας, ὡς συμβαίνῃ, δυστυχῶς, τά τελευταῖα ἔτη.
.                      Τἐλος, ἡ γλῶσσά μας εἶναι ἡ ταυτότης μας, ὁ πολιτισμός μας, ἡ Ἱστορία μας, ἡ παιδεία μας, ὁ πνευματικός μας πλοῦτος˙ εἶναι ἀκριβής, πλουσία, ἐνδεδυμένη μέ τήν ὀρθογραφίαν της, τούς τόνους, τά πνεύματα, τήν ὑπογεγραμμένην καί ὅλον τόν πλοῦτον τοῦ πολιτισμοῦ μας, τό μεγαλεῖον καί αἱ ἀξίαι τοῦ λαοῦ ταύτης, ἡ συνέχειά του καί ἡ συνείδησίς του ἀπό τήν πέμπτην χιλιετηρίδα π.Χ., ὡς γραφομένη καί ὁμιλουμένη. Ἅπαντες οἱ Ἕλληνες ὀφείλουν νά μάθουν τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά,[8] τήν πηγήν τῆς γλώσσης μας. Ὁ πόλεμος κατά τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης θά πρέπει νά ἀφυπνίσῃ τούς Ἕλληνας τῆς μικρᾶς, ἐξ αἰτίας τῶν ἐχθρῶν τῆς Ἀληθείας, Ἑλλάδος τῆς σήμερον. Ἡ πραγματική Ἑλλάς εἶναι ὅλη ἡ Μικρά Ἀσία, ἡ Ἀνατολική Θράκη, ἡ Ρωμυλία, ἡ πρωτεύουσά της, ἡ Κωνσταντινούπολις καί ἐπεκτείνεται πρός ὅλην τήν Εὐρώπην καί Ἀσίαν διά τοῦ πολιτισμοῦ της, τῆς γλώσσης της, τῶν ἐπιστημῶν της καί διά τῆς μεγίστης πανανθρωπίνης προσφορᾶς της. Εὐχόμεθα, ἐπί τῇ ἑορτῇ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καί τήν ἔναρξιν τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, ἡ Ἑλλάς καί οἱ ἁπανταχοῦ Ἕλληνες, οἱ ὁποῖοι εἶναι 100.000.000 νά ἐπιστρέψουν εἰς τάς ρίζας των, τάς ἀρχάς των, τήν Μεγάλην Ἰδέαν τοῦ αἰωνίου Ἑλληνισμοῦ καί διά μετανοίας, νηστείας, προσευχῆς καί προετοιμασίας νά φθάσωμεν εἰς τόν ἐπανευαγγελισμόν μας καί συντόμως εἰς τήν Ἀνάστασιν.

[1] «Ἐάν οἱ θεοί μιλοῦν, τότε σίγουρα χρησιμοποιοῦν τήν γλῶσσα τῶν Ἑλλήνων.» (Κικέρων). «Ἄκουσα στόν Ἅγιο Πέτρο τῆς Ρώμης τό Εὐαγγέλιο σέ ὅλες τίς γλῶσσες. Ἡ Ἑλληνική ἀντήχησε ἄστρο λαμπρό στή νύχτα.» (Γκαίτε). «Ἡ γλῶσσα εἰς τόν Παράδεισον εἶναι ἡ Ἑλληνική.» (Ἀμερικανός φιλέλλην).

[2] «Ἡ Ἑλληνική φυλή γεννήθηκε εὐνοημένη μέ μία γλῶσσα εὔηχη, γεμάτη μουσικότητα.» (Ὀράτιος).

[3] Ὅρα, Ἰωάννου Ν. Καλλιανιώτου, «Ἑλληνική Γλῶσσα: Ἡ Ἁπάντων τῶν Ὀνομάτων Ὀρθότης», ΑΠΟΛΟΓΗΤΙΚΑ, 27 Σεπτεμβρίου 2016, σσ. 1-9. apologitikaa.blogspot.com.cy/2016/09/blog-post_75.html

[4] Ὅρα, Χρήστος Α. Κορκόβελος, «Απαράδεκτη μεθόδευση του ΥΠΑΙΘ σε βάρος των γονέων για διδασκαλία της ομοφυλοφιλίας στα σχολεία». antibaro.gr/article/34499

[5] Ὅρα, “ Influence of the Greek (Hellenic) language in today’s word”, atcorfu.com/you-speak-greek-you-just-dont-know-it/

[6] Ὅρα, Παναγιώτης Μυργιώτης, «Ελληνική Γλώσσα: Τεράστια η προσφορά της στο παγκόσμιο γίγνεσθαι», Κρυφό Σχολειό, 3 Φερβουαρίου 2022. krufo-sxoleio.blogspot.com/2022/02/blog-post_3.html

[7] Over the last century, the Orthodox Christian population around the world has more than doubled and now stands at nearly 260 million. In Russia alone, it has surpassed 100 million, a sharp resurgence after the fall of the Soviet Union. pewresearch.org/religion/2017/11/08/orthodox-christianity-in-the-21st-century/ Χῶραι μέ μεγάλο ποσοστόν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν. Countries with Orthodox majorities

Ὅρα, http://www.pewresearch.org/religion/2017/11/08/orthodox-christianitys-geographic-center-remains-in-central-and-eastern-europe/

[8] «Εἴθε ἡ Ἑλληνική γλῶσσα νά γίνῃ κοινή ὅλων τῶν λαῶν.» (Βολταῖρος).

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΝΑΤΡΕΦΕΙ, ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΑ… (Δ. Νατσιός)

Τὸ παράδειγμα ἀνατρέφει, διδάσκει καὶ κυβερνᾶ…

 Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς

.                 «Εἴμαστε λαὸς μὲ παλικαρίσια ψυχὴ» ἔλεγε ὁ Σεφέρης. Καὶ δὲν πέρασαν πολλὰ χρόνια ἀπὸ τότε. Καὶ τὴν ψυχή μας, τὴν ἀκατάλυτη, τὴν ρωμαίικη, δὲν θὰ τὴν βροῦμε στὶς ἐλεημοσύνες τῆς δῆθεν Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, ἀλλὰὅταν καταλάβει ὁ λαὸς «τί ἔχασε, τί εἶχε, τί τῆς πρέπει». Ὄχι ὅτι τὸ παρελθὸν ἦταν παραδείσια ζωή. Δὲν τὸἐξωραΐζουμε. Καὶ οἱ παλιοί, «οἱ ἀρχαῖοι ἄνθρωποι» τοῦ Κόντογλου, εἶχαν τὰ πάθια καὶ τοὺς καημούς τους, ἀλλὰὑπῆρχε ἀρχοντιά, μία πνευματικότητα γνήσια καὶ ἀκίβδηλη, πίστη καὶ ἐλπίδα δὲν τοὺς ἔλειπαν. Μ’ αὐτὲς γαλήνευε ἡψυχή τους. Μ’ αὐτοὺς τοὺς δικούς μας ἀνθρώπους πρέπει νὰ ξαναμιλήσουμε. Νὰ ἀκούσουμε τὶς ὀρμήνειές τους, τὶς συμβουλές τους, νὰ δοῦμε τὴν ζωή τους, νὰ γνωρίσουμε τὴν Ἑλλάδα, τὴν πραγματική, τὴν ἀληθινὴ πατρίδα μας, αὐτὴποὺ γέννησε Ὁμήρους, Χρυσοστόμους καὶ Παλαιολόγους καὶ Κολοκοτρωναίους καὶ Κανάρηδες, ἀνθρώπους ποὺμοσκοβολᾶνε σὰν τὸ Τίμιο Ξύλο καὶ ὄχι τὸ τωρινό, μουχλιασμένο ἀποφόρι τῶν Φράγκων καὶ τῶν ἡμέτερων μασκαράδων. «Ἀπὸ στεριὰ κι ἀπὸ θάλασσα βγαίνει φωνὴ καὶ βόγγος: θέλουμε νὰ ζήσουμε ἑλληνικά! Ἑλλάδα χωρὶς ζωὴ ἑλληνική, εἶναι Ἑλλάδα πεθαμένη». Λόγια του Κόντογλου. Ἂς τοὺς γνωρίσουμε μέσα ἀπὸ τὰ ἀθάνατα λόγια καὶτὶς σπουδαῖες πράξεις τους. Ἂς παραδειγματιστοῦμε ἀπὸ τὴν λεβεντιά τους. Γιὰ νὰ ζήσει ἡ Ἑλλάδα…
.                  Μόνον μὲ τὸ παράδειγμα, μπορεῖς νὰ μεγαλώσεις παιδιά, νὰ διδάξεις μαθητὲς καὶ νὰ κυβερνήσεις ἐν τέλει λαούς. Νὰ πιάσω τὸ τελευταῖο. Θυμᾶται κανεὶς πρωθυπουργὸ ἢ ὑπουργὸ τῆς Ἑλλάδας, ὁ ὁποῖος, ὅταν τελείωσε ἡκαριέρα του καὶ συνταξιοδοτήθηκε νὰ τὸν σταματοῦν οἱ ἁπλοὶ ἄνθρωποι στὸν δρόμο καὶ νὰ τοὺς ἐκφράζουν τὴν εὐγνωμοσύνη τους γιὰ τὴν προσφορά του στὸ ἔθνος; Νὰ βγῆκε ἀπὸ τὴν πολιτικὴ φτωχότερος; «Δεῖ τὸν ἀγαθὸν ἄρχοντα παυόμενον τῆς ἀρχῆς μὴ πλουσιώτερον ἀλλὰ ἐνδοξότερον γεγονέναι» γράφει ὁ Στοβαῖος. Ποιός ἐξῆλθε τοῦπολιτικοῦ βίου ἐνδοξότερος καὶ ὄχι πλουσιότερος; Ὑπάρχει ἔστω κι ἕνας γιὰ νὰ σημειώσουμε μὲ κεφαλαῖα γράμματα τὴν λαμπρὴ ἐξαίρεση; Στὴν παράδοσή μας τὸ πρόσωπο κάνει τὴν διαφορά. Καλὰ τὰ ὁράματα καὶ τὰ προγράμματα, ἀλλά, ἐπαναλαμβάνω, ὅλα ἀκυρώνονται ἂν δὲν ὑπάρχει τὸ πρόσωπο, ὁ ἄνθρωπος τῆς θυσίας καὶ τοῦ φιλότιμου.
 .                  «Σχολεῖο ἴσον δάσκαλος», ἔλεγε ὁ σοφὸς ἐθνικός μας ποιητὴς Κωστὴς Παλαμᾶς. Δῶσε μου πέντε δασκάλους μὲ ζῆλο, πίστη καὶ «ἔρωτα» πρὸς τὴν ἐθνικὴ γλώσσα καὶ σὲ κατακόμβες νὰ διδάσκουν, θὰ βγάλουν γεροὺς μαθητές. Τί σημαίνει ἐνορία; Ἕνας ἱερεὺς ζήλῳ πεπυρωμένος, φιλακόλουθος καὶ ἄνθρωπος τῆς ἀγάπης, εἰρηνοποιὸς καὶ θὰ μαζευτεῖ γύρω του, ὅπως οἱ μέλισσες στὰ λουλούδια, τὸ ἐκκλησίασμα. Τί σημαίνει κυβέρνηση; Βρές μου ἕναν Καποδίστρια καὶ ἡ Ἑλλάδα σώθηκε. Τι ἦταν ὁ Καποδίστριας; Ὁ Μακρυγιάννης γράφει, γιὰ νὰ δείξει τὸν τρόπο ζωῆς του: «Ὁ Κυβερνήτης ἔτρωγε ἐπὶ τέσσερις ἡμέρες μία κότα». Γιὰ τὸν ἑαυτό του δὲν δέχθηκε οὔτε τὰαὐτονόητα. Ἀρνήθηκε τὸ ἐπιμίσθιο ποὺ τοῦ ἀναλογοῦσε ὡς ἀρχηγὸς κράτους καὶ τὸ ὁποῖο ἐγκρίθηκε δύο φορὲς ἀπὸτὴ Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων καὶ τὴ Γερουσία.
.                  Ὅταν τὸ 1815 ὁ Τσάρος τοῦ ἀνακοίνωσε τὴν πρόθεσή του νὰ τὸν διορίσει Ὑπουργὸ τῶν Ἐξωτερικῶν, ἀρχικὰ δὲν δέχτηκε, λέγοντας στὸν Τσάρο: «Μεγαλειότατε, ἐντίμως σᾶς δηλώνω ὅτι ὁσάκις εὑρεθῶ πρὸ τοῦ τραγικοῦδιλήμματος νὰ ὑποστηρίξω τὰ συμφέροντα τῆς σκλαβωμένης πατρίδος μου ἢ τὰ συμφέροντα τῆς ἀχανοῦς αὐτοκρατορίας σας, δὲν θὰ διστάσω οὔτε στιγμή: Θὰ τεθῶ μὲ τὸ μέρος τῆς πατρίδος μου … Εἶμαι Ἕλλην καὶ θὰ μείνω Ἕλλην γιὰ πάντα».
Ἡ αὐτοκράτειρα μητέρα τοῦ Τσάρου Νικολάου, Μαρία Θεοδώρεβνα, τὸν πίεζε νὰ μὴν ἀποδεχθεῖ τὴν ἐκλογή του ὡς Κυβερνήτη τῆς Ἑλλάδος λεγοντάς του: «Στὴν Ἑλλάδα θὰ διακινδυνεύσετε τὴ ζωή σας».
.                  Ὁ Καποδίστριας ὅμως ἀπάντησε: «Ἐὰν δὲν δεχθῶ τὴν ἐκλογή μου καὶ ἡ Ἑλλὰς γονατίσει, τί θὰ ποῦν γιὰμένα; Νὰ ἕνας ἄνθρωπος, ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ τὴν σώσει καὶ προτίμησε μία λαμπρὴ θέση στὴ Ρωσία ἀπὸ τὴ σωτηρία τῆς πατρίδας του καὶ τὴν ἄφησε νὰ χαθεῖ. Ἀφιέρωσα τὴ νεότητά μου στὴν ὑπηρεσία τοῦ ἀείμνηστου μεγαλόψυχου γιοῦ σας. Ἔτσι μπορῶ σήμερα νὰ προσφέρω στὴν Ἑλλάδα τὴ θυσία τῶν γηρατειῶν μου!..». Λόγια ἁγιασμένα!! Θὰμποροῦσε νὰ τὰ ψελλίσει κάποιος ἀπὸ τοὺς τωρινούς, ποὺ ἡ προσφορά τους οὔτε τὰ ἡρωικὰ «γαϊδούρια τῆς Ζαράκοβας» δὲν φτάνει; Ἐξηγῶ:
.                  Ὁ Βασιλιὰς Ὄθωνας τῆς Ἑλλάδος κάλεσε μία μέρα στὸ παλάτι του τὸν Θεόδωρο Κολοκοτρώνη καὶ τοῦεἶπε:
— Ἡ Κυβέρνησή μου ἀποφάσισε νὰ ἀμείψει τοὺς ἀγωνιστές. Ἐδῶ ἔχω τὶς ἀναφορές, μὲ τὶς ὁποῖες ζητοῦν τὰδικαιώματά τους. Ἐσὺ τί θὰ ζητήσεις στρατηγέ;
— Ἐγώ, ἀπάντησε ὁ Κολοκοτρώνης, δὲν θὰ ζητήσω τίποτε, γιατί οὔτε ἔχασα οὔτε ξόδεψα γιὰ τὸ Ἔθνος. Ὁ Βασιλιὰς Ὄθωνας, συνηθισμένος ἀπὸ τὶς παράλογες ἀπαιτήσεις πολλῶν ἀγωνιστῶν τοῦ γλυκοῦ νεροῦ, σὰν τοὺς 300 τοὺς δικούς μας, ξαφνιάστηκε ἀπὸ τὴν ἀπάντηση τοῦ Γέρου τοῦ Μοριᾶ.
— Πῶς γίνεται αὐτό, ρώτησε ὁ Βασιλιάς. Καὶ ὁ Κολοκοτρώνης τοῦ ἀπήντησε καὶ τοῦ ἐξήγησε: μονάχα τὴ μισή. Καὶ δὲ μοῦ λές, μεγαλειότατε, ποιοί εἶναι αὐτοὶ ποὺ ζητᾶνε χρήματα καὶ δικαιώματα; ὉὌθωνας τοῦ εἶπε μερικὰ ὀνόματα, ποὺ ὁ Κολοκοτρώνης ἤξερε πολὺ καλὰ τὶς ὑπηρεσίες ποὺ προσφέρανε καὶ τί μανούσια (=πονηροὶ ἄνθρωποι), ἦσαν στὸν ἀγώνα.
— Χμμ! Ἔκανε. Ἂν αὐτοὶ ποὺ εἶπες, βασιλιά μου, πάρουν αὐτὰ ποῦ ζητᾶνε, τότε τί πρέπει νὰ πάρουν τὰ γαϊδούρια τῆς Ζαράκοβας; (περιοχή Ἀρκαδίας).
— Ποιά εἶναι τὰ Γαϊδούρια τῆς Ζαράκοβας; ρώτησε ὁ Ὄθωνας μὲ περιέργεια.
Καὶ ἀπάντησε θαρραλέα ὁ λεβέντης στρατηγὸς Θοδωράκης Κολοκοτρώνης.
— Βασιλιά μου, τὰ γαϊδούρια τῆς Ζαράκοβας, εἶναι ἐκεῖνα ποὺ μᾶς κουβαλοῦσαν τὸ νερὸ καὶ τὸ ψωμί, ποὺ εἴχαμε τόσο ἀνάγκη κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ἀγώνα γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Πατρίδας μας ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ἀπάντησε ὁΓέρος τῆς ἐλευθερίας τῆς πατρίδος μας Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Γι’ αὐτὸ εἶναι πολὺ ψηλὰ στὸ εἰκονοστάσι τοῦΓένους…

Δημήτρης Νατσιὸς

δάσκαλος-Κιλκὶς

ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΦΑΝΑΡΙΟΥ καὶ ΒΑΤΙΚΑΝΟΥ ΣΕ ΔΥΟ ΣΟΒΑΡΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Οἱ προθέσεις Φαναρίου καὶ Βατικανοὺ σὲ δύο σοβαρὰ ζητήματα

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 .                Τὶς προθέσεις τοῦ Φαναρίου καὶ τοῦ Βατικανοῦ σὲ δύο σοβαρὰ ζητήματα παρουσιάζουν μὲ ἐκτενὲς κοινὸ κείμενό τους στὴν γαλλικὴ ἐφημερίδα Le Figaro, στὶς 22 Ἀπριλίου 2023 (σελὶς 17), ὁ Ἑλληνορθόδοξος Μητροπολίτης Γαλλίας Δημήτριος (Πλουμῆς) καὶ ὁ Ρωμαιοκαθολικὸς Ἐπίσκοπος τῆς Ναντὲρ Ματιὲ Ρουζὲ (Matthieu Rouge).
.                Τὰ δύο ζητήματα ποὺ ἔθεσαν οἱ δύο ἀξιωματοῦχοι εἶναι ὁ κοινὸς ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα καὶ ἡ ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν. Ἡ ἐπιχείρηση ὑλοποίησής τους εἶναι βέβαιο ὅτι θὰ προκαλέσει νέα προβλήματα στὴν ἤδη πληγωμένη ἑνότητα  τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Ὡς εὐκαιρία ὑλοποίησης τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα ὁ Μητροπολίτης Γαλλίας καὶ ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Ναντὲρ βλέπουν τὸ 2025, ποὺ εἶναι ἡ ἐπέτειος τῶν 1700 ἐτῶν ἀπὸ τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, κατὰ τὴν ὁποίαὁρίστηκε ὁ τρόπος καθορισμοῦ τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα καὶ ποὺ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ οἱΡωμαιοκαθολικοὶ θὰ ἑορτάσουν τὸ Πάσχα στὴν ἴδια ἡμερομηνία, 20 Ἀπριλίου. Τὴν ἕνωση τῶν Παπικῶν μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία οἱ δύο κληρικοὶ τὴν τοποθετοῦν ἀργότερα, τὸ 2054, κατὰ τὴν 1000ετῆ ἐπέτειο ἀπὸ τοῦ Σχίσματος.
.                Στὸ κείμενο τοῦ Figaro  οἱ δύο κληρικοὶ γράφουν, μεταξὺ ἄλλων, γιὰ τὸν κοινὸἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα: «Ἕνας διάλογος ἐπὶ τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα ἔλαβε χώρα τὸ 2017 στὸ Χαλέπι, ὑπὸ τὴν αἰγίδα τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν. Προτάθηκε τότε νὰἐπανέλθουν ὅλοι οἱ χριστιανοὶ στὶς ἀρχὲς τῆς Συνόδου τῆς Νικαίας, δηλαδὴ νὰ ἑορτάζεται τὸΠάσχα τὴν Κυριακή, ποὺ ἀκολουθεῖ τὴν πρώτη πανσέληνο μετὰ τὴν ἐαρινὴ ἰσημερία, ποὺβασίζεται στὸν μεσημβρινό, ποὺ διέρχεται ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα. Ἡ πρόταση θὰ ἐπετύγχανε μία ἡμερομηνία τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα, ποὺ δὲν θὰ ἦταν οὔτε αὐτὴ τῶν καθολικῶν καὶ τῶν προτεσταντῶν, οὔτε τῶν ὀρθοδόξων, ἀποφεύγοντας ἔτσι τὴν εὐθυγράμμιση ἑνὸς μέρους τῶν χριστιανῶν στὸ καλαντάρι τῶν ἄλλων. Μία τέτοια ἀπόφαση θὰ προκαλοῦσε βεβαίως ἀναστάτωση στοὺς χριστιανούς, ποὺ ἔχουν ἤδη τὸ προγραμματισμένο ἡμερολόγιό τους, ἀλλὰ θὰ συνιστοῦσεἕνα ἐξαιρετικὸ σημεῖο ἑνότητας, εὐεργετικὸ κατ’ ἀλήθεια γιὰ τὴν εἰρήνη τοῦ κόσμου ὅλου».Ὑπονοεῖται ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι προσδιορίζουν τὸ Πάσχα μὲ τὸ παλαιὸ – ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο, ἐνῶ οἱκαθολικοὶ καὶ οἱ προτεστάντες μὲ τὸ διορθωμένο γρηγοριανό, τὸ ὁποῖο προτείνουν νὰ ἐφαρμοστεῖκαὶ στὸν νέο προσδιορισμὸ τοῦ Πάσχα.
.                Ὅλη ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τηρεῖ μέχρι σήμερα τὸν σύμφωνα μὲ τὸν Κανόνα τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καθορισμὸ τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα τὴν πρώτη Κυριακὴ μετὰ τὴν πανσέληνο τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας κατὰ τὸ ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο, ποὺ τότε ἴσχυε. Σημειώνεται ὅτι οἱσλαυικὲς ἐκκλησίες τηροῦν τὸ ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο καὶ στὶς ἀκίνητες ἑορτές, ὅπως λ.χ. στὰΧριστούγεννα,  καὶ ἔχουν μὲ τὶς ὑπόλοιπες, ποὺ ἀκολουθοῦν  τὸ διορθωμένο γρηγοριανὸἡμερολόγιο, ὅπως μὲ τὴν  Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος,  13 μέρες διαφορά. Ἕνας ἀπὸ τοὺς λόγους ποὺ οἱσλαῦοι Ὀρθόδοξοι δὲν ἐπιθυμοῦν κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς ρωμαιοκαθολικοὺς εἶναι καὶδιότι δὲν θέλουν νὰ συγχέονται μὲ τοὺς οὐνίτες. Ἡ Οὐνία ἀποτελεῖ προσηλυτιστικὸ ἐπινόημα τῶνἰησουιτῶν σὲ βάρος κυρίως τῶν Σλαύων Ὀρθοδόξων, ἀφοῦ οἱ οὐνίτες κληρικοὶ εἶναι ρωμαιοκαθολικοὶ μὲ ἔνδυμα ὀρθοδόξου κληρικοῦ.
.                Τὸ 1977 καὶ σὲ συνέδριο τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στὴ Γενεύη, μὲ σκοπὸ τὸν καθορισμὸ κοινῆς Κυριακῆς ἑορτασμοῦ τοῦ χριστιανικοῦ Πάσχα ἀπὸ ὅλους τοὺς χριστιανοὺς ὁκαθηγητὴς Ἀστρονομίας καὶ ἀκαδημαϊκὸς κ. Γεώργιος Κοντόπουλος πρότεινε «ὁ ὑπολογισμὸς τῆςἡμερομηνίας ἑορτασμοῦ τοῦ Ὀρθοδόξου Πάσχα νὰ διορθωθεῖ τὸ ταχύτερο δυνατό». Ὡς ἕναἀστρονομικὸ πρόβλημα ποὺ χρήζει διόρθωσης ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους θεωροῦν τὸν καθορισμὸ τῆςἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα οἱ παλαιότεροι Ἕλληνες ἀστρονόμοι Δημ. Αἰγινίτης, Δημ. Κωτσάκης. Δημ. Κατσῆς καὶ Κων. Χασάπης.
.                Πάντως ἡ τυχὸν μονομερὴς καὶ χωρὶς προηγούμενη συνεννόηση μὲ τὶς ἄλλες τοπικὲςἘκκλησίες συμφωνία τοῦ Φαναρίου γιὰ κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς καθολικοὺς καὶ τοὺς προτεστάντες θὰ προκαλέσει νέα ἀναταραχὴ στοὺς κόλπους τῆς Ὀρθοδοξίας. Τὸ ἐπισήμαναν καὶστὸ κοινὸ κείμενό τους οἱ δύο προαναφερθέντες κληρικοὶ καὶ τὸ εἶχε σαφῶς διατυπώσει ὁμακαριστὸς Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Δημήτριος τὸ 1974, ὅταν πρότεινε τὸν καθορισμὸ«σταθερᾶς Κυριακῆς διηνεκῶς ἀπὸ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ ἑνὸς χριστιανικοῦ Πάσχα ὑφ’ ἁπάντων τῶν ἀνὰ τὴν Οἰκουμένη  Χριστιανῶν», μετὰ ὅμως «πρῶτον πανορθόδοξον καὶ δεύτερον παγχριστιανικὴν συμφωνίαν».
.                Ἂν τὸ θέμα τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα μπορεῖ νὰ προκαλέσει περαιτέρω ἀναστάτωση στὴν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδοξίας, τὸ θέμα τῆς ἑνώσεως μὲ τοὺς ρωμαιοκαθολικοὺς θὰ εἶναι τὸ καίριο πλῆγμα σὲ αὐτήν. Στὸ κοινὸ κείμενό τους οἱ δύο κληρικοὶ τονίζουν ὅτι τὸ  βῆμα τοῦ κοινοῦἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα «θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι τὸ ξεκίνημα τῶν νέων διαδρομῶν πρὸς τὴν πλήρη ἑνότητα, ποὺ δὲν εἶναι ἀνέφικτη, οὔτε κατὰ ἀνθρώπινη ἄποψη». Καὶ συνεχίζει τὸ κείμενο:
«Ὁ ἕνας ἀπὸ ἐμᾶς (Σημ. γρ. Δὲν ἀναφέρεται ποιὸς) εὔχεται τὴν πλήρη ἑνότητα γιὰ τὸ 2054 – δὲν μένουν παρὰ 31 χρόνια γιὰ νὰ προετοιμασθεῖ – προκειμένου νὰ κλείσει καταλλήλως ἡ δυσάρεστη “παρένθεση” τῶν χιλίων ἐτῶν τοῦ μεγάλου σχίσματος. Ὁ ἄλλος (Σημ. γρ. Οὔτε αὐτοῦ ἀναφέρεται τὸ ὄνομα) ἀναφέρει ὅτι ἕνα καλὸ πρῶτο βῆμα θὰ ἦταν ὁ κοινὸς ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα ἀπὸ τὸ2025 καὶ μετά. Στὶς κοινότητές μας σὲ αὐτοὺς ποὺ ἡγοῦνται στὶς Ἐκκλησίες μας λέμε μὲ μία καρδιὰστὸ φῶς τοῦ Πάσχα: “Δὲν φοβούμεθα γιὰ αὐτὸ τὸ μεγάλο καὶ ὄμορφο βῆμα πρὸς τὰ ἐμπρὸς γιὰ νὰμαρτυρήσουμε τὴν Ἀνάσταση!”».
.                Σημειώνεται ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Ναντὲρ Ματιὲ Ρουζὲ εἶναι 57 ἐτῶν, προέρχεται ἀπὸἀρχοντικὴ οἰκογένεια –ἡ μητέρα του ἦταν συνεργάτιδα τοῦ Ρομπὲρ Σουμάν–, καὶ ἔχει ἀναλάβει τὴν εὐθύνη τῆς ἀνάκαμψης τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας στὶς συνειδήσεις τῶν Γάλλων καὶ ὄχι μόνο, μετὰ τὰ τόσα ἀρνητικὰ ποὺ ἔχουν συσσωρευτεῖ σὲ βάρος τῶν κληρικῶν της. Πρὸς τοῦτοἔγραψε τὸ βιβλίο «L’ Eglise n’ a pas dit son dernier mot: petit traite d’ antidefaitisme catholique», Paris, Robert Laffont, 2014 (Ἡ Ἐκκλησία δὲν ἔχει πεῖ τὴν τελευταία της λέξη: μικρὸ ἐγχειρίδιο κατὰτῆς ἡττοπάθειας τῶν καθολικῶν). Στὴ μεθόδευση ἀνάκαμψης τῆς Ρ/Κ Ἐκκλησίας ἐντάσσονται καὶοἱ προτάσεις ποὺ συνυπογράφει μὲ τὸν Γαλλίας. Ὁ Μητροπολίτης Γαλλίας Δημήτριος Πλουμὴς εἶναι καλὸς κληρικός, πού, φυσικά, ὑπακούει στὸ Φανάρι.
.                Ἡ βεβαιότητα περὶ τῆς ἄρσης τοῦ σχίσματος  τὸ 2054 ἀπὸ τοὺς δύο κληρικοὺς προκαλεῖἔντονο προβληματισμό, διότι τὸ κοινὸ κείμενο ἀσφαλῶς ἐγράφη μὲ τὴν ἔγκριση τῶν προϊσταμένων τους, τοῦ Πάπα Φραγκίσκου καὶ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου. Καὶ ὁ μὲν Πάπας εἶναι ἀπόλυτος μονάρχης, πορεύεται μὲ τὰ δόγματα τοῦ Πρωτείου καὶ τοῦ ἀλαθήτου καὶ μπορεῖ νὰμεθοδεύει καὶ νὰ πράττει κατὰ τὸ δοκοῦν. Στὴν Ὀρθοδοξία ὑπάρχει ἄλλη ἐκκλησιολογία. Μπορεῖ ὁσημερινὸς Πατριάρχης νὰ ἐπιδιώκει νὰ τὴν ἀλλάξει, ὅμως δὲν εἶναι καθόλου εὔκολο. Σημειώνεται ὅτι σήμερα τὸ Φανάρι ἔχει ἀπὸ παγωμένες ἕως ἐχθρικὲς σχέσεις μὲ τὶς δέκα ἀπὸ τὶς 14 τοπικὲςὈρθόδοξες Ἐκκλησίες (Ἀντιοχείας, Ἱεροσολύμων, Μόσχας, Σερβίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας, Γεωργίας, Πολωνίας, Ἀλβανίας καὶ Τσεχίας – Σλοβακίας).-