ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΚΑΙ Η ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΗΠΑ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Τὸ Φανάρι καὶ ἡ γεωπολιτικὴ τῶν ΗΠΑ

Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

.         Ἡ γεωπολιτικὴ τῶν ΗΠΑ σκοπεύει ἕως σήμερα στὸ νὰ περιορίσει, στὸ ἐλάχιστο δυνατό, τὴν ἔκταση τῆς ἐπιρροῆς τῆς Ρωσίας. Τὸ «ἕως σήμερα» ἀναφέρεται στὸ ἀπρόβλεπτό της πολιτικῆς τοῦ προέδρου Τράμπ. Αὐτὴ ἡ γεωπολιτικὴ ἐφαρμόζεται στὴν Οὐκρανία, μὲ τὴ συνδρομὴ τοῦ Φαναρίου, τὸ ὁποῖο ἐγκλωβίστηκε στὶς πολιτικὲς καὶ ἐθνικὲς ὀξύτατες συγκρούσεις μεταξὺ τῶν ἴδιων τῶν Οὐκρανῶν καὶ μεταξὺ αὐτῶν καὶ τῶν Ρώσων.
.         Οἱ ΗΠΑ μετὰ τὴν κατάρρευση τῶν κομμουνιστικῶν καθεστώτων στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν κατάργηση, ντὲ φάκτο, τοῦ Συμφώνου τῆς Βαρσοβίας ἐπεκτείνει τὴν ἐπιρροή τους στὶς πρώην κομμουνιστικὲς χῶρες, ἀκόμη καὶ σὲ αὐτὲς ποὺ ἦσαν μέρος τῆς ΕΣΣΔ. Αὐτὸ συμβαίνει κυρίως μὲ τὸ ΝΑΤΟ καὶ μὲ τὸν ἄξονα τῶν Γερμανίας – Γαλλίας, ποὺ κυριαρχεῖ στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση καὶ τῶν ὁποίων ἡ γεωστρατηγικὴ ἀκολουθεῖ αὐτὴν τῶν ΗΠΑ.
.         Ἀπὸ καιρὸ οἱ ΗΠΑ καὶ οἱ σύμμαχοί της ἐπιχειροῦν νὰ ἐντάξουν τὴν Οὐκρανία στὸ ΝΑΤΟ καὶ στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση καὶ βρίσκουν ἰσχυρότατη ἀντίσταση τόσο ἀπὸ μεγάλο μέρος τοῦ πληθυσμοῦ τῆς χώρας, ὅσο καὶ ἀπὸ τὴ Ρωσία. Τὸ Κέντρο Γεωπολιτικῶν Πληροφοριῶν τῶν ΗΠΑ Stratfor (Ἱδρυτὴς ὁ G. Friedman) ἀναφέρει πὼς λόγῳ τῆς θέσης της καὶ τοῦ πλούσιου ἐδάφους καὶ ὑπεδάφους της ἡ Οὐκρανία ἦταν γιὰ αἰῶνες πεδίο συγκρούσεων μεταξὺ τῶν κρατῶν τῆς περιοχῆς. Αὐτὸς ὁ ἀνταγωνισμὸς σήμερα ἔχει πάρει ἀκραία μορφή, μὲ τὴν ὑποστηριζόμενη ἀπὸ τὴ Δύση κυβέρνηση Ποροσένκο νὰ συγκρούεται μὲ τὴν ὑποστηριζόμενη ἀπὸ τὴ Ρωσία ἐπαναστατικὴ κατάσταση στὴν ἀνατολικὴ Οὐκρανία. Μὲ τὸ δεδομένο ὅτι (φιλο)ρωσικὰ πολιτικὰ καὶ πληθυσμιακὰ κέντρα ὑπάρχουν στὸ Λβὸφ τῆς δυτικῆς Οὐκρανίας, στὸ Κίεβο τοῦ κέντρου της, καὶ στὶς ἀνατολικὲς πόλεις Ντόνετσκ καὶ Λουχάνσκ, τὸ πρόβλημα τῆς Οὐκρανίας καθίσταται ἐξαιρετικὰ δύσκολο στὴν πολιτικὴ διαχείρισή του.
.         Στὴν περίπλοκη αὐτὴ κατάσταση ὁ ὑποστηριζόμενος ἀπὸ τὶς ΗΠΑ Πρόεδρος τῆς Οὐκρανίας Πέτρος Ποροσένκο ἀποφάσισε νὰ χρησιμοποιήσει τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ δι’ αὐτῆς νὰ «κηρύξει» τὴν πλήρη ἀνεξαρτησία τῆς χώρας του ἀπὸ τὴν Ρωσία. Στὶς 24 Σεπτεμβρίου 2018 ὁ Ποροσένκο μετέβη στὴ Νέα Ὑόρκη γιὰ τὴ Γενικὴ Συνέλευση τοῦ ΟΗΕ καί, μὲ τὴν εὐκαιρία, εἶχε συναντήσεις μὲ ἀμερικανοὺς ἐπισήμους καὶ μὲ τὸ οὐκρανικὸ λόμπι στὶς ΗΠΑ. Στὴ συνάντησή του μὲ τὸν ἀμερικανὸ πρέσβυ γιὰ τὶς θρησκευτικὲς ἐλευθερίες παγκοσμίως εἶχε τὴ διαβεβαίωσή του ὅτι ἡ χώρα του στηρίζει τὶς ἐνέργειές του γιὰ νὰ λάβει τὴν αὐτοκεφαλία ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας. Στὶς 19 Ὀκτωβρίου 2018 ὁ ὑπουργὸς τῶν ἐξωτερικῶν τῶν ΗΠΑ Μάϊκ Πομπέο μὲ ἐπίσημη δήλωσή του ὑποστήριξε τὴν προώθηση τῆς αὐτοκεφαλίας στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας. Σημειώνεται ὅτι ἀπὸ τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 2018 οἱ ΗΠΑ εἶχαν αὐξήσει τὴν πίεση στὸ Φανάρι νὰ προχωρήσει, ἔστω μόνο, τὸ συντομότερο στὴν ἵδρυση αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία..
.         «Κατὰ σύμπτωση» τὶς ἴδιες ἡμέρες ποὺ ὁ Ποροσένκο ἦταν στὶς ΗΠΑ, ἦσαν ἐκεῖ καὶ οἱ ὑποστηρίζοντες τὴν αὐτοκεφαλία τῆς οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας σχισματικοὶ ἀρχιερεῖς Φιλάρετος καὶ Συμεών. Τὸν Συμεὼν ὁ Ποροσένκο προωθοῦσε γιὰ Πατριάρχη Κιέβου στὴν αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία. Ὁ Φιλάρετος σὲ συνάντηση ποὺ εἶχε μὲ τὸ «Ἀτλαντικὸ Συμβούλιο» στὶς 19 Σεπτεμβρίου, εἶπε: «Εἴμαστε εὐγνώμονες στὶς ΗΠΑ γιὰ τὴν ὑποστήριξη πρὸς τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη στὴν πρόθεσή του νὰ μᾶς δώσει τὸν Τόμο τῆς αὐτοκεφαλίας… Ἐλπίζουμε ὅτι οἱ ΗΠΑ θὰ μᾶς βοηθήσουν νὰ φέρουμε σὲ πέρας αὐτὸ τὸ ἐκκλησιαστικὸ ζήτημα».
.         Ἡ ἀνακήρυξη τῶν σχισματικῶν τῆς Οὐκρανίας ὡς «Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας» μπορεῖ νὰ συνέβη μὲ τὴν ὤθηση τῶν ΗΠΑ, στὰ πλαίσια τῶν γεωπολιτικῶν σχεδίων τους, ὅμως οἱ αὐτουργοὶ εἶναι ὁ Πρόεδρος Ποροσένκο καὶ ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος. Μετὰ τὴν ἀνακοίνωση τῆς ἀποφάσεως τοῦ Φαναρίου νὰ δοθεῖ ἡ αὐτοκεφαλία στοὺς σχισματικούς της Οὐκρανίας, ὁ Ποροσένκο, στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2018, διὰ τῶν ΜΜΕ, ἀνακοίνωσε θριαμβευτικὰ τὸ γεγονὸς στοὺς Οὐκρανούς. Μεταξὺ τῶν ἄλλων εἶπε: «Ἡ ἀπόφαση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καὶ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου διέλυσε ἐπὶ τέλους τὶς αὐτοκρατορικὲς ψευδαισθήσεις καὶ τὰ σοβινιστικὰ φαντάσματα τῆς Μόσχας… Τὸ θέμα τῆς αὐτοκεφαλίας καὶ τοῦ Τόμου εἶναι ζήτημα ποὺ ἀφορᾶ στὴν ἀνεξαρτησία μας, στὴν ἐθνική μας ἀσφάλεια… Ἡ αὐτοκεφαλία ἀποτελεῖ μέρος τῆς κρατικῆς φιλοευρωπαϊκῆς καὶ φιλοουκρανικῆς στρατηγικῆς μας… Ὅλοι μαζὶ γονυπετοῦμε μπροστὰ στὸν Παναγιώτατο Βαρθολομαῖο γιὰ τὴν εὐμένεια ποὺ ἔδειξε στὴν Οὐκρανία…».
.         Ὁ Ποροσένκο ἐκτὸς τῶν ΗΠΑ θέλησε νὰ ἔχει καὶ τὴν εὐνοϊκὴ ἀντιμετώπιση τῆς ἐνεργείας τοῦ ἰδίου καὶ τοῦ Οἰκ. Πατριάρχου ἀπὸ τὸν πρόεδρο τῆς Τουρκίας Ἐρντογάν. Σὲ δήλωση τοῦ ὁ πρόεδρος τῆς Οὐκρανίας ἐξέφρασε τὴν εὐγνωμοσύνη του πρὸς τὸν πρόεδρο τῆς Τουρκίας Ρετζὲπ Ταγὶπ Ἐρντογάν, διότι «δὲν ἐπενέβη στὴν διαδικασία ἀπονομῆς τῆς αὐτοκεφαλίας στὴν Οὐκρανία». Καὶ προσέθεσε: «Ὁ ἴδιος εἶναι φίλος τῆς Οὐκρανίας καὶ προσωπικός μου φίλος».
.         Ὁ λαϊκισμὸς τοῦ Ποροσένκο καὶ ἡ χρησιμοποίηση τοῦ κ. Βαρθολομαίου καὶ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στὶς ἐθνικιστικὲς κορόνες του δὲν ἔχουν τὸ ἀποτέλεσμα ποὺ περίμενε στὴν οὐκρανικὴ κοινὴ γνώμη, ἐν ὄψει τῶν προεδρικῶν ἐκλογῶν, τὸν Μάρτιο τοῦ 2019. Ἡ πιὸ πρόσφατη δημοσκόπηση (7/12/2018-18/12/2018) δείχνει ὅτι εἶναι πολὺ χαμηλὰ σὲ δημοτικότητα καὶ περίπου 11 ποσοστιαῖες μονάδες πίσω ἀπὸ τὴν Ἰουλία Τιμοσένκο. Ἡ Τιμοσένκο ἔχει 24,5% καὶ ὁ Ποροσένκο13,1%. Ἴδιο ποσοστὸ (13,1%) μὲ τὸν Ποροσένκο ἔχει o φιλορῶσος πολιτικὸς Γιούρι Μπόϊκο. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι παρὰ τὴν ὑποστήριξη τῶν ΗΠΑ καὶ τὴν εὐλογία τοῦ κ. Βαρθολομαίου ὁ Οὐκρανὸς πρόεδρος κινδυνεύει νὰ μείνει ἔξω ἀπὸ τὸν δεύτερο γύρο τῶν προσεχῶν ἐκλογῶν…
.         Ἡ ἐξήγηση ποὺ δίνει γιὰ τὸ χαμηλὸ ποσοστὸ τοῦ Ποροσένκο ὁ Ἀνατόλι Ὄκτισιουκ, τοῦ Οὐκρανικοῦ Ἰνστιτούτου Ἀναλύσεων καὶ Διαχείρισης τῆς Πολιτικῆς UNIAN, εἶναι ὅτι οἱ Οὐκρανοὶ στὸ μεγάλο ποσοστὸ τοὺς εἶναι μὲν πιστοὶ Ὀρθόδοξοι χριστιανοί, ἀλλὰ δὲν ἐνδιαφέρονται γιὰ τὰ ἐκκλησιαστικὰ ζητήματα, οὔτε ἀντιλαμβάνονται τί σημαίνει Τόμος καὶ αὐτοκεφαλία. Νοιάζονται περισσότερο γιὰ τὰ οἰκονομικὰ καὶ κοινωνικὰ ζητήματα καὶ τὶς πολιτικὲς ἐλευθερίες. Ὁ Ποροσένκο θεωρεῖται ὅτι ἔχει συγκεντρώσει στὰ χέρια του ὅλη τὴν κρατικὴ ἐξουσία καὶ τοῦ ἀποδίδεται ἡ πλήρης εὐθύνη τῆς κατάστασης τῆς χώρας, ἡ ἀποτυχία δηλαδὴ νὰ προχωρήσει σὲ οἰκονομικὲς μεταρρυθμίσεις, νὰ καταπολεμήσει τὴ διαφθορά, νὰ αὐξήσει τὸν ἐθνικὸ πλοῦτο, νὰ βελτιώσει τὴ ζωὴ τῶν Οὐκρανῶν.
.         Ἀκόμη καὶ στὸ ἐκκλησιαστικὸ ζήτημα, ποὺ τὸ μετέτρεψε σὲ ὕψιστο ἐθνικό, ἀποδίδεται στὸν Ποροσένκο πλήρης ἀποτυχία. Πέραν τῆς περαιτέρω ἐντάσεως ποὺ προκαλεῖ στὶς σχέσεις τῆς χώρας του μὲ τὴν γειτονικὴ Ρωσία, καὶ στὸ βάθεμα τοῦ χάσματος μεταξὺ τῶν οὐκρανῶν ἀπέτυχε στὸ νὰ ἐκλεγεῖ Προκαθήμενος τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας ὁ ἐκλεκτός του Συμεών, ἀπέτυχε νὰ ἀναχθεῖ Αὐτὴ σὲ Πατριαρχεῖο, ἀπέτυχε νὰ εἶναι πλήρως ἀνεξάρτητη ἀπὸ τὸ Φανάρι.
.         Ὁ Πρόεδρος Ποροσένκο, μὲ τὴν εὐχαριστήρια ἐπιστολὴ ποὺ ἀπέστειλε στὸν Πρόεδρο τῆς Τουρκίας, ἐμμέσως πλὴν σαφῶς παραδέχθηκε ὅτι ὁ κ. Βαρθολομαῖος ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸν κ. Ἐρντογάν. Αὐτὸ δὲν διέφυγε τοῦ Προέδρου τῆς Ρωσίας Βλ. Πούτιν. Στὴν ἐτήσια συνέντευξή του πρὸς τὰ διεθνῆ ΜΜΕ ἐπὶ ὅλων τῶν θεμάτων, τὴν ὁποία ἔδωσε στὶς 20 Δεκεμβρίου 2018, μίλησε μὲ σκληρὰ λόγια γιὰ τὰ ὅσα ἀποφάσισε ὁ κ. Βαρθολομαῖος γιὰ τὴν Οὐκρανία. Σύμφωνα μὲ τὸ πρακτορεῖο «Ἰντερφὰξ» ὁ Ρῶσος Πρόεδρος συνέδεσε τὶς ἐνέργειες τοῦ Οἰκ. Πατριάρχου στὴν Οὐκρανία μὲ τὴν ἐπιθυμία του «νὰ ὑποτάξει τὴν Οὐκρανικὴ Ἐκκλησία καὶ μετὰ νὰ ἔχει ὀφέλη ἀπὸ αὐτὴν» καὶ πρόσθεσε: «Κοιτάξτε πὼς κατέστη ἐξαρτώμενο στὴν Τουρκία, τὸ Τουρκικὸ πατριαρχεῖο. Περιλαμβάνει ἐξαρτήσεις καὶ ἕνα πλῆθος ἄλλων πραγμάτων, καὶ χρῆμα, τὸ πιὸ σημαντικό. Πιστεύω ὅτι τὸ κύριο ἐλατήριο καὶ κίνητρο τοῦ Βαρθολομαίου εἶναι νὰ ὑποτάξει αὐτὴ τὴ χώρα καὶ μετὰ νὰ ἀρχίσει νὰ ἔχει ὀφέλη ἀπὸ αὐτήν».
.         Ὁ Βλ. Πούτιν σημείωσε ἐπίσης ὅτι εἶναι ἀπαράδεκτη ἡ ἀνάμιξη τῶν ΗΠΑ στὴν ἐκκλησιαστικὴ κατάσταση στὴν Οὐκρανία καὶ σημείωσε: « Ὅλα αὐτὰ εἶναι μία ἀκόμη ἀπόδειξη ὅτι ἔγιναν ἐν ὄψει τῆς προεκλογικῆς ἐκστρατείας καὶ ἔχουν σκοπὸ νὰ βαθύνουν τὸν χωρισμὸ τῶν λαῶν τῆς Οὐκρανίας καὶ τῆς Ρωσίας». Τέλος τόνισε πὼς ἡ ἀπαράδεκτη ἀνάμιξη τῆς πολιτικῆς οὐκρανικῆς ἐξουσίας στὰ ἐσωτερικά της Ἐκκλησίας ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα «νὰ μετατρέψει τὴ σχισματικὴ ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας σὲ ἐκκλησιαστικὴ ἐπαρχία τῆς Ἰσταμπούλ». «Δὲν τοὺς ἄρεσε νὰ εἶναι ἐκκλησιαστικὴ ἐπαρχία τῆς Μόσχας καὶ ἔγιναν τῆς Ἰσταμποὺλ» εἶπε χαρακτηριστικά. Σημειώνεται ὅτι ὁ Ποροσένκο κατὰ τὴν «Ἑνωτικὴ Σύνοδο» στὸ Κίεβο καθόταν δίπλα στὸν προεδρεύοντα Μητροπολίτη Γαλλίας Ἐμμανουήλ… Σχολιάζοντας τὸ γεγονὸς ὁ Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος διερωτήθηκε τί θὰ ἄκουγε ἡ Ρωσικὴ Ἐκκλησία ἂν ὁ Πρόεδρος Πούτιν καθόταν δίπλα του στὴν Πατριαρχικὴ Σύνοδο…
.         Τὸ θέμα τῆς γεωπολιτικῆς ἐξελίξεως στὴν Οὐκρανία καὶ τῶν σχέσεων Ἀγκύρας, Μόσχας, Οὐάσινγκτον, στὶς ὁποῖες, μὲ εὐθύνη τοῦ Οἰκ. Πατριάρχη, ἐμπλέκεται τὸ Φανάρι, εἶναι πολύπλοκο καὶ ὅλα εἶναι ρευστά. Οἱ Ρῶσοι καὶ μεγάλο μέρος τῶν Οὐκρανῶν θεωροῦν ὅτι εἶναι ἕνας λαός, μὲ μία πίστη. Ἡ φιλορωσικὴ ἐξέγερση στὶς ἀνατολικὲς ἐπαρχίες τῆς χώρας καὶ ἡ προσάρτηση ἀπὸ τὴ Ρωσία τῆς Κριμαίας, χωρὶς οὐσιαστικὴ ἀντίδραση ἀπὸ τὴ Δύση, εἶναι μία παράμετρος τῆς πολυπλοκότητας. Ἡ μείωση τῆς οἰκονομικῆς βοήθειας πρὸς τὴν Οὐκρανία ἀπὸ τὴν κυβέρνηση Τρὰμπ εἶναι μία ἄλλη.
.         Οἱ σχέσεις τῆς Τουρκίας μὲ τὴν Ρωσία καὶ τὶς ΗΠΑ μία ἀκόμη. Ὁ Πούτιν ἔχει πολὺ καλὴ σχέση μὲ τὸν Ἐρντογᾶν. Τὸν ἐπαίνεσε στὴν προαναφερθεῖσα συνέντευξη Τύπου, λέγοντας ὅτι παρὰ τὸ ὅτι ἡ χώρα τοῦ εἶναι μέλος τοῦ ΝΑΤΟ ἐκεῖνος ἀκολουθεῖ ἀνεξάρτητη πολιτική. Ἡ Ρωσία ἔχει ἀναλάβει τὴν κατασκευὴ τοῦ πυρηνικοῦ σταθμοῦ παραγωγῆς ἠλεκτρικῆς ἐνέργειας στὸ Ἀκούγιου τῆς Κιλικίας καὶ προβλέπεται ἀπὸ τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 2019 νὰ ἀρχίσει νὰ παραδίδει στὴν Τουρκία πυραύλους ἐδάφους – ἀέρος S-400, ἀγορὰ ὕψους 2,5 δισ. δολαρίων. Κατὰ τὸ τουρκικὸ πρακτορεῖο εἰδήσεων «Ἀνατολοῦ» ἡ συμφωνία αὐτὴ Ρωσίας – Τουρκίας ἔχει προκαλέσει τὴν ἀντίδραση τῶν ΗΠΑ, παρὰ τὶς ἐκ μέρους τῆς Τουρκίας συζητήσεις γιὰ ἀγορὰ ἀπὸ τὶς ΗΠΑ πυραύλων τύπου Πάτριοτ καὶ ἀεροπλάνων F-35. Οἱ Ἀμερικανοὶ ὑποστηρίζουν ὅτι οἱ ρωσικοὶ πύραυλοι δὲν εἶναι συμβατοὶ μὲ τὰ ὄπλα ποὺ χρησιμοποιοῦν οἱ ἄλλες χῶρες – μέλη τοῦ ΝΑΤΟ καὶ προειδοποιοῦν ὅτι ἂν πραγματοποιηθεῖ ἡ ἐγκατάσταση ρωσικῶν πυραύλων στὴν Τουρκία αὐτὸ θὰ ἔχει ἀρνητικὲς συνέπειες στὶς ἀμερικανὸ – τουρκικὲς σχέσεις καὶ στὴ θέση τῆς Τουρκίας στὸ ΝΑΤΟ.
.         Βεβαίως ὁ ἀπρόβλεπτος πρόεδρος τῶν ΗΠΑ ἀνακοίνωσε ὅτι ἀποσύρει τοὺς ἀμερικανοὺς στρατιῶτες ἀπὸ τὴ Συρία, ἐνέργεια ποὺ εὐνοεῖ τὴν Τουρκία καὶ βλάπτει τοὺς Κούρδους, οἱ ὁποῖοι συνεργάσθηκαν ἐπιτυχῶς μὲ τοὺς Ἀμερικανοὺς σὲ βάρος τῶν τρομοκρατῶν τοῦ Ἰσλαμικοῦ κράτους καὶ τοὺς ἀντάρτες, ποὺ ἐφοδίαζαν οἱ ΗΠΑ καὶ ἡ Σαουδικὴ Ἀραβία σὲ βάρος τοῦ προέδρου Ἄσαντ… Εὐνοεῖ ἐπίσης τοὺς Ρώσους καὶ τὸν Πρόεδρο Ἄσαντ, ποὺ τοῦ δίδεται ἡ εὐκαιρία νὰ ἑδραιώσει τὴν κυριαρχία του στὴ χώρα…
.         Μία ἄλλη παράμετρος στὶς σχέσεις τῆς Ἄγκυρας μὲ τὴν Μόσχα καὶ τὴν Οὐάσιγκτον εἶναι ἡ συμφωνία ποὺ ὑπέγραψαν οἱ κύριοι Πούτιν καὶ Ἐρντογᾶν, στὶς 19 Νοεμβρίου 2018, γιὰ τὴν κατασκευὴ ἀγωγοῦ μεταφορᾶς ρωσικοῦ φυσικοῦ ἀερίου μέσῳ Τουρκίας. Μὲ αὐτὸν ἡ Ρωσία θὰ αὐξήσει τὴν γεωπολιτική της ἐπιρροὴ στὴν Εὐρώπη καὶ ἡ Τουρκία θὰ ἑδραιώσει τὴ θέση της ὡς σημαντικῆς περιφερειακῆς δύναμης. Φυσικὰ οἱ ΗΠΑ ἀντιδροῦν μὲ κάθε τρόπο στὴν ὑλοποίηση τῆς συμφωνίας αὐτῆς καὶ παράλληλα ἐπιζητοῦν τρόπους νὰ μειώσουν τὶς ἀνάγκες τῆς Εὐρώπης σὲ ρωσικὸ φυσικὸ ἀέριο. Σημειώνεται ὅτι ὁ ἀγωγὸς μέσω Τουρκίας (TurkStream) θὰ ἀπαλλάξει τὴ Ρωσία ἀπὸ τὸ πέρασμά του πρὸς τὴν Εὐρώπη ἀγωγοῦ μέσω τῆς Οὐκρανίας, ἐνέργεια ποὺ θὰ σημάνει ζημία τῆς ἐν λόγῳ χώρας τριῶν δίς. Εὐρὼ ἐτησίως.
.         Μὲ τὰ δεδομένα αὐτὰ εἶναι βέβαιο ὅτι οἱ φιλικὲς σχέσεις Ποροσένκο – Ἐρντογὰν μετροῦν πολὺ λιγότερο ἀπὸ τὸν, μὲ βάση τὰ τεράστια συμφέροντα, δεσμὸ Ἐρντογάν – Πούτιν. Ἑπομένως τίποτε δὲν εἶναι ἐξασφαλισμένο, ὡς πρὸς τὴ θέση τοῦ Πατριαρχείου τῆς Κωνσταντινούπολης στὴν Τουρκία καὶ τὴν τύχη τῆς αὐτοκέφαλης (σχισματικῆς) Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας. Τελικὰ ἔχει δίκιο Μητροπολίτης τοῦ Φαναρίου, ὁ ὁποῖος στὸ ἐρώτημα ποὺ τοῦ τέθηκε γιὰ τὴν Οὐκρανία ἀπάντησε μὲ βαθὺ ἀναστεναγμό: «Νὰ δοῦμε πῶς θὰ βγοῦμε ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ μᾶς ἔμπλεξε ὁ Βαρθολομαῖος».-