Η ΧΑΡΑ ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Ἡ χαρὰ τὸ ζητούμενο στὴ ζωή μας

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 .              Μέρες πρὸ τῶν Χριστουγέννων καὶ πλὴν τῆς εὐχῆς «Καλὰ Χριστούγεννα» πολλοὶ εὔχονται γενικότερα «Χρόνια πολλὰ κι εὐτυχισμένα». Πρὸ ἡμερῶν ἐφημερίδα ἔθεσε τὸ ἐρώτημα «τί εἶναι εὐτυχία;» σὲ ἐννέα γνωστὰ πρόσωπα. Οἱ ἀπαντήσεις τους ἦσαν ἐνδιαφέρουσες. Σὲ μία ἀπὸ αὐτὲς σημειώνεται ὅτι «φίλοι καὶ οἰκογένεια εἶναι πολὺ σημαντικοὶ παράγοντες εὐτυχίας, ὅπως καὶ ἡ αἴσθηση ὅτι ἡ ζωή μας ἔχει σκοπὸ καὶ νόημα». Σὲ ἄλλη λέγεται πὼς ἡ εὐτυχία «εἶναι μία στιγμὴ ἐναρμόνισης μὲ τὸ σύμπαν…».
.              Κατὰ τὸν ὁρισμὸ ποὺ δίνει  τὸ χρηστικὸ λεξικὸ τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν «εὐτυχία εἶναι ἡ ζωὴ ποὺ χαρακτηρίζεται ἀπὸ εὐχάριστα γεγονότα ἢ καταστάσεις». Ἡ ἐμπειρία διδάσκει πὼς δὲν εἶναι διαρκής, οὔτε ἁπτή, γι’ αὐτὸ καὶ ἡ εὐχή. Ἡ εὐτυχία καὶ ἡ ἐπιτυχία ἔχουν συνθετικὸ τὴν τύχη, ποὺ στὴν προχριστιανικὴ ἀρχαιότητα ἦταν θεὰ καί, ὅταν ἐλέγετο ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει τύχη, σήμαινε ὅτι ἔχει τὴν εὔνοιά της…
.              Ἡ εὐτυχία καὶ ἡ ἐπιτυχία ἀφοροῦν τὴν κοινωνικὴ ὑπόσταση τοῦ ἀνθρώπου καὶ εἶναι σὲ συνάρτηση τῆς προσπάθειάς του  καὶ παραγόντων, ποὺ δὲν ἐλέγχονται ἀπὸ αὐτόν. Ἐκτὸς ὅμως τῆς εὐτυχίας, ποὺ συνήθως ἐναλλάσσεται μὲ τὴ θλίψη, ὑπάρχει καὶ ἡ χαρὰ ποὺ μπορεῖ νὰ εἶναιἰσόβια, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τοὺς ἐσωτερικοὺς καὶ ἐξωτερικοὺς παράγοντες, ἀπὸ ἀποτυχίες καὶἐπιτυχίες, ἀπὸ ἀσθένειες καὶ θάνατο.
.              Εἶναι ἡ χαρὰ ποὺ ἔνιωσαν οἱ Πέρσες σοφοὶ ἀστρονόμοι, ὅταν μὲ τὸ ἀστέρι βρῆκαν τὸν Χριστὸ στὴ φάτνη: «Ἰδόντες τὸν ἀστέρα ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην σφόδρα» (Ματθ. β΄ 10). Εἶναι ἡ χαρὰ ποὺ ἔνιωσαν οἱ βοσκοὶ τῆς Βηθλεὲμ τὴ νύχτα τῆς Γέννησης τοῦ Χριστοῦ, ὅταν ὁ ἄγγελος τοὺς εἶπε τὸ γεγονός: «Ἰδοὺ  εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαρὰν μεγάλην, ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῷ, ὅτι ἐτέχθη σήμερον σωτήρ… βρέφος ἐσπαργανωμένον» (Λουκ. β΄10-13). Ἐκεῖνοι τότε ἔσπευσαν νὰτὸ προσκυνήσουν καὶ ἦσαν οἱ πρῶτοι ἱεραπόστολοι τοῦ χαρμοσύνου γεγονότος. Οἱ Πέρσες  ἐπιστήμονες καὶ οἱ ἁπλοϊκοὶ βοσκοὶ τῆς Βηθλεὲμ ἔζησαν τὴ χαρὰ στὴ ζωή τους, διὰ τῆς συνάντησής τους μὲ τὸν  Χριστό.
.              Ἴδια χαρὰ ἔνιωσαν ἀσκητὲς τῆς ἐρήμου καὶ σπουδαῖοι ζωγράφοι, ποιητὲς καὶμουσικοί. Παράδειγμα: Ὁ Φρίντριχ Σίλερ ἔγραψε τὴν «Ὠδὴ στὴ χαρὰ» καὶ ὁ Λούντβιχ βὰν Μπετόβεν τὴ μελοποίησε στὸ καταληκτικὸ μέρος τῆς ἀριστουργηματικῆς ἐνάτης συμφωνίας του. ὉΓερμανὸς ποιητὴς γράφει μεταξὺ ἄλλων: «Μεσ’ ἀπὸ τὸ φλεγόμενο καθρέφτη τῆς ἀλήθειας σ’ αὐτὸν ποὺ ἐρευνᾶ χαμογελᾶ ἡ χαρά. Τοῦ ὑπομονετικοῦ ὁδηγεῖ τὰ βήματα πρὸς τὶς ἀπόκρημνες πλαγιὲς τῆς ἀρετῆς. Πάνω σ᾽τῆς πίστης τὰ ἡλιόφωτα βουνὰ τὴ σημαία της θὰ δεῖς νὰ κυματίζει καὶ μεσ’ ἀπ’ τὰ κομματιασμένα μνήματα αὐτή ᾽ναι ποὺ θὰ στέκει μὲς σ᾽τῶν ἀγγέλων τὸ χορό».
.              Εἶναι λυπηρὸ ποὺ ἡ Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση παραποιεῖ τὸ νόημα τῆς ὠδῆς στὴ χαρά, ποὺ εἶναι τὸ σύμβολό της. Διότι ὁ Σίλερ ἐκφράζει τὰ ἰδανικὰ τῆς ἐλευθερίας, τῆς εἰρήνης, τῆςἀλληλεγγύης καὶ τῆς συναδέλφωσης τῶν λαῶν, ὡς στηριζόμενα στὸν Χριστό, ποὺ ἔχει ἐξοβελιστεῖ ἀπὸ τὶς Βρυξέλες… Καλὰ Χριστούγεννα.-  

Διαφήμιση

«ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ, ΧΑΡΑ ΜΟΥ»

«Χριστὸς ἀνέστη, χαρά μου!»

   .             Τὴν ἱερὴ καὶ πανευφρόσυ­νη νύχτα τῆς ­Ἀναστάσε­ως, τότε ποὺ οἱ ­καμπάνες ἠ­­­­­χοῦν πανηγυρικὰ καὶ χαρμόσυ­να· τότε ποὺ οἱ πιστοὶ συνα­γμέ­νοι γύρω ἀπὸ τοὺς λαμπροφορεμένους ἱερεῖς ψ άλλουν χαρούμενα τὸ νικητήριο παι­άνα «Χριστὸς ἀνέστη», ὅλα ἀλ­­­λάζουν ξα­­φνικὰ καὶ ἀπρόσμενα μέσα μας καὶ γύρω μας. Τὰ πρόσωπα λάμπουν. Οἱ καρδιὲς σκιρτοῦν. Οἱ ψυχὲς ἀ­­­γάλλονται καὶ χαίρουν. Τὸ ­σκοτάδι τῆς νύχτας ἐξ­­οστρακί­ζε­ται ἀπὸ τὴ φωταψία τῆς Ἀναστάσεως. Τὸ ψεῦδος ποὺ φαινόταν νὰ νικᾶ στὶς προηγούμενες μέρες τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου μας, φυγαδεύεται ἀπὸ τὴν ἀπαστράπτουσα ἀλήθεια. Ὁ θάνατος νικᾶται κατὰ κράτος ἀπὸ τὴ ζωή. Ἡ λύπη κι ὁ πόνος παραχωροῦν τὴ θέση τους στὴ χαρὰ καὶ τὴν ἀγαλλίαση. Μιὰ χαρὰ ποὺ δὲν ἔχει καμία ­σχέση μὲ ὅ,τι ὁ κόσμος ὀνομάζει ἢ ζεῖ ὡς χαρά. Μιὰ χαρὰ θεόσδοτη, πνευματική, ἁγία καὶ ἀνεκλάλητη. Τὴ χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως.
.             «Χριστὸς ἀνέστη», ψάλλουμε ὅλοι μας αὐτὴ τὴ φωταυγὴ νύ­χτα τῆς Ἀναστάσεως καὶ σκιρτοῦμε, κα­θὼς ἀναπηδοῦν ἐντός μας ­ἀλλεπάλληλα τὰ κύματα τῆς χαρᾶς ἀπὸ τὴ νίκη ποὺ ­πήγασε ἀπὸ τὸ μοναδικό, τὸ κοσμοϊστορικὸ καὶ σωτήριο γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ.
.             Καὶ αἰσθανόμαστε τὴν ἴδια ἐκείνη χαρὰ νὰ συνεχίζεται ἀδιάπτωτη ἕως ἐμᾶς καὶ νὰ διαχέεται σ’ ὅλη τὴν κτίση.
.             Τὴ χαρὰ ποὺ πρωτογεύτηκαν οἱ Μυροφόρες ἐκεῖνο τὸ πρωινό, καθὼς ὁ ἄγγελος τὶς πληροφοροῦσε ὅτι ὁ ἀγαπημένος τους Χριστὸς δὲν βρισκόταν νεκρὸς ἐντὸς τοῦ μνημείου. Ἄκουσαν τότε τὴν τόσο γνώριμη φωνὴ τοῦ Κυρίου: «Χαίρετε…» (Ματθ. κη´ [28] 9). Καὶ ἡ χαρὰ διαπότισε τὶς ὑπάρξεις τους.
.             Τὴ χαρὰ ποὺ πρωτοαισθάνθηκαν οἱ μα­θητὲς τοῦ Κυρίου, καθὼς μέσα στὸ ὑ­­­­­περῶο τῆς ἀπομονώσεώς τους στέκον­ταν βουβοί, μὲ νεκρὲς τὶς ἐλπίδες τους, κι ἄκουσαν τὴν τόσο γνώριμη φωνὴ τοῦ Κυρίου, ποὺ παρουσιάστηκε Ἀναστημένος ἀνάμεσά τους. Τότε ἡ χαρὰ πῆρε τὴ θέση τῆς θλίψεως καὶ ἀναπτέρωσε τὸ φρόνημά τους. «Ἐχάρησαν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον» (Ἰω. κ´ [20] 20). Ἔγινε ἀκριβῶς ὅπως τοὺς τὸ εἶχε ὑποσχεθεῖ λίγο καιρὸ πρίν, ὅπως τοὺς τὸ εἶχε προείπει: «Πάλιν ὄψομαι ὑμᾶς καὶ χαρήσεται ὑμῶν ἡ καρδία, καὶ τὴν χαρὰν ὑμῶν οὐδεὶς αἴρει ἀφ’ ὑμῶν» (Ἰω. ιϚ´ [16] 22). Θὰ σᾶς δῶ καὶ πάλι μετὰ τὴν Ἀνάστασή μου, καὶ θὰ χαρεῖ τότε ἡ καρδιά σας, καὶ κανεὶς δὲν θὰ μπορεῖ νὰ σᾶς ἀφαιρέσει αὐτὴ τὴ χαρά.
.             Τὴ χαρὰ ποὺ διαχέεται καὶ ­πλημμυρίζει τὸ σκοτεινὸ καὶ θλιμμένο Ἅδη. Τὸν φοβε­ρὸ καὶ μακάβριο χῶρο ὅπου παρέμε­ναν αἰῶνες ἀλύτρωτες οἱ ψυχὲς τῶν νεκρῶν. Καὶ τώρα; Τώρα οἱ ψυχὲς ποὺ ­πιστεύουν, σκιρτώντας, πηδώντας καὶ χορεύοντας τρέχουν. Τρέχουν ἀπὸ­ ­ἀσυγ­κράτητη χα­ρὰ καὶ ἐνθουσιασμὸ ­ἀπερίγραπτο. Ἐγ­καταλείπουν τὸ σκοτεινὸ καταγώγιό τους καὶ σπεύδουν πρὸς τὸ φῶς ­«ἀγαλλομένῳ ποδί, Πάσχα ­κροτοῦντες αἰώνιον».
.             Ἡ ἴδια χαρὰ διαχέεται καὶ στοὺς οὐρανούς. Προκαλεῖ ἀνέκφραστο συναγερμὸ χαρᾶς σ’ ὁλόκληρο τὸν οὐράνιο ἀγγελικὸ κόσμο. «Οὐρανός τε καὶ γῆ καὶ τὰ καταχθόνια», ὅλα γεμίζουν φῶς. Ὅλα ξεχειλίζουν ἀπὸ χαρά. «Οὐρανοὶ μὲν ἐπαξίως εὐφραινέσθωσαν, γῆ δὲ ἀγαλλιάσθω», ἐπιμένει νὰ προτρέπει ὁ ἱερὸς ὑμνωδός. «Ἑορταζέτω δὲ κόσμος, ὁρατός τε ἅπας καὶ ἀόρατος. Χριστὸς γὰρ ἐγήγερται, εὐφροσύνη αἰώνιος».
.             Ἀνάσταση! Ὅλα σκιρτοῦν ἀπὸ χαρά. Ἀκόμη καὶ αὐτὴ ἡ ἄλογη κτίση. Ζεῖ κι αὐτὴ τὴν ἀνακαίνισή της. «Σήμερον πᾶσα κτίσις ἀγάλλεται καὶ χαίρει, ὅτι Χριστὸς ἀνέστη καὶ ᾅδης ἐσκυλεύθη».
.             «Χαρᾶς τὰ πάντα πεπλήρωται» μὲ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας. Γιατὶ ὁ θάνατος νικήθηκε κατὰ κράτος, καὶ μᾶς χαρίζεται ἡ αἰώνια ζωή. Μᾶς προσφέρεται ἡ σωτηρία. Κατατροπώνεται ὁ διάβολος καὶ καταστρέφεται τὸ κεντρί του, ἡ ἁμαρτία. Γι’ αὐτὸ καὶ καθένας μας αἰσθάνεται καὶ πρέπει νὰ αἰσθάνεται χαρὰ βαθιὰ καὶ ἁγία, κάθε φορὰ ποὺ λέει ἢ ἀκούει τὸ «Χριστὸς ἀνέστη». Καὶ ὅπως εὔστοχα σημειώνει ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς: «Ὅταν ὅλα τὰ αἰσθήματα τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὅλαι αἱ σκέψεις του συγκεντρωθοῦν εἰς τὴν βροντὴν τοῦ πασχαλινοῦ αὐτοῦ χαιρετισμοῦ: ‘‘Χριστὸς ἀνέστη!’’, τότε ἡ χαρὰ τῆς ἀθανασίας σείει ὅλα τὰ ὄντα, κι αὐτὰ ἐν ἀγαλλιάσει ἀπαντοῦν ἐπιβεβαιοῦντα τὸ πασχάλιον θαῦμα: “Ἀληθῶς ἀνέστη!”» (Ἄνθρωπος καὶ Θεάνθρωπος, σελ. 45-46).
.             Αὐτὸ ποὺ αἰσθανόταν, ζοῦσε καὶ διαλαλοῦσε διαρκῶς ἕνας ἄλλος μεγάλος Ἅγιος, ὁ ἅγιος Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ. Γι’ αὐτὸ καὶ ὅλους τοὺς προσφωνοῦσε καὶ τοὺς χαιρετοῦσε λέγοντας: «Χριστὸς ἀνέστη! χαρά μου!».

 

ΠΗΓΗ: osotir.org

 

Η ΧΑΡΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΛΩΤΟΠΟΙΟΙ

Τὰ σύμπαντα σήμερον χαρᾶς πληροῦνται,
Χριστὸς ἐτέχθη ἐκ τῆς Παρθένου

Τοῦ Ἀρχιμ. Γεωργίου (†2014),
Προηγ. Ἱ. Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου
Ἁγίου Ὄρους

.             Πράγματι, κάθε πιστὸς καὶ εὐσεβὴς χριστιανός, ὅπου γῆς, χαίρεται χαρὰν μεγάλην, διότι ἐτέχθη ὁ Σωτήρ.
.             Συγχαίρουν οἱ ἅγιοι ἄγγελοι καὶ οἱ ψυχὲς τῶν Ἁγίων.
.             Χαίρονται καὶ οἱ κοσμικοὶ ἄνθρωποι, γιατί στὶς μεγάλες ἑορτὲς σπάζει ἡ μονοτονία τῆς καθημερινότητος καὶ ὁ ἑορταστικὸς διάκοσμος τοὺς ξεκουράζει. Ὅπως ἔλεγαν καὶ οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες· «βίος ἀνεόρταστος, ὁδὸς ἀπανδόχευτος».
.             Ἀλλὰ ἡ χαρὰ τῶν πιστῶν ψυχῶν δὲν εἶναι μόνο ψυχολογική, ἐξωτερική, πρόσκαιρη. Εἶναι βαθειὰ πνευματική. Πηγάζει ἀπὸ τὴν αἴσθησι τῆς ἀπείρου ἀγάπης καὶ φιλανθρωπίας τοῦ Ἁγίου Θεοῦ ποὺ ἐκδηλώθηκε μὲ τὴν ἐνανθρώπησι τοῦ Λόγου.
.             Ἀναφωνεῖ ἡ πιστὴ ψυχὴ μὲ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Θεολόγο· «Ὢ τῆς καινῆς μίξεως! Ὢ τῆς παραδόξου κράσεως! Ὁ Ὢν γίνεται καὶ ὁ ἄκτιστος κτίζεται καὶ ὁ ἀχώρητος χωρεῖται… Καὶ ὁ πλουτίζων πτωχεύει· πτωχεύει γὰρ τὴν ἐμὴν σάρκα, ἵν᾿ ἐγὼ πλουτήσω τὴν αὐτοῦ θεότητα. Καὶ ὁ πλήρης κενοῦται, ἵν᾿ ἐγὼ τῆς ἐκείνου μεταλάβω πληρώσεως. Τίς ὁ πλοῦτος τῆς ἀγαθότητος; Τί τὸ περὶ ἐμὲ τοῦτο μυστήριον; Μετέλαβον τῆς εἰκόνος καὶ οὐκ ἐφύλαξα· μεταλαμβάνει τῆς ἐμῆς σαρκός, ἵνα καὶ τὴν εἰκόνα σώσῃ καὶ τὴν σάρκα ἀθανατίση»1.
.             Πηγάζει ἀκόμη ἡ χαρὰ ἀπὸ τὴν δωρηθεῖσα στοὺς ἀνθρώπους εἰρήνη καὶ εὐδοκία τοῦ Οὐρανίου Πατρός.
.             Διδάσκει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὅτι καὶ πρὸ Χριστοῦ ὑπῆρχαν μερικοὶ δίκαιοι ἄνθρωποι, ποὺ εἶχαν δεχθῆ τὴν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ αὐτὴ ἡ εἰρήνη ἦταν χωρὶς τὴν «εὐδοκία», γιατὶ ὁ Λόγος δὲν εἶχε σαρκωθῆ. Δὲν ἦταν «τελεία καὶ ἀμετάθετος», οὔτε ἐδίδετο σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους2.
.             Μὲ τὴν σάρκωσι τοῦ Λόγου ἐπῆλθεν εἰρήνευσις, συμφιλίωσις καὶ καταλλαγὴ τοῦ ἐπαναστατημένου ἀνθρώπου πρὸς τὸν Θεόν.
.             Ἡ πρὸς τὸν Θεὸν ἐπιστροφὴ καὶ εἰρήνευσις διὰ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ συνετέλεσε, ὥστε νὰ ἀποκατασταθῇ καὶ ἡ ἐσωτερικὴ εἰρήνη στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων καὶ ἡ πρὸς ἀλλήλους εἰρήνη καὶ ἀγάπη.
.             Μποροῦμε πραγματικὰ νὰ χαιρώμαστε, ὅταν ἀπολαμβάνουμε βαθειὰ εἰρήνη μὲ τὸν Θεό, τὸν ἑαυτό μας καὶ τὸν συνάνθρωπο.
.             Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος, ποὺ δὲν χαίρεται γιατὶ δὲν εἰρηνεύει, προσπαθεῖ μὲ τὴν ἐξωστρέφεια νὰ ξεχάσῃ τὴν δυστυχία του. Γι᾿ αὐτὸ δὲν θέλει νὰ μείνῃ οὔτε γιὰ λίγο μόνος του, χωρὶς κάποιο ἐξωτερικὸ ἐρέθισμα νὰ τὸν ἀπασχολῇ.
.             Γράφει κάπου ὁ Πασκάλ, ὅτι ὁ πιὸ δυστυχὴς ἄνθρωπος εἶναι ὁ βασιλιᾶς. Γι᾿ αὐτὸ ἔχει πάντα κοντά του τὸν γελωτοποιό, γιὰ νὰ τὸν κάνῃ νὰ ξεχνᾷ τὴν δυστυχία του.
.             Σύγχρονες μορφὲς γελωτοποιῶν γιὰ τὸν ἄνθρωπο, ποὺ τοῦ λείπει ἡ εἰρήνη καὶ ἡ χαρὰ τοῦ Χριστοῦ, εἶναι τὸ ραδιόφωνο, ἡ τηλεόρασι, τὸ διαδίκτυο, τὸ κινητὸ τηλέφωνο, οἱ ἀπρόσωπες καὶ θορυβώδεις διασκεδάσεις, ἡ μέθη τῆς ταχύτητας, ὁ ἀκτιβισμός.
.             Εὐτυχεῖς ὅσοι θὰ μείνουν γιὰ λίγο μόνοι τους, θὰ διαπιστώσουν τὸ ἐσωτερικό τους κενὸ καὶ ἀνικανοποίητο καὶ θὰ ἀναζητήσουν τὸν Λόγο.
.             Εὐτυχεῖς ὅσοι θὰ ἑτοιμάσουν τὸν ἔσω ἄνθρωπο γιὰ νὰ ἀνακλίνουν σ αὐτὸν τὸν σαρκωθέντα Θεό. Τότε πράγματι θὰ εἰρηνεύσουν καὶ θὰ χαροῦν.
.             Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, μὲ τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ, θὰ μᾶς βοηθήσῃ νὰ συνειδητοποιήσουμε τὸν ἀγώνα ποὺ πρέπει νὰ κάνουμε γιὰ νὰ εἰρηνεύσουμε μὲ τὸν Θεό, τὸν ἑαυτό μας καὶ τὸν συνάνθρωπό μας·
.             «Αὐτὴν τὴν εἰρήνη νὰ φυλάσσωμε, ἀδελφοί, ὅσο μποροῦμε. Διότι αὐτὴν ἐλάβαμε ὡς κληρονομία ἀπὸ τὸν Σωτῆρα μας ποὺ ἐγεννήθη σήμερα καὶ μᾶς ἔδωσε τὸ Πνεῦμα τῆς υἱοθεσίας, διὰ τῆς ὁποίας γινόμεθα «κληρονόμοι μὲν Θεοῦ, συγκληρονόμοι δὲ Χριστοῦ»3.
.             Ἂς εἰρηνεύωμε λοιπὸν μὲ τὸν Θεό, τηρώντας ὅσα εἶναι εὐάρεστα σὲ Αὐτόν· τὴν σωφροσύνη, τὴν φιλαλήθεια, τὴν δικαιοπραγία, τὴν καρτερία στὶς προσευχὲς καὶ τὶς δεήσεις, «ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν»4 καὶ ὄχι μόνο με τὰ χείλη.
.             Ἂς εἰρηνεύωμε μὲ τοὺς ἑαυτούς μας, ὑποτάσσοντας τὴν σάρκα τῷ πνεύματι (τὸ σαρκικὸ φρόνημα στὸν νόμο τοῦ Πνεύματος), ἐκλέγοντας νὰ ζοῦμε ὅπως ἀπαιτεῖ ἡ συνείδησίς μας καὶ φροντίζοντας, ὥστε ὁ ἐσωτερικός μας κόσμος τῶν λογισμῶν νὰ κινῆται μὲ κοσμιότητα καὶ καθαρότητα. Διότι ἔτσι μόνο θὰ καταστείλωμε τὸν ὄντως ἐμφύλιο πόλεμο ποὺ διεξάγεται μέσα μας.
.             Ἂς εἰρηνεύωμε μεταξύ μας, «ἀνεχόμενοι ὁ ἕνας τὶς ἀδυναμίες τοῦ ἄλλου καὶ συγχωρώντας, ἂν τυχὸν κάποιος ἔχει παράπονο ἀπὸ τὸν ἄλλον, ὅπως καὶ ὁ Χριστὸς μᾶς συνεχώρησε»5 καὶ δείχνοντας μεταξύ μας εὐσπλαγχνία ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴν μεταξύ μας ἀγάπη, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἀπὸ τὴν ἀγάπη Του καὶ μόνο πρὸς ἐμᾶς μᾶς εὐσπλαχνίσθηκε καὶ γιὰ χάρι μας ἐνηνθρώπησε.
.             Ἔτσι, λοιπόν, ἀφοῦ ἀνορθωθοῦμε ἀπὸ τὴν πτῶσι τῆς ἁμαρτίας μὲ τὴν δική Του βοήθεια καὶ Χάρι καὶ ἀφοῦ ἀνεβοῦμε (πνευματικά) διὰ τῶν ἀρετῶν, θὰ ἀποκτήσουμε «τὸ πολίτευμα ἡμῶν ἐν οὐρανοῖς»6 ἀπὸ ὅπου περιμένουμε τὴν ἐλπίδα μας νὰ λυτρωθοῦμε ἀπὸ τὴν φθορὰ καὶ νὰ ἀπολαύσωμε τὰ οὐράνια καὶ αἰώνια ἀγαθὰ ὡς τέκνα τοῦ Οὐρανίου Πατρός.
.             Αὐτὴ τὴν ἀπόλαυσι εὔχομαι ὅλοι ἐμεῖς νὰ ἐπιτύχωμε κατὰ τὴν μέλλουσα ἔνδοξη Παρουσία καὶ Ἐπιφάνεια τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, στὸν Ὁποῖον ἀνήκει δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν»7.

Ἅγια Χριστούγεννα 2005

1. Λόγος ΛΗ´, Εἰς τὰ Θεοφάνεια, 13.
2. Ὁμιλία ΝΗ´
3. Ρωμ. η´ 17.
4. Ἐφ. ε´ 19
5. Πρβλ. Κολ. γ´ 13.
6. Φιλ. γ´ 20.
7. Ὁμιλία ΝΗ´, Εἰς τὴν κατὰ σάρκα σωτήριον Γέννησιν του Κυρίου, 15.

 

ΠΗΓΗ: agioritikesmnimes.blogspot.gr

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ ΚΑΙ Ο ΑΔΗΣ ΣΤΕΝΑΖΕΙ. «Χωρὶς τὴν Ἀνάσταση ὁ κόσμος ἐγκλωβίζεται στὴν ἀπελπισία καὶ στὴν ἀπόγνωση».

AΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΗΜΕΡΑ

Ἀπὸ τὸ βιβλίο
Ἱερομ. Νικοδήμου Γιαννακοπούλου

«Πάντα πεπλήρωται φωτός»

ἔκδ. «Χριστιαν. Στέγη Καλαμάτας», 2013

Ἠλ. στοιχειοθεσία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ»

 

.              Μεγάλο Σάββατο. Ὁ Χριστὸς στὸν τάφο καὶ ὁ Ἅδης στενάζει. Αἰσθάνεται τὸν νικητὴ τοῦ θανάτου νὰ τοῦ ἀφαιρεῖ τὴν ἐξουσία. «Ἐλθὼν γὰρ ἐπ᾽ ἐμέ, τὸ κράτος μου ἔλυσε· πύλας χαλκᾶς συνέτριψε· ψυχάς, ἂς κατεῖχον, … ἀνέστησε» (Στιχ. ἑσπερ. Μ. Σαββάτου). Πρὶν ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση ὁ Ναὸς μένει κλειστὸς καὶ σκοτεινός. Σὲ λίγο θὰ ἀκουσθῆ ἀπὸ τὴν Ὡραία Πύλη ἡ νικητήρια ἰαχή «Δεῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτὸς καὶ δοξάσατε Χριστὸν τὸν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν». Ὅλοι ψάλλουν τὸν ὕμνο αὐτὸ καὶ ἀνάβουν οἱ λαμπάδες καὶ ὁ ναὸς πλημμυρίζει ἀπὸ φῶς. Ὅλα λαμποκοποῦν καὶ διώχνουν τὸ σκοτάδι. Ἀνατέλλει «ἡ λαμπροφόρος ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως Χριστοῦ». «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καὶ γῆ καὶ τὰ καταχθόνια» (Κανὼν Πάσχα, τροπ. γ´ ᾠδῆς). «ποῦ σου, θάνατε τὸ κέντρον (κεντρί), πού σου ᾍδη τὸ νίκος» (Α´ Κορ. ιε´ 55), «Ἀνέστη Χριστός, καὶ ζωὴ πολιτεύεται» (Λόγος Κατηχητικὸς ἀγ. Ἰω. Χρυσοστ.). Καταργεῖται ὁριστικὰ ὁ θάνατος, « … ἐν τῇ ταφή σου ἐνέκρωσας τοῦ θανάτου τὸ κράτος ἐν δὲ τῇ ἐγέρσει σου ἐφώτισας τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων … » (Στιχ. ἑσπερ. Κυρ. Πάσχα).
.           Μὲ τὴν Ἄνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἄνοιξε μία ἄλλη προοπτικὴ τῆς ζωῆς, μιᾶς αἰώνιας πορείας στὴν βασιλεία τοῦ οὐρανοῦ. Ὁ κόσμος ὅλος φωτίζεται μὲ τὸ αἰώνιο φῶς τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ὁ Χριστός, ποὺ εἶναι τὸ φῶς τοῦ κόσμου, ζωοποιεῖ τὰ πάντα καὶ δίνει νόημα στὴν ὕπαρξή μας. Φεύγει ὁ φόβος. Διασκορπίζονται οἱ ἐχθροί του Σταυροῦ, ὁ διάβολος χάνει τὴν δύναμή του καὶ καταισχύνεται. Φεύγουν καὶ οἱ φύλακες ἀπὸ τὸν τάφο καὶ μεταφέρουν τὸ γεγονὸς στοὺς ἀρχιερεῖς. Καὶ ἐκεῖνοι δὲν τρέχουν νὰ δοῦν καὶ νὰ πιστέψουν. Συκοφαντοῦν καὶ ἐξαγοράζουν τοὺς Ρωμαίους στρατιῶτες μὲ τὰ ἀργύρια. Δυσφημοῦν τὴν Ἀνάσταση. Μένουν στὴν ἄρνηση.
.           Πάντα ὑπάρχουν, καὶ μέχρι σήμερα, αὐτοὶ ποὺ δὲν θέλουν νὰ πιστέψουν. Ἀρνοῦνται τὸ φῶς τῆς Ἀναστάσεως καὶ προτιμοῦν τὸ σκοτάδι τῆς ἀρνήσεως. Εἶναι τὸ τίμημα τῆς ἐλευθερίας νὰ μὴν θέλουν τὸ φῶς. «Ἡμεῖς δὲ φωτισθέντες βοῶμεν, δόξα τῷ φανέντι Θεῷ». Φῶς ἐκ τοῦ τάφου ἀνέτειλε. Καὶ τὸ φῶς αὐτὸ συνεχίζει καὶ ἀνατέλλει ἀκόμα κάθε χρόνο εἰς ἔλεγχον τῶν ἀπίστων καὶ εἰς βεβαίωση καὶ στερέωση τῶν πιστῶν, ποὺ συρρέουν γιὰ νὰ προσκυνήσoυν τὸ καινὸ μνημεῖο, τὸν ζωηφόρο τάφο.

.           Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ παραμένει τὸ κεντρικὸ σημεῖο τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς σωτηρίας μας. Εἶναι πηγὴ ἀστείρευτης χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως. Χωρὶς τὴν Ἀνάσταση ὁ κόσμος ἐγκλωβίζεται στὴν ἀπελπισία καὶ στὴν ἀπόγνωση. Ἡ ζωὴ στερεῖται νoήματoς. Ἂν δὲν ὑπάρχει Ἀνάσταση, εἴμαστε καταδικασμένοι νὰ ζοῦμε σὲ ἕναν κύκλο ματαιότητας. Ἡ ζωὴ μοιάζει ταξείδι χωρὶς φῶς, χωρὶς σκοπό.
.           Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου κατέχει τὸ κέντρο τῆς ζωῆς καὶ τοῦ κηρύγματος τῶν Ἀποστόλων. Αὐτὸ ἐξαγγέλλουν παντοῦ, ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα μέχρι τὰ ἔσχατα σημεῖα τῆς Οἰκουμένης. Αὐτὸ τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως ἀποτελεῖ τὸ κέντρο τῆς λατρείας καὶ τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Γι᾽ αὐτὸ καὶ κάθε Θεία Λειτουργία εἶναι μιὰ Ἀνάσταση, ποὺ τὴν βιώνουν οἱ πιστοὶ καὶ παίρνει νόημα ἡ ζωή τους. Γεμίζει ἡ καρδιά τους χαρὰ καὶ προσδοκία τῆς οὐράνιας λειτουργίας στὸ οὐράνιο θυσιαστήριo τῆς δοξολογίας τοῦ Θεοῦ μετὰ πάντων τῶν Ἁγίων. «Τὸν θάνατόν σου, Κύριε, καταγγέλλομεν καὶ τὴν Ἀνάστασίν σου ὁμολογοῦμεν». (Θ. Λειτ. Ἁγ. Ἰακώβου).

ΔΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΘΕ ΧΑΡΑ («Ὁ καθένας μας σηκώνει καὶ διαφορετικὸ σταυρό. Ὁ σταυρός μας ὅμως ἔχει ὡς προοπτικὴ τὴν Ἀνάσταση καὶ ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ νοηματοδοτεῖ τὸν σταυρό μας».)

 ΔΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΘΕ ΧΑΡΑ

Ἀπὸ τὸ βιβλίο
Ἱερομ. Νικοδήμου Γιαννακοπούλου

«Πάντα πεπλήρωται φωτός»

ἔκδ. «Χριστιαν. Στέγη Καλαμάτας», 2013

Ἠλ. στοιχειοθεσία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ»

.             Ὁ σταυρὸς εἶναι πάντοτε τὸ σύμβολο τῆς ὀδύνης, τῆς λύπης καὶ τοῦ θανάτου. Σηκώνω τὸν σταυρό μου σημαίνει, γιὰ μᾶς τοὺς ἀνθρώπους, ὅτι εἶμαι φορτωμένος τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς, τὴν ἀρρώστια καὶ τελικὰ τὴν βαρειὰ θλίψη τοῦ θανάτου. Στὴν ἀρχαιότητα ὁ σταυρὸς ἦταν τὸ ἐπονείδιστο μέσο τοῦ ἀτιμωτικοῦ θανάτου, «ἐπικατάρατος πᾶς ὁ κρεμάμενος ἐπὶ ξύλου». Γιὰ τὸν Χριστὸ ἦταν τὸ μέσον, τὸ ὄργανο γιὰ τὴν κατάργηση τοῦ θανάτου καὶ τῆς ἐξουσίας τοῦ Διαβόλου. «Πάτερ, δόξασόν σου τὸν υἱόν … ». Ἡ δόξα τοῦ Υἱοῦ εἶναι ὁ Σταυρός. Ἡ ἐξουσία ποὺ ἔδωσε ὁ Πατὴρ στὸν Υἱὸ ἦταν νὰ σαρκωθῆ, νὰ σταυρωθῆ καὶ νὰ ἀνυψώση τὴν ἀνθρώπινη φύση στὸν οὐρανό, νὰ θεωθῆ ὁ ἄνθρωπος. Παραδόθηκε μὲ τὴν θέλησή Του στὴν ἐξουσία τοῦ Ἑβραϊκoῦ Συνεδρίου καὶ τοῦ Ρωμαίου Διοικητοῦ τῆς Παλαιστίνης Ποντίου Πιλάτου νὰ καταδικασθῆ στὸν διὰ σταυροῦ θάνατο, χωρὶς νὰ ὑπερασπισθῆ τὸν ἑαυτό Του ἢ νὰ διακηρύξει τὴν ἀθωότητά Του. Ἔλαβε ἐπάνω Του ὅλη τὴν ἀνθρώπινη ἀθλιότητα, ὅλη τὴν κακία τοῦ κόσμου, ὅλη τὴν ἔχθρα, γιὰ νὰ τὴν καταργήσει καὶ νὰ φανερώσει τὴν ἄπειρη ἀγάπη Του γιὰ τὸν κόσμο ἐπάνω ἀπὸ τὸν σταυρό, συγχωρώντας τοὺς ἐχθρούς Του· «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λουκ. κγ´ 34).
.             Ὁ Ἰησοῦς πάσχει ὡς ἄνθρωπος, καταργεῖ ὡς Θεὸς τὴν ἔχθρα καὶ τὴν κακία καὶ θριαμβεύει ὡς νικητὴς τοῦ θανάτου, «Χριστὸς ἡμᾶς ἐξηγόρασεν ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου γενόμενος ὑπὲρ ἡμῶν κατάρα» (Γαλ. γ´13). Παραδίδει τὸ πνεῦμα Του μὲ ἕνα «τετέλεσται», ποὺ σημαίνει ὅτι ἔχει τελειωθῆ τὸ ἔργο Του, ἔχει ὁλοκληρωθῆ, ἔφθασε στὸν τελικό του σκοπό, «Πάτερ … τὸ ἔργον ἐτελείωσα ὃ δέδωκάς μοι ἵνα ποιήσω» (Ἰω. ιζ´4). Πεθαίνει ὡς ἄνθρωπος, ἡ ἀνθρώπινη φύση Του, παρ᾽ ὅ,τι εἶναι ἀναμάρτητη. Μὲ τὴν θεωμένη ψυχή Του, ἑνωμένη πάντοτε μὲ τὴν θεότητά Του ἀχώριστα καὶ ἀσύγχυτα, κατέρχεται στὸν Ἅδη ὡς νικητὴς καὶ ἐλευθερώνει τοὺς κεκοιμημένους. Ὁ Ἀδὰμ ἀκούει τὴν φωνή Του καὶ ἀναγνωρίζει τὸν Δημιουργό Του, ὅπως ἀρχικὰ στὸν Παράδεισο καὶ ἀνασύρεται ἐκ τῶν πυλῶν τοῦ Ἅδου μαζὶ μὲ τὴν Εὔα καὶ ἀνασταίνεται. Ἔτσι καταργεῖται ὁριστικὰ ὁ θάνατος, «θανάτου ἐορτάζομεν νέκρωσιν, Ἅδου τὴν καθαίρεσιν … καὶ σκιρτῶντες ὑμνοῦμεν τὸν αἴτιον … » (Κανὼν τοῦ Πάσχα, τρόπ. ζ´ Ὠδῆς). Ἴδετε πῶς ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου γίνεται πηγὴ χαρᾶς, γιατί ὁδηγεῖ στὴν Ἀνάσταση. «Ἰδοὺ γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ». Σταυρὸς καὶ Ἀνάσταση πᾶνε μαζί. Δὲν θὰ ὑπῆρχε χωρὶς τὸν Σταυρὸ ἡ Ἀνάσταση. Ἀποκαλύπτει τὸ μέγεθος τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, «οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν… ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι᾽ αὐτοῦ» (Ἰω. γ´ 16-17). «Χριστὸς Ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος». Ὁ Χριστὸς μὲ τὸν θάνατο καὶ τὴν Ἀνάστασή Του μᾶς ἔδωσε τὴν δυνατότητα νὰ ζήσουμε αἰώνια. Στὴν ἐλευθερία μας ἔγκειται νὰ ἐπιλέξουμε τὸν αἰώνιο θάνατο ἢ τὴν αἰώνια ζωή.
.          Ὁ Σταυρὸς γίνεται τὸ ὅπλο κάθε χριστιανοῦ κατὰ τοῦ διαβόλου. «Κύριε, ὅπλον κατὰ τοῦ διαβόλου τὸν σταυρόν σου ἡμῖν δέδωκας» καὶ διὰ τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ ἁγιάζονται τὰ πάντα. Γίνεται δύναμη καὶ χαρά. Γίνεται ἀσφάλεια ὁ Σταυρός, ἔρχεται ὡς φωτεινὸ σημεῖο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ σὲ ὅλες τὶς θλίψεις μας, στὸν πόνο μας καὶ στὰ προβλήματά μας. Ὁ καθένας μας σηκώνει καὶ διαφορετικὸ σταυρό. Ὁ σταυρός μας ὅμως ἔχει ὡς προοπτικὴ τὴν Ἀνάσταση καὶ ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ νοηματοδοτεῖ τὸν σταυρό μας. Ὁ πιστὸς σηκώνει τὸν σταυρό του ἀτενίζοντας τὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, διὰ τοῦ ὁποίου νικᾶ μέσα του τὴν ἁμαρτία καὶ τοὺς πειρασμοὺς τοῦ κόσμου καὶ μαζὶ μὲ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο διακηρύσσει: «Χριστῷ συνεσταύρωμαι· ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστὸς» (Γαλ. β´ 20). Καὶ αὐτὸ εἶναι ἡ χαρὰ καὶ τὸ καύχημά του. «Ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι᾽ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ» (Γαλ. ϛ´ 14).

«Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΧΑΡΙΖΕΙ ΑΦΟΒΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ» (Μον. Μωυσῆς Ἁγιορ.)

Πάσχα Κυρίου, Πάσχα

Γράφει ὁ μοναχὸς Μωυσῆς, Ἁγιορείτης

.        Ὁ πιστὸς ἔχει μεγάλη γαλήνη καὶ χαρά. Ὁ ἄπιστος ἀδιαφορεῖ καὶ ξεγελᾶ τὸν ἑαυτό του μὲ ταξίδια καὶ πλούσια φαγητά. Ἡ ἄνοιξη, μὲ ὁλάνθιστους τοὺς κήπους καὶ τοὺς ἀγρούς, συμμετέχει στὴν πανήγυρη μυρώνωντας τὴν ἐξαίσια φύση. Ὅλα γοητευτικά, ἡ πίστη συνεπαίρνεται, ἡ ταπείνωση δὲν θέλει πολλὰ λόγια. Ἡ ἁπλότητα καὶ ἡ καθαρότητα φωτοβολοῦν. Ἡ ἁγνὴ ψυχὴ συγκινεῖται. Θυμᾶται τὴν παιδικὴ ἀθωότητα καὶ πλημμυρίζει ἀπὸ ἄυλη χαρά. Ἡ τρυφερότητα τῆς φιλοκαλίας ψέλνει χαρούμενα. Τὸ γλυκύτατο Πάσχα γεννᾶ τὴν ἄδολη χαρά.
.          Ἡμέρα Ἀναστάσεως καὶ ἂς λαμπρυνθοῦμε ὅλοι, πρῶτοι καὶ δεύτεροι, πλούσιοι καὶ φτωχοί. Στὴ νυχτερινὴ θεία λειτουργία ὅλοι ἔχουν μία ἀνέκφραστη χαρά, μία ἀνεκλάλητη εἰρήνη. Ἡ σοφία τῆς πίστης ἱκανοποιεῖ ἀπαιτητικὰ πνεύματα. Ἡ μεγάλη ἑορτὴ δημιουργεῖ ἀγαλλίαση πανευφρόσυνη, ψυχικὴ ἀνάταση, ὡραία ἐγρήγορση, διότι Πάσχα Κυρίου, Πάσχα. Οἱ Ἰουδαῖοι καταδίκασαν ἕναν Θεὸ σὲ θάνατο. Ὁ Θεὸς ὅμως «καταδίκασε» τοὺς ἀνθρώπους σὲ ἀθανασία. Ὁ Ἀναστὰς Χριστὸς εἶναι ὅ,τι τὸ ὡραῖο, τὸ καλό, τὸ ἀληθές, τὸ προσφιλές, τὸ χαρμόσυνο, τὸ θεῖο, τὸ σοφό, τὸ αἰώνιο, καθὼς λέγει ὁ ἅγιος Ἰουστίνος Πόποβιτς.
.          Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἑορτὴ τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀποτελεῖ τὸ κέντρο τῆς ζωῆς, τῆς πίστεως, τῆς χαρᾶς, τῆς ἐλπίδος καὶ τῆς ἀγάπης τῶν πιστῶν. Μήπως θὰ πρέπει νὰ ἀναρωτηθοῦμε τί σημασία ἔχει τὸ Πάσχα στὴ ζωή μας; Μήπως κρύβει κάποιο μυστικό, πρὸς ἀλλαγὴ τοῦ τρόπου τῆς ζωῆς μας; Μήπως θὰ πρέπει νὰ δῶ κάπως διαφορετικὰ τοὺς συνανθρώπους μου; Ὅταν λέμε ὅτι ὁ Χριστὸς μὲ τὸν θάνατό του νίκησε τὸν θάνατο, σημαίνει τὸν χωρισμὸ τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεό, ποὺ εἶναι ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς. Ὁ πνευματικὸς θάνατος ἔφερε καὶ τὸν βιολογικό. Μὲ τὴ σταύρωση καὶ τὴν ἀνάστασή του ὁ Χριστὸς ἐπανασυνέδεσε τοὺς ἀνθρώπους μαζί του. Ὁ ἀτομικιστὴς ἄνθρωπος γίνεται πρόσωπο ἱερό, μοναδικὸ καὶ ἀνεπανάληπτο, ἀπορρίπτει τὸν ἀτομικισμό του καὶ θραύει τὸ ἐγώ του. Χαίρεται κι ἑνώνεται μὲ ὅλους. Οἱ Χριστιανοὶ ἔχουν κληθεῖ γιὰ τὴ χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως.
.          Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς λέγει πὼς θὰ πρέπει νὰ καθαρίσουμε τὶς αἰσθήσεις μας γιὰ νὰ δοῦμε τὸ ἀναστάσιμο φῶς, ὅπου ὁ Χριστὸς ἀστράπτει μέσα στὸ φῶς καὶ μᾶς λέει νὰ χαιρόμαστε καὶ καλὰ νὰ ἀκούσουμε τὸν ἐπινίκιο ὕμνο. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τονίζει: Νὰ εἰσέλθετε ὅλοι στὸ δεῖπνο τῆς χαρᾶς τοῦ Κυρίου μας, καὶ πρῶτοι καὶ δεύτεροι, ἀπολαῦστε τὴν ἀμοιβή σας καὶ χαρεῖτε τὸ πνευματικὸ συμπόσιο.
.          Ἡ πάντων χαρά, ὁ Χριστὸς ἡ ἀλήθεια, μετατρέπει τὴ ζωή μας σὲ συνεχόμενη πανήγυρη. Ἡ χαρὰ μᾶς κάνει νὰ ὑμνοῦμε τὸν αἴτιό της. Τὸ Πάσχα νὰ γίνει εὐκαιρία καὶ πρόκληση γιὰ τὴ δική μας ἀνάταση καὶ μεταποίησή μας σὲ ἀληθινὰ χαρούμενους ἀνθρώπους, εἰρηνικοὺς καὶ γαλήνιους. Νὰ λησμονήσουμε τὰ λυπηρὰ περασμένα. Νὰ χαροῦμε στὰ τωρινὰ εὐχάριστα. Ἡ ἑορτὴ μᾶς θέλει δίχως πίκρα στὴν καρδιὰ καὶ στεναχώρια στὸ νοῦ. Τὸ Πάσχα εἶναι ἑορτὴ τῆς χαρᾶς καὶ τῆς ἀγάπης. Ἂς μᾶς ἀναστήσει καὶ μᾶς κι ἂς μᾶς χαροποιήσει. Ὁ σοφὸς Γκάντι ἔλεγε: τὸν Χριστὸ τὸν ἀγαπῶ, ἀλλὰ τοὺς Χριστιανοὺς δὲν τοὺς ἀγαπῶ, γιατί δὲν μοιάζουν τοῦ Χριστοῦ.
.        Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ χαρίζει ἀφοβία θανάτου. Μόνο αὐτὸ δίνει ἄλλο νόημα στὴ ζωή, ἐλευθερία καὶ ἐλπίδα. Εἶναι γνωστὲς οἱ πολλὲς δυσκολίες τοῦ κόσμου σήμερα. Ἔχει λησμονήσει νὰ χαμογελᾶ, νὰ χαίρεται καὶ νὰ ἀστειεύεται. Τὸ θέμα εἶναι σοβαρό. Ὑπάρχει συνεχὴς καχυποψία, ἀμφιβολία καὶ ἀπόρριψη. Οἱ ἡγέτες δὲν ἐμπνέουν. Ὁ πολὺς κόσμος κουράσθηκε στὰ τόσα ψέματα. Ἀναζητᾶ τὴν ἀλήθεια, τὸ φῶς, τὴν ἐλπίδα. Ἀπογοητεύτηκε ὁ κόσμος ἀπὸ τοὺς ταγούς. Ἔχασε τὴν ἐμπιστοσύνη του σὲ αὐτούς. Δὲν τοῦ λένε ὅλη τὴν ἀλήθεια. Τοὺς ἐξαπάτησαν καὶ συνεχίζουν νὰ τὸν ἐξαπατοῦν.
.          Σὲ ἕνα θαῦμα πλέον ἐλπίζουμε. Οἱ ἄνθρωποι μᾶς ἀπογοήτευσαν. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου νὰ ἀναστήσει τὴν Ἑλλάδα μας. Νὰ ἀναστήσει τοὺς ἀποκαρδιωμένους  Ἕλληνες. Νὰ ξαναβροῦν τὸ χαμόγελο καὶ τὴν ἐλπίδα. Πάσχα Κυρίου, Πάσχα, πανήγυρη πανηγύρεων, ἡ μοναδικὴ στὴν ἱστορία αὐτοανάσταση. Ἡ σταύρωση θὰ φέρει ἀνάσταση. Μὴ δειλιάζει καὶ ἀποθαρρύνεται κανένας. Ὁ Σταυραναστηθεὶς Χριστὸς λέει σὲ ὅλους χαίρετε, μὴ θρηνεῖτε, μὴ φοβᾶσθε, μὴν ἀπελπίζεστε. Χριστὸς Ἀνέστη, χαρά μου, ἔλεγε ὁ ὅσιος Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ ὅλο τὸν χρόνο. Ὁ Γέροντας Παΐσιος, ὁ Ἁγιορείτης, ἔλεγε: Δὲν ξέρω τί νὰ κάνω τὴ χαρά μου…

ΠΗΓΗ: ἐφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», 14-15.04.2012

Η ΧΑΡΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
(Ματθ. β´ 1-12)

Τοῦ Ἰησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας ἐν ἡμέραις Ἡρῴδου τοῦ βασιλέως, ἰδοὺ μάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς Ἱεροσόλυμα λέγοντες· ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων; εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ καὶ ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ.
Ἀκούσας δὲ Ἡρῴδης ὁ βασιλεὺς ἐταράχθη καὶ πᾶσα Ἱεροσόλυμα μετ᾿ αὐτοῦ, καὶ συναγαγὼν πάντας τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραμματεῖς τοῦ λαοῦ ἐπυνθάνετο παρ᾿ αὐτῶν ποῦ ὁ Χριστὸς γεννᾶται. οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας· οὕτω γὰρ γέγραπται διὰ τοῦ προφήτου· καὶ σὺ Βηθλεέμ, γῆ Ἰούδα, οὐδαμῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεμόσιν Ἰούδα· ἐκ σοῦ γὰρ ἐξελεύσεται ἡγούμενος, ὅστις ποιμανεῖ τὸν λαόν μου τὸν ᾿Ισραήλ.
Τότε Ἡρῴδης λάθρα καλέσας τοὺς μάγους ἠκρίβωσε παρ᾿ αὐτῶν τὸν χρόνον τοῦ φαινομένου ἀστέρος, καὶ πέμψας αὐτοὺς εἰς Βηθλεὲμ εἶπε· πορευθέντες ἀκριβῶς ἐξετάσατε περὶ τοῦ παιδίου, ἐπὰν δὲ εὕρητε, ἀπαγγείλατέ μοι, ὅπως κἀγὼ ἐλθὼν προσκυνήσω αὐτῷ.
Οἱ δὲ ἀκούσαντες τοῦ βασιλέως ἐπορεύθησαν· καὶ ἰδοὺ ὁ ἀστὴρ ὃν εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇ προῆγεν αὐτούς, ἕως ἐλθὼν ἔστη ἐπάνω οὗ ἦν τὸ παιδίον· ἰδόντες δὲ τὸν ἀστέρα ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην σφόδρα, καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν οἰκίαν εἶδον τὸ παιδίον μετὰ Μαρίας τῆς μητρὸς αὐτοῦ, καὶ πεσόντες προσεκύνησαν αὐτῷ, καὶ ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν·καὶ χρηματισθέντες κατ᾿ ὄναρ μὴ ἀνακάμψαι πρὸς Ἡρῴδην, δι᾿ ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν εἰς τὴν χώραν αὐτῶν.

Ἀπόδοση στὴν Νέα Ἑλληνική:
Ὅταν ὁ Ἰησοῦς ἐγεννήθηκε εἰς τὴν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ Ἡρώδη τοῦ βασιλέως, ἔφθασαν μάγοι ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴν εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ἐρωτοῦσαν, «Ποῦ εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ἐγεννήθηκε, ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων; Διότι εἴδαμε τὸ ἄστρον του νὰ ἀνατέλλῃ καὶ ἤλθαμε νὰ τὸν προσκυνήσωμεν».
Ὅταν ἄκουσε αὐτὰ ὁ βασιλεὺς Ἡρώδης, ἐταράχθηκε καὶ μαζί του ὅλη ἡ πόλις τῶν Ἱεροσολύμων καὶ, ἀφοῦ συγκέντρωσε ὅλους τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς γραμματεῖς τοῦ λαοῦ, ἐζητοῦσε νὰ πληροφορηθῇ ἀπὸ αὐτοὺς ποῦ θὰ γεννηθῇ ὁ Χριστὸς. Ἐκεῖνοι δὲ τοῦ εἶπαν, «Εἰς τὴν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας, διότι εἶναι γραμμένον διὰ τοῦ προφήτου, «Και σὺ, Βηθλεέμ, γῆ τοῦ Ἰούδα, δὲν εἶσαι μὲ κανένα τρόπον ἡ μικρότερη μεταξὺ τῶν ἡγεμόνων τοῦ Ἰούδα, διότι ἀπὸ σὲ θὰ προέλθῃ ἕνας ἀρχηγός, ὁ ὁποῖος θὰ κυβερνήσῃ τὸν λαόν μου, τὸν Ἰσραήλ».
Τότε ὁ Ἡρώδης ἐκάλεσε κρυφὰ τοὺς μάγους καὶ ἐξακρίβωσε ἀπὸ αὐτοὺς τὸν χρόνον ποὺ ἐφάνηκε τὸ ἄστρον. Κατόπιν τοὺς ἔστειλε εἰς τὴν Βηθλεὲμ καὶ τοὺς εἶπε, «Πηγαίνετε καὶ ἐξετάσατε ἀκριβῶς περὶ τοῦ παιδιοῦ. Καὶ ὅταν τὸ βρῆτε, εἰδοποιήσατέ με, διὰ νὰ ἔλθω καὶ ἐγὼ νὰ τὸ προσκυνήσω».
Αὐτοὶ, ἀφοῦ ἄκουσαν τὸν βασιλέα, ἔφυγαν. Καὶ νὰ, τὸ ἄστρον, τὸ ὁποῖον εἶχαν ἰδῆ νὰ ἀνατέλλῃ, προηγεῖτο, ἕως ὅτου ἦλθε καὶ ἐστάθηκε ἐπάνω εὶς τὸ μέρος, ὅπου εὑρίσκετο τὸ παιδί. Μόλις εἶδαν τὸ ἄστρον, αἰσθάνθηκαν μεγάλην χαράν. Καὶ ὅταν ἐμπῆκαν εἰς τὸ σπίτι, εἶδαν τὸ παιδὶ μαζὶ μὲ τὴν Μαρίαν, τὴν μητέρα του, καὶ ἔπεσαν εἰς τὴν γῆν καὶ τὸ προσκύνησαν· κατόπιν ἄνοιξαν τοὺς θησαυρούς τως καὶ τοῦ προσέφεραν γιὰ δῶρα χρυσὸν καὶ λιβάνι καὶ σμύρναν. Καὶ ἐπειδὴ καθωδηγήθησαν μὲ ὄνειρον ὑπὸ τοῦ Θεοῦ νὰ μὴ ἐπιστρέψουν στὸν Ἡρώδην, ἀνεχώρησαν εἰς τὴν πατρίδα τους ἀπὸ ἄλλον δρόμον.

«Ἰδόντες δὲ τὸν ἀστέρα ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην σφόδρα»

τοῦ περιοδ. «Ο ΣΩΤΗΡ»
(ἀρ. τ. 2035, 15.12.2011)

Στοιχειοθεσία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ»

.              Mᾶς ἀξιώνει καὶ φέτος ἡ ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (Ἁγ. Ἰω. Δαμασκηνοῦ)

Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ

Λόγος εἰς τὸ Γενέσιον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου
 (νεοελληνικὴ ἀπόδοσις)

.        1. Ἐλᾶτε ὅλα τὰ ἔθνη, κάθε ἀνθρώπινη γενιά, καὶ κάθε γλῶσσα, καὶ κάθε ἡλικία, καὶ κάθε ἀξίωμα, νὰ γιορτάσουμε μὲ ἀγαλλίαση τὴν γέννηση τῆς παγκόσμιας χαρᾶς. Γιατὶ ἂν οἱ εἰδωλολάτρες, μὲ ψεύτικα δαιμονικὰ παραμύθια ποὺ ξεγελοῦν τὸ μυαλὸ καὶ σκοτεινιάζουν τὴν ἀλήθεια, κι᾿ ἂν ἀκόμα προσφέροντας ὅ,τι εἶχαν καὶ δὲν εἶχαν τιμοῦσαν γενέθλια βασιλιάδων, ποὺ τοὺς τυραννοῦσαν σ᾿ ὅλη τους τὴ ζωή, πόσο περισσότερο πρέπει ἐμεῖς νὰ τιμοῦμε τὴν γέννηση τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἀνώρθωσε ὁλόκληρο τὸ ἀνθρώπινο γένος, ποὺ ἄλλαξε τὴν λύπη τῆς πρώτης μας μητέρας, τῆς Εὔας, σὲ χαρά; Ἐκείνη ἄκουσε τὴν ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ: «Μὲ πόνους νὰ γεννᾷς τὰ παιδιά σου». Αὐτή: «Χαῖρε, Κεχαριτωμένη». Ἐκείνη: «Στὸν ἄνδρα σου ἡ ὑποταγή σου». Αὐτή: «Ὁ Κύριος εἶναι μαζί σου». Τί ἄλλο λοιπὸν ἀπὸ λόγο νὰ προσφέρουμε στὴν Μητέρα τοῦ Λόγου; Ὅλη ἡ κτίση ἂς γιορτάσει μαζί μας κι᾿ ἂς ὑμνήσει τὸν ἁγιασμένο καρπὸ τῆς ἁγίας Ἄννας. Γιατὶ γέννησε στὸν κόσμο παντοτινὸ θησαυρὸ ἀγαθῶν, δηλ. τὴν Παναγία. Μὲ τὴν μεσολάβηση τῆς Παναγίας ὁ Πλάστης ξανάπλασε πρὸς τὸ καλύτερο ὁλόκληρη τὴν πλάση, μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ. Γιατὶ, ἀφοῦ ὁ δημιουργικὸς Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἕνα μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση, ἑνώθηκε συνάμα μ᾿ ὁλόκληρη τὴν πλάση, ἀφοῦ καὶ ὁ ἄνθρωπος, μετέχοντας σὲ πνεῦμα καὶ σὲ ὕλη, εἶναι σύνδεσμος ὅλης της ὁρατῆς καὶ ἀόρατης δημιουργίας. Ἂς γιορτάσουμε λοιπὸν τὴν λύση τῆς ἀνθρώπινης στειρότητας, γιατὶ πῆρε τέλος γιὰ μᾶς ἡ στέρηση τῶν ἀγαθῶν.

2. Γιὰ ποιὸ λόγο ὅμως γεννήθηκε ἡ Μητέρα καὶ Παρθένος ἀπὸ γυναίκα στείρα; Γιατὶ ἔτσι ἔπρεπε, αὐτὸ ποὺ εἶναι «τὸ μοναδικὰ καινούργιο κάτω ἀπὸ τὸν ἥλιο», ἡ βάση καὶ τ᾿ ἀποκορύφωμα τῶν θαυμάτων, ν᾿ ἀνοίξει τὸ δρόμο του μὲ θαύματα καὶ σιγὰ-σιγὰ ἀπὸ τὰ πιὸ ταπεινὰ νάρθουν τὰ πιὸ μεγάλα. Ὑπάρχει ὅμως κι ἄλλος λόγος πιὸ ὑψηλὸς καὶ πιὸ θεϊκός. Ἡ φύση, νικημένη ἀπὸ τὴ χάρη, στεκόταν φοβισμένη· δὲν εἶχε τὸ θάρρος καὶ τὴ δύναμη νὰ προχωρήσει αὐτὴ πρώτη. Ὅταν λοιπὸν ἐπρόκειτο νὰ γεννηθεῖ ἡ Θεοτόκος – Παρθένος ἀπὸ τὴν Ἄννα, δὲν τολμοῦσε ἡ φύση νὰ καρποφορήσει πρὶν ἀπὸ τὴ χάρη, ἀλλὰ ἔμενε ἄκαρπη, μέχρις ὅτου βλαστήσει ἡ χάρη τὸν καρπό. Ἔτσι ἔπρεπε, νὰ γεννηθεῖ πρωτότοκη ἐκείνη, ποὺ θὰ γεννοῦσε τὸν «πρωτότοκο ὅλης της δημιουργίας», ποὺ «ὅλα σ᾿ αὐτὸν χρωστοῦν τὴν ὕπαρξή τους».

Καλότυχο ζευγάρι, Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα, ὅλη ἡ κτίση σᾶς εὐγνωμονεῖ. Γιατὶ μὲ τὴ μεσολάβησή σας δώρισε ἡ πλάση στὸ Δημιουργὸ τὸ πιὸ ὑπέροχο ἀπ᾿ ὅλα τὰ δῶρα· πολυσέβαστη Μητέρα, μοναδική, ἄξια τοῦ Πλάστη. Εὐλογημένος εἶσαι Ἰωακείμ, ἀπ᾿ ὅπου βγῆκε τὸ ἀκηλίδωτο σπέρμα. Θαυμαστὴ μήτρα τῆς Ἄννας, ποὺ μέσα της ἀναπτύχθηκε σιγὰ-σιγά, σχηματίσθηκε καὶ γεννήθηκε πανάγιο βρέφος. Γαστέρα, ποὺ κυοφόρησες μέσα σου τὸν ἔμψυχο οὐρανό, πλατύτερο ἀπὸ τὴν ἀπεραντοσύνη τῶν οὐρανῶν. Ἁλώνι, ποὺ κράτησες ἐπάνω σου τὴ θημωνιὰ τοῦ ζωοποιοῦ σιταριοῦ, ὅπως τὸ δήλωσε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός: «Ἂν δὲν πέσει ὁ κόκκος τοῦ σιταριοῦ στὴ γῆ καὶ πεθάνει, παραμένει ὁλομόναχος». Μαστοὶ ποὺ θηλάσατε ἐκείνη, ποὺ ἔθρεψε τὸν τροφοδότη τοῦ κόσμου. Θαυμάτων θαύματα καὶ παραδόξων παράδοξα. Γιατὶ ἔτσι ἔπρεπε, ν᾿ ἀνοίξει μὲ τὰ θαύματα ὁ δρόμος, ἀπ᾿ ὅπου μὲ τρόπο ἀνέκφραστο, ἀπὸ ἀγάπη, κατέβηκε κοντά μας ὁ Θεὸς γιὰ νὰ σαρκωθεῖ.

Ἀλλὰ πῶς νὰ προχωρήσω περισσότερο; Τὸ μυαλό μου σαστίζει, φόβος καὶ λαχτάρα μὲ κυριεύουν. Ἡ καρδιά μου χτυπάει καὶ ἡ γλώσσα μου δέθηκε. Δὲν ἀντέχω στὴ χαρά, μὲ καταβάλλουν τὰ θαύματα, ὁ πόθος μὲ γεμίζει ἐνθουσιασμό. Ἂς νικήσει λοιπὸν ὁ πόθος, ἂς ὑποχωρήσει ὁ φόβος, ἂς τραγουδήσει ἡ κιθάρα τοῦ Πνεύματος: «Ἂς χαροῦν οἱ οὐρανοὶ κι᾿ ἂς πηδήσει ἀπ᾿ τὴ χαρά της ἡ γῆ».

3. Σήμερα ἀνοίγονται οἱ πύλες τῆς στειρώσεως, καὶ παρουσιάζεται θεϊκή, παρθενικὴ πύλη, ποὺ ἀπὸ μέσα της θὰ περάσει καὶ θὰ μπεῖ στὴν οἰκουμένη «σωματικὰ» ὁ Θεός, ποὺ βρίσκεται πέρα ἀπ᾿ ὅλα τὰ ὄντα, ὅπως λέει ὁ Παῦλος, ὁ ἀκροατὴς τῶν ἀνέκφραστων μυστικῶν. Σήμερα ἀπὸ τὴ ρίζα τοῦ Ἰεσσαὶ ξεφύτρωσε κλωνάρι, ποὺ πάνω του βλάστησε γιὰ χάρη τοῦ κόσμου θεοϋπόστατο ἄνθος.

Σήμερα ἀπὸ τὴ γήινη φύση ἔφτιαξε οὐρανὸ πάνω στὴ γῆ, ἐκεῖνος ποὺ ἄλλοτε παλιὰ δημιούργησε μέσα ἀπὸ τὰ νερὰ τὸ στερέωμα καὶ τὸ ἀνέβασε στὰ ὕψη. Κι᾿ ἀληθινὰ ὁ οὐρανὸς αὐτὸς εἶναι πολὺ πιὸ θεϊκὸς καὶ πολὺ πιὸ καταπληκτικὸς ἀπὸ τὸν πρῶτο. Γιατὶ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ποὺ δημιούργησε στὸν πρῶτο οὐρανὸ τὸν ἥλιο, θὰ ἀνατείλει ὁ Ἴδιος στὸ δεύτερο οὐρανό, ἥλιος δικαιοσύνης. Ἔχει δύο φύσεις, κι ἂς λυσσομανοῦν οἱ Ἀκέφαλοι· ἕνα πρόσωπο, μία ὑπόσταση, κι ἂς σκάσουν ἀπ᾿ τὸ κακό τους οἱ Νεστόριοι. Τὸ ἄναρχο φῶς, ποὺ ἔχει τὴν προαιώνια ὕπαρξή του ἀπὸ ἄναρχο φῶς, τὸ ἄυλο καὶ ἀσώματο, παίρνει σῶμα ἀπὸ γυναίκα καὶ «σὰν νυμφίος βγαίνει ἀπὸ νυφικὸ δωμάτιο», καί, μ᾿ ὅλο ποὺ εἶναι Θεός, γίνεται ἔπειτα γήινος ἄνθρωπος. Σὰν «γίγαντας» θὰ τρέξει μὲ χαρὰ τὸν δρόμο τῆς δικῆς μας ζωῆς, καὶ μέσα ἀπὸ τὰ πάθη θὰ προχωρήσει γιὰ νὰ πεθάνει καὶ νὰ δέσει τὸν ἰσχυρό, τὸ διάβολο, καὶ νὰ τοῦ ἁρπάξει τὴν περιουσία, τὴν ἀνθρώπινη φύση μας, καὶ νὰ ξαναφέρει στὴν οὐράνια γῆ τὸ χαμένο πρόβατο.

Σήμερα ὁ «γιὸς τοῦ μαραγκοῦ», ὁ παντεχνίτης Λόγος τοῦ Θεοῦ, ποὺ χάρη σ᾿ Αὐτὸν ὁ Πατέρας δημιούργησε τὰ πάντα, τὸ δυνατὸ χέρι τοῦ μεγάλου Θεοῦ, ἔχοντας, μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα σὰν δάχτυλά του, ἀκονίσει τὸ στομωμένο σκεπάρνι τῆς φύσεως, ἐφτίαξε γιὰ τὸν ἑαυτὸ τοῦ ἔμψυχη σκάλα, ποὺ ἡ βάση της στηρίζεται πάνω στὴ γῆ καὶ τὸ κεφάλι της ἀκουμπάει στὸν οὐρανό, ποὺ πάνω της ἀναπαύεται ὁ Θεός, ποὺ τὴν εἰκόνα της ἀντίκρισε ὁ Ἰακώβ. Ἀπ᾿ αὐτὴ ἀφοῦ κατέβηκε, χωρὶς νὰ μετακινηθεῖ ἀπὸ τὴ θέση του ὁ Θεός, πιὸ σωστὰ ἀφοῦ ταπεινώθηκε, «φανερώθηκε πάνω στὴ γῆ» καὶ συναναστράφηκε μὲ τοὺς ἀνθρώπους. Αὐτὰ ὅλα λοιπὸν σημαίνουν ἡ κατάβαση, ἡ συγκαταβατικὴ ταπείνωση, ἡ πολιτεία του πάνω στὴ γῆ, τὴν πιὸ βαθιὰ γνώση, ποὺ δόθηκε στοὺς ἀνθρώπους τῆς γῆς. Πάνω στὴ γῆ στηρίχθηκε ἡ νοητὴ σκάλα, ἡ Παρθένος· γιατὶ γεννήθηκε ἀπὸ τὴ γῆ· καὶ ἡ κεφαλή της φθάνει στὸν οὐρανό. Ἡ κεφαλή, βέβαια, κάθε γυναίκας εἶναι ὁ ἄνδρας· γιὰ τὴν Παρθένο ὅμως μία καὶ δὲν γνώρισε ἄνδρα, ἔγινε κεφαλή της ὁ Θεὸς καὶ Πατέρας, ἀφοῦ μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἔκανε συμφωνία μὲ τὴν Παρθένο κι ἀφοῦ ἔστειλε σὰν κάποιο θεϊκὸ πνευματικὸ σπόρο, τὸ Υἱὸ καὶ Λόγο του, τὴν παντοδύναμη δύναμή Του. Πραγματικὰ μὲ τὸ εὐλογημένο θέλημα τοῦ Πατέρα, ἔγινε ὑπερφυσικά, χωρὶς μεταβολή, ὁ Λόγος σάρκα, ὄχι μὲ φυσικὴ ἕνωση, ἀλλὰ ξεπερνώντας τοὺς νόμους τῆς φύσεως, ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ ἀπὸ τὴν Παρθένο Μαρία καὶ «κατασκήνωσε ἀνάμεσά μας». Γιατὶ ἡ ἕνωση τοῦ Θεοῦ μὲ τοὺς ἀνθρώπους γίνεται μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. «Ὅποιος μπορεῖ ἂς τὸ καταλάβει. Ὅποιος ἔχει αὐτιά, ἂς ἀκούσει». Ἂς ξεφύγουμε ἀπὸ τὶς ἀνθρώπινες σκέψεις. Ἄνθρωποί μου, ἡ θεότητα εἶναι ἀπαθής, δὲν παθαίνει ἀλλοιώσεις. Ἐκεῖνος ποὺ τὴν πρώτη φορὰ γέννησε ἀναλλοίωτα μὲ τρόπο φυσικό, γεννάει ἀναλλοίωτα τὸν ἴδιο Υἱὸ γιὰ δεύτερη φορὰ μὲ «κατὰ θεία οἰκονομία». Καὶ εἶναι μάρτυρας ὁ Δαβίδ, ὁ προπάτορας τοῦ Θεοῦ, λέγοντας: «Ὁ Κύριος εἶπε σὲ μένα. Ἐσὺ εἶσαι Υἱός μου, ἐγὼ σήμερα σὲ γέννησα». Αὐτὴ ἡ λέξη «σήμερα» δὲν ἔχει θέση στὴν προαιώνια γέννηση, γιατὶ ἡ γέννηση ἐκείνη βρίσκεται ἔξω ἀπὸ τὸ χρόνο.

4. Σήμερα χτίζεται ἡ πύλη ποὺ κοιτάει στὴν ἀνατολή, ἀπ᾿ ὅπου ὁ Χριστὸς «θὰ μπεῖ καὶ θὰ βγεῖ», ἀφήνοντας τὴν κλεισμένη· στὴν πύλη αὐτὴ ὁ Χριστὸς εἶναι «ἡ θύρα τῶν προβάτων». «Ἀνατολὴ» εἶναι τὸ ὄνομα Ἐκείνου, ποὺ μᾶς ὁδήγησε κοντὰ στὸν ἀρχιφωτο Πατέρα. Σήμερα φύσηξαν χαρᾶς πνοές, προμηνύματα τῆς παγκόσμιας Χαρᾶς. Ἂς χαμογελᾶ πάνω ὁ οὐρανός, κι᾿ ἂς πηδᾶ ἀπ᾿ τὴ χαρὰ τῆς κάτω ἡ γῆ, ἂς πάλλεται ἡ θάλασσα τοῦ κόσμου. Μέσα της γεννιέται τὸ κογχύλι, τὸ στρείδι, ποὺ μὲ τὴν ἀστραπὴ τοῦ Θεοῦ ἀπ᾿ τὰ οὐράνια θὰ συλλάβει στὰ σπλάχνα του, καὶ θὰ γεννήσει τὸ πολύτιμο μαργαριτάρι, τὸν Χριστό. Ἀπ᾿ αὐτὸ τὸ στρείδι θὰ βγεῖ ὁ «δοξασμένος βασιλιάς», ντυμένος τὴν πορφύρα τῆς σάρκας, ποὺ ἀφοῦ ἐπισκεφθεῖ τοὺς αἰχμαλώτους θὰ διακηρύξει τὴν ἀπελευθέρωσή τους. Ἂς πηδᾶ ἀπ᾿ τὴ χαρά της ἡ φύση· γεννιέται ἡ ἀμνάδα, ἡ προβατίνα, ποὺ ἀπ᾿ αὐτὴν ὁ βοσκὸς θὰ ντύσει τὸ πρόβατο, καὶ θὰ ξεσχίσει τὸ ροῦχο τῆς παλιᾶς θανατικῆς καταδίκης μας. Ἂς χορεύει ἡ παρθενία, ἀφοῦ γεννήθηκε ὅπως εἶπε ὁ Ἡσαΐας παρθένος, ποὺ θὰ «συλλάβει στὴν κοιλιά της καὶ θὰ γεννήσει υἱό, ποὺ θὰ τοῦ δώσουν τὸ ὄνομα Ἐμμανουήλ», ποὺ σημαίνει «ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας». «Ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας», μάθετε τὸ καλὰ Νεστόριοι κι᾿ ἀναγνωρίστε τὴν ἥττα σας. «Εἶν᾿ ὁ Θεὸς μαζί μας» ! Ὄχι ἄγγελος, ὄχι ἀπεσταλμένος, ἀλλὰ ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος θἄρθει καὶ θὰ μᾶς σώσει.

«Εὐλογημένος Αὐτὸς ποὺ ἔρχεται στ᾿ ὄνομα τοῦ Θεοῦ· ὁ Κύριος παρουσιάσθηκε μπροστά μας». Ἂς γιορτάσουμε γιὰ τὴ γέννηση τῆς Θεοτόκου. Χαμογέλασε Ἄννα, «στείρα ποὺ δὲν γεννοῦσες, ξέσπασε σὲ κραυγὲς χαρᾶς, ξεφώνισε, σὺ ποὺ δὲν δοκίμαζες τῆς γέννας πόνους». Πήδησε ἀπ᾿ τὴ χαρά σου Ἰωακείμ, ἀπὸ τὴ θυγατέρα σου «γεννήθηκε τὸ παιδί μας», ὁ υἱὸς ποὺ μᾶς δόθηκε δῶρο καὶ τ᾿ ὄνομά του λέγεται «Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος, δηλ. ἀγγελιοφόρος ποὺ φέρνει τὸ μεγάλο θέλημα τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου, Θεὸς δυνατός», ἡ σωτηρία ὅλου του κόσμου. Ἂς ντροπιαστεῖ ὁ Νεστόριος, κι ἂς κλείσει μὲ τὸ χέρι του τὸ στόμα. Τὸ παιδὶ εἶναι Θεός, πῶς δὲν θάναι Θεοτόκος αὐτὴ ποὺ τὸ γέννησε; «Ἂν κάποιος δὲν ἀναγνωρίζει τὴν ἁγία Παρθένο ὡς Θεοτόκο, βρίσκεται χωρισμένος ἀπ᾿ τὸν Θεό». Αὐτὰ δὲν εἶναι δικά μου λόγια, ἂν καὶ τὰ λέω ἐγώ. Τὰ πῆρα, θεολογικὴ κληρονομιά, ἀπὸ τὸν πατέρα τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸν Θεολόγο Γρηγόριο.

5. Καλότυχο ζευγάρι, Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα, κι ἀληθινὰ ἁγνότατο. Ἀπ᾿ τὸν καρπὸ τῶν σπλάγχνων σας γίνατε γνωστοί, καθὼς εἶπε ὁ Κύριος κάπου: «Θὰ τοὺς γνωρίσετε καλὰ ἀπὸ τοὺς καρποὺς ποὺ θὰ κάνουν». Μὲ τὴ ζωή σας δώσατε χαρὰ στὸ Θεὸ καὶ γίνατε ἄξιοι τῆς κόρης ποὺ γεννήσατε. Ζώντας τὴ ζωή σας μὲ ἁγνότητα καὶ ἁγιότητα καρποφορήσατε τὸ στολίδι τῆς παρθενίας, παρθένο προτοῦ νὰ γεννήσει, παρθένο τὴν ὥρα ποὺ γεννοῦσε, καὶ παρθένο ἀφοῦ γέννησε, τὴ μοναδικὴ ποὺ μένει καὶ σὲ νοῦ καὶ σὲ ψυχὴ καὶ σὲ σῶμα πάντοτε παρθένος. Ἔτσι ἔπρεπε νὰ γίνει, ἡ παρθένος ποὺ βλάστησε ἀπ᾿ τὴ δική σας ἁγνότητα νὰ γεννήσει σωματικὰ τὸ μονάκριβο, μονογέννητο φῶς, μὲ τὴν εὐδοκία ἐκείνου ποὺ τὸ γέννησε ἀσώματα. Φῶς ποὺ δὲν γεννάει, ἀλλὰ πάντοτε γεννιέται ἀπὸ φῶς, ποὺ ἡ γέννηση εἶναι ἡ ξεχωριστὴ προσωπική του ἰδιότητα. Σὲ πόσα θαύματα καὶ σὲ πόσες συμφωνίες ἔγινε ἐργαστήριο αὐτὴ ἡ Κόρη! Ἀφοῦ γεννήθηκε ἀπὸ στείρα, γέννησε μὲ τρόπο παρθενικὸ Ἐκεῖνον, ποὺ ἕνωσε θεότητα καὶ ἀνθρωπότητα, πόνο καὶ ἀπάθεια, τὴ ζωὴ καὶ τὸ θάνατο, γιὰ νὰ νικηθεῖ ἔτσι σ᾿ ὅλα τὸ χειρότερο ἀπὸ τὸ καλύτερο. Κι᾿ ὅλα αὐτὰ γιὰ τὴ δική μου σωτηρία, Δέσποτα. Τόσο πολὺ μ᾿ ἀγάπησες, ὥστε μ᾿ ἔσωσες ὄχι μὲ ἀγγέλους, οὔτε μὲ κάποιο ἄλλο δημιούργημα, ἀλλὰ ὅπως ἀκριβῶς ἐσὺ ὁ ἴδιος μὲ ἔπλασες τὴν πρώτη φορά, ἔτσι πάλι ἐσὺ ὁ ἴδιος ἐργάσθηκες καὶ γιὰ τὴν ἀνάπλασή μου. Γι᾿ αὐτὸ χορεύω καὶ λέω μεγάλα λόγια καὶ νιώθω μεγάλη χαρά, καὶ ξαναγυρίζω πάλι πίσω στὴ πηγὴ τῶν θαυμάτων καὶ πλημμυρισμένος μὲ τὸ νάμα τῆς εὐθυμίας, ἁρπάζω τὴν κιθάρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ θεϊκὸ ὕμνο τραγουδῶ στὴ γέννησή της.

Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα, ζευγάρι λογικὰ τρυγόνια σωφρονέστατο! Ἐσεῖς, μὲ τὸ νὰ κρατήσετε τὸ φυσικὸ νόμο τῆς σωφροσύνης, ἀξιωθήκατε μὲ δῶρα ὑπερφυσικά· γεννήσατε τὴ Μητέρα τοῦ Θεοῦ, τὴν ἀνέγγιχτη ἀπὸ ἄνδρα. Ἐσεῖς, ἀφοῦ ζήσατε μὲ εὐσέβεια καὶ ὁσιότητα μέσα στὰ ὅρια τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, γεννήσατε τὴν ἀνώτερη ἀπὸ ἀγγέλους Κόρη, τὴν Κυρία τῶν ἀγγέλων. Ὦ Κόρη, πανέμορφη καὶ γλυκύτατη. Κρίνο ποὺ ξεφύτρωσες ἀνάμεσα στ᾿ ἀγκάθια, ἀπὸ τὴν πιὸ εὐγενικὴ καὶ βασιλικὴ ρίζα τοῦ Δαβίδ. Χάρη σὲ Σένα, Παρθένε, πλουτίσθηκε ἡ βασιλεία μὲ τὴν ἱεροσύνη. Χάρη σὲ Σένα μετακινήθηκε ὁ νόμος καὶ ἀνακαλύφθηκε τὸ πνεῦμα, ποὺ κρυβότανε κάτω ἀπὸ τὸ γράμμα, ἀφοῦ ἡ ἱερατικὴ ἐξουσία πέρασε ἀπὸ τὴ λευιτικὴ στὴ δαβιτικὴ φυλή. Ρόδο (τριαντάφυλλο), ποὺ ξεφύτρωσες μέσα ἀπὸ τ᾿ ἀγκάθια τῶν Ἰουδαίων, καὶ πλημμύρισες μὲ τὸ θεϊκό σου ἄρωμα τὰ σύμπαντα. Κόρη τοῦ Ἀδὰμ καὶ Μητέρα τοῦ Θεοῦ. Εὐλογημένη ἡ μέση καὶ τὰ σπλάγχνα ἀπ᾿ ὅπου βλάστησες. Εὐλογημένη ἡ ἀγκαλιὰ ποὺ σὲ κράτησε καὶ τὰ χείλη ποὺ ἀπολαύσανε τὰ ἁγνά σου φιλιά, δηλ. τὰ χείλη τῶν γονιῶν σου μονάχα, γιὰ νὰ μείνεις πάντοτε, σ᾿ ὅλα παρθένος.

6. Σήμερα ἀρχίζει ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου. «Δοξολογῆστε τὸν Κύριο ὅλη ἡ γῆ, τραγουδῆστε καὶ χορέψτε καὶ παῖξτε τὰ ὄργανα»! Φωνάξτε δυνατά, φωνάξτε, μὴ φοβάστε, γιὰ χάρη μας γεννήθηκε ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ στὴν ἁγία Προβατικὴ Πύλη, ἀπ᾿ ὅπου καταδέχθηκε νὰ γεννηθεῖ ὁ Ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ποὺ πῆρε πάνω του τὴν ἁμαρτία τοῦ κόσμου.

Σκιρτῆστε βουνά, λογικὲς φύσεις, ποὺ μὲ λαχτάρα ὑψώνεστε στὶς κορυφὲς τῆς πνευματικῆς θεωρίας. Γεννιέται τὸ ἀστραποβόλο ὅρος τοῦ Κυρίου, ποὺ ξεπερνᾶ κάθε ἀγγελικὸ ὄρος καὶ κάθε ἀνθρώπινη μεγαλοσύνη, ἀπ᾿ ὅπου εὐδόκησε ν᾿ ἀποκοπεῖ σωματικὰ τὸ ἀχειροποίητο ἀγκωνάρι, ὁ ἀκρογωνιαῖος λίθος, ὁ Χριστός, ἡ μία ὑπόσταση, ποὺ ἕνωσε τὰ πρὶν χωρισμένα, τὴν θεότητα καὶ τὴν ἀνθρωπότητα, τοὺς ἀγγέλους καὶ τοὺς ἀνθρώπους, τοὺς εἰδωλολάτρες καὶ τὸ σαρκικὸ Ἰσραὴλ σ᾿ ἕνα καὶ μόνο πνευματικὸ Ἰσραήλ. «Ὄρος τοῦ Θεοῦ, γεμάτο ἀπὸ δῶρα, γεμάτο πλούτη, πλούσιο ὅρος, τὸ ὄρος ποὺ πάνω του καταδέχθηκε νὰ κατοικεῖ ὁ Θεός». Τὸ «ἅρμα τοῦ Θεοῦ» ἀγγελοκυκλωμένο μὲ χίλιες – μυριάδες θεοχαριτωμένα χερουβὶμ καὶ σεραφίμ. Ἡ πανάγια κορυφή, ποὺ ξεπερνάει τὸ Σινᾶ, ποὺ δὲν σκεπάζει καπνὸς καὶ σκοτεινιά, θύελλα καὶ τρομερὴ φωτιά, ἀλλὰ ἡ ἀστραφτερὴ λάμψη τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Στὸ Σινᾶ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔγραψε, μὲ δάχτυλο τὸ Πνεῦμα, νόμο σὲ πέτρινες πλάκες. Στὴν Παρθένο Μαρία μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ μὲ τὸ αἷμα της σαρκώθηκε αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ παρέδωσε λυτρωτικὸ φάρμακο γιὰ τὴ δική μας φύση τὸν Ἑαυτό του. Ἐκεῖ στὴν ἔρημο τὸ μάννα. Ἐδῶ στὴν Παναγία Αὐτός, ποὺ ἔδωσε τὴ γλυκύτητα στὸ μάννα. Ἂς σκύψει τὸ κεφάλι ἡ περίφημη σκηνὴ τοῦ μαρτυρίου, ποὺ ἔφτιαξε στὴν ἔρημο ὁ Μωυσῆς, ἀπὸ πολύτιμα καὶ λογιῶν – λογιῶν ὑλικά, καὶ πρὶν ἀπ᾿ αὐτὴ ἡ σκηνὴ τοῦ πατριάρχη Ἀβραάμ, μπροστὰ στὴν ἔμψυχη καὶ λογικὴ σκηνὴ τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἔμψυχη αὐτὴ σκηνή, ἡ Παναγία, ὑποδέχθηκε ὄχι ἐνέργεια Θεοῦ, ἀλλὰ οὐσιαστικὰ τὸ ἴδιο τὸ Πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ καὶ Θεοῦ. Ἂς νιώσουν καλὰ πὼς σὲ τίποτα δὲν μποροῦν νὰ συγκριθοῦν μαζί της ἡ «χρυσοσκέπαστη σ᾿ ὅλα της κιβωτὸς» καὶ ἡ χρυσὴ στάμνα ποὺ εἶχε τὸ μάννα καὶ ἡ ἑπτάφωτη λυχνία καὶ ἡ χρυσὴ τράπεζα τῆς προθέσεως κι ὅλα τ᾿ ἄλλα τὰ παλιά. Τὴν τιμή τους τὴν ἔπαιρναν ἀπὸ τὴν Παρθένο ποὺ προεικόνιζαν, σὰν σκιὲς τοῦ ἀληθινοῦ προτύπου.

7. Σήμερα καινούργιο βιβλίο ἑτοίμασε ὁ Λόγος – Θεός, ποὺ ἔπλασε τὰ πάντα καὶ ποὺ ἀνάβλυσε ἀπὸ τὴν καρδιὰ τοῦ Πατέρα, γιὰ νὰ γραφτεῖ ὁ ἴδιος μέσα σ᾿ αὐτὸ σὰν μὲ κοντύλι, μὲ τὴ γλώσσα τοῦ Θεοῦ, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Βιβλίο ποὺ δόθηκε σὲ γραμματισμένο ἄνδρα, καὶ δὲν τὸ διάβασε. Ὁ Ἰωσὴφ δὲν γνώρισε τὴν Μαρία οὔτε τὴ δύναμη τοῦ μυστηρίου, ποὺ ἔκρυβε μέσα της. Παναγία Κόρη τοῦ Ἰωακεὶμ καὶ τῆς Ἄννας, ποὺ ξέφυγες ἀπαρατήρητη ἀπὸ τὶς ἀρχὲς καὶ τὶς ἐξουσίες, καὶ τὰ φλογερὰ βέλη τοῦ πονηροῦ, ποὺ πέρασες τὴ ζωή σου στὸ νυφικὸ θάλαμο τοῦ Πνεύματος, καὶ κρατήθηκες ἀνέγγιχτη γιὰ νὰ γίνεις νύφη Θεοῦ, καὶ Μητέρα τοῦ ἀληθινοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Παναγία Κόρη, ποὺ φανερώθηκες πάνω στὴν ἀγκαλιὰ τῆς μάνας καὶ γέμισες φόβο τὶς δυνάμεις ποὺ ἀποστάτησαν ἀπὸ τὸν Θεό. Παναγία Κόρη, τὴν ὥρα ποὺ θήλαζες τὸ γάλα σὲ περιτριγύριζαν οἱ ἄγγελοι. Κόρη ἀγαπημένη ἀπὸ τὸν Θεό, δόξα σ᾿ αὐτοὺς ποὺ σὲ γέννησαν. Θὰ Σὲ μακαρίζουν οἱ γενεὲς τῶν γενεῶν, ὅπως στ᾿ ἀλήθεια τὸ εἶπες προφητικά. Κόρη ἄξια του Θεοῦ, ἡ ὀμορφιὰ τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, ἡ ἐπανόρθωση τῆς πρώτης μας μητέρας τῆς Εὔας. Μὲ τὴ γέννησή σου ἀναστήθηκε ἡ πεσμένη. Ἀστραποβόλημα τῶν γυναικῶν. Ἂν ἡ πρώτη Εὔα, μπαίνοντας στὴ ὑπηρεσία τοῦ φιδιοῦ ἐναντίον τοῦ πρώτου μας πατέρα, τοῦ Ἀδάμ, ἔπεσε στὴν παράβαση, κι ἔτσι «ἦρθε στὸν κόσμο μας ὁ θάνατος», ἡ Μαρία ὑπηρετώντας μὲ ὑποταγὴ τὴ θεία βουλή, ξεγέλασε τὸ φίδι ποὺ μᾶς ξεγέλασε κι ἔφερε στὸν κόσμο τὴν ἀφθαρσία.

Ἀειπάρθενε Κόρη, ποὺ παιδοποίησες, χωρὶς νὰ ἔχεις ἀνάγκη ἀπὸ ἄνδρα, ἀφοῦ αὐτὸς ποὺ γέννησες ἔχει πατέρα αἰώνιο. Κόρη, γέννημα τῆς γῆς, ποὺ βάσταξες στὴ θεομητορική σου ἀγκαλιὰ τὸν Πλάστη. Οἱ αἰῶνες παράβγαιναν στὸ τρέξιμο ποιὸς θὰ πρωτοπρολάβει νὰ καυχηθεῖ γιὰ τὴ γέννησή σου. Ἀλλὰ ἡ προκαθορισμένη ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἐφτίαξε καὶ τοὺς αἰῶνες, νίκησε τὸ συναγωνισμὸ τῶν αἰώνων κι ἔγιναν οἱ τελευταῖοι αἰῶνες πρῶτοι, ἐκεῖνοι ποὺ τοὺς ἔλαχε νὰ γεννηθεῖς σ᾿ αὐτούς. Εἶσαι πραγματικὰ ἡ πιὸ πολύτιμη ἀπ᾿ ὅλη τὴν πλάση, γιατὶ μόνο ἀπὸ σένα πῆρε μικρὸ μέρος ὁ Πλάστης τὶς ἀπαρχὲς τῆς δικῆς μας φύσεως. Σάρκα Του ἔγινε ἡ σάρκα σου, καὶ αἷμα Του τὸ αἷμα σου, καὶ γάλα ἀπὸ σένα θήλασε ὁ Θεός, κι ἑνώθηκαν τὰ χείλη σου μὲ τοῦ Θεοῦ τὰ χείλη. Ἀκατανόητα κι ἀνείπωτα θαύματα. Ὁ Θεὸς τῶν ὅλων προγνώρισε ὅτι ἐσὺ ἄξια θὰ γίνεις τῆς ἀγάπης Του καὶ σ᾿ ἀγάπησε, κι ἀπὸ ἀγάπη σὲ προόρισε, καὶ «στοὺς στερνοὺς καιροὺς» σ᾿ ἔφερε στὸ φῶς καὶ σ᾿ ἀνάδειξε μητέρα καὶ τροφὸ τοῦ δικοῦ Του Υἱοῦ καὶ Λόγου.

8. Λέγουν πὼς τὰ ἀντίθετα γιατρεύουν τ᾿ ἀντίθετά τους, μὰ δὲν μπορεῖ τ᾿ ἀντίθετα καὶ νὰ γεννοῦν τ᾿ ἀντίθετά τους. Μολονότι κάθε πλάσμα ὑφαίνει αὐτό, ποὺ ἀπὸ τὴ φύση τοῦ εἶναι, ἀντιμετωπίζοντας τ᾿ ἀντίθετά του – τὸ κατορθώνει βέβαια ἀπ᾿ τὸν πλοῦτο τῆς δύναμης ποὺ κλείνει μέσα στὴ φύση του. Κι ὅπως ἀκριβῶς «ἡ ἁμαρτία χρησιμοποίησε τὸ καλό, τὴν ἐντολὴ τοῦ Νόμου, γιὰ τὸν θάνατό μου, κι ἔγινε ὑπερβολικὰ ἁμαρτωλή», ἔτσι κι ὁ αἴτιος τῶν καλῶν, ὁ Θεός, μέσα ἀπὸ τ᾿ ἀντίθετό τους, τὸν θάνατο, κατεργάζεται γιὰ μᾶς τὸ καλό, ποὺ τοῦ εἶναι φυσικό. «Ἐπειδὴ ὅπου πλήθυνε ἡ ἁμαρτία, περίσσεψε ἡ χάρη». Ἂν εἴχαμε φυλάξει τὴν πρώτη μας κοινὴ ζωὴ μὲ τὸν Θεό, δὲν θὰ ἀξιωνόμαστε τὴν πιὸ μεγάλη καὶ τὴν πιὸ θαυμαστὴ ζωὴ μαζί Του. Τώρα ὅμως μὲ τὴν ἁμαρτία, κριθήκαμε ἀνάξιοί της πρώτης μας κοινῆς ζωῆς μὲ τὸν Θεό, γιατὶ δὲν κρατήσαμε τὸ δῶρο, ποὺ μᾶς δόθηκε. Ἀλλὰ μὲ τὴν συμπάθεια τοῦ Θεοῦ ἐλεηθήκαμε καὶ μᾶς πῆρε πάνω του καὶ μᾶς ἔκανε σάρκα Του, γιὰ νὰ γίνει πιὸ σίγουρη ἡ κοινὴ ζωὴ μαζί Του. Γιατὶ Αὐτὸς ποὺ μᾶς ἀγκάλιασε καὶ μᾶς ἔκανε σάρκα Του ἔχει τὴ δύναμη νὰ κρατήσει ἀδιάσπαστη τὴν ἕνωση.

Ἐπειδὴ δηλαδὴ ὁλόκληρη ἡ γῆ ἔγινε πόρνη καὶ γέννα τέκνα πορνείας, γιαυτὸ κι ὁ λαὸς τοῦ Κυρίου «πλανήθηκε μὲ τὸ πνεῦμα τῆς πορνείας», μακριὰ ἀπὸ τὸν Κύριο καὶ Θεό του, ποὺ τὸν ἔκανε λαὸ δικό του μὲ «δυνατὸ χέρι καὶ ψηλὸ βραχίονα», καὶ ποὺ τὸν ἔβγαλε ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι τῆς σκλαβιᾶς τοῦ Φαραώ, καὶ τὸν πέρασε μέσα ἀπὸ τὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα, καὶ τὸν ὁδήγησε «μὲ νεφέλη τὴν ἡμέρα καὶ στήλη φωτιᾶς κάθε νύχτα». Καὶ πῆρε στροφὴ ἡ καρδιά τους γιὰ τὴν Αἴγυπτο. Κι ἔγινε ὁ λαὸς τοῦ Κυρίου «μὴ λαὸς τοῦ Κυρίου», κι᾿ αὐτὸς ποὺ ἐλεήθηκε, ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἐλεήθηκε, κι αὐτὸς ποὺ ἀγαπήθηκε, ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἀγαπήθηκε.

Γι᾿ αὐτὸ γεννιέται τώρα Παρθένος, ἀντίπαλος τῆς προγονικῆς πορνείας κι ἀρραβωνιάζεται μὲ τὸ Θεὸ τὸν ἴδιο, καὶ γεννᾶ τὴν εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ. Καὶ γίνεται λαὸς τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἦταν πρῶτα λαὸς τοῦ Θεοῦ κι ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἦταν ἐλεημένος ἐλεήθηκε, κι ὁ μὴ ἀγαπημένος ἀγαπήθηκε. Γιατὶ ἀπ᾿ αὐτὴ γεννιέται ὁ «ἀγαπητὸς Υἱὸς» τοῦ Θεοῦ, ποὺ σ᾿ αὐτὸν εὐδόκησε ὁ Πατέρας – Θεός.

9. «Ἀμπέλι καλοκλήματο» βλάστησε ἀπ᾿ τὴν Ἄννα, κι ἄνθισε σταφύλι ὁλογλυκό, πιοτὸ θεϊκό, νὰ τὸ πιοῦν οἱ ἄνθρωποι νὰ ζήσουν στὸν αἰώνα. Ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα ἔσπειραν «δικαιοσύνη» καὶ θερίσανε «καρπὸ ζωῆς». Φωτισθήκανε μὲ τὸ «φῶς τῆς γνώσεως» καὶ ψάξανε νὰ βροῦν τὸν Κύριο, καὶ τοὺς βρῆκε καρπὸς δικαιοσύνης. Ἂς πάρει θάρρος ἡ γῆ καὶ «γεμίστε χαρὰ τὰ παιδιὰ τῆς Σιῶν γιὰ τὸν Κύριο καὶ Θεό σας», γιατὶ πρασίνισε ἡ ἔρημος. Ἡ στείρα καρποφόρησε. Ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα σὰν μυστικὲς κορφὲς βουνῶν στάλαξαν γλύκα. Νιῶσε χαρά, εὐλογημένη Ἄννα, γιατὶ γέννησες κορίτσι. Γιατὶ αὐτὴ ἡ κόρη θὰ γίνει Μητέρα τοῦ Θεοῦ, πύλη τοῦ φωτός, πηγὴ τῆς ζωῆς, καὶ θὰ ἐξαφανίσει τὸ ἔγκλημα τῆς γυναίκας.

Τὸ πρόσωπο αὐτῆς τῆς κόρης «θὰ ἱκετεύσουν οἱ πλούσιοί του λαοῦ». Τὴν κόρη αὐτὴ θὰ προσκυνήσουν οἱ βασιλιᾶδες τῶν ἐθνῶν προσφέροντας δῶρα. Τὴν κόρη αὐτὴ θὰ ὁδηγήσεις στὸ Θεό, στὸ βασιλιὰ τῶν ὅλων, ντυμένο στὰ «χρυσὰ κρόσσια» τὰ στολίδια τῶν ἀρετῶν, καὶ στολισμένη μὲ τὴ χάρη τοῦ Πνεύματος, κι «ἡ δόξα τῆς εἶναι μέσα της». Γιατὶ ἂν δόξα κάθε γυναίκας εἶναι ὁ ἄντρας ποὺ στέκεται στὸ πλάι της, τῆς Παναγίας ἡ δόξα εἶναι ἀπὸ μέσα, ὁ καρπὸς τῶν σπλάχνων της.

Ὦ Κόρη ποθητὴ καὶ τρισευλογημένη· «εὐλογημένη μέσα σ᾿ ὅλες τὶς γυναῖκες σύ, κι εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῶν σπλάχνων σου». Κόρη, θυγατέρα τοῦ βασιλιᾶ Δαβίδ, καὶ Μητέρα τοῦ βασιλιᾶ τῶν ὅλων, τοῦ Θεοῦ. Θεϊκὸ κι ὁλοζώντανο ἄγαλμα, ἡ εὐφροσύνη τοῦ Θεοῦ ποὺ σὲ ἔπλασε, ποὺ ἔχεις τὸ πνεῦμα σου θεοκυβέρνητο καὶ μόνο στὸ Θεὸ γυρνᾶς τὴν προσοχή σου. Κάθε σου πόθος στρέφει στὸν μόνο ποθητὸ κι ἀγαπημένο. Τὸ θυμό σου χύνεις μοναχὰ στὴν ἁμαρτία καὶ σ᾿ αὐτὸν ποὺ γέννησε τὴν ἁμαρτία. Ζοῦσες ζωὴ ἀνώτερη ἀπὸ τὴ φύση. Ὄχι ζωὴ δική σου, γιατὶ ἐσὺ δὲν γεννήθηκες γιὰ σένα. Γιὰ τὸν Θεὸ λοιπὸν ζοῦσες, γι᾿ Αὐτὸν ἦλθες στὴ ζωή, Αὐτὸν πιστὰ νὰ ὑπηρετήσεις στὴν παγκόσμια σωτηρία, γιὰ νὰ πληρωθεῖ ἡ «προαιώνια ἀπόφαση» τοῦ Θεοῦ, ἡ σάρκωση τοῦ Λόγου καὶ ἡ δική μας θέωση. Ὁ πόθος σου μὲ θεϊκὰ νὰ τρέφεσαι λόγια, καὶ μὲ τὸ χυμό τους νὰ δυναμώνεις, σὰν «ἐλιὰ ὁλοκαρπη στὸ σπίτι τοῦ Θεοῦ, σὰν δένδρο, ποὺ φυτεύτηκε στὴν ἀκροποταμιὰ» τοῦ Πνεύματος, σὰν δένδρο τῆς ζωῆς, ποὺ καρποφόρησε στὸν καιρὸ ποὺ εἶχε ἀπὸ τὸ Θεὸ ταχθεῖ, Θεὸ ἐνσαρκωμένο, τὴν αἰώνια ζωὴ γιὰ τὰ πλάσματά Του ὅλα. Κρατᾶς κάθε λογισμὸ ποὺ τρέφει κι ὠφελεῖ τὴ ψυχή, καὶ ρίχνεις πέρα, πρὶν κἂν τὸ δοκιμάσεις, κάθε τι ποὺ εἶναι γιὰ σένα ἄχρηστο καὶ βλαβερό. Μάτια «στραμμένα πάντοτε στὸν Κύριο» βλέπουν τὸ αἰώνιο κι «ἀπλησίαστο φῶς». Αὐτιὰ ποὺ ἀκοῦνε τὸν θεϊκὸ λόγο κι εὐφραίνονται μὲ τὴν κιθάρα τοῦ Πνεύματος, ποὺ ἀπὸ μέσα τους πέρασε ὁ Λόγος γιὰ νὰ σαρκωθεῖ. Ὄσφρηση γοητευμένη μὲ τὴν εὐωδιὰ τῶν ἀρωμάτων τοῦ Νυμφίου, ποὺ ἄρωμα θεϊκὸ ξεχύνεται ἐλεύθερα καὶ χρίει τὴν ἀνθρώπινή Του φύση. «Ἄρωμα ποὺ χύθηκε εἶναι τὸ ὄνομά σου» λέγει ἡ ἁγία Γραφή. Χείλη ποὺ δοξολογοῦν τὸν Κύριο καὶ μένουν κολλημένα στὰ δικά Του χείλη. Ἡ γλώσσα κι ὁ οὐρανίσκος ποὺ ξέρουν νὰ διακρίνουν τὰ λόγια του Θεοῦ καὶ ποὺ χορταίνουν μὲ τὴ θεϊκή τους γλυκύτητα. Καρδιὰ καθαρὴ κι ἀμόλυντη, ποὺ βλέπει καὶ ποθεῖ τὸν ἀόρατο Θεό.

Σπλάχνα, ποὺ μέσα τους κατοίκησε ὁ ἀχώρητος, καὶ στῆθος, ποὺ μὲ τὸ γάλα του, τράφηκε ὁ Θεός, τὸ παιδὶ Ἰησοῦς. Πύλη τοῦ Θεοῦ παρθενικὴ γιὰ πάντα. Χέρια, ποὺ κράτησαν τὸν Θεό, καὶ γόνατα, ποὺ ἔγιναν θρόνος ψηλότερος κι ἀπὸ τὰ χερουβίμ. Μ᾿ αὐτὰ στερεώθηκαν τὰ «παράλυτα χέρια καὶ τ᾿ ἀδύναμα πόδια». Πόδια ὁδηγημένα μὲ τὸ φωτεινὸ λυχνάρι τοῦ θείου νόμου, τρέχουν ἀσταμάτητα πίσω του, ὥσπου κι τράβηξαν τὸν Ποθητὸ σ᾿ αὕτη ποὺ Τὸν ποθοῦσε. Ὁλόκληρη εἶσαι δωμάτιο νυφικὸ τοῦ Πνεύματος, πόλη τοῦ ζωντανοῦ Θεοῦ, ποὺ τὴν «εὐφραίνουν τὰ ρέματα τοῦ πόταμου», τὰ κύματα δηλ. τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: Πεντάμορφη καὶ πολυαγαπημένη τοῦ Θεοῦ. Γιατί, ἀφοῦ ξεπέρασε τὰ χερουβὶμ κι ἀνέβηκε ψηλότερα κι ἀπὸ τὰ σεραφίμ, ἔγινε πραγματικά του Θεοῦ ἡ πολυαγαπημένη.

10. Θαῦμα, τὸ πιὸ τρανὸ ἀπ᾿ ὅλα τὰ θαύματα! Γυναίκα νὰ βρίσκεται πάνω ἀπὸ τὰ σεραφίμ, κι αὐτὸ γιατὶ ὁ Θεὸς φανερώθηκε «λιγάκι πιὸ χαμηλὰ ἀπ᾿ τοὺς ἀγγέλους». Σιώπα, Σολομῶν πολύσοφε, καὶ μὴ λές: «Τίποτα καινούργιο κάτω ἀπὸ τὸν ἥλιο». Παρθένε θεοχαριτωμένη, ἅγιε ναὲ τοῦ Θεοῦ, ποὺ ὁ πνευματικὸς Σολομώντας, ὁ ἄρχοντας τῆς εἰρήνης, σ᾿ ἔχτισε καὶ σ᾿ ἔκανε κατοικία του, ναέ, ποὺ δὲν στολίζεσαι μὲ χρυσάφι κι ἄψυχες πέτρες, ἀλλὰ λαμποκοπᾶς ἀντὶ χρυσάφι Ἅγιο Πνεῦμα· κι ἀντὶ γι᾿ ἄλλα ἀκριβὰ πετράδια ἔχεις τὸ πολύτιμο μαργαριτάρι, τὸν Χριστό, τὸν ἄνθρακα τῆς θεότητας. Αὐτὸν παρακάλεσε ν᾿ ἀγγίξει τὰ χείλη μας, γιὰ νὰ μποροῦμε ἁγνισμένοι νὰ Τὸν ὑμνήσουμε μαζὶ μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἀνακράζοντας: «Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος Σαβαώθ», μία φύση τῆς θεότητας μὲ τρία πρόσωπα. Ἅγιος ὁ Θεὸς καὶ Πατέρας, ποὺ εὐδόκησε μέσα σὲ σένα καὶ ἀπὸ σένα νὰ τελεσιουργηθεῖ τὸ μυστήριο, ποὺ εἶχε προκαθορίσει πρὶν ἀπὸ τοὺς αἰῶνες. Ἅγιος ἰσχυρός, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ Θεὸς ὁ Μονογενής, ποὺ σήμερα ἐνεργεῖ τὴν γέννησή σου ἀπὸ στείρα μητέρα, γιὰ νὰ γεννηθεῖ αὐτὸς ποὺ ἦταν μονογενὴς ἀπὸ Πατέρα καὶ «πρωτογέννητος ἀπ᾿ ὁλόκληρη τὴν πλάση», μονογενὴς κι ἀπὸ σένα Παρθένο Μητέρα, πρωτογέννητος «ἀνάμεσά σε πολλὰ ἀδέλφια», ἴδιος μ᾿ ἐμᾶς, Κοινωνὸς χάρη σὲ Σένα στὴ «δική μας σάρκα καὶ στὸ δικό μας αἷμα». Ὡστόσο δὲν σ᾿ ἄφησε νὰ γεννηθεῖς κι ἐσένα μόνο ἀπὸ πατέρα ἢ μόνο ἀπὸ μητέρα, γιὰ νὰ κρατήσει τὸ προνόμιο τῆς μοναδικῆς γεννήσεως, ὁ μοναδικὸς σ᾿ ὅλα του μονογενής. Αὐτὸς εἶναι στ᾿ ἀληθινὰ ὁ μοναδικὸς μόνο ἀπὸ Πατέρα καὶ μοναδικὸς μόνο ἀπὸ μητέρα. Ἅγιος ἀθάνατος, τὸ Πανάγιο Πνεῦμα, ποὺ μὲ τὴ δροσιὰ τῆς θεότητάς Του σὲ κράτησε σώα ἀπὸ τὴν θεϊκὴ φωτιά. Γιατὶ αὐτὸ προέλεγε αἰνιγματικὰ ἡ βάτος τοῦ Μωυσῆ.

11. Χαῖρε, πύλη προβατική, ἱερώτατε ναὲ τῆς μητέρας τοῦ Θεοῦ. Χαῖρε, πύλη προβατική, προγονικὴ κατοικία τῆς βασίλισσας. Χαῖρε, πύλη προβατική, ποὺ ἤσουν κάποτε μαντρὶ τῶν προβάτων τοῦ Ἰωακείμ, τώρα ἡ οὐρανομίμητη Ἐκκλησία τῆς λογικῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ. Πύλη, ποὺ κάποτε μία φορὰ τὸ χρόνο δεχόσουν τὸν ἄγγελο τοῦ Θεοῦ, ποὺ ταράσσοντας τὸ νερό, ἔδινε σ᾿ ἕναν ἄρρωστο τὴ δύναμη καὶ τὸν γιάτρευε. Τώρα ἔχεις στρατιὲς ἀπὸ δυνάμεις ἀγγέλων, ποὺ δοξολογοῦν μαζὶ μὲ μᾶς τὴ Μητέρα τοῦ Θεοῦ, τὴν ἄβυσσο τῶν θαυμάτων, τὴ πηγὴ ποὺ γιατρεύει ὅλους τους ἀνθρώπους. Μητέρα Θεοῦ, ποὺ δέχθηκε ὄχι ἄγγελο ὑπηρέτη, ἀλλὰ τὸν Ἄγγελο τῆς μεγάλης βουλῆς, ποὺ κατέβηκε πάνω στὸ ἁπαλὸ μαλλὶ ἀθόρυβα σὰν ἄφθονη βροχὴ καλοσύνης, καὶ ξανάφερε σ᾿ ἀκλόνητη ὑγεία καὶ σ᾿ ἀγέραστη ζωὴ ὅλη τὴν ἀρρωστημένη μας φύση, ποὺ ὑποτάχθηκε στὴ φθορά. Χάρη σ᾿ Αὐτὸν ὁ παράλυτός σου ἔτρεξε πηδώντας σὰν ἐλάφι. Χαῖρε, τίμια προβατικὴ κολυμβήθρα, ἡ χάρη σου ν᾿ αὐξάνει.

Χαῖρε, Μαρία, γλυκύτατη Κόρη τῆς Ἄννας. Σὲ σένα μὲ παρασύρει πάλι ἡ λαχτάρα τῆς ἀγάπης. Πῶς ν᾿ ἀναπαραστήσω τὸ ὅλο σεμνότητα βάδισμά σου; Πῶς τὸ ντύσιμό σου; Πῶς τὸ χαριτωμένο πρόσωπό σου; Τὸ γεροντικό σου φρόνημα στὸ νεαρό σου σῶμα; Σεμνὸ ντύσιμο χωρὶς πολυτέλεια καὶ μαλθακότητα. Βῆμα συγκρατημένο, χωρὶς βιασύνη καὶ χωρὶς νωθρότητα. Τὸ σοβαρὸ ὕφος, ποὺ γλύκαινε κάποια ἱλαρότητα, κρατημένο πάντα μακριὰ ἀπὸ τοὺς ἄντρες. Κι ἀπόδειξη ὁ φόβος ποὺ ἔδειξες μὲ τὴν ἀπροσδόκητη προσφώνηση τοῦ ἀγγέλου. Πρόθυμη κι ὑπάκουη στοὺς γονεῖς σου· κρατοῦσες τὸ πνεῦμα τῆς ταπεινώσεως στὶς πιὸ μεγάλες ἀποκαλύψεις. Τὰ λόγια σου καλοσυνάτα ἔβγαιναν ἀπὸ ἤρεμη ψυχή. Καὶ τί χρειάζονται τὰ πολλὰ λόγια, ἄξια νὰ κατοικήσει μέσα σου ὁ Θεός! Μὲ τὸ δίκιο τους σὲ μακαρίζουν ὅλες οἱ γενεές, ἐσένα τὴν πιὸ διαλεχτὴ δόξα τῶν ἀνθρώπων. Καύχημα τῶν ἱερέων, ἐλπίδα τῶν χριστιανῶν, στήριγμα βασιλιάδων, πολύκαρπη φυτὸ τῆς παρθενίας, γιατὶ ἀπὸ σένα ἁπλώθηκε πλατιὰ ἡ ὀμορφιὰ τῆς παρθενίας. «Ἀπ᾿ ὅλες τὶς γυναῖκες σὺ εἶσαι ἡ εὐλογημένη κι εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου». Εὐλογημένοι εἶναι ὅσοι σ᾿ ἀναγνωρίζουν Θεοτόκο, καὶ μένουν στὴν κατάρα ὅσοι σ᾿ ἀρνιοῦνται.

12. Ἱερὸ ζευγάρι, Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα, δεχτεῖτε ἀπὸ μένα τούτη τὴν ὁμιλία στὴ γέννηση τῆς Μαρίας. Κόρη τοῦ Ἰωακεὶμ καὶ τῆς Ἄννας καὶ Δέσποινά μου, δέξου τὰ λόγια τοῦ ἁμαρτωλοῦ δούλου σου, ποὺ ὁ πόθος ὅμως τὸν καίει κι ἀπόκτησε Ἐσένα μοναδικὴ ἐλπίδα χαρᾶς, προστάτισσα τοῦ βίου του. Καὶ μεσίτριά του κοντὰ στὸν Υἱό σου καὶ ἐγγύηση γιὰ τὴ σωτηρία του. Σκόρπισε πέρα τὸ βαρὺ φορτίο τῶν ἁμαρτιῶν μου, καὶ διάλυσε τὸ σύννεφο, ποὺ μοῦ σκοτίζει τὸ μυαλὸ καὶ τὸ παχὺ στρῶμα τῆς ὕλης. Σταμάτησε τοὺς πειρασμοὺς καὶ κυβέρνησε μ᾿ ἐπιτυχία τὴ ζωή μου, καί, παίρνοντάς με ἀπ᾿ τὸ χέρι, ὁδήγησέ με ψηλὰ στὴν οὐράνια εὐτυχία, καὶ στὸν κόσμο σου δῶσε δῶρο τὴν εἰρήνη. Καὶ σ᾿ ὅλους τους κατοίκους τῆς πόλεώς μας, τέλεια τὴν χαρὰ καὶ τὴν αἰώνια σωτηρία, μὲ τὶς παρακλήσεις τῶν γονιῶν σου κι ὅλων τῶν ἀνθρώπων τῆς Ἐκκλησίας. Ἂς γίνει ἔτσι! Ἂς γίνει!

«Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μαζί σου, εὐλογημένη σὺ ἀνάμεσα σ᾿ ὅλες τὶς γυναῖκες, κι εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου», ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Σ᾿ αὐτὸν ἀνήκει ἡ δόξα μαζὶ καὶ στὸν Πατέρα καὶ στὸ Ἅγιο Πνεῦμα στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

---

Ἀπόσπασμα ἐκ τοῦ πρωτοτύπου: «Ὦ ζεῦγος λογικῶν τρυγόνων Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα τὸ σωφρονέστατον. Ὑμεῖς τὸν τῆς φύσεως νόμον, τὴν σωφροσύνην, τηρήσαντες τῶν ὑπὲρ φύσιν κατηξιώθητε· τετόκατε γὰρ τῷ κόσμῳ Θεοῦ μητέρα ἀπείρανδρον. Ὑμεῖς εὐσεβῶς καὶ ὁσίως ἐν ἀνθρωπίνῃ φύσει πολιτευσάμενοι, ὑπὲρ ἀγγέλους καὶ τῶν ἀγγέλων δεσπόζουσαν νῦν θυγατέρα τετόκατε. Ὦ θυγάτριον ὡραιότατον καὶ γλυκύτατον· ὦ κρίνον ἀναμέσον τῶν ἀκανθῶν ἐκφυὲν ἐξ εὐγενεστάτης καὶ βασιλικωτάτης ρίζης δαβιτικῆς… Ὦ ρόδον ἐξ ἀκανθῶν τῶν Ἰουδαίων φυὲν καὶ εὐωδίας θείας πληρῶσαν τὰ σύμπαντα. Ὦ θύγατερ Ἀδὰμ καὶ μήτηρ Θεοῦ. Μακαρία ἡ ὀσφὺς καὶ ἡ γαστὴρ ἐξ ὧν ἀνεβλάστησας· μακάριαι αἱ ἀγκάλαι αἵ σε ἐβάστασαν καὶ χείλη τὰ τῶν ἁγνῶν φιλημάτων σου ἀπολαύσαντα, μόνα τὰ γονικά, ἵνα ᾖς ἐν πᾶσιν ἀειπαρθενεύουσα».

ΠΗΓΗ: users.uoa.gr/~nektar

ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΙΝΑΙ ΦΩΣ (Νὰ τί σημαίνει «νὰ βρίσκεται κανεὶς μέσα στὴν πληρότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος!») [Β´]

«ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΙΝΑΙ ΦΩΣ»
Β´
Ἀπὸ τὸ βιβλίο τῆς Εἰρήνης Γκοραΐνωφ,
«Ὁ Ἅγιος Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ»
ἐκδ. «Τῆνος»

 Ἀθῆναι, σ. 188-199,  μτφρ . Π. Κ. Σκουτέρη

Μέρος α´: https://christianvivliografia.wordpress.com/2011/06/13/τὸ-πνεῦμα-τοῦ-θεοῦ-εἶναι-φῶς-α´/

.   «Πολλὲς φορὲς ὁ Κύριος φανερώθηκε στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων, ποὺ ἤθελε νὰ φωτίση, μὲ τὴν θέα τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ εἶναι φῶς. Θυμηθῆτε τὴν Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου πάνω στὸ Θαβώρ. «Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ προσεύχεσθαι αὐτὸν τὸ εἶδος τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἕτερον καὶ ὁ ἱματισμὸς αὐτοῦ λευκὸς ἐξαστράπτων, καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο συνελάλουν αὐτῷ, οἵτινες ἦσαν Μωυσῆς καὶ Ἠλίας » (Λουκ. θ´ 29–30) – λουσμένοι μὲ τὸ ἴδιο φῶς… Ἐπίσης ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐμφανίζεται σὰν ἕνα ἄρρητο φῶς σὲ ὅλους αὐτοὺς ποὺ ὁ Θεὸς ἐπιθυμεῖ νὰ φανερωθῆ .
– Μὰ Μπάτουσκα, ἐπέμενε ὁ Μοτοβίλωφ, μὲ ποιό τρόπο μπορῶ νὰ ἀναγνωρίσω τὴν παρουσία τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα μου;
– Εἶναι πολὺ ἁπλό, φίλε τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς λέγει: «Ὅλα εἶναι ἁπλὰ γι᾽ αὐτὸν ποὺ ἀποκτᾶ τὴν σοφία». Τὸ κακὸ μὲ μᾶς εἶναι ὅτι δὲν ἀναζητοῦμε αὐτὴν τὴν θεϊκὴ Σοφία, ἡ ὁποία, ἐπειδὴ δὲν εἶναι «ἐκ τοῦ κόσμου», δὲν εἶναι καὶ ἀλαζονική. Μιλώντας γι᾽ αὐτὴ τὴν Σοφία, ὁ Κύριος εἶπε: «Ὁ Θεὸς θέλει πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν». Καὶ μιλώντας πρὸς τοὺς Ἀποστόλους: «Οὕτω καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε;» (Μαρκ. ζ´18) . «Οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς γραφαῖς » (Ματθ. κα´ 42) . Ἀφοῦ ὅμως ἦλθε ἐπ᾽ αὐτοὺς τὰ Ἅγιον Πνεῦμα, ὁ Θεὸς διήνοιξε τὶς διάνοιές τους καὶ ἔτσι μποροῦσαν καὶ ἔγραφαν: «Ἔδοξε τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι καὶ ἡμῖν». . .
.     «Ὡστόσο», ξανάρχισε ὁ Μοτοβίλωφ, «συνεχίζω νὰ μὴ καταλαβαίνω πῶς μπορῶ νὰ εἶμαι σίγουρος ὅτι βρίσκομαι μέσα στὸ Ἅγιον Πνεῦμα, νὰ ἀναγνωρίσω μέσα μου τὴν ἀληθινή του παρουσία».
– Σᾶς εἶπα ἤδη, φίλε τοῦ Θεοῦ, πὼς εἶναι πολὺ ἁπλό. Τί σᾶς χρειάζεται παραπάνω;
– Μοῦ χρειάζεται νὰ μπορέσω νὰ τὸ καταλάβω ἀκόμη καλλίτερα!
.         «Τότε», γράφει ὁ Μοτοβίλωφ, «ὁ πατὴρ Σεραφεὶμ μὲ ἔπιασε ἀπὸ τοὺς ὤμους καὶ εἶπε»:
– Εἴμαστε καὶ οἱ δύο μέσα στὴν πληρότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γιατί δὲν μὲ κοιτάζεις;
– Δὲν μπορῶ, Μπάτουσκα, ξεπετάγονται κεραυνοὶ ἀπὸ τὰ μάτια σας. Τὸ πρόσωπό σας ἔγινε πιὸ φωτεινὸ καὶ ἀπὸ τὸν ἥλιο…
– Μὴ φοβᾶστε. Γίνατε καὶ σεῖς τόσο φωτεινὸς ὅσο καὶ γώ. Καὶ σεῖς τώρα εἴσαστε μέσα στὴν πληρότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀλλοιῶς δὲν θὰ μπορούσατε νὰ μὲ δῆτε.
.       Καὶ γέρνοντας τὸ κεφάλι του πρὸς τὸ μέρος μου, μοῦ εἶπε στ᾽ αὐτί:
– Εὐχαριστῆστε τὸν Κύριο, ποὺ σᾶς παραχώρησε αὐτὴ τὴν χάρη. Εἴδατε – οὔτε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ἔκανα. Μέσα στὴν καρδιά μου νοερὰ μόνο προσευχήθηκα. «Κύριε, ἀξίωσέ τον νὰ δῆ καθαρὰ μὲ τὰ σωματικὰ μάτια, τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅπως στοὺς ἐκλεκτούς σου δούλους, ὅταν εὐδόκησες νὰ τοὺς φανερωθῆς μέσα στὴν μεγαλοπρέπεια τῆς δόξης Σου!» Καὶ ἀμέσως, ὁ Θεὸς εἰσάκουσε τὴν ταπεινὴ προσευχὴ τοῦ φτωχοῦ Σεραφείμ. Πῶς νὰ μὴν τὸν εὐχαριστήσουμε γι᾽ αὐτὸ τὸ καταπληκτικὸ δῶρο ποὺ χάρισε στοὺς δυό μας; Ἀκόμη καὶ στοὺς μεγάλους ἐρημίτες ὁ Θεὸς δὲν φανερώνει πάντα ἔτσι τὴν Χάρη του. . . Γιατί δὲν μὲ κοιτάζετε στὰ μάτια; Κοιτάχτε με χωρὶς φόβο. Ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας!
.       «Τὸν κοίταζα καὶ ἔνοιωσα νὰ μὲ συνεπαίρνη ἕνας ἀκόμη μεγαλύτερος φόβος. Φαντασθῆτε νὰ σᾶς μιλάη ἕνας ἄνθρωπος καὶ τὸ πρόσωπό του νὰ βρίσκεται σὰν στὸ κέντρο ἑνὸς μεσημεριάτικου ἥλιου. Βλέπετε τὶς κινήσεις τῶν χειλιῶν του, τὴν ἐναλλασσόμενη ἔκφραση τῶν ματιῶν του, ἀκοῦτε τὸν ἦχο τῆς φωνῆς του, νοιώθετε τὰ χέρια του νὰ σᾶς σφίγγουν τοὺς ὤμους, συγχρόνως ὅμως δὲν βλέπετε οὔτε τὰ χέρια του, οὔτε τὸ σῶμα του, οὔτε καὶ τὸ δικό σας, παρὰ μόνο ἕνα ἐκθαμβωτικὸ φῶς ποὺ ἁπλώνεται ὁλόγυρα σὲ ἀπόσταση πολλῶν μέτρων, φωτίζοντας τὸ χιόνι ποὺ καλύπτει τὸ λειβάδι καὶ ποὺ πέφτει ἁπαλὰ πάνω στὸ μεγάλο στάρετς καὶ σ᾽ ἐμένα. Πῶς νὰ περιγράψη κανεὶς αὐτὸ ποὺ δοκίμαζα τότε;»
– Τί αἰσθάνεσθε; ρώτησε ὁ στάρετς.
– Αἰσθάνομαι ἐξαιρετικὰ καλά.
– Πῶς «καλά»; τί θέλετε νὰ πῆτε μ᾽ αὐτὸ τὸ «καλά»;
–Ἡ ψυχή μου εἶναι γεμάτη μὲ μία ἀνέκφραστη σιγὴ καὶ εἰρήνη.
– Αὐτὴ εἶναι ἡ εἰρήνη, γιὰ τὴν ὁποία μιλοῦσε ὁ Κύριος, ὅταν ἔλεγε στοὺς μαθητᾶς του: « Εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν· οὐ καθὼς ὁ κόσμος δίδωσιν, ἐγὼ δίδωμι ὑμῖν» (Ἰω. ιδ´ 27). «Εἰ ἐκ τοῦ κόσμου ἦτε, ὁ κόσμος ἂν τὸ ἴδιον ἐφίλει· ὅτι δὲ ἐκ τοῦ κόσμου οὐκ ἐστέ, ἀλλ᾽ ἐγὼ ἐξελεξάμην ἡμᾶς ἐκ τοῦ κόσμου, διὰ τοῦτο μισεῖ ὑμᾶς ὁ κόσμος» (Ἰω. ιε´ 19). Σ᾽ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους ποὺ διαλέχτηκαν ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ μισήθηκαν ἀπὸ τὸν κόσμο, τοὺς δίνει ὁ Θεὸς τὴν εἰρήνη, τὴν ὁποία καὶ σεῖς τώρα αἰσθάνεσθε, αὐτὴν τὴν εἰρήνην, ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος «τὴν πάντα νοῦν ὑπερέχουσαν». Ὁ Σωτήρας μας τὴν ὀνομάζει δική Του εἰρήνη, καρπὸ τῆς δικῆς Του γενναιοδωρίας καὶ ὄχι τοῦ κόσμου τούτου, γιατί καμμιὰ ἐπίγεια εὐδαιμονία δὲν μπορεῖ νὰ τὴ δώση. Σταλμένη ἀπὸ ψηλά, ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸ Θεό, ὀνομάζεται ΕΙΡΗΝΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ.
–Πέρα ἀπ᾽ αὐτὴ τὴν εἰρήνη, τί ἄλλο αἰσθάνεσθε ;
–Μία ἀσυνήθιστη γλυκύτητα.
–Αὐτὴ εἶναι ἡ γλυκύτης, γιὰ τὴν ὁποία μιλοῦν οἱ Γραφές: «Μεθυσθήσονται ἀπὸ ποιότητος οἴκου σου καὶ τῶν χειμάρρων τῆς τρυφῆς σου ποτιεῖς αὐτούς» (Ψαλμ. ΛΕ´ 9). Αὐτὴ ἡ γλυκύτης ξεχειλίζει ἀπὸ τὶς καρδιές μας καὶ ξεχύνεται μέσα στὶς φλέβες μας, δίνοντάς μας μιὰν ἀνέκφραστη αἴσθηση ἀνέκφραστης ἀπολαύσεως. Τί ἄλλο αἰσθάνεσθε ;
– Μία ἀνείπωτη χαρά.
–Ὅταν τὸ Ἅγιον Πνεῦμα κατεβαίνη στὸν ἄνθρωπο μὲ τὴν πληρότητα τῶν δωρεῶν του, ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου γεμίζει μὲ μία ἀπερίγραπτη χαρά, γιατί τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἀναδημιουργεῖ μέσα στὴν χαρὰ κάθε τι ποὺ ἐγγίζει. Αὐτὴ εἶναι ἡ χαρὰ γιὰ τὴν ὁποία μιλάει ὁ Κύριος στὸ Εὐαγγέλιο: «Ἡ γυνὴ ὅταν τίκτη, λύπην ἔχει, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα αὐτῆς · ὅταν δὲ γέννηση τὸ παιδίον, οὐκέτι μνημονεύει τῆς θλίψεως διὰ τὴν χαρὰν ὅτι ἐγεννήθη ἄνθρωπος εἰς τὸν κόσμον. Καὶ ὑμεῖς οὖν λύπην μὲν νῦν ἔχετε πάλιν δὲ ὄψομαι ὑμᾶς καὶ χαρήσεται ὑμῶν ἡ καρδία, καὶ τὴν χαρὰν ὑμῶν οὐδεὶς αἴρει ἀφ᾽ ὑμῶν » (Ἰω. ιϛ´ 21- 22). Ἡ χαρὰ ποὺ αἰσθάνεσθε αὐτὴ τὴν στιγμὴ στὴν ψυχή, ὅσο μεγάλη καὶ παρήγορη καὶ ἂν εἶναι, δὲν εἶναι τίποτε, ἂν συγκριθῆ μ᾽ αὐτὴν γιὰ τὴν ὁποία λέει ὁ Κύριος, διὰ τοῦ στόματος τοῦ ἀποστόλου: «Ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἠτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν» (Α´ Κορ. β´ 9). Αὐτὸ ποὺ μᾶς δίδεται τώρα δὲν εἶναι παρὰ μία προκαταβολὴ αὐτῆς τῆς ὑπέρτατης χαρᾶς. Καὶ ἂν ἀπὸ τώρα αἰσθανώμαστε γλυκύτητα, ἀγαλλίαση καὶ εὐεξία, τί νὰ ποῦμε γιὰ ἐκείνη τὴν ἄλλη χαρὰ ποὺ μᾶς ἐπιφυλάσσει στὸν οὐρανό, ἀφοῦ θρηνήσουμε πρῶτα ἐδῶ κάτω στὴν γῆ;
– Τί ἄλλο αἰσθάνεστε, ὅμως, ἐκτὸς ἀπ᾽ αὐτό, φίλε του Θεοῦ;
–Μία ἐξαιρετικὴ θερμότητα.
– Θερμότητα. Πῶς γίνεται; Μήπως δὲν εἴμαστε χειμώνα καιρὸ μεσ᾽ στὸ δάσος; Τὸ χιόνι εἶναι κάτω ἀπὸ τὰ πόδια μας καὶ συνεχίζει νὰ πέφτη. Γιὰ τί εἴδους θερμότητα πρόκειται;
– Εἶναι μία θερμότητα παρόμοια μ᾽ αὐτὴ ποὺ αἰσθάνεται κανεὶς σὲ ἀτμόλουτρο.
– Καὶ ἡ μυρωδιὰ μοιάζει μὲ τὴ μυρωδιὰ τοῦ λουτροῦ;
–Ὤ, ὄχι! τίποτα δὲν ὑπάρχει στὴν γῆ ποὺ νὰ μπορῆ νὰ συγκριθῆ μ᾽ αὐτὸ τὸ ἄρωμα. Παληά, ὅταν πήγαινα στὸν χορό, ἡ μητέρα μου, πρὶν ξεκινήσω, συχνὰ μὲ ράντιζε μὲ ἀρώματα ποὺ ἀγόραζε ἀπὸ τὰ καλλίτερα καταστήματα καὶ τὰ πλήρωνε πολὺ ἀκριβά. Ἡ μυρωδιὰ τους ὅμως δὲν συγκρινόταν μ᾽ αὐτὰ τὰ ἀρώματα.
.      Ὁ πατὴρ Σεραφεὶμ χαμογέλασε.
–Τὸ ξέρω, εἶπε, καὶ ἐπίτηδες τὸ κάνω καὶ σᾶς ρωτάω. Ἔχετε δίκηο, φίλε τοῦ Θεοῦ. Μὲ τίποτε δὲν μπορεῖ νὰ συγκριθῆ ἡ εὐωδία ποὺ αἰσθανόμαστε τώρα – ἡ εὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
.     «Εἴπατε λίγο πρὶν πὼς ἔκανε ζέστη, ὅπως μέσα στὸ λουτρό, καὶ ὅμως τὸ χιόνι ποὺ καλύπτει τὰ πάντα δὲν λυώνει· ἄρα αὐτὴ ἡ θερμότης δὲν βρίσκεται γύρω στὸν ἀέρα, ἀλλὰ μέσα σὲ μᾶς τοὺς ἴδιους. Παρακαλᾶμε στὴν προσευχή μας νὰ μᾶς θερμαίνη τὸ Πνεῦμα». Αὐτὴ ἡ ἴδια ἡ ζέστη ἔκανε τοὺς ἐρημῖτες νὰ μὴν φοβοῦνται τὸν χειμώνα, τυλιγμένοι καθὼς ἦταν, σὰν μέσα σὲ γούνινο παλτό, στὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
.    «Καὶ ἔτσι πρέπει νἆναι, γιατί ἡ θεϊκὴ χάρις κατοικεῖ μέσα στὰ βάθη τῆς ὑπάρξεώς μας, στὴν καρδιά μας. «Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστι » (Λουκ. ιζ´ 21) εἶπε ὁ Κύριος. Μὲ τὴν φράση «βασιλεία τοῦ Θεοῦ» ἐννοεῖ τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτὴ ἡ βασιλεία βρίσκεται τώρα μέσα μας, μᾶς θερμαίνει, μᾶς φωτίζει, εὐχαριστεῖ τὶς αἰσθήσεις μας καὶ γεμίζει μὲ ἀγαλλίαση τὴν καρδιά μας. Ἡ τωρινή μας κατάσταση μοιάζει μὲ αὐτὴ γιὰ τὴν ὁποία ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέει: «οὐκ ἔστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις, ἀλλὰ δικαιοσύνη καὶ εἰρήνη καὶ χαρὰ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ » (Ρωμ. ιδ´ 17). Ἡ πίστη μας δὲν στηρίζεται πάνω σὲ λόγια ἀνθρώπινης σοφίας, « ἀλλ᾽ ἐν ἀποδείξει Πνεύματος καὶ δυνάμεως» (Α´ Κορ. β´ 4). Ἐσὺ καὶ ἐγὼ βρισκόμαστε τώρα σ᾽ αὐτὴ τὴν κατάσταση, τὴν ὁποία ἐννοοῦσε ὁ Κύριος ὅταν ἔλεγε: « Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει» (Μάρκ. θ´ 1). Ὁρίστε λοιπόν, ποιὰ ἀσύγκριτη χαρὰ μᾶς παραχώρησε ὁ Κύριος. Νὰ τί σημαίνει «νὰ βρίσκεται κανεὶς μέσα στὴν πληρότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος!». Αὐτὸ ἐννοεῖ ὁ ἅγιος Μακάριος της Αἰγύπτου, ὅταν γράφει: «Ὑπῆρξα κι ἐγὼ μέσα στὴν πληρότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».
.    «Ἔτσι ταπεινοὶ ποὺ εἴμαστε, ὁ Κύριας μᾶς γέμισε κι ἐμᾶς ἀπὸ τὴν πληρότητα τοῦ Πνεύματός Του τοῦ Ἁγίου. Μοῦ φαίνεται πὼς τώρα πιὰ δὲν θὰ μὲ ξαναρωτήσετε, φιλόθεε, γιὰ τὸν τρόπο ποὺ ἐκδηλώνεται μέσα στὸν ἄνθρωπο ἡ Παρουσία τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Θὰ θυμάστε ἄραγε πάντα αὐτὴ τὴν φανέρωση;»
– Δὲν ξέρω, Πάτερ μου, ἂν θὰ μὲ ἀξιώση ὁ Θεὸς νὰ κρατήσω γιὰ πάντα τὴν ἀνάμνηση αὐτῆς τῆς Χάριτος μὲ τὴν ἴδια καθαρότητα καὶ ἐνέργεια ὅπως τώρα.
–Ἐγὼ ὅμως, ἀπάντησε ὁ στάρετς, πιστεύω ἀντίθετα πὼς ὁ Θεὸς θὰ σᾶς βοηθήση νὰ κρατήσετε ὅλα αὐτὰ τὰ πράγματα γιὰ πάντα μέσα στὴν μνήμη σας. Διαφορετικὰ δὲν θὰ τὸν εἶχε ἀγγίξει τόσο σύντομα ἡ ταπεινὴ προσευχή μου καὶ δὲν θὰ εἶχε ἐκπληρώσει τόσο γρήγορα τὴν ἐπιθυμία τοῦ φτωχοῦ Σεραφείμ. Πολὺ περισσότερο, γιατί δὲν δόθηκε σὲ σᾶς μόνο, τὸ νὰ δῆτε τὴν ἐκδήλωση αὐτῆς τῆς χάριτος ἀλλὰ διὰ μέσου σας στὸν κόσμο ὁλόκληρο, ὥστε δυναμωμένος ἐσεῖς ὁ ἴδιος, νὰ μπορέσετε νὰ φανῆτε χρήσιμος καὶ σὲ ἄλλους.
.      «Ὅσο γιὰ τὴν διαφορετικὴ κατάστασή μας, γιὰ τὸ ὅτι δηλαδὴ ἐγὼ εἶμαι μοναχὸς καὶ ἐσεῖς λαϊκός, μὴ σᾶς ἀπασχολῆ διόλου. Πάνω ἀπ᾽ ὅλα ὁ Θεὸς ζητᾶ μιὰ καρδιὰ γεμάτη πίστη καὶ ἀγάπη – ἐκεῖ εἶναι ὁ θρόνος στὸν ὁποῖο ἀρέσκεται νὰ κάθεται καὶ ὅπου ἐμφανίζεται μέσα στὴν πληρότητα τῆς δόξης του.
.   «Υἱέ, δός μοι σὴν καρδίαν» (Παροιμ. ΚΓ´ 26) καὶ τὰ ὑπόλοιπα θὰ σοῦ τὰ δώσω ἐγὼ πολλαπλάσια. Ἡ καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου μπορεῖ νὰ χωρέση τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. «Ζητεῖτε πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ», λέγει ὁ Κύριος εἰς τοὺς μαθητάς του «καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν » (Ματθ . ϛ´ 33). «Οἶδε γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρήζετε τούτων ἁπάντων».
.     «Ὁ Κύριος δὲν μᾶς ἐλέγχει γιὰ τὸ ὅτι ἀπολαμβάνομε τὰ ἐπίγεια ἀγαθά, ἀφοῦ καὶ ἡ Ἐκκλησία εὔχεται νὰ μᾶς δοθοῦν. Ἡ ἀνέχεια, οἱ πόνοι καὶ οἱ δυστυχίες ἀποτελοῦν ὅλα μέρος τῆς ὑπάρξεώς μας, δὲν πρέπει ὅμως καὶ ν᾽ ἀποτελοῦν ὅλη μας τὴν ζωή. Γι᾽ αὐτό, μὲ τὸ στόμα τοῦ Ἀποστόλου, ὁ Κύριος μᾶς συνιστᾶ νὰ «βαστάζωμεν ἀλλήλων τὰ βάρη». Αὐτὸς ὁ ἴδιος μᾶς δίνει τὴν ἐντολὴ νὰ ἀγαπᾶμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, ὥστε ἐνισχυμένοι ἀπ᾽ αὐτὴ τὴν ἀγάπη ἡ «τεθλιμμένη» πορεία πρὸς τὴν οὐράνια πατρίδα νὰ μᾶς φαίνεται πιὸ εὔκολη. Ἄλλωστε γιὰ ποιο ἄλλο λόγο θὰ κατέβαινε ἀπὸ τὸν οὐρανό, παρὰ γιὰ νὰ πάρη ἐπάνω του ὅλη τὴν φτώχειά μας καὶ νὰ μᾶς ἐμπλουτίση μὲ τὸν θησαυρὸ τῆς Χάριτός Του;
.     «Ἐφ᾽ ὅσον Αὐτὸς «οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν», κάνετε καὶ σεῖς τὸ ἴδιο, φίλε του Θεοῦ, καὶ ἐφ᾽ ὅσον γίνατε σκεῦος τῆς Χάριτος, μεταδῶστε την σὲ κάθε ἄνθρωπο, ποὺ ποθεῖ τὴν σωτηρία του.
.    «Ὁ θερισμὸς πολύς», λέγει ὁ Κύριος, «οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι » (Ματθ. θ´ 37). Ἀφοῦ μᾶς ἔδωσε τὰ δῶρα τῆς Χάριτός Του, ὁ Κύριος, μᾶς στέλνει νὰ θερίσουμε. Ἂς εἴμαστε προσεκτικοί, Μπάτουσκα, γιὰ νὰ μὴν κατακριθοῦμε μαζὶ μὲ τὸν ὀκνηρὸ δοῦλο, ὁ ὁποῖος ἔθαψε τὸ τάλαντο ποὺ τοῦ ἐμπιστεύτηκαν, ἀλλὰ ἂς προσπαθήσουμε νὰ μιμηθοῦμε τοὺς πιστοὺς δούλους ποὺ ἔφεραν στὸν Κύριο ὁ μὲν ἕνας ἀντὶ γιὰ δύο τέσσερα τάλαντα καὶ ὁ ἄλλος ἀντὶ γιὰ πέντε δέκα τάλαντα. Ὅσο γιὰ τὴν θεϊκὴ εὐσπλαχνία δὲν πρέπει καθόλου νὰ ἀμφιβάλλουμε.
.     «Ἐγγὺς Κύριος πᾶσι τοῖς ἐπικαλουμένοις αὐτόν». «Οὐ γὰρ βλέπει εἰς πρόσωπον ἀνθρώπου». Ἀρκεῖ νὰ μποροῦμε νὰ τὸν ἀγαπᾶμε, τὸν Οὐράνιο Πατέρα μας, ἀληθινά, σὰν παιδιά του. Ὁ Κύριος ἀκούει ἐξ ἴσου τὸν μοναχὸ καὶ τὸν λαϊκὸ ἀρκεῖ καὶ οἱ δύο νὰ ἔχουν τὴν ὀρθόδοξο πίστη «ὡς κόκκον σινάπεως», ἱκανὴ «καὶ ὄρη μεθιστάνειν» καὶ νὰ εἶναι γεμάτοι ἀπὸ ἀγάπη…
.    «Πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι».
.    «Πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ», λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος.
.     «Ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ», λέει ὁ Κύριος, «τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ κακεῖνος ποιήσει, καὶ μείζονα τούτων ποιήσει, ὅτι ἐγὼ πρὸς τὸν πατέρα μου πορεύομαι, καὶ ὅ,τι ἂν αἰτήσητε ἐν τῷ ὀνόματί μου, τοῦτο ποιήσω, ἵνα δοξασθῇ ὁ πατὴρ ἐν τῷ υἱῶ. Ἐάν τι αἰτήσητε ἐν τῷ ὀνόματί μου, ἐγὼ ποιήσω».
.     «Ἑπομένως, φιλόθεε, ὁ,τιδήποτε ζητήσετε ἀπὸ τὸν Κύριο, θὰ τὸ λάβετε, ἀρκεῖ αὐτὸ νὰ εἶναι πρὸς δόξαν Θεοῦ ἢ γιὰ τὸ καλὸ τοῦ πλησίον. Γιατί ὁ Θεὸς δὲν ξεχωρίζει τὸ καλὸ τοῦ πλησίον μας ἀπὸ τὴν Δόξα του. Ἐφ᾽ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε».
.    «Ὅσο γιὰ τὴν προσευχὴ ποὺ ἀφορᾶ σὲ προσωπικὰ ἀγαθά, προσέξτε νὰ μὴν παρακαλῆτε παρὰ γιὰ πράγματα ποὺ τὰ ἔχετε ἄμεση ἀνάγκη. Ἀλλοιῶς, μπορεῖ βέβαια νὰ εἰσακουσθῆτε καὶ νὰ σᾶς τὰ δώση, θὰ σᾶς ζητηθῆ ὅμως ὁ λόγος γιὰ τὸ ὅτι θελήσατε νὰ ἀποκτήσετε πράγματα, ποὺ θὰ μπορούσατε εὔκολα νὰ κάνετε καὶ χωρὶς αὐτά.
.    «Ὁρίστε λοιπόν, σᾶς τὰ εἶπα τώρα πιὰ ὅλα. Σᾶς ἔδειξα μὲ κάθε ἀλήθεια ὅλα ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα ὁ Κύριος καὶ ἡ Παναγία Μητέρα του θέλησαν μὲ τὴν ταπεινή μου μεσολάβηση νὰ σᾶς ἀποκαλύψουν».
.     «Πορεύεσθε ἐν εἰρήνῃ». Ὁ Θεὸς νὰ εἶναι πάντα μαζί σας καὶ τώρα καὶ πάντα καὶ στοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. «Ἀμήν. Πορεύεσθε ἐν εἰρήνῃ!».

H XΑΡΑ Η ΑΛΗΘΙΝΗ

Ἡ χαρὰ ἡ ἀληθινὴ
Γράφει ὁ Μοναχὸς Μωυσῆς, Ἁγιορείτης

.        Ποιός δὲν θέλει νά ’ναι χαρούμενος; Ἡ χαρὰ ἀποτελεῖ προαιώνιο πανανθρώπινο πόθο. Ἡ χαρὰ ἔχει μεγάλη σημασία στὴν ζωή μας. Τὸ νόημά της εἶναι γνωστὸ καὶ δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύσουμε. Σήμερα ὅμως φαίνεται πὼς ἔχει χάσει τὸ ἀληθινὸ νόημά της. Ὁ πόνος κυριαρχεῖ καὶ ἡ χαρὰ ἀπουσιάζει. Ἢ ἡ χαρὰ παρουσιάζεται ὄχι στὴν πραγματική, οὐσιαστικὴ καὶ ὁλοκληρωμένη τῆς μορφή, ἀλλὰ σὲ φτηνὰ ὑποκατάστατα, ποὺ μεγαλώνουν τὸν πόνο τῆς ψυχῆς.
.       Ὁ ἄνθρωπος στὴν Ἐδὲμ ἦταν ἀθῶος, εὐδαίμων, μακάριος καὶ τέλεια χαρούμενος. Πηγὴ τῆς χαρᾶς του ἦταν ἡ ἄνετη καὶ συνεχὴς συνομιλία του μὲ τὸν Θεό. Θέλοντας νὰ ἀνεξαρτητοποιηθεῖ καὶ νὰ αὐτοθεωθεῖ, ἀποξενώθηκε αὐτόματα ἀπὸ τὴν πηγὴ τῆς μεγάλης χαρᾶς του. Ἡ χαρὰ γιὰ τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὅ,τι τὸ ψωμὶ καὶ τὸ νερὸ γιὰ τὸ σῶμα του. Ἡ χαρὰ ἀποτελεῖ θεία ἔμπνευση, ζωογόνο θαλπωρή, μητέρα τῆς ὑγείας καὶ ἀδελφὴ μίας ὑπέροχης παρηγοριᾶς. Μερικοὶ νομίζουν πὼς τὴ χαρὰ θὰ τὴν βροῦν στὴν ἀχαλίνωτη διασκέδαση, στὸ ξετσίπωτο ξεφάντωμα, στὸ ὁλονύκτιο κυνηγητὸ τῆς ἡδονῆς, στὸ γλέντι τῆς μέθης, στὴ μέθη τῆς πολυτέλειας, τῆς σπατάλης καὶ τοῦ κορεσμοῦ. Ἂν μποροῦσε κανεὶς νὰ φωτογραφίσει τὰ βάθη τῶν καρδιῶν τῶν θαμώνων τῶν λεγόμενων κέντρων διασκεδάσεως, θὰ παρατηροῦσε ἄβυσσο ἄλγους, ἐρημιᾶς, παγωνιᾶς καὶ σκληρῆς μοναξιᾶς. Ἡ χαρὰ δὲν πουλιέται σὲ κανένα μαγαζὶ καὶ δὲν ἐξαγοράζεται μὲ λίγα ἢ πολλὰ χρήματα.
.         Σήμερα ὁ ἄνθρωπος διασκεδάζει -ἀπὸ τὸ ἀρχαῖο ρῆμα διασκεδάνυμι, ποὺ σημαίνει διασκορπίζεται- καὶ δὲν ψυχαγωγεῖται χαροποιά. Συνήθως ἡ διασκέδασή του εἶναι ψυχοφθόρα καὶ ψυχοβόρα. Ὅπως ἔλεγε ὁ σοφὸς Σόλων, νὰ φεύγεις τὴν ἡδονὴ ποὺ γεννᾶ λύπη! Ἐπιστρέφει κανεὶς ἀπὸ μία κοσμικὴ διασκέδαση κατάκοπος, κατηφής, στεναχωρημένος, πιὸ μόνος. Μερικοὶ νομίζουν πὼς ὅλοι οἱ πλούσιοι εἶναι ἀρκετὰ χαρούμενοι. Πρόκειται γιὰ ἕνα μεγάλο ψέμα, ποὺ τὸ ἐπιβεβαιώνουν συχνὰ οἱ ἴδιοι. Ἕνας γελωτοποιὸς πήγαινε στὸν ψυχίατρο νὰ παρηγορηθεῖ, ποὺ ἔκανε τοὺς ἄλλους νὰ γελοῦν δυνατὰ καὶ τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν μπορεῖ νὰ τὸν χαροποιήσει. Ἕνας ἠθοποιὸς πλούσιος, γοητευτικὸς καὶ διάσημος ἐθεωρεῖτο ὁ πιὸ εὐτυχισμένος, καὶ ὁ ἴδιος θεωροῦσε τὸν ἑαυτό του τὸν πιὸ ἄθλιο.
.         Ὁ Μέγας Βασίλειος τονίζει πὼς ἕνας ἀσεβὴς δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ὁλοκληρωμένος καὶ ἀληθινὰ χαρούμενος. Ὁ Σοφοκλῆς στὴν Ἀντιγόνη θὰ πεῖ: Ὁ ἄνθρωπος ἐκτὸς Θεοῦ εἶναι ποντοπόρος ἄπορος. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέει πὼς τὴν καλὴ διάθεση καὶ τὴν πραγματικὴ χαρὰ δὲν τὶς προσφέρουν οὔτε τὸ μέγεθος τῆς ἐξουσίας, οὔτε τὸ πλῆθος τῶν χρημάτων, οὔτε τῆς κυριαρχίας ὁ ὄγκος, οὔτε τοῦ σώματος ἡ δύναμη, οὔτε τὰ πολυτελῆ τραπέζια, οὔτε τῶν ἐνδυμάτων ὁ στολισμός, παρὰ μόνο τὰ πνευματικὰ κατορθώματα καὶ ἡ ἀγαθὴ συνείδηση.
.         Ὁ χριστιανισμός, ἀντίθετα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ πρόχειρα λέγονται, ἔδωσε μία νέα, ὁλοκληρωμένη καὶ σαγηνευτικὴ χαρά. Ἡ ἀληθινὴ χαρὰ δίνει μία ἐσωτερικὴ πληροφόρηση καὶ βεβαιότητα, ποὺ τὴν κάνει μόνιμη καὶ ἀναφαίρετη ἀπὸ τὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου, παρὰ τὶς ἐξωτερικὲς ἀντιξοότητες. Ὁ Πασκὰλ τὸ λέει ξεκάθαρα: Κανένας δὲν εἶναι πιὸ χαρούμενος ἀπὸ τὸν πραγματικὸ χριστιανό. Μεγάλη χαρὰ ἔχει ὁ γνήσια ταπεινός. Ἐκεῖνος ποὺ ἔχει σβήσει τὸ ἐγώ του κι ἔχει συγχωνευθεῖ μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ συνόλου. Ὅσοι κάνουν τὸ καλό, εἶναι καταδικασμένοι νὰ ’ναι πάντα χαρούμενοι. Ὁ Φώτης Κόντογλου ἔλεγε πὼς ἡ χαρὰ ἡ ἀληθινὴ ἀναβλύζει μονάχα ἀπὸ τὴ φλέβα τῆς καλοσύνης.
.         Ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο πηγάζει ἡ θεολογία τῆς χαρᾶς, τὸ ἴδιο τὸ Εὐαγγέλιο εἶναι ἡ πηγὴ τῆς ἀκένωτης χαρᾶς. Τὸ ὀρθόδοξο βίωμα κατὰ βάση εἶναι χαρούμενο καὶ χαροποιό. Ἕνας παλαιός, μεγάλος ἀσκητής, ὁ ὅσιος Νεῖλος, ἀναφέρει στὴν πατρολογία πολὺ ὡραία: Ἡ χαρὰ καταστρέφει τὴν λύπη, στὶς συμφορὲς δίνει ὑπομονή, στὶς προσευχὲς χάρη, στοὺς κόπους καὶ μόχθους εὐφροσύνη, στὴν εὐποιία εὐθυμία, στὴν φιλοξενία στέγη, στὴν ἐλπίδα καταφυγή, στοὺς πενθοῦντες παρηγοριά, στὶς θλίψεις βοήθεια καὶ συνδρομή, στὴν ἀγάπη στολισμὸ καὶ στὴν μακροθυμία ἐπιβράβευση…
.           Χαρὰ δὲν εἶναι τὰ ξεκαρδίσματα, τὰ ξεφωνητά, τὰ χαχανητά, ἡ ἐλαφρότητα, ἡ χαριεντολογία, ἡ ἀνεκδοτολογία, ἡ σκωπτικότητα καὶ ἡ συνεχὴς ἀστειότητα, ἀλλὰ ἡ διαρκὴς γαλήνη καὶ ἡ εἰλικρινὴς φαιδρότητα, ποὺ προέρχεται ἀπὸ καρδιὰ εὐφραινόμενη καὶ συνείδηση καθαρή. Ἡ χαρὰ εἶναι τὸ φῶς τοῦ ἐνάρετου. Ἀναβλύζει ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ὑπάρξεως. Δὲν εἶναι κάτι ποτὲ τὸ προσποιητό, ἐξωτερικό, φαινομενικό, ἀλλὰ κάτι τὸ ἀρκετὰ βαθύτερο καὶ σίγουρα σπουδαιότερο. Ἕνας σοβαρός, σεμνὸς καὶ ἠσύχιος δὲν σημαίνει ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι χαρούμενος. Τὸ πρῶτο γνωστὸ θαῦμα τοῦ Χριστοῦ στὸν γάμο τῆς Κανὰ ἦταν γιὰ νὰ μὴ μείνει μισὴ ἡ χαρὰ τῶν καλεσμένων ἀπὸ ἔλλειψη κρασιοῦ. Τὸ τελευταῖο θαῦμα του, ἡ ἀνάσταση τοῦ φίλου του Λαζάρου, γιὰ νὰ διώξει τὴν λύπη καὶ νὰ δώσει χαρά.
.             Ὁ ἀνεξάντλητος τροφοδότης τῆς χαρᾶς εἶναι ἡ ἀρετή. Ὁ ἐγωιστής, ὁ ἀτομιστής, ὁ τσιγκούνης, ὁ μισάδελφος δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι χαρούμενος. Χαρὰ δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει ὅποιος ζηλεύει, ὅποιος ἐχθρεύεται καὶ ὅποιος μισεῖ. Τὴ χαρὰ κανεὶς τὴν κερδίζει μὲ τὴν ταπείνωση καὶ τὴν ὑπομονή, τὴν ἀλήθεια, τὴν ἐλευθερία καὶ τὴν ἀγάπη. Ἡ ἀληθινὴ χαρὰ συνοδεύει στοργικὰ τὸν κάθε εἰλικρινῆ, τίμιο, ἥρωα καὶ ἅγιο. Ἡ ἐποχὴ μας πάσχει ἀπὸ ἔλλειψη ἀληθινῆς χαρᾶς καὶ πλεονάζει ἀπὸ τὴν θλίψη τῆς κακίας καὶ ἀτιμίας. Ἡ ἐπιλογὴ εἶναι ἐλεύθερη γιὰ τὴν ἀπόκτηση τῆς ὄντως ἀληθινῆς χαρᾶς.

ΠΗΓΗ: ἐφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», 06.03.2011