Φοβερὲς δὲν εἶναι οἱ πυρκαγιὲς ποὺ ἔγιναν,
ἀλλὰ αὐτὲς ποὺ θὰ γίνουν
(ΣΧ. «ΧΡ. ΒΙΒΛ.»: Καὶ φυσικὰ φοβερότερη ὅλων αὐτὴ ποὺ θὰ “καίει” αἰωνίως…!)
Τοῦ Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
. Ἐντελῶς σοκαρισμένοι, οἱ πυροσβέστες στὴ Καλιφόρνια περιέγραψαν στὴ διάρκεια συνέντευξης τύπου τὶς πρωτοφανεῖς φωτιὲς ποὺ ἀντίκρισαν πρόσφατα. Δὲν ἦταν πυρκαγιές, ἦταν καταιγίδες ἀπὸ φωτιά, εἶπαν χαρακτηριστικά. Οἱ εἰδικοὶ γιὰ τὴν κλιματικὴ ἀλλαγή, ἀπὸ τὴν πλευρά τους, προειδοποίησαν: οἱ φωτιὲς θὰ εἶναι, ἀπὸ δῶ καὶ πέρα, ὅλο καὶ πιὸ γρήγορες στὴν ἐξάπλωσή τους, ἰσχυρότερες καὶ φονικότερες.
. Ἡ μόνη ἑρμηνεία, ποὺ ἔχει προταθεῖ γιὰ τὸν ἐξαιρετικὰ βίαιο χαρακτήρα τῶν πυρκαγιῶν στὴν Καλιφόρνια, ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴ συσσώρευση ξερῶν ὑλικῶν καὶ τὴν μείωση τῶν ὑδάτινων ἀποθεμάτων, λόγῳ τῆς κλιματικῆς ἀλλαγῆς. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι, οἱ τέσσερις ἀπὸ τὶς δέκα πιὸ καταστροφικὲς πυρκαγιὲς σὲ ὅλη τὴν (καταγεγραμμένη) ἱστορία τῆς Καλιφόρνια σημειώθηκαν μόνο τοὺς τελευταίους δέκα μῆνες. Ἡ κλιματικὴ ἀλλαγὴ αὐξάνει τὴ θερμοκρασία τῶν ποταμιῶν, ἐπιταχύνει τὸ λιώσιμο τῶν χιονιῶν καὶ μειώνει τὸ χρόνο ἐξάτμισης τοῦ νεροῦ ἀπὸ τὸ λιώσιμο.
. Χρειάζεται πολὺς χρόνος καὶ προσπάθεια γιὰ νὰ συνδεθεῖ αἰτιοκρατικὰ κάθε μεμονωμένο φυσικὸ γεγονὸς μὲ τὴν κλιματικὴ ἀλλαγὴ καὶ δὲν εἶναι καθόλου εὔκολη δουλειά. Ἀλλὰ ἡ πρώτη, στατιστικὴ εἰκόνα, δὲν ἀφήνει περιθώρια ἀμφιβολιῶν. Ἔχουμε μπεῖ σὲ φάση, σύμφωνα μὲ ὅλες τὶς ἐνδείξεις, ἐπιταχυνόμενης κλιματικῆς ἀλλαγῆς.
Δὲν εἶναι μόνο ἡ κλιματικὴ ἀλλαγή…
. Πυρκαγιὲς καὶ ἄλλες φυσικὲς καταστροφὲς γίνονται μὲν ἐντονότερες, ἀλλὰ ἡ ἔκταση καὶ οἱ συνέπειές τους ἐξαρτῶνται καὶ ἀπὸ πολλοὺς ἄλλους παράγοντες. Στὴν περίπτωση τῆς Καλιφόρνια, ἔχουν συμβάλει σημαντικὰ ἡ διαρκὴς ὑποβάθμιση τῆς δημόσιας ὑποδομῆς στὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες, λόγῳ τῶν ἀκολουθούμενων οἰκονομικῶν πολιτικῶν, μὲ πολλὲς φωτιὲς νὰ ἀνάβουν ἐξ αἰτίας τῆς κατάστασης τῶν καλωδίων μεταφορᾶς ἠλεκτρικοῦ ρεύματος.
. Ὄχι ὅτι ἡ κατάσταση τῆς ἀμερικανικῆς πυροσβεστικῆς ὑπηρεσίας εἶναι καλύτερη. Σὲ συνθῆκες ἄγριου νεοφιλελευθερισμοῦ καὶ «ὑπεριδιωτικοποιήσεων», τὸ ἕνα τέταρτο τῶν πυροσβεστῶν, ποὺ χρησιμοποιοῦνται γιὰ τὴν κατάσβεση πυρκαγιῶν στὴν ἄγρια φύση τῆς Καλιφόρνια, εἶναι φυλακισμένοι, ποὺ πληρώνονται ἕνα δολάριο τὴν ὥρα, ὅταν σβήνουν φωτιὲς καὶ δύο δολάρια τὴν ἡμέρα, ὅταν κάνουν προληπτικὸ ἔργο.
. Τόσο ἡ συχνότητα, ὅσο καὶ οἱ ἐπιπτώσεις τῶν πυρκαγιῶν εἶναι πολυπαραγοντικὸ φαινόμενο, ποὺ σπανίως μπορεῖ νὰ ἀποδοθεῖ σὲ ἕνα καὶ μόνο ἕνα παράγοντα. Γιὰ παράδειγμα, τὸ πόσο ὀργανωμένη εἶναι μία κοινωνία νὰ ἀντιμετωπίσει φυσικὲς καταστροφές, ποιὲς εἶναι οἱ προτεραιότητές της, εἶναι κρίσιμος, καθοριστικὸς παράγοντας γιὰ τὶς συνέπειες ποὺ θὰ ἔχουν. Μία φτωχὴ χώρα, ὅπως ἡ Κούβα, ἔχει ἀποδειχθεῖ ἐπανειλημμένα πολὺ ἐπιτυχέστερη καὶ ἀποτελεσματικότερη τοῦ πάμπλουτου γείτονά της, τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν, στὴν ἀντιμετώπιση κάθε εἴδους καταστροφικῶν φυσικῶν φαινομένων, ὅπως οἱ τυφῶνες ποὺ συχνὰ περνᾶνε τὸ νησὶ χωρὶς νὰ προκαλέσουν ἢ μὲ ἐλάχιστα θύματα, γιὰ νὰ σκοτώσουν πολλοὺς ἀνθρώπους στὶς ΗΠΑ.
Οἱ ἐκρηκτικὲς παγκόσμιες ἀνισότητες
. Κατὰ κανόνα βέβαια, οἱ φτωχότερες χῶρες συμβαίνει, τὶς περισσότερες φορές, νὰ εἶναι καὶ οἱ πιὸ ἀνοργάνωτες, γι’ αὐτὸ καὶ πληρώνουν πολὺ μεγαλύτερο τίμημα ἀπὸ τὶς πλούσιες σὲ θύματα καὶ ζημιές, γιὰ καταστροφὲς μάλιστα στὶς ὁποῖες συμβάλλει πολὺ περισσότερο ἡ κατανάλωση ὀρυκτῶν καυσίμων τῶν πλουσίων. Ἡ Καλιφόρνια, μία μόνο πολιτεία τῶν ΗΠΑ, καταναλώνει περισσότερη βενζίνη ἀπὸ σχεδὸν πενήντα ἀφρικανικὰ κράτη.
Ἕνα πολὺ ἀπειλητικότερο μέλλον
. Τούτων δοθέντων, ἡ συχνότητα, ἡ βιαιότητα καὶ ὁ καταστροφικὸς χαρακτήρας τῶν πυρκαγιῶν καὶ ἄλλων ἀκραίων καιρικῶν φαινομένων, ἀπὸ τὴν Καλιφόρνια στὴν Ἑλλάδα, ἀπὸ τὴν Πορτογαλία μέχρι τὴ Σουηδία, ἀπὸ τὶς Ἰνδίες μέχρι τὴν Ὀνδούρα, φωνάζουν, ὄχι ἁπλῶς προειδοποιοῦν, γιὰ τὸ τί πρόκειται νὰ συμβεῖ. Τὸ ἴδιο καὶ ὁ πρωτοφανὴς καύσων τοῦ Ἰουλίου, διάρκειας δύο ἑβδομάδων, στὸ βόρειο ἠμισφαίριο, περιλαμβανομένης τῆς Ἀρκτικῆς ζώνης. Ὄχι μόνο ἡ κλιματικὴ ἀλλαγὴ εἶναι σὲ πλήρη δράση, τὰ πράγματα πᾶνε ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο, δὲν ἀκολουθοῦν τὸ εὐνοϊκότερο σενάριο στὸ ὁποῖο ἤλπιζαν οἱ ἐπιστήμονες.
. Αὐτὰ ποὺ βλέπουμε εἶναι μόνο ἡ ἀρχή. Τὸ κλίμα τῆς Γῆς συνιστᾶ μία ἀσταθῆ ἰσορροπία, ἑπομένως φοβᾶται κανεὶς ὅτι οἱ ἐκτροπὲς ἀπὸ τὴν κατάσταση ἰσορροπίας θὰ βαίνουν αὐτοτροφοδοτούμενες καὶ ἐπιταχυνόμενες.
Πρὸς πυράκτωση ἡ Μέση Ἀνατολή, πρὸς ἐρημοποίηση τὰ Βαλκάνια
. Ὑπενθυμίζουμε στὸ σημεῖο αὐτὸ ὅτι ὁρισμένα νησιωτικὰ κράτη ἀπειλοῦνται μὲ ταχεία ἐξαφάνιση λόγῳ ἀνόδου τῶν ὑδάτων, ὁλόκληρες χῶρες καὶ περιοχὲς τοῦ κόσμου κινδυνεύουν νὰ μὴν εἶναι κατοικήσιμες μέσα σὲ διάστημα μερικῶν δεκαετιῶν, ὅπως ἡ Μέση Ἀνατολή, στὴν ὁποία ὑπάγεται ἀπὸ κλιματικῆς ἀπόψεως ἡ Κύπρος. Ἡ Νοτιοανατολικὴ Εὐρώπη, περιλαμβανομένης τῆς Ἑλλάδας, θὰ εἶναι ἡ περιοχὴ ποὺ ἐκτιμᾶται ὅτι θὰ πληγεῖ περισσότερο ἀπὸ τὸ φαινόμενο σὲ ὅλη τὴν εὐρωπαϊκὴ ἤπειρο.
. Γιὰ πρώτη φορὰ στὴν ἱστορία του, τὸ περιοδικὸ τῶν New York Times, κυκλοφόρησε μονοθεματικό, ἀφιερωμένο στὴν κλιματικὴ ἀλλαγή. Ὁ ἀναγνώστης θὰ βρεῖ ἐκεῖ στοιχεῖα γιὰ τὶς συστηματικὲς προσπάθειες τῶν μεγάλων πολυεθνικῶν ὅπως ἡ Ἔξον καὶ τὸ American Petroleum Institute, νὰ παραπληροφορήσουν συστηματικὰ τὴν κοινὴ γνώμη ὡς πρὸς τὰ ἀποτελέσματα τῆς καύσης ὀρυκτῶν καυσίμων.
Καπιταλισμός, Πολιτισμὸς καὶ Κλίμα
. Ἀλλὰ εἶναι ἡ ἐξαίρεση. Στὰ χέρια τῶν Τραπεζῶν, ὅσο ποτὲ ἄλλοτε στὴν ἱστορία, τὰ μεγάλα μέσα ΜΜΕ καὶ ἰδίως οἱ τηλεοράσεις, ἀναφέρονται ἀσφαλῶς στὰ ἀκραῖα καιρικὰ φαινόμενα, ἀποφεύγουν ὅμως νὰ τὰ συνδέσουν μὲ τὴν κλιματικὴ ἀλλαγή. Ἀλλὰ κι ὅταν τὰ συνδέουν, προσπαθοῦν νὰ περιορίσουν τὴ συζήτηση στὴν τεχνική της διάσταση καὶ νὰ μὴν θίξουν τοὺς οἰκονομικούς, κοινωνικοὺς καὶ διεθνεῖς παράγοντες ποὺ προκαλοῦν τὸ φαινόμενο.
. Ἤδη ἄλλωστε, ἀπὸ τὸ 1970, οἱ ἐργασίες τῆς Λέσχης τῆς Ρώμης κατέληγαν στὸ συμπέρασμα ὅτι εἶναι ἀδύνατη ἡ ἐπ’ ἄπειρον ἀνάπτυξη, ὁδηγώντας ἕναν ἀπὸ τοὺς γνωστότερους καὶ ἐμβριθέστερους μεταπολεμικοὺς οἰκονομολόγους, τὸν καὶ Μαρξιστὴ Ἐρνέστ Μαντέλ, νὰ συμπεράνει ὅτι, ἂν εἶναι ἔτσι, ὁ ἴδιος ὁ καπιταλισμὸς δὲν μπορεῖ νὰ διατηρηθεῖ, γιατί δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει καπιταλισμὸς χωρὶς διαρκῆ ἀνάπτυξη. Μισὸ αἰώνα ἀργότερα, τὰ ἴδια περίπου ἔγραφε καὶ ὁ Τζὼρτζ Μονμπιό, τῆς βρετανικῆς Γκάρντιαν, πρὸ ὀλίγων ἡμερῶν. Ἀλλὰ καὶ τὰ «ἀφεντικὰ» τοῦ πλανήτη διαπίστωσαν, στὴν περσινὴ σύναξη τοῦ Νταβός, ὅτι οἱ οἰκολογικὲς συνιστοῦν ἕνα ὅλο καὶ πιὸ σημαντικὸ τμῆμα τῶν ἀπειλῶν γιὰ τὸν ἄνθρωπο.
. Τὸ διαπίστωσαν, μόνο ποὺ μετὰ πῆγαν γιὰ … καφὲ καὶ δὲν θὰ μποροῦσε νὰ γίνει ἀλλιῶς. Μόνο μία μεγάλη συνειδητοποίηση καὶ κινητοποίηση ἐθνικά, περιφερειακὰ καὶ παγκοσμίως τῆς παγκόσμιας κοινῆς γνώμης, μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει τὴν ἰσχὺ μίας φούχτας πολυεθνικῶν ἑταιρειῶν, ποὺ δροῦν γιὰ τὰ ἰδιοτελῆ τους συμφέροντα, ὅπως ὁ καρκίνος στὸ σῶμα τοῦ ἀνθρώπου.
. Ἂν τώρα συνδυάσουμε τὶς οἰκολογικὲς ἀπειλὲς μὲ ὅλες τὶς ὑπόλοιπες, ἀπὸ τὴν τεχνητὴ εὐφυΐα μέχρι τὶς παρενέργειες τῶν τροποποιήσεων τοῦ ἀνθρώπινου γονιδιώματος, μοιάζει μᾶλλον προφανὲς τὸ συμπέρασμα ὅτι ἡ ἀνθρωπότητα, μὲ τὴν παροῦσα κοινωνική, ἂν ὄχι καὶ ψυχολογικὴ δομή της, μᾶλλον δὲν θὰ ἐπιβιώσει πέραν τοῦ τρέχοντος αἰῶνος. Ὁ μόνος λόγος ποὺ δὲν βγαίνει τὸ πολὺ λογικὸ αὐτὸ συμπέρασμα παρὰ ἀπὸ λίγους βαθιὰ σκεπτόμενους ἀνθρώπους, εἶναι ὅτι δὲν μᾶς ἀρέσει. Μήπως ὅμως πρέπει νὰ κάνουμε κάτι πρὶν εἶναι πολὺ ἀργά;
. Μήπως εἶναι ἐν τέλει ἀκραῖος παραλογισμὸς νὰ κάνει κάποιος παιδιά, νὰ κάνει τόσες, συχνὰ αἱματηρὲς προσπάθειες γιὰ νὰ ζήσουν καλύτερα σὲ ἀτομικὸ ἐπίπεδο, καὶ ταυτόχρονα νὰ ἀδιαφορεῖ πλήρως γιὰ τὸ ἂν θὰ ὑπάρχουν στὸ τέλος καὶ πῶς θὰ εἶναι καὶ ἡ χώρα του καὶ ὁ κόσμος; (ΣΧ. «ΧΡ. ΒΙΒΛ.»: Παραλογισμὸς εἶναι ἡ ἀνθρώπινη ἁμαρτία, ἡ αὐτονόμηση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεό, ἡ ἀλαζονία τοῦ κτιστοῦ ἀπέναντι στὸν Ἄκτιστο, ἡ ὁποία ἐπάγεται ὅλες αὐτὲς τὶς δυσοίωνες καὶ ὀλέθριες συνέπειες. Πλησιάζει ἡ ὥρα νὰ πληρωθεῖ ὁ λογαριασμὸς τῆς ὑπεροπτικῆς [ἀντὶ τῆς ταπεινῆς] καὶ σπάταλης [ἀντὶ ἐγκρατοῦς] χρήσεως τοῦ κτιστοῦ [φυσικοῦ] περιβάλλοντος. Ἐγγύς!)
. Τὸ νὰ καταλαβαίνεις κάτι σὲ βάθος, σημαίνει καὶ νὰ ἐνεργεῖς.
ΠΗΓΗ: konstantakopoulos.gr
Χριστιανικὴ Βιβλιογραφία 