ΧΡΙΣΤΟΣ καὶ ΠΑΝΑΓΙΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Ὁ θεολογικὸς Αὔγουστος

τοῦ Μητροπολ. Ναυπάκτου  καὶ Ἁγ. Βλασίου Ἱεροθέου
Ἐγκύκλιος γιά τήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου

ΠΗΓΗ:parembasis.gr

.                      Στό κέντρο τοῦ Καλοκαιριοῦ, καί μάλιστα στό κέντρο τοῦ μηνός Αὐγούστου, ἑορτάζουμε τήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἀπό τήν ὁποία Θεοτόκο ὁ Χριστός προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση καί εἰσῆλθε στήν ἱστορία ὡς Θεάνθρωπος Χριστός.
.                      Τίς πρῶτες ἡμέρες τοῦ Αὐγούστου μέχρι τήν προπαραμονή τῆς 15ης Αὐγούστου ψάλλουμε στούς Ἱερούς Ναούς τίς Παρακλήσεις στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, τήν Μικρή καί τήν Μεγάλη Παράκληση, πού εἶναι γεμάτες ἀπό θεολογικά καί πνευματικά νοήματα. Μέ θεολογικές λέξεις καί θαυμαστές εἰκόνες παρουσιάζεται ὅλο τό παγκόσμιο ἔργο τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Μητέρας Του.
.                      Μέσα στίς Παρακλήσεις διεκτραγωδεῖται κατά ἕναν ἔντονο τρόπο ὁ πόνος στήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου, πόνος σωματικός, πόνος ἐσωτερικός καί μυστικός, πόνος πνευματικός, πόνος πρόσκαιρος καί διαχρονικός. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι γεμάτος ἀπό τόν πόνο πού προέρχεται ἀπό τό θνητό καί παθητό σῶμα του, καί ἐκφράζεται μέ τίς ἀσθένειες, τίς ἁμαρτίες, τά πάθη, τήν ὀρφάνια, τήν μοναξιά, τήν προδοσία ἀπό τούς ἀνθρώπους, τήν στέρηση τῆς ἀγάπης, τήν ἀπελπισία, τήν ἀβεβαιότητα τοῦ μέλλοντος. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι βουτηγμένος μέσα στόν πόνο ἀπό τήν πρώτη ἡμέρα τῆς γεννήσεώς του μέχρι τό τέλος τῆς βιολογικῆς του ζωῆς.
.                      Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, ὡς ἄνθρωπος καί Μητέρα τοῦ Χριστοῦ, δοκίμασε τόν πόνο στήν ζωή της, ἀπό τήν καχυποψία τῶν ἀνθρώπων πού συνέλαβε χωρίς νά παντρευτῆ, ἀπό τήν γέννηση τοῦ Χριστοῦ μέσα στό σπήλαιο, τόν φόβο τῆς σφαγῆς τοῦ νεογνοῦ της, τήν μετακίνησή της στήν Αἴγυπτο ὡς πρόσφυγας, ἐνῶ ἦταν μητέρα μικροῦ παιδιοῦ, τήν ἐπιστροφή της ἀπό τήν ἐξορία στήν Ναζαρέτ, τίς δυσκολίες ἀπό τήν στέρηση τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, καί ἀργότερα ἔζησε μέ πόνο ἀπό τά Πάθη καί τόν Σταυρό τοῦ υἱοῦ της, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μέσα στίς δοκιμασίες τῆς Παναγίας μας βλέπουμε καί ἐμεῖς τίς δικές μας δοκιμασίες, καί γι’ αὐτό τήν καταλαβαίνουμε, ἀλλά καί αἰσθανόμαστε ὅτι καί αὐτή μᾶς καταλαβαίνει
.                      Καί μετά τίς Παρακλήσεις, κατά τίς ὁποῖες ἐξάγουμε μέσα ἀπό τήν καρδιά μας τόν δικό μας πόνο καί τίς δικές μας περιπέτειες, ἔρχεται στό μέσον τοῦ Δεκαπενταυγούστου ἡ ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου. Ἐδῶ πιά δέν ἔχουμε νά κάνουμε μέ συνηθισμένες καθημερινές καταστάσεις, ἤτοι τόν πόνο, τήν στέρηση τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, τήν προσφυγιά, τίς συκοφαντίες, τίς ἀδικίες, ἀλλά μέ τόν ἴδιο τόν θάνατο.
.                      Εἶναι ὄντως φοβερός ὁ θάνατος, ὁ «ἔσχατος ἐχθρός» τοῦ ἀνθρώπου (Α΄ Κορ. ιε΄, 26) πού μᾶς στερεῖ τήν ἐπικοινωνία μέ ἀγαπητούς μας ἀνθρώπους, πού προξενεῖ τήν διάσπαση μεταξύ ψυχῆς καί σώματος, ὁπότε τό σῶμα κατεβαίνει στόν τάφο καί ἡ ψυχή κάνει τήν δική της πορεία, θετική ἤ ἀρνητική. Ὁ Σοφός Σειράχ στήν Παλαιά Διαθήκη γράφει: «Ὤ θάνατε, ὡς πικρόν σου τό μνημόσυνόν ἐστιν ἀνθρώπῳ εἰρηνεύοντι ἐν τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ» (Σ. Σειράχ μα΄, 1).
.                      Ἐάν γιά τά καθημερινά προβλήματα πού μᾶς βασανίζουν ἡ Παναγία μας εἶναι ἡ παρηγοριά καί ἡ ἐλπίδα μας, γιά τό φοβερό τοῦ θανάτου γίνεται φάρος φωτεινός. Δείχνει ὅτι ἐν Χριστῷ ὁ θάνατος ἔχει νικηθῆ, δέν εἶναι πορεία στό μηδέν, ὅπως λένε ὅσοι δέν πιστεύουν, ἀλλά συνάντηση μέ τόν Χριστό καί τούς ἁγίους, εἶναι «ἔνδοξη κοίμηση», γιά τήν ὁποία χαίρονται οἱ ἄγγελοι, ἀφοῦ γιά ὅσους πιστεύουν καί ζοῦν ἐν Χριστῷ, εἶναι συνάντηση μαζί Του, εἶναι ζωή ὑπερτέρα τῆς βιολογικῆς ζωῆς.
.                      Καί μετά τήν 15η Αὐγούστου συνεχίζεται ἡ ἑορταστική πανήγυρη μέχρι τήν 23η Αὐγούστου, πού ἑορτάζουμε πανηγυρικότατα τήν ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, καί ἀκόμη φθάνουμε μέχρι τήν 31η Αὐγούστου πού ἑορτάζουμε τήν κατάθεση τῆς Τιμίας Ζώνης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, πού εἶναι ὑπόμνηση τῆς συνεχοῦς προστασίας της στήν ζωή μας.
.                      Ἔτσι, ἀπό τίς Παρακλήσεις τῶν πρώτων ἡμερῶν τοῦ Δεκαπενταυγούστου, πού ἐκφράζουμε στήν Παναγία ὅλους τούς καθημερινούς μας πόνους, ἀλλά καί τήν σημερινή ἡμέρα τῆς ἐνδόξου Κοιμήσεώς της, μαθαίνουμε στήν πράξη ὅτι ὁ θάνατος εἶναι θυμηδία καί χαρά, εἶναι ἕνας ἁπλός ὕπνος, ὅτι, δηλαδή, ὁ βραδινός ὕπνος εἶναι ἕνας μικρός θάνατος, καί αὐτό πού ὀνομάζουμε θάνατο εἶναι ἕνας μεγάλος ὕπνος μέχρι τήν ἡμέρα τῆς ἀναστάσεως τῶν σωμάτων ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Καί αὐτό τό πανηγυρίζουμε μέχρι τήν τελευταία ἡμέρα τοῦ Αὐγούστου.
.                      Ὅμως, δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅτι τήν 6η Αὐγούστου, τίς ἡμέρες πού προηγοῦνται ἀπό αὐτήν, καί τίς ἡμέρες πού ἀκολουθοῦν μέχρι τήν 13η Αὐγούστου, ἑορτάζουμε τό μεγάλο γεγονός τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ καί ἡ Ἐκκλησία μᾶς δείχνει ποιός νίκησε τόν θάνατο, τήν ἁμαρτία καί τόν διάβολο, ποιός ἔδωσε στήν Παναγία αὐτήν τήν μεγάλη δόξα, ποιός εἶναι ἡ πηγή τῆς ζωῆς καί τῆς σωτηρίας μας. Αὐτός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός.
.                      Στήν ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ βλέπουμε τόν σκοπό τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου, πού εἶναι ὁ ἄνθρωπος ἀπό τό κατ’ εἰκόνα νά φθάση στό καθ’ ὁμοίωση, βλέπουμε τό ἔνδοξο Φῶς τῆς θεότητος τοῦ Χριστοῦ, τήν δόξα τῆς Παναγίας καί τήν θέωσή μας. Τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ στό ὄρος Θαβώρ ἔλαμψε ὡς ὁ ἥλιος καί τά ἱμάτιά Του ἔγιναν λευκά ὡς τό Φῶς, πού δείχνει ὅτι, ὅταν ἑνωθοῦμε μέ τόν Χριστό, λάμπει ὅλη μας ἡ ὕπαρξη καί ὅλα τά αἰσθητά γίνονται λευκά, φωτοφόρα.
.                      Αὐτό σημαίνει ὅτι γιά τήν Ἐκκλησία ὁ μήνας Αὔγουστος, μέ τήν ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ καί τήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, δείχνει καθαρότατα τό λυτρωτικό ἔργο τοῦ Χριστοῦ, καί τήν οὐσιαστική προσφορά σέ αὐτό τῆς Κυρίας Θεοτόκου. Χριστός καί Παναγία εἶναι ἑνωμένοι καί δείχνουν τήν ὑπέρβαση τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου, τήν νίκη τῆς αἰώνιας ζωῆς ἐπάνω στήν θνητότητα καί παθητότητα τοῦ ἀνθρώπου. Εὐλογημένος εἶναι αὐτός ὁ μήνας, γιατί μέσα στήν φλόγα τοῦ Καλοκαιριοῦ μᾶς δείχνει τήν ἀναψυχή τῆς αἰώνιας ζωῆς.
.                      Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ὅτι αὐτές οἱ ἡμέρες δέν προσφέρονται μόνον γιά μιά ξεκούραση σωματική, γιά μιά ἐναλλαγή ἐντυπώσεων καί καθημερινοῦ τρόπου ζωῆς, ἀλλά δείχνουν τόν ὑψηλό σκοπό τῆς Χριστιανικῆς ζωῆς, τό ὑψηλό νόημα τοῦ ἀνθρωπίνου βίου, ὅτι ὅλες οἱ δυσκολίες καί οἱ πειρασμοί, οἱ ἀσθένειες καί ὁ θάνατος ὑπερβαίνονται ἐν Χριστῷ.
[…]

Διαφήμιση

ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΥΠΕΡ ΘΑΝΑΤΟΠΟΙΝΙΤΟΥ

Προσευχή γιά θανατοποινίτη

 τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

.                  Πρίν λίγα χρόνια ἄρχισα ἀλληλογραφία μέ ἕναν θανατοποινίτη στήν Ἀμερική, τόν Ἀντώνιο, πού κατηγορήθηκε γιά ἕνα βαρύτατο παράπτωμα, τό ὁποῖο αὐτός ἀρνεῖται ὅτι ἔπραξε, καί φαίνεται ὅτι ἔχει δίκιο, καί καταδικάστηκε ἀπό τά Δικαστήρια τῆς Ἀμερικῆς σέ θάνατο. Ὁ ἴδιος ἔκανε διάφορες προσφυγές στήν Ἀμερικανική Δικαιοσύνη καί παρέμενε σέ φυλακή ὑψίστης ἀσφαλείας γιά πολλά χρόνια μέχρι νά τελεσιδικήση ἀμετάκλητα ἡ συγκεκριμένη ἀπόφαση.
.                  Ἀφορμή τῆς ἀλληλογραφίας μας ἦταν ἡ μελέτη τοῦ βιβλίου μου Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία καί ἄλλων συναφῶν βιβλίων, πού ἐκδόθηκαν στήν ἀγγλική γλώσσα καί τόν ἐντυπωσίασαν.
.                  Μοῦ ἔστειλε τό πρῶτο γράμμα, τοῦ ἀπάντησα καί ἀκολούθησαν καί ἄλλα γράμματά του καί ἀπαντήσεις μου, τά ὁποῖα τώρα πού τά συγκέντρωσα ἐκτείνονται σέ περίπου 100 σελίδες δακτυλογραφημένες μεγάλου μεγέθους.
.                  Ἐπειδή ἀνέμενε τήν τελική ἀπόφαση γιά νά ὁρισθῆ ἡ ἡμέρα τῆς ἐκτελέσεώς του τόν ἀπασχολοῦσαν διάφορα πνευματικά ζητήματα.
.                  Βαπτίσθηκε στήν φυλακή ὀρθόδοξα, ζοῦσε μέ μετάνοια, προ­σευχή, ἔκανε ἀγρυπνίες καί κομποσχοίνι, ἀλλά κυρίως τόν ἐνδιέφερε τό πῶς θά ἀποκτήση νοερά-καρδιακή προσευχή, ὥστε ὅταν ἐκτελεσθῆ νά περάση ἀπό τά «τελώνια», ὅπως μοῦ ἔγραφε, καί νά συναντήση τόν Χριστό στόν Παράδεισο.
.                  Μέ τίς ἀπαντήσεις πού τοῦ ἔστειλα προσπαθοῦσα νά τόν καθοδηγήσω στήν πνευματική ζωή στήν δύσκολη αὐτή περίοδο, νά τόν ἐνδυναμώσω γιά νά ἀντιμετωπίση μέ γενναιότητα τόν θάνατο. Ἦταν γιά μένα μιά ἔκπληξη καί κάτι τό συγκλονιστικό νά ἀλληλογραφῶ μέ ἕναν θανατοποινίτη καί νά τόν προετοιμάζω γιά τόν θάνατο!! Δέν μοῦ εἶχε συμβῆ ποτέ ἄλλοτε στήν ζωή μου ἕνα τέτοιο γεγονός, ἐνῶ ἀσκῶ τήν διακονία τῆς πνευματικῆς πατρότητας 50 χρόνια, τό νά προετοιμάζω μέ τήν ἁρμόζουσα εὐαισθησία κάποιον γιά τήν ἐκτέλεσή του, σέ τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Ὅπως εἶναι γνωστό στήν Ἑλλάδα ἔχει καταργηθῆ ἡ θανατική ποινή, γι᾽ αὐτό δέν ἔχουμε τέτοιες ἐμπειρίες. Κάποτε θά δημοσιευθῆ αὐτή ἡ ἀλληλογραφία καί θά δῆ κανείς τόν τρόπο πού σκεφτόταν αὐτός ὁ εὐλογημένος ἄνθρωπος καί πῶς δεχόταν τήν καθοδήγησή μου.
.                  Πρίν λίγες ἡμέρες μοῦ ἔστειλε ἐπιστολή καί μέ ἐνημέρωνε ὅτι τελικά ὁρίσθηκε ἡ ἐκτέλεσή του νά γίνη στίς ἀρχές Ἰουνίου, δηλαδή ἔπειτα ἀπό λίγες ἡμέρες. Μοῦ ἔγραφε ὅτι τώρα τά μέτρα ἀσφαλείας εἶναι πιό δυνατά.
.                  Στό γράμμα του ἔχει τρία αἰτήματα. Μέ τό ἕνα μέ παρακαλεῖ νά προσευχηθῶ νά γίνη κάτι καί νά μή πιῆ «τό ποτήριο τῆς ἐκτέλεσης».
.                  Τό δεύτερο αἴτημα εἶναι: «Ἄν ὁ Θεός, στήν ἄπειρη ἀγάπη καί σοφία Του, ξέρη ὅτι εἶναι τό καλύτερο γιά μένα νά ἐκτελεσθῶ γιά νά περάσω ἀπό τά τελώνια καί νά μπῶ στόν Παράδεισο, Σᾶς παρακαλῶ νά προσευχηθῆτε νά ἔχω δύναμη γιά νά ἀντέξω μέχρι τό τέλος, γιά νά εἶμαι γενναῖος καί νά ἔχω ἐμπιστοσύνη στόν Θεό!».
.                  Τό τρίτο αἴτημα εἶναι νά τοῦ δώσω τήν «τελική συμβουλή». Γράφει: «Ἐπίσης θά ἤθελα πάρα πολύ νά ἀκούσω ὁποιαδήποτε τελική συμβουλή πού μπορεῖτε νά μοῦ δώσετε. Σᾶς παρακαλῶ! Ὁ χρόνος εἶναι λίγος, γι’ αὐτό Σᾶς παρακαλῶ νά μοῦ στείλετε email ὅσο τό δυνατόν συντομότερα. Θά συνεχίζω νά θυμᾶμαι Ἐσᾶς καί τήν Ναύπακτο στίς καθημερινές μου προσευχές!».
.                  Ἔκανα τόν σταυρό μου καί τοῦ ἀπάντησα κατάλληλα.
.                  Ὁ λόγος πού δημοσιοποιῶ αὐτό τό γεγονός εἶναι ὅτι παρακαλῶ πολύ ὅσους διαβάσουν αὐτό τό κείμενο νά προσευχηθοῦν γιά τόν φίλο μου Ἀντώνιο, εἴτε νά ἀνασταλῆ ἡ ἐκτέλεσή του, ἄν εἶναι δυνατόν, εἴτε νά προχωρήση ὁ ἴδιος μέ γενναιότητα καί ἐμπιστοσύνη στόν Θεό στήν ἐκτέλεση, καί, βέβαια, πρός συνάντησή του μέ τόν Χριστό, πού Τόν ἀγάπησε μέσα ἀπό τήν φυλακή ὑψίστης ἀσφαλείας.
.                  Ἄς προσευχηθοῦμε: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησον τόν δοῦλον σου Ἀντώνιον».

ΠΗΓΗ:parembasis.gr

Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Ἡ μυστική ζωή τῆς Ὀρθοδοξίας
Γραπτό Θεῖο Κήρυγμα Κυριακῆς Α´ Νηστειῶν  (13.03.22)

Τοῦ Μητροπολ. Ναυπάκτου καὶ Ἁγ. Βλασίου Ἱεροθέου

ΠΗΓΗ: parembasis.gr

«Ἀπ᾿ ἄρτι ὄψεσθε τόν οὐρανόν ἀνεωγότα καί τούς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καί καταβαίνοντας ἐπί τόν υἱόν τοῦ ἀνθρώπου» (Ἰω. α´, 52)

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

.                          Σήμερα, Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, καί τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα κάνει λόγο γιά τήν συνάντηση τοῦ Ναθαναήλ μέ τόν Χριστό.
.                          Ὁ Ναθαναήλ ἐξεπλάγη ἐπειδή ὁ Χριστός ἀποκάλυψε τό ἄδολο τῆς καρδίας του καί τόν τόπο στόν ὁποῖο βρισκόταν. Ἀπαντώντας ὁ Χριστός στήν ἐρώτησή του προσφέρει μιά καινούρια ἀποκάλυψη: «Ἀμήν ἀμήν λέγω ὑμῖν, ἀπ᾿ ἄρτι ὄψεσθε τόν οὐρανόν ἀνεῳγότα καί τούς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καί καταβαίνοντας ἐπί τόν υἱόν τοῦ ἀνθρώπου» (Ἰω. α´, 52). Αὐτό μᾶς δίνει τήν ἀφορμή νά κάνουμε ἕνα μικρό σχολιασμό καί νά παρουσιάσουμε πολύ σύντομα τό μεγαλεῖο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
.                          Προφανῶς μέ τήν ἀπάντησή Του αὐτή ὁ Χριστός θέλει νά τονίση τήν μεγάλη ἀλήθεια ὅτι Αὐτός, ὡς Υἱός τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ μεγαλύτερη καί κατ᾿ ἐξοχήν ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Πράγματι, οἱ μαθητές Του καί γενικά οἱ ἅγιοι ἀξιώθηκαν νά δοῦν πολλές φορές τό ἄνοιγμα τῶν οὐρανῶν καί τήν δόξα τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ. Αὐτό ἔγινε πρό τῆς Πεντηκοστῆς, ἀλλά καί μετά τήν Πεντηκοστή. Ἀκόμη καί ὁ Πρωτομάρτυς Στέφανος στό Συνέδριο ὁμολόγησε: «Θεωρῶ τούς οὐρανούς ἀνεῳγμένους καί τόν υἱόν τοῦ ἀνθρώπου ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ ἑστῶτα» (Πράξ. ζ´, 56).
.                          Ἀλλά ξέρουμε καλά ἀπό τήν ἐμπειρία ὅλων τῶν ἁγίων ὅτι ἡ θέα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ γίνεται διά τῆς θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδή διά τῆς ἐσωτερικῆς του μεταμορφώσεως, καί ἑπομένως δέν εἶναι μιά ἁπλῆ θεωρία μέ τά σωματικά μάτια. Ἐπάνω στό Θαβώριο Ὄρος, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, «μετασκευάζονται οἱ ὀφθαλμοί τῶν Ἀποστόλων τῇ δυνάμει τοῦ θείου Πνεύματος» καί ἀξιώνονται νά δοῦν τήν δόξα τοῦ Χριστοῦ. Καί ὁ Προφήτης Ἠλίας «οὐκ αἰσθητῶς ἐκεῖνος εἶδεν» τόν ἄσαρκο Λόγο, ἀφοῦ τό πρόσωπό του ἦταν κεκαλυμμένο μέ τήν μηλωτή. Ἄρα διά τῆς ἐσωτερικῆς καθάρσεως καί μέ τούς αἰσθητούς ὀφθαλμούς, πού μεταμορφώνονται ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα, βλέπει κανείς τήν δόξα τοῦ Χριστοῦ, ὅπως ἄλλωστε καί ὁ Ἴδιος ἀποκάλυψε: «Μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται» (Ματθ. ε´, 8).
.                          Αὐτά δείχνουν ἕνα χαρακτηριστικό γνώρισμα τῆς Ὀρθοδοξίας, τό ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι μυστική, δηλαδή ὅλη ἡ θεολογία καί ἡ ζωή της εἶναι μυστική. Ὅταν λέμε μυστική ζωή δέν ἐννοοῦμε τήν ὕπαρξη διαφόρων «μυστικῶν» ἤ μιά ἀφηρημένη καί ἄγνωστη ζωή, δέν ὑπονοοῦμε ἀκόμη τόν μυστικισμό ὁ ὁποῖος συνδέεται μέ πλατωνικές ἀπόψεις γιά τήν ἐπάνοδο τῆς ψυχῆς στόν κόσμο τῶν ἰδεῶν, ἀλλά τήν ζωή ἐκείνη πού κινεῖται πέρα ἀπό τήν ἐπιφάνεια, πέρα ἀπό αὐτά πού βλέπουμε. Αὐτό φαίνεται καθαρά σέ τρία σημεῖα.
.                          Πρῶτον. Ἡ Ὀρθοδοξία χωρίς νά παραγνωρίζη τήν λογική κινεῖται πέρα ἀπό αὐτήν. Ὁ ἄνθρωπος λέμε συνήθως ὅτι εἶναι λογικό ὄν. Αὐτό εἶναι σωστό κυρίως γιατί ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε «κατ᾿ εἰκόνα» τοῦ Λόγου. Ἡ Ὀρθοδοξία δέν παραθεωρεῖ τήν λογική τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά καί δέν τήν  ἀπολυτοποιεῖ. Γνωρίζει ὅτι ἡ λογική λειτουργία εἶναι μιά ἀπό τίς λειτουργίες τῆς ψυχῆς, ἀφοῦ ἡ ψυχή εἶναι ἑνιαία καί πολυδύναμη. Ἐκτός ἀπό τήν  λογική ὑπάρχουν καί ἄλλες ψυχικές ἐνέργειες ὅπως ἡ ἐπιθυμία, ὁ νοῦς, ἡ θέληση, ἡ φαντασία κλπ.
.                          Γι´ αὐτό ἡ Ὀρθοδοξία ἔχει ἀνέκαθεν στραμμένη τήν προσοχή της σέ αὐτόν τόν μυστικό καί κεκρυμμένο θησαυρό πού λέγεται καρδιά καί εἶναι τό κέντρο ὅλου τοῦ πνευματικοῦ κόσμου καί αὐτήν ἐπιδιώκει νά καθαρίση καί νά ἐλευθερώση. Ὁ Προφήτης Δαυΐδ ψάλλει: «Καρδίαν καθαράν κτῖσον ἐν ἐμοί ὁ Θεός» (Ψαλμ. ν´, 12). Ἡ καρδιά ζῆ τήν κοινωνία μέ τόν Θεό καί ἡ λογική διατυπώνει τίς ἐμπειρίες της. Ὅταν ὅμως ὁ ἄνθρωπος θέλη νά τά καταλαβαίνη ὅλα μέ τήν λογική του, τότε παύει νά εἶναι ὀρθόδοξος. Γίνεται σχολαστικός, δηλαδή αἱρετικός.
.                          Δεύτερον. Ἡ Ὀρθοδοξία, χωρίς νά παραγνωρίζη τίς σωματικές αἰσθήσεις, κινεῖται πέρα ἀπό αὐτές. Ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖται ἀπό σῶμα καί ψυχή. Ὅπως τό σῶμα ἔχει αἰσθήσεις, τό ἴδιο ἔχει καί ἡ ψυχή. Εἶναι οἱ λεγόμενες νοερές ἤ ψυχικές αἰσθήσεις. Μέ τήν μυστηριακή ὀρθόδοξη ζωή οἱ σωματικές αἰσθήσεις μεταμορφώνονται, δηλαδή γίνονται αἰσθήσεις τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Συγχρόνως ἀναπτύσσονται οἱ νοερές ἐσωτερικές αἰσθήσεις. Οἱ ἅγιοι Πατέρες λένε ὅτι τό ἀληθινό στοιχεῖο τῆς ἀναγεννήσεως τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀνάπτυξη τῶν νοερῶν αἰσθήσεων. Ὁ ἅγιος Ἰσαάκ λέγει ὅτι «ἡ ζωή ἐν Θεῷ, ἡ κατάπτωσις τῶν αἰσθήσεων ἐστίν. Ὅτε δέ ζήσει ἡ καρδία, καταπίπτουσιν αἱ αἰσθήσεις. Ἡ ἀνάστασις τῶν αἰσθήσεων, ἐστίν ἡ νέκρωσις τῆς καρδίας».
.                          Πέρα ἀπό τήν προσπάθεια γιά τήν ἀνακάλυψη αὐτῶν τῶν ψυχικῶν, πνευματικῶν αἰσθήσεων πρέπει νά καταλαβαίνουμε μέσα στήν λατρεία καί τήν γλώσσα τῶν συμβόλων. Τό ἄναμμα τοῦ κεριοῦ, ἡ καύση τῆς κανδήλας, τό κερί πρό τοῦ Εὐαγγελίου, ὁ τρόπος τῆς εὐλογίας θέλουν νά δείξουν  κάτι ἐσωτερικό. Ἐπίσης, ἡ Ὀρθοδοξία μέ τήν εἰκόνα της, δέν θέλει ἁπλῶς νά στολίση τούς Ναούς ἤ νά ἰκανοποιήση τήν ὅραση, ἀλλά νά μεταδώση ἄλλες ἐμπειρίες στόν προσευχόμενο Χριστιανό. Στήν ὀρθόδοξη ἁγιογραφία φαίνεται ἡ μεταμόρφωση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως καί τοῦ κόσμου, ἡ ἔκχυση τοῦ Θαβωρίου Φωτός πάνω στό ἀνθρώπινο σῶμα, ἡ μεγάλη ἀγάπη καί φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀγάπη τῶν ἁγίων στόν Θεό καί ὅλα τά ἐσωτερικά βιώματά τους. Εἶναι παρατηρημένο ὅτι ὅταν ὁ ἄνθρωπος ξέρη νά βλέπη τίς εἰκόνες, μπορεῖ νά ἐκτιμήση τήν μεγάλη ἀξία τῆς ὀρθόδοξης ἁγιογραφίας.
.                          Τρίτον. Ἡ Ὀρθοδοξία χωρίς νά παραθεωρῆ τά φαινόμενα, κινεῖται πέρα ἀπό αὐτά. Ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανός δέν βλέπει ἤ δέν ἐπηρεάζεται ἀπό τά ἐξωτερικά πράγματα, ἀλλά βλέπει τήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ, πού βρίσκεται κάτω ἀπό ὅλα τά ἱστορικά καί φυσικά γεγονότα. Αὐτό γίνεται διά τῆς ἐσωτερικῆς μεταμορφώσεως. Συνήθως ἐμεῖς, ἐπειδή εἴμαστε ἀκάθαρτοι, ἀγνοοῦμε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί ἀποδίδουμε σέ Αὐτόν ὅλα τά πάθη καί τούς στοχασμούς μας μέ ἀποτέλεσμα νά παλεύουμε μέ τόν Θεό. Οἱ Ὀρθόδοξοι σταυρώνουν ὅλα αὐτά τά φαινόμενα. Ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής λέγει κάπου ὅτι «τά φαινόμενα πάντα δεῖται σταυροῦ… καί τά νοούμενα χρήζει ταφῆς» καί τότε ἀνασταίνεται ὁ ἐν ἡμῖν λόγος καί ἔρχεται ἡ σωτηρία. Αὐτό σημαίνει ὅτι πρέπει νά σταυρώνουμε καθημερινά τά πάθη μας καί νά ἐπιδιώκουμε τήν ἐλευθέρωση τοῦ νοῦ ἀπό τήν θανατηφόρα ἐνέργεια τῶν ἐξωτερικῶν ἐρεθισμάτων.  Σταυρωμένοι μποροῦμε νά γνωρίσουμε τό μακάριο πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας μας καί νά δοῦμε τήν δόξα τοῦ Χριστοῦ.
.                          Ἀπαιτεῖται ἀγώνας μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ γιά νά μπορέσουμε νά βιώσουμε τήν μυστική αὐτή ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Ἀπαιτεῖται ἀγώνας ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας, κάθαρση τῶν αἰσθήσεων, καί τότε θά γνωρίσουμε αὐτήν τήν μυστική ζωή τῆς Ἐκκλησίας, πού, δυστυχῶς, εἶναι ἄγνωστη σέ πολλούς Ὀρθοδόξους. Τότε τά ἀκατάληπτα γίνονται γνωστά καί ὅσα φαίνονται πολύ μπερδεμένα, εἶναι πολύ ἁπλά.

Ο ΦΟΒΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ καὶ Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ

Ὁ φόβος τοῦ θανάτου καί ἡ ὑπέρβασή του

Τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Δημοσιεύθηκε στό  «Περιοδικό» τοῦ «Ἐθνικοῦ  Κήρυκα» τῆς  Νέας  Ὑόρκης
  Σάββατο 22-Κυριακή 23  Ἰανουαρίου 2022.
(Ὑπεύθυνη  ἔκδοσης  Γιάννα  Κατσαγεώργη)

ΠΗΓΗ: parembasis.gr                       

.                        Ὁ πόνος καί ὁ θάνατος εἶναι μεγάλα ὑπαρξιακά θέματα, τά ὁποῖα ἀπασχολοῦν ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἰδιαίτερα τούς νέους. Τά ἐρωτήματα γιά τό τί εἶναι ἡ ζωή καί τί εἶναι θάνατος, ποιό εἶναι τό νόημα τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου εἶναι πάντοτε ἐπίκαιρα. Ὁ Γερμανός φιλόσοφος Χάϊντεγκερ ἔχει ὑπογραμμίσει ὅτι τό ἐρώτημα «γιατί νά ὑπάρχουν τά ὄντα καί ὄχι τό τίποτα», εἶναι τό κεντρικό ἐρώτημα τῆς κλασικῆς μεταφυσικῆς.

.                        Στήν συνέχεια θά παρουσιάσω, μέ μεγάλη συντομία, μερικές σκέψεις μου γύρω ἀπό τό σοβαρό αὐτό θέμα.

1.Ὁ θάνατος ἀποτέλεσμα καί πρόξενος τῆς ἁμαρτίας

.                        Στήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας φαίνεται ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν δημιουργήθηκε ἀπό τόν Θεό γιά νά πεθαίνη, ἀλλά ὁ θάνατος εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἁμαρτίας τῶν Πρωτοπλάστων. Τό βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πού λέγεται «Γένεση» περιγράφει τά γεγονότα πού προκάλεσαν τόν θάνατο τοῦ ἀνθρώπου.
.                        Τό γεγονός εἶναι ὅτι ὁ θάνατος εἰσῆλθε στήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου, ὄχι ὡς τιμωρία τοῦ Θεοῦ, ὅπως διδάσκει ἡ δυτική θεολογία, ἀλλ’ ὡς ἐπιλογή τοῦ ἀνθρώπου νά ζήση μακριά ἀπό τόν Θεό. Ὁ δέ Θεός δέν δημιούργησε τόν θάνατο, ἀλλά ἐπέτρεψε τήν εἰσβολή του στόν ἄνθρωπο, ὡς ἕνα θηρίο, ἀπό μεγάλη φιλανθρωπία, γιά νά μή μείνη τό κακό ἀθάνατο. Στήν συνέχεια μέ τήν ἐνανθρώπησή Του ὁ Χριστός προσέλαβε ἑκουσίως θνητό καί παθητό σῶμα, ἄκρως ὅμως καθαρό, προκειμένου νά νικήση τόν θάνατο καί νά γίνη τό φάρμακο τῆς ἀθανασίας.
.                        Ἡ κληρονόμηση τοῦ θανάτου δέν εἶναι, ὅπως ὑποστήριζε ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος, κληρονόμηση τῆς ἐνοχῆς τῶν Προπατόρων, ἀλλά κληρονόμηση τῶν ἀποτελεσμάτων τῆς ἁμαρτίας, πού εἶναι, ἡ φθαρτότητα, ἡ θνητότητα καί ἡ παθητότητα. Πράγματι, κατά τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων, οἱ λεγόμενοι δερμάτινοι χιτῶνες μέ τούς ὁποίους ἐνδύθηκε ὁ ἄνθρωπος, μέ τήν οἰκονομία τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ φθαρτότητα, ἡ θνητότητα καί ἡ παθητότητα πού ἐκφράζονται μέ τήν σύλληψη, τήν κυοφορία, τήν γέννηση, τόν θηλασμό, τήν μεταποίηση τῆς τροφῆς, τίς ἀσθένειες καί τελικά τόν θάνατο.
.                        Σήμερα ἡ μοριακή βιολογία κάνει λόγο γιά τό θέμα τῆς βιολογικῆς κληρονομήσεως τοῦ θανάτου. Μέσα στά κύτταρα τοῦ ἀνθρώπου ὑπάρχουν καί τά γονίδια τῶν ἀσθενειῶν καί τῆς γηράνσεως, τά ὁποῖα κληρονομοῦμε ἀπό τούς γονεῖς μας. Τό λεγόμενο μιτοχονδριακό DNA, ἐκτός ἀπό τήν ζωτική ἐνέργεια πού παρέχει στά κύτταρα, συγχρόνως θεωρεῖται ὅτι εἶναι ὑπεύθυνο γιά τήν γήρανση· ἔτσι, ὁ θάνατος κληρονομεῖται ἀπό γενιά σέ γενιά. Αὐτό δείχνει ὅτι ἀπό τήν ὥρα πού γονιμοποιήθηκε τό ὠάριο ὑπάρχουν μέσα μας τά γονίδια τῆς γηράνσεως, δηλαδή τά γονίδια τοῦ θανάτου.
.                        Ἔπειτα, μέσα στό σῶμα μας πάντοτε ὑπάρχουν δυνάμεις τῆς ζωῆς, ἀλλά καί δυνάμεις τοῦ θανάτου καί μάλιστα συνδέεται στενά ἡ ζωή μέ τόν θάνατο. Τά κύτταρα τοῦ ὀργανισμοῦ μας, ἐκτός ἀπό τά κεντρικά νευροκύτταρα, πεθαίνουν στούς περισσότερους ἱστούς καί δημιουργοῦνται νέα καί σέ αὐτήν τήν διαδικασία ὀφείλεται ἡ παράταση τῆς ζωῆς. Ὁ θάνατος τῶν κυττάρων διακρίνεται σέ δύο κατηγορίες: ἡ πρώτη εἶναι ὁ προγραμματισμένος θάνατος πού εἶναι μιά φυσιολογική διαδικασία, κατά τήν ὁποία αὐτοκτονοῦν τά κύτταρα, ἡ λεγομένη «ἀπόπτωση», καί ἡ δεύτερη εἶναι ὁ μή φυσιολογικός θάνατος, πού λέγεται «νέκρωση». Βλέπουμε, λοιπόν, ὅτι ἀπό τήν ἀρχή τῆς συλλήψεώς μας «κουβαλᾶμε» σέ ὅλη μας τήν ζωή τόν θάνατο ὡς ἕνα παράξενο βιολογικά, ἀλλά καί ὑπαρξιακό φορτίο.
.                        Ἀπό πλευρᾶς θεολογικῆς ὁ θάνατος δέν εἶναι μόνον ἀποτέλεσμα τῆς ἁμαρτίας, ἀλλά καί δημιουργεῖ καί τροφοδοτεῖ τά πάθη. Αὐτό ἔχει τήν ἑξῆς ἐξήγηση: Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἀργά ἤ γρήγορα θά ἔλθουν ἀσθένειες, οἱ ὁποῖες θά τόν ὁδηγήσουν στόν θάνατο, γι’ αὐτό καί δημιουργεῖται μιά αὐτοάμυνα μέσα του ὡς προσπάθεια ἀντιμετωπίσεως αὐτοῦ τοῦ φαινομένου. Ἐπειδή ὁ ἄνθρωπος φοβᾶται ὅτι ἡ ζωή κάποτε θά γίνη χωρίς νόημα, γι’ αὐτό καί προσπαθεῖ νά τήν κατοχυρώση. Αὐτό ἔχει ὡς συνέπεια νά ἀναζητᾶ ἀσφάλεια καί εὐδαιμονία στά πλούτη, στήν δόξα καί τίς σωματικές ἀπολαύσεις, προσπαθεῖ νά ἀποκτήση περιουσία γιά νά ἀντιμετωπίση τό ἄγνωστο μέλλον. Ἀκόμη προσπαθεῖ νά ἱκανοποιήση τίς ἡδονές του, γιά νά ἀντιμετωπίση τήν ὀδύνη τοῦ πόνου καί τοῦ θανάτου.
.                        Ἡ προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νά ἀσφαλισθῆ γιά τίς ἐνδεχόμενες δοκιμασίες τῆς ζωῆς του, ἡ συγκέντρωση πλούτου, ἡ κοινωνική κατοχύρωση, τά συντάξιμα χρόνια κλπ. εἶναι ἀποτελέσματα τοῦ φόβου πού προκαλοῦν οἱ ἀρρώστιες καί ὁ θάνατος καί ὅλα αὐτά τροφοδοτοῦν τά πάθη τῆς φιλοδοξίας, τῆς φιληδονίας καί τῆς φιλαργυρίας.
.                        Ἑπομένως, ὁ θάνατος εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἁμαρτίας, ἀλλά στήν συνέχεια ἡ φθαρτότητα καί ἡ θνητότητα αὐξάνουν τό πάθος τῆς φιλαυτίας, ἀπό τό ὁποῖο προέρχονται ἡ φιλοδοξία, ἡ φιληδονία καί ἡ φιλαργυρία.

2.Διαδοχικές κρίσεις θανάτου

.                        Συνέπεια καί συνέχεια τοῦ προηγουμένου εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος περνᾶ διάφορες διαδοχικές κρίσεις στήν ζωή του, τίς ὁποῖες μποροῦμε νά χαρακτηρίσουμε ὡς κρίσεις θανάτου.
.                        Σύμφωνα μέ ψυχαναλυτικές ἀναλύσεις ὁ φόβος καί τό ἄγχος τοῦ θανάτου δημιουργοῦν διάφορα προβλήματα στόν ἄνθρωπο ἀπό τήν μικρή του ἡλικία καί γι’ αὐτό ὁ ἄνθρωπος περνᾶ κρίσεις.
.                        Τό παιδί μέχρι τήν ἡλικία τῶν 7-10 ἐτῶν βλέπει τόν θάνατο ὡς κάτι τό προσωρινό, ὡς ἕνα ταξίδι, ὡς κάτι τό ὁποῖο ἀνατρέπεται. Γι’ αὐτό, ὅταν πεθαίνη ὁ παππούς ἤ ἡ γιαγιά, τό παιδί μπορεῖ νά προτείνη στούς γονεῖς του νά βάλουν σόμπα στό μνῆμα, κατά τούς χειμερινούς μῆνες, γιά νά μή κρυώνουν. Ὁ Ἑλβετός ψυχολόγος J. Piaget, ὕστερα ἀπό ἔρευνες, ἔχει καταλήξει στό συμπέρασμα ὅτι τό παιδί στήν ἡλικία τῶν 7-10 ἐτῶν περνᾶ μιά κρίση, ἀφοῦ τότε διαπιστώνει ὅτι ὁ θάνατος εἶναι μή ἀναστρέψιμο γεγονός. Αὐτό ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα νά τό ἀπασχολῆ ὁ θάνατος καί νά ἀπευθύνη πολλές ἐρωτήσεις γύρω ἀπό αὐτόν.
.                        Στήν ἐφηβική ἡλικία ἀναπτύσσονται τά ὑπαρξιακά ἐρωτήματα σχετικά μέ τό ποιό εἶναι τό νόημα καί ποιά εἶναι ἡ ἀξία τῆς ζωῆς. Στήν ἡλικία αὐτή ὁ ἔφηβος προσπαθεῖ νά χαράξη τήν πορεία του καί γι’ αὐτό θέλει νά μάθη γιά τό νόημα τῆς ζωῆς σέ σχέση μέ τόν θάνατο, τόν ὁποῖο βλέπει γύρω του. Προσπαθεῖ νά βρῆ ἀπαντήσεις γιά τόν πόλεμο, τίς κοινωνικές ἀκαταστασίες, τίς ἐρωτικές ἀπογοητεύσεις κλπ. Πολλές φορές αὐτό τόν καταβάλλει. Οἱ συνεχεῖς ἐκρήξεις, ἡ ἀναρχία, ἡ ἐρωτική ἀπογοήτευση, ἡ γεύση τῶν ναρκωτικῶν οὐσιῶν ἔχουν πάντοτε σχέση μέ τήν ὑπαρξιακή κρίση τοῦ θανάτου. Ἀκόμη δέ καί ἡ κοινωνική ἀποκατάσταση τοῦ ἀνθρώπου συνδέεται μέ αὐτήν τήν κρίση.
.                        Στήν συνέχεια ὁ ἄνθρωπος στήν μέση ἡλικία περνᾶ πάλι μιά ἄλλη κρίση, πού ἔχει σχέση ἀφ’ ἑνός μέν μέ τίς κοινωνικές ἐπιτυχίες, ἀφ’ ἑτέρου δέ μέ  τίς ἀσθένειες, τήν πτώση τῶν σωματικῶν δυνάμεων, τήν ἀπογοήτευση ἀπό τήν ζωή του. Κυρίως, βλέπει ὅτι ἔχει καταξιωθῆ κοινωνικά, ἀλλά στερεῖται νοήματος γιά τήν ζωή.
.                        Τέλος, ὑπάρχει καί ἡ κρίσιμη περίοδος τῆς σύνταξης, τῆς λεγομένης τρίτης ἡλικίας, ὅταν πιά ὁ ἄνθρωπος βλέπη νά ἔχουν περάσει τά χρόνια τῆς ζωῆς του καί ὁδεύη πρός τόν θάνατο. Τότε ἐγείρονται ἀγωνιώδη ὑπαρξιακά ἐρωτήματα πού ἔχουν σχέση μέ τό παρελθόν καί τό μέλλον.
.                        Ὅλες αὐτές οἱ διαδοχικές κρίσεις ἔχουν ἕνα κοινό σημεῖο, κοινό θέμα πού εἶναι ὁ θάνατος καί στήν πραγματικότητα εἶναι ὑπαρξιακές κρίσεις. Οἱ κρίσεις αὐτές ἔχουν σχέση μέ τόν φόβο τοῦ θανάτου, τόν φόβο τῶν ἀσθενειῶν, τήν γνώση ὅτι ἡ ζωή περνᾶ σύντομα, ὅτι μεγαλώνουμε γρήγορα, ὅτι θά καταστραφῆ ὁ κόσμος, καί καταλήγει πολλές φορές στό νά ἀπωθοῦμε τόν θάνατο ἀπό τήν ζωή μας καί νά μήν ἐπιθυμοῦμε νά δοῦμε κάποιον ἄρρωστο ἤ νεκρό.
.                        Ἐκτός ἀπό ὅλες αὐτές τίς ἐκδηλώσεις τοῦ φόβου ἐνώπιον τοῦ θανάτου, ὑπάρχουν καί πολλές ἄλλες περιπτώσεις, οἱ ὁποῖες δείχνουν αὐτήν τήν βίωση τοῦ θανάτου. Γιά παράδειγμα οἱ γιορτές, οἱ ἐπέτειοι, τά γενέθλια, ἐκτός ἀπό τήν χαρά, ἔχουν μέσα τους καί ἕνα αἴσθημα καταθλίψεως, γιατί σκεπτόμαστε τήν ἀπουσία ἀγαπητῶν ἀνθρώπων, καθώς ἐπίσης ὅτι τά χρόνια περνοῦν καί ὅτι πλησιάζουμε στό τέλος τῆς βιολογικῆς ζωῆς. Ἀκόμη καί, ὅταν πληροφορούμαστε τόν θάνατο ἑνός ἀνθρώπου, καταλαμβανόμαστε ἀπό λύπη, γιατί σκεπτόμαστε τόν δικό μας θάνατο.
.                        Ἔτσι, ἡ γνώση τοῦ θανάτου εἶναι πράγματι ἕνα «ὑπαρξιακό φορτίο», τό ὁποῖο «κουβαλᾶμε» σέ ὅλη μας τήν ζωή. Αὐτό ὁδηγεῖ στό ἐρώτημα γιά τό ποιό εἶναι τό νόημα τῆς ζωῆς καί αὐτό χαρακτηρίζεται ὡς ὑπαρξιακή ἀγωνία. Συνήθως αὐτό συνδέεται καί μέ τόν φόβο τῆς ἀβεβαιότητας τοῦ μέλλοντος. Αὐτό πού εὐχόμαστε «καί τοῦ χρόνου» δείχνει ὅτι ὑφέρπει μέσα μας ἡ ἄποψη ὅτι ἴσως τοῦ χρόνου δέν θά ζοῦμε.
.                        Γενικά, ὁ θάνατος εἶναι ἕνα παγκόσμιο φαινόμενο, πού ἀπασχολεῖ ὅλους τούς ἀνθρώπους καί, βεβαίως, τούς χαρακτηρίζει ἡ ἀγωνία τοῦ θανάτου. Ὅταν μελετήσουμε τόν πολιτισμό καί τήν ἀνθρώπινη ἱστορία, θά δοῦμε μιά «πείνα ἀθανατοποίησης». Ὁ ἄνθρωπος θέλει νά ζῆ αἰώνια. Αὐτό μαρτυροῦν τά μνημεῖα τῆς τέχνης καί ἄλλα δημιουργήματα πού εἶναι στήν πραγματικότητα ἀπόπειρες τοῦ ἀνθρώπου νά ξεπεράση τό φράγμα τοῦ θανάτου. Ὁ ἀγώνας τοῦ ἀνθρώπου ἐναντίον τοῦ θανάτου εἶναι πολύπλευρος. Ὁ βιολογικός μηχανισμός τοῦ σώματος ἀμύνεται ἐναντίον τοῦ θανάτου, τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τούς ψυχολογικούς μηχανισμούς. Τό κίνητρο τῆς ἀνθρώπινης συμπεριφορᾶς δέν εἶναι ἁπλῶς ἡ ἐπιδίωξη τῆς ἡδονῆς, ἀλλά ἡ ἐπιβίωση τῆς ὕπαρξης.
.                        Μέσα σέ αὐτήν τήν προοπτική ὁ δυτικός ἄνθρωπος προσπάθησε νά ἀπωθήση αὐτό τό γεγονός τοῦ θανάτου ἀπό τήν ζωή του, ἀκόμη δέ καί τά νεκροταφεῖα τά κατασκευάζει ὡς πάρκα, ἀλλά τελικά αὐτό δημιουργεῖ μιά νεύρωση. Αὐτός εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο στήν Ἀμερική εἰσάγεται καί στίς ἰατρικές Σχολές μιά ἰδιαίτερη ἐπιστήμη πού λέγεται θανατολογία, γιατί διαπιστώνεται ὅτι, ὅσο κανείς θυμᾶται καί ἀντιμετωπίζει τόν θάνατο καί ἐξοικειώνεται μέ αὐτόν, τόσο καί περισσότερο ἀπαλλάσσεται ἀπό ψυχολογικές καί νευρολογικές καταστάσεις.
.                        Διαπιστώνεται ὅτι ἡ ζωή συνδέεται μέ τόν θάνατο, ὅπως ἡ ἡμέρα μέ τήν νύκτα. Ἄν ἡ ἡμέρα ἔχη ἀξία καί ἡ νύκτα ἔχει μιά μαγεία. Δέν μπορεῖ κανείς νά ἀποκλείση τόν θάνατο ἀπό τήν ζωή του. Ὁ Χάϊντεγκερ (Heidegger) καί ὁ Σάρτρ (Sartre) θεωροῦσαν ὅτι ὁ θάνατος δίνει νόημα στήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου καί βοηθᾶ στήν ὁλοκλήρωσή του. Μέ τήν μνήμη τοῦ θανάτου ὁ ἄνθρωπος εἶναι δημιουργικός. Ἄν ἡ βιολογική ζωή δέν εἶχε ὅρια, τότε ὁ ἄνθρωπος δέν θά ἀγωνιζόταν νά κατορθώση κάτι. Βέβαια, οἱ ἄθεοι ὑπαρξιστές θεωροῦν ὅτι μετά τόν θάνατο δέν ὑπάρχει τίποτε, ἀντίθετα οἱ Χριστιανοί πιστεύουμε στήν ζωή μετά τόν θάνατο.

3.Ἡ τραγική τριάδα

.                        Ὁ Βίκτωρ Φρανκλ (Victor Frankl), ὁ ὁποῖος ἐκφράζει τήν τρίτη ψυχοθεραπευτική Σχολή τῆς Βιέννης, ὁμιλώντας γιά τίς ἀρχές τῆς λογοθεραπείας, κάνει λόγο γιά τήν τραγική τριάδα πού ἀπασχολεῖ τόν ἄνθρωπο καί εἶναι: ἡ ἐνοχή, ὁ πόνος καί ὁ θάνατος.
.                        Κάνοντας λόγο γιά ἐνοχή, ἐννοεῖ τήν ἐνοχή, ἡ ὁποία θεολογικά λέγεται ἁμαρτία, ἀλλά καί τήν ὑπαρξιακή ἐνοχή πού εἶναι σύμφυτη μέ τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη, δηλαδή συνδέει τήν ἐνοχή μέ τήν ἀνυπαρξία νοήματος γιά τήν ζωή, καθώς καί μέ τό ὑπαρξιακό κενό. Στά κείμενά του συνδέεται στενά ἡ ἐνοχή μέ τά ὑπαρξιακά γεγονότα πού εἶναι ὁ πόνος καί ὁ θάνατος.
.                        Ἀναφερόμενος στόν πόνο, ἐννοεῖ τόν γενικό πόνο πού αἰσθάνεται κανείς στήν ζωή του, σωματικό, ψυχικό καί ὑπαρξιακό καί κάνει λόγο γιά τό ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν πρέπει νά ἀγωνισθῆ γιά τήν ἀνάλυση καί τήν ἀποφυγή τοῦ πόνου, ἀλλά πρέπει νά εἶναι διατεθειμένος νά ὑποφέρη στήν ζωή του, μέ τήν προϋπόθεση ὅτι ὁ πόνος ἔχει νόημα ζωῆς. Μάλιστα τονίζει ὅτι, ὅταν ὁ ἀνθρωπος δέν μπορῆ νά ἀλλάξη τά γεγονότα τῆς ζωῆς του, τότε θά πρέπει νά ἀναλαμβάνη τήν εὐθύνη τοῦ πόνου του, νά τόν ἀποδέχεται, γιατί αὐτό θά δώση νόημα στήν ζωή του.
.                        Στά κείμενά του γράφει ὅτι ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου δέν συνίσταται στήν ἀπελευθέρωσή του ἀπό τά δύσκολα καί τά τραγικά γεγονότα, ἀλλά στήν ἐλεύθερη στάση ἀπέναντι στίς δυσκολίες. Χαρακτηριστικά γράφει: «Οἱ ἀσθενεῖς ποτέ δέν ἀπελπίζονται πραγματικά, ἐξ αἰτίας τοῦ ἴδιου τοῦ πόνου. Ἀντίθετα, ἡ ἀπελπισία τους ἔχει τή ρίζα της σέ κάθε περίπτωση ἀμφιβολίας, ἐάν ὁ πόνος τους ἔχει νόημα. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕτοιμος καί πρόθυμος νά ἐπωμισθῆ κάθε πόνο μόλις μπορέσει νά βρῆ ἕνα νόημα σέ αὐτόν». Πάντως, ἕνα ἀπό τά μεγαλύτερα προβλήματα τῆς ἐποχῆς μας εἶναι ὅτι οἱ ἄνθρωποι ἀναζητοῦν τήν εὐχαρίστηση καί ἀποφεύγουν τόν πόνο.
.                        Ἐπί πλέον ὁ θάνατος, πού εἶναι τό τρίτο στοιχεῖο τῆς τραγικῆς τριάδος, εἶναι αὐτός πού βασανίζει πραγματικά τόν ἄνθρωπο. Δέν μπορεῖ κανείς νά ἀποφύγη τόν θάνατο, γιατί ἔχει προσωπικές ἐμπειρίες ἀπό τήν φθαρτότητα καί τήν θνητότητα καί ἀπό τόν θάνατο πού βλέπει γύρω του, καί καταλαβαίνει ὅτι ὁ θάνατος δέν εἶναι ἀποκύημα τῆς φαντασίας. Στήν λογοθεραπεία τοῦ Frankl ἕνα ἀπό τά βασικά ἀξιώματά της εἶναι ἡ προσωρινότητα τοῦ ἀνθρώπου ἐπάνω στήν γῆ. Ὁ ἄνθρωπος θά πρέπει νά συμφιλιωθῆ μέ αὐτό τό γεγονός, γιατί τότε θά κάνη ὀρθή χρήση τοῦ χρόνου, θά ἀναπτύξη τήν δημιουργικότητά του καί θά ἀποκτήση νόημα ζωῆς.
.                        Τά τρία αὐτά ὑπαρξιακά γεγονότα, ἡ λεγομένη τραγική τριάδα, ἤτοι ἡ ἐνοχή, ὁ πόνος καί ὁ θάνατος, εἶναι δεδομένα καί δέν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά τά ἀποφύγη, γι’ αὐτό καί πρέπει νά τά ἀποδεχθῆ. Ἡ στάση, τήν ὁποία ὁ ἄνθρωπος τηρεῖ ἀπέναντι σέ αὐτά, δείχνει κατά πόσον εἶναι πνευματικά ὥριμος.

4. Ἡ ὑπέρβαση τοῦ θανάτου

.                        Ἀπέναντι στίς διαδοχικές κρίσεις θανάτου πού περνᾶμε στήν ζωή μας δέν ὠφελοῦν οἱ διανοητικές θεωρίες, ἀλλά ἡ πίστη τήν ὁποία ἔχουμε ὡς πρός τήν ζωή καί τόν θάνατο καί μάλιστα ἡ πίστη στήν νίκη τοῦ Χριστοῦ ἐπάνω στόν θάνατο, τήν ὑπέρβαση τοῦ θανάτου ἀπό τήν παροῦσα ζωή καί τήν ἀνάσταση τῶν σωμάτων κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ.
.                        Κατά τόν ἅγιο Ἰγνάτιο τόν Θεοφόρο (2ος αἰώνας μ.Χ.), ὁ Χριστός εἶναι ὁ μόνος ἰατρός καί τό φάρμακο τῆς ἀθανασίας. Ἡ κοινωνία τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ μεταδίδει σέ ὅλο τόν ψυχοσωματικό ὀργανισμό τήν ἐνέργεια τῆς ἀθανάτου ζωῆς. Αὐτή ἡ ἄκτιστη Χάρη τοῦ Θεοῦ εἰσέρχεται στήν ψυχή καί τό σῶμα καί ἁγιάζει ὅλον τόν ἄνθρωπο. Στήν πραγματικότητα μέ τήν βρώση τοῦ Σώματος καί τήν πόση τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ γίνεται μιά πνευματική μεταμόσχευση, γεμίζουμε ἀπό θεία ζωή. Ἔτσι δικαιολογοῦνται καί τά λείψανα τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας. Κανονικά τά κύτταρα τοῦ σώματος, μέ τήν ἔξοδο τῆς ψυχῆς ἀπό αὐτό, ἀποσυντίθενται. Ὅμως, στούς θεουμένους ἁγίους ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ κάνει ἀνάσχεση σέ αὐτόν τόν θάνατο τῶν κυττάρων καί γι’ αὐτό παρατηρεῖται τό φαινόμενο τῆς ἀφθαρσίας.
.                        Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος ἀναλύει διεξοδικά ὅτι δέν μποροῦσε ὁ ἄνθρωπος νά ἐλευθερωθῆ ἀπό τόν θάνατο μέ μόνη τήν διδασκαλία τῶν Προφητῶν. Αὐτός εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ὁ Χριστός προσέλαβε ἑκουσίως παθητό καί θνητό σῶμα γιά νά νικήση τόν θάνατο.
.                        Τό συμπέρασμα εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος στήν ζωή του περνᾶ διάφορες διαδοχικές κρίσεις θανάτου, πού δημιουργοῦν πόνο, ἀλλά, ὅταν ζῆ μέσα στό ἀναστημένο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία, μπορεῖ νά περάση καί διαδοχικές εὐλογίες ὑπέρβασης τοῦ θανάτου καί βίωσης τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ μέ τήν κάθαρση, τόν φωτισμό καί τήν θέωση, ἤ ἀκόμη ἀπό δοῦλος νά γίνη μισθωτός καί τελικά υἱός καί φίλος τοῦ Χριστοῦ.
.                        Αὐτό τό βλέπουμε στούς ἁγίους, οἱ ὁποῖοι δέν φοβοῦνται τόν θάνατο, ἀλλά τόν ἐπιδιώκουν, τόν θεωροῦν φίλο καί τόν ἀναμένουν ὡς «ἑορταστικό γεγονός» (ἅγιος Σωφρόνιος Ἀθωνίτης), διότι θά τούς ὁδηγήση στό οὐράνιο τμῆμα τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ὅλη ἐκκλησιαστική ζωή δέν ἐξαντλεῖται στήν ἱκανοποίηση τῶν συναισθημάτων καί σέ ἕνα κοινωνικό ἔργο, ἀλλά στήν θεραπεία καί τήν ὑπέρβαση τῆς φθαρτότητας καί τῆς θνητότητας, τήν ὑπέρβαση τοῦ θανάτου, ὁ ὁποῖος θάνατος μᾶς βασανίζει ἀπό τήν ὥρα τῆς συλλήψεώς μας, καί αὐτό γίνεται μέ τήν ἀληθινή ἐκκλησιαστική ζωή.

ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΞ ΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΣ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΝ ΟΥΚΡΑΝΙᾼ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Ἀπό ὅλα αὐτά πού ἔγιναν ἀπό τό ἔτος 1993 (28 χρόνια μέχρι σήμερα), δέν μπορῶ νά ἀποδώσω εὐθύνες στόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη ὅτι πιέσθηκε ἀπό τούς Ἀμερικανούς, ἀφοῦ ὅλα αὐτά τά χρόνια ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης ἔδειξε καλή πρόθεση νά ἐπιλύση τό θέμα τῆς χορηγήσεως Αὐτοκεφαλίας, μέ ὑποχώρησή του ἀπό τήν ἕως τότε πρακτική.
Μπορῶ δέ νά ἀποδώσω εὐθύνες σέ ἐκείνους, κυρίως στήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, πού δέν ἀποδέχθηκαν τό κείμενο γιά τήν χορήγηση τῆς Αὐτοκεφαλίας, πού ἦταν συγχρόνως κινήσεις γιά τήν ὑπονόμευση τοῦ ρόλου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τελικά ὑπονόμευση τοῦ συνοδικοῦ καί ἱεραρχικοῦ πολιτεύματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Αὐτή ἔθεσε βέτο γιά τήν μή ὁλοκλήρωση τοῦ κειμένου γιά τό Αὐτοκέφαλο καί τόν τρόπο χορηγήσεώς του, τό ὁποῖο πλέον εἶναι ἕνα κείμενο ἐργασίας χωρίς νά ἔχη συμφωνηθῆ.

τοῦ Μητροπολ. Ναυπάκτου καὶ Ἁγ. Βλασίου Ἱεροθέου

ΠΗΓΗ: parembasis.gr

.                      Ἀπό πολλά χρόνια παρακολουθῶ προσεκτικά τήν ἐκκλησιαστική κρίση πού ὑπάρχει στήν Οὐκρανία πού ἐπεκτάθηκε σέ ὅλη τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μέ ἀπρόβλεπτες συνέπειες, ὅπως φαίνονται μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου καί ἔγραψα διάφορα κείμενα, τά ὁποῖα συμπεριλήφθηκαν στό βιβλίο μου μέ τίτλο «Τό συνοδικό καί ἱεραρχικό πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας, μέ ἀναφορά στό οὐκρανικό ζήτημα», τό ὁποῖο ἐξεδόθη τό 2019.
.                Βασικά θέματα τοῦ βιβλίου αὐτοῦ ἦταν τά ἐκκλησιολογικά ζητήματα, ὅπως τί εἶναι τό συνοδικό καί ἱεραρχικό πολίτευμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τί εἶναι τό Πρωτεῖο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, τί εἶναι ὁ θεσμός τῆς Αὐτοκεφαλίας στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλη­σία, τί εἶναι ἡ Ἀποστολική Παράδοση καί Ἀποστολική Διαδοχή στό μυστήριο τῆς Ἐκκλη­σίας, πῶς λειτουργεῖ ὁ θεσμός τῆς Πενταρχίας, καί θέματα πού σχετίζονται μέ τήν θεωρία τῆς Τρίτης Ρώμης. Στό τέλος ἐτέθη καί μιά πρόταση γιά τήν ἀντιμετώπιση τοῦ οὐκρανικοῦ ζητήματος.
.                    Ἀπό τότε μέχρι σήμερα ἡ Ρωσία, τόσο ἐκκλησιαστικά ὅσο καί πολιτικά, ἀποδίδει, μέ διάφορες δηλώσεις τῶν ἐκπροσώπων της, εὐθῦνες στόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη γιά τήν χορήγηση Αὐτο­κεφαλίας σέ δύο σχισματικές Ὁμάδες, μέ τήν παρέμβαση καί τήν πίεση τῆς Ἀμερικανικῆς Πολιτικῆς. Μέ ἀφορμή αὐτήν τήν ἐκτίμηση προβαίνει σέ διάφορες ἐνέργειες πού ὑπονομεύουν τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας.
.                      Προσπάθησα νά ἐρευνήσω τό θέμα αὐτό καί νά δῶ τήν ἱστορία του, στό γιατί ἔφθασε ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης νά δώση τήν αὐτο­κεφαλία στήν Οὐκρανία καί ποιά εἶναι ἡ εὐθύνη τῶν Ἀμερικανῶν ἤ τῶν Ρώσων στήν ὑπόθεση αὐτή.
.                   Ἐπειδή ἤθελα νά δῶ τήν ὅλη ἱστορία τοῦ θέματος, δέν θέλησα νά ἀσχοληθῶ ἁπλῶς μέ διάφορες δηλώσεις, οὔτε νά γράψω «ἐκθέσεις» μέ βερμπαλισμούς καί «ἔξυπνες» ἰδέες καί συμψηφισμούς εὐθυνῶν, ἀλλά νά μελετήσω τά Πρακτικά τῶν Προσυνοδικῶν Διασκέψεων καί τῶν Προπαρασκευα­στικῶν Ἐπιτροπῶν μέχρι τό 2019 πού χορηγήθηκε ἡ Αὐτοκεφαλία στήν Οὐκρανία ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο. Ἡ μελέτη αὐτή τῶν Πρακτικῶν τῶν Διορθοδόξων Συζητήσεων ὑπό τήν Προεδρία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ­χείου καί τήν παρουσία Ἐκπροσώπων ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τῆς Ρωσίας ἐπεκτάθηκε σέ πάνω ἀπό 1.500 σελίδες.
.                      Ἀπό τήν ἀνάγνωση τῶν Πρακτικῶν τῶν Διορθοδόξων Συναντή­σεων στίς ὁποῖες συζήτησαν καί τό θέμα τῆς χορηγήσεως τῆς Αὐτοκεφαλίας σέ μιά Ἐκκλησία πού τό ζητᾶ, ἐξάγονται μερικά συμπεράσματα.

.                 Κατ’ ἀρχάς ὅτι στήν Διορθόδοξη Προπαρασκευαστική Ἐπιτροπή πού ἔγινε ἀπό 7^η ὥς 13^η Νοεμβρίου 1993, ὕστερα ἀπό ἀπόφαση τῶν δύο Προσυνοδικῶν ΠανορθοδόξωνΔιασκέψεων (Α΄ τό 1976 καί τῆς Γ΄ τό 1986) συζητήθηκε τό θέμα καί ἀποφασίσθηκε νάχορηγῆται ἡ Αὐτοκεφαλία ἀπό τό Οἰκουμενικό Πα­τριαρ­χεῖο, ὕστερα ἀπό πρόταση τῆςΜητέρας Ἐκκλησίας ἀπό τήν ὁποία θά ἀποσπασθῆ ἡ συγκεκριμένη Ἐκκλησία, καί ἀπόΠανορθόδοξη συναί­νεση, ἀλλά παραπέμφθηκε τό θέμα στήν ἑπομένη ΔιορθόδοξηΠροπαρα­σκευαστική Ἐπιτροπή προκειμένου νά ἀποφασίση γιά τόν τρόπο ὑπογραφῆς τοῦΤόμου Αὐτοκεφαλίας, καί γιά τό περιεχόμενό του. Ἐπρόκειτο γιά μιά ὑποχώρηση τοῦΟἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νά δίδεται τό Αὐτοκέφαλο σέ μιά Ἐκκλησία μέ συνοδικότρόπο, ἐνῶ μέχρι τότε ἐδίδετο μόνον ἀπό Αὐτό, δηλαδή τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο.
.                 Στήν συνέχεια στίς ἑπόμενες Διορθόδοξες Προπαρασκευα­στι­κές Ἐπιτροπέςμέχρι τήν Σύναξη τῶν Προκαθημένων, πού ἔγινε στό Σαμπεζύ τῆς Γενεύης τόν Ἰανουάριοτοῦ 2016, ὑπῆρξε διαφωνία ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας καί δέν συμφωνήθηκε ὁμοφώνωςὁ τρόπος ὑπογραφῆς τῆς χορηγήσεως τῆς Αὐτοκε­φαλίας.
.                 Συγκεκριμένα, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο δέχθηκε τήν πρόταση τῆς Ἐκκλησίαςτῆς Τσεχίας καί Σλοβακίας νά ὑπογράφεται ὁ τόμος τῆς Αὐτοκεφαλίας ἀπό τόν Οἰκουμε­νικό Πατριάρχη μέ τό «ἀποφαίνεται» καί τούς ἄλλους Προκαθημένους μέ τό«συναποφαίνεται», ὁ καθένας, ὅπως εἶχε γίνει καί στόν Τόμο τῆς Αὐτοκεφαλίας τῆςἘκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ὅμως ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας δέν τό ἀποδέχθηκε, προτείνονταςνά ὑπογράφουν ὅλες οἱ Ἐκκλησίες, χωρίς καμία ἔνδειξη, δηλαδή νά μήν γράφεται τό«ἀποφαίνεται» καί «συναποφαίνεται».
Αὐτό τό ἔκανε ἐπειδή δέν ἀναγνώριζε ἐν τοῖς πράγμασιν, τήν διακεκριμένη θέση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου στό συνοδικό πολί­τευμα τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως φάνηκε στίςσυζητήσεις πού ἔγιναν. Φυσικά, δέν συζητήθηκε καί τό περιεχό­μενο τοῦ Τόμου τῆςΑὐτοκεφαλίας, πού θά περιεῖχε τούς ὅρους καί τίς προϋπο­θέσεις μέ τούς ὁποίους θάἐχορηγεῖτο τό Αὐτοκέφαλο. Ὁπότε, ἡ ἀπόφαση τοῦ Νοεμβρίου 1993 παρέμεινε ὡς ἕνα«κείμενο ἐργασίας».
.                 Ἀκόμη, ἡ ἀνάγνωση τῶν Πρακτικῶν δείχνει καθαρά τό πρόβλημα τοῦ Ἐθνο­φυλετισμοῦ πού ταλαιπωρεῖ, ὡς μή ὄφελε, τήν Ἐκκλησία, ἀλλά καί τήν ἡγεμονική τάση τῆςἘκκλησίας τῆς Ρωσίας. Μέσα σέ αὐτές τίς δυσκολίες τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖοπροσπαθεῖ μέ πολύ κόπο νά ἐξασκήση τήν διακονική Προεδρία, πού προσδιορίσθηκε ἀπότούς Πατέρες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί τήν μετέπειτα διαχρονική παράδοση τῆςἘκκλησίας.
.                 Ἔτσι, ἀπό τό ἔτος 1993 (29 χρόνια μέχρι σήμερα) ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίαςδημιουργοῦσε διάφορα προβλήματα, ὅπως φαίνεται καθαρά στά Πρακτικά τῶνΣυνεδριάσεων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἕνα μέρος τῶν ὁποίων θά παρατεθῆ στό κείμενοπού συνέταξα καί δημοσιεύεται πιό κάτω.
Ἑπομένως, ἡ εὐθύνη τῆς μή ἐπιλύσεως τῆς χορηγήσεως τῆς Αὐτοκεφαλίας σέ μιά Ἐκκλησίαμέ συνο­δικό τρόπο ἀποδίδεται στήν τακτική τῆς Ρωσικῆς πλευρᾶς, καί ὄχι σέ ὄψιμεςἔξωθεν πολιτικές ἐπεμβάσεις. Ἄλλωστε, αὐτό τό ὁμολόγησε ἐν μέρει καί ὁ ὑπεύθυνος στούςδιαλόγους αὐτούς ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, ὅπως θά φανῆ πιό κάτω.
.                 Ἡ σύνταξη τοῦ κειμένου πού ἀκολουθεῖ ἔγινε στήν προοπτική νά ἀναζητήσωμέσα ἀπό τήν ἀνάγνωση τῶν Πρακτικῶν τῶν Ὀρθοδόξων Διασκέψεων τόν λόγο γιά τό ποιόςεὐθύνεται πού ναυάγησε ἡ ληφθεῖσα ἀπόφαση νά χορη­γῆται τό Αὐτοκέφαλο σέ μιάἘκκλησία μέ συνοδικό τρόπο, ποιά εἶναι ἡ αἰτία τῆς ἐκκλησιαστικῆς κρίσης πού ἔχεισυνέπειες μέχρι τίς ἡμέρες μας, μέ τήν ἀμυδρά ἐλπίδα νά γίνη ἡ ἀναγνώριση τῶν λαθῶν γιάνά ἐπέλθη ἡ ἑνότητα μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ὥστε νά ἀποφευχθοῦν οἱσχισματικές τάσεις. Ἄν δέν γίνη ἡ ἀναγνώριση τῶν λαθῶν δέν θά ἐπέλθη ἡ πολυπόθητηἑνότητα.
.                 Στήν συνέχεια παρατίθεται ὁ καρπός τῆς ἔρευνάς μου αὐτῆς μέ τίτλο: «Οἱ ἐκκλησιαστικές εὐθῦνες γιά τήν Οὐκρανία, ἐκ τῶν Πρακτικῶν», τά ὁποῖα Πρακτικά, ὅπωςπροαναφέρθηκε, ἐπεκτείνονται περίπου σέ 1.500 σελίδες.

Οἱ ἐκκλησιαστικές εὐθῦνες γιά τήν Οὐκρανία

ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ («Ἱερά Ἐξέταση μέ φανατισμό καί μίσος. Εὐτυχῶς, ὁ Χριστός μᾶς θεράπευσε ἀπό τήν ἀρρώστια τῆς θρησκείας»)

Ὁ Ναυπάκτου Ἱερόθεος γιά τόν ἕναν χρόνο
ἀπό τήν ἔναρξη τoῦ ἐμβολιασμοῦ κατά τῆς πανδημίας στή χώρα μας

.                       «Πράγματι, πέρασε ἕνας ὁλόκληρος χρόνος ἀπό τήν ἡμέρα πού ἄρχισε ὁ ἐμβολιασμός στήν Ἑλλάδα καί ἔκανα τήν πρώτη δόση τοῦ ἐμβολίου ἐναντίον τοῦ κορωνοϊοῦ τήν 27η Δεκεμβρίου 2020, ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας καί μετά ἀπό λίγες ἡμέρες, τήν 18η Ἰανουαρίου 2021, ἔκανα τήν δεύτερη δόση, καί δόξα τῷ Θεῷ εἶμαι μέχρι τώρα καλά στήν ὑγεία μου.
.                       Στίς δηλώσεις τίς ὁποῖες ἔκανα τότε καί σέ κείμενο πού ἔγραψα διετύπωσα τούς δύο λόγους πού μέ ὁδήγησαν σέ αὐτό.
.                       Ὁ πρῶτος λόγος ἦταν μιά σκέψη πού κυριαρχοῦσε μέσα μου ὅτι κάναμε στήν ζωή μας, ἀπό τήν παιδική μας ἡλικία, πολλά ἐμβόλια, πήραμε πολλά φάρμακα καί ἔτσι διατηρηθήκαμε τόσα χρόνια στήν ζωή καί δοξάζουμε τόν Θεό γι᾽ αὐτό. Ὅπως, ἐπίσης, εὐχαριστοῦμε καί τούς ἐπιστήμονες, οἱ ὁποῖοι μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ μᾶς διατήρησαν στήν ζωή, γιά νά ἐργασθοῦμε γιά τήν δόξα τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί τό καλό τῆς κοινωνίας.
.                       Μοῦ εἶπαν οἱ γονεῖς μου ὅτι ὅταν ἤμουν μικρό παιδί εἶχα φθάσει στά ὅρια τοῦ θανάτου ἀπό ὑψηλό πυρετό λόγῳ γρίππης, καί κάποιος γιατρός, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, κάνοντάς μου ἐνέσεις πενικιλλίνης, ἡ ὁποία τότε εἶχε ἀνακαλυφθῆ καί κυκλοφοροῦσε, μέ διατήρησε στήν ζωή, διότι διαφορετικά δέν θά ζοῦσα τώρα. Ὁπότε, εὐγνωμονῶ τόν Θεό καί τήν ἰατρική ἐπιστήμη, ἀλλά καί τόν συγκεκριμένο ἀείμνηστο παιδίατρο.
.                       Ὁ δεύτερος λόγος ἦταν ὅτι στόν πόλεμο ἐναντίον τοῦ ἰοῦ βρέθηκε ἕνα νέο ὅπλο καί κλήθηκα νά συμμετάσχω σέ αὐτόν τόν πόλεμο καί μάλιστα στήν πρώτη γραμμή τοῦ πυρός, νά εἶμαι ὁ πρῶτος πού θά ἐμβολιασθῶ ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας γιά νά βοηθήσω στήν δημιουργία ἑνός τοίχους ἀνοσίας, γιά νά σωθοῦν ἄνθρωποι ἀπό τόν θάνατο.
.                       Μέ αὐτήν τήν πράξη αἰσθάνθηκα ὅτι ἔκανα τό καθῆκον μου, ἐφαρμόζοντας ὅσα δίδασκα καί ἔγραφα τόσα χρόνια γιά τήν σχέση καί συνεργασία μεταξύ πίστεως καί ἐπιστήμης, καί γιά τήν αὐτοθυσία χάριν τῶν ἄλλων.
.                       Ὅμως, μετά ἀπό λίγο χρονικό διάστημα παρουσιάσθηκαν τόσες συνωμο­σιολογίες, ἀντι­χριστολογίες, ὀπισθοδρομικές νοοτροπίες καί φανατισμοί πού μέ ἔκαναν πραγματικά νά τρομάξω. Δηλαδή, δέν μέ φόβισε τόσο τό ἐμβόλιο, παρά τίς παρενέργειες πού θά μποροῦσε νά ἔχει στήν ὑγεία μου, διότι ὅλα τά φάρμακα καί ὅλες οἱ ἰατρικές ἐπεμβάσεις ἔχουν παρενέργειες, ὅσο μέ φόβισε αὐτός ὁ φανα­τισμός καί ἡ ἄγνοια μερικῶν Χριστιανῶν. Σκέφθηκα ὅτι τέτοιες νοοτροπίες θά μᾶς κάνουν νά συνέλθουμε ὕστερα ἀπό πολλά χρόνια, ὡσάν νά ἐπιστρέφουμε στόν Μεσαίωνα, ὅταν συγκρούσθηκε ἡ δυτική σχολαστική θεολογία μέ τά νέα ρεύματα τῆς ἐποχῆς.
.                       Ἐννοῶ ὅτι μιλούσαμε ὅλα αὐτά τά χρόνια ὅτι στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέν παρατηρήθηκε σύγκρουση μεταξύ πίστεως καί ἐπιστήμης, ὅπως ἔγινε στήν Δύση μέ τήν Ἱερά Ἐξέταση. Γιά παράδειγμα, ὁ Μέγας Βασίλειος στήν ἑρμηνεία του στήν «Ἑξαήμερο» χρησιμοποίησε τίς ἐπιστημονικές γνώσεις τῆς ἐποχῆς του, ἀφοῦ ὁ ἴδιος σπούδασε ὅλην τήν τότε ἐπιστήμη.
Αὐτό συμβαίνει ἐπειδή στήν δική μας παράδοση ὑπάρχει διπλῆ μεθοδολογία γνώσης, δηλαδή ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ ἀποκτᾶται μέ τήν νοερά ἐνέργεια στήν καρδιά, ἐνῶ ἡ γνώση τῶν κτιστῶν πραγμάτων ἀποκτᾶται μέ τήν λογική ἐνέργεια στόν ἐγκέφαλο.
.                       Ὅμως, ὁ φανατισμός μερικῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας ἀμφισβήτησε στήν πράξη αὐτήν τήν σημαντική ἀλήθεια, μέ ἀποτέλεσμα νά φανῆ σέ πολλούς ὡς ὁπισθοδρόμηση. Εὐτυχῶς, ὑπάρχουν καί σήμερα γνήσιοι Ὀρθόδοξοι θεολόγοι καί Κληρικοί πού διατηροῦν τά ὅρια μεταξύ θεολογίας καί ἐπιστήμης. Φυσικά καί ἡ σύγχρονη ἐπιστήμη πρέπει νά ἐλέγχεται ἀπό τήν ἐπιστήμη τῆς Βιοηθικῆς καί νά λαμβάνη ὑπ’ ὄψη της τά ὅρια, στά ὁποῖα θά κινεῖται.
.                       Ὅλο τόν χρόνο πού πέρασε, ἀπό τόν Δεκέμβριο τοῦ 2020 μέχρι τόν Δεκέμβριο τοῦ 2021, πολλοί μέ εὐχαρίστησαν γιά τήν στάση, τήν ὁποία τήρησα καί ἔκανα τό ἐμβόλιο, ὥστε καί αὐτοί νά ἀποφύγουν ὀδυνηρές περιπέτειες τῆς ὑγείας τους καί αὐτόν τόν ἴδιο τόν θάνατο, ἀλλά ὑπῆρξαν καί ἄνθρωποι πού μέ λοιδόρησαν καί στράφηκαν μέ φανατισμό καί μίσος ἐναντίον μου. Ὁ καθένας ἐνεργεῖ σύμφωνα μέ τό ἐπίπεδό του καί τό περιεχόμενο τοῦ ἐσωτερικοῦ του κόσμου.
.                       Ἐγώ πάντως δοξάζω τόν Θεό πού μᾶς ἀγαπάει ὅλους, κατά τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ ὅτι ὁ Θεός «τόν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους» (Ματθ. ε΄, 45). Ἐπίσης, εὐχαριστῶ τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἰδιαίτερα τόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο, πού στάθηκαν στό ὕψος τῶν περιστάσεων, χωρίς νά ἀμφι­ταλαντεύονται καί ἔλαβαν σοβαρές καί ὑπεύθυνες ἀποφάσεις, πού ἔδειξαν τό πραγματικό «πρόσωπο» τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ ὁποία ποιμαίνει τόν λαό μέ νηφαλιότητα καί ψυχραιμία.
.                       Εἶναι σημαντική ἡ ἀπόφαση τήν ὁποία ἔλαβε ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατά τήν σύγκλησή της τόν Ὀκτώβριο τοῦ 2021, ἡ ὁποία ἀπόφαση ἐλήφθη ὁμοφώνως χωρίς καμία διαφοροποίηση ἀπό τούς 77 Ἱεράρχες, καί αὐτό δείχνει τήν ὑπευθυνότητα τῆς Ἐκκλησίας μας.
.                       Τελικά, σκέφτομαι ὅτι δέν μᾶς χρειάζεται ἕνας φοβικός Χριστιανισμός, πού φοβᾶται κάθε ἀνακάλυψη τῆς ἐπιστήμης γιά τό καλό τῶν ἀνθρώπων, πού βλέπει παντοῦ ἐχθρούς, πού ἔχει μίσος, ἀλλά θέλουμε μιά Ἐκκλησία πού νά ἀγαπᾶ ὅλους, νά σέβεται τό ἔργο τῶν ἐπιστημόνων, καί νά θεραπεύη κάθε ἰδιοτέλεια καί φιλαυτία, γιά νά μᾶς βοηθᾶ νά συναντοῦμε τόν Χριστό καί νά ὑπερβαίνουμε τόν θάνατο. Ὅπως ἔλεγε ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ὁ Χριστός μᾶς θεράπευσε ἀπό τήν ἀρρώστια τῆς θρησκείας.
.                       Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει: «Πέπεισμαι γάρ ὅτι οὔτε θάνατος οὔτε ζωή οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαί οὔτε δυνάμεις οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος οὔτε τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν» (Ρωμ. η´, 38-39).
.                       Αὐτήν τήν ἀγάπη νά ἀποκτήσουμε, αὐτήν τήν πνευματική ἐλευθερία νά ζοῦμε καί τότε δέν θά φοβόμαστε τίποτα στήν ζωή μας, παρά μόνον τήν ἁμαρτία, καί θά εἴμαστε ἐλεύθεροι ἐν Χριστῷ.

ΠΡΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ καὶ ΜΕΤΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ, ΧΩΡΙΣ ΥΠΕΡΚΟΣΜΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

Ναύπακτος, Χριστούγεννα 2021

Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος

Ἱερόθεος
ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καί Μητροπολίτης
τῆς Θεοσώστου Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου

Πρός
τούς Κληρικούς, μοναχούς καί λαϊκούς
τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας

ΠΗΓΗ: parembasis.gr

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

.                     Ἡ ἑορτή τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ μοῦ δίνει τήν εὐκαιρία νά ἐπικοινωνῶ μαζί σας γιά νά σᾶς εὐχηθῶ καί νά χαρῶ μέ σᾶς, ἀναφερόμενος στήν μεγάλη θεολογία τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων.
.                     Αἰσθάνομαι ὅτι πολλοί ἄνθρωποι, καί κυρίως ὅσοι εἶναι εὐαίσθητοι ψυχολογικά, σέ καιρούς πού ἐπικρατοῦν στήν κοινωνία δύσκολες καταστάσεις ἀπό κοινωνικές ἀστάθειες, ἀπό διχασμούς καί ἀναστατώσεις, ἀπό σωματικές καί ψυχικές ἀσθένειες, ἀπό ποικιλόμορφες πλάνες, καταφεύγουν στήν ἀνάγνωση μιᾶς σοβαρῆς ποίησης γιά νά βροῦν μιά ἐσωτερική ἰσορροπία καί ἕνα διαφορετικό νόημα ζωῆς.
.                     Ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί σέ παρόμοιες καταστάσεις πού ἐπικρατοῦν γύρω μας, σέ ἀμφισβητήσεις τῶν πάντων, καταρρεύσεις προσώπων καί πραγμάτων πρέπει νά καταφεύγουμε στήν δική μας λατρευτική ποίηση, τήν ὁποία συνέγραψαν ἅγιοι ὑμνογράφοι καί ποιητές, πού εἶχαν ὑψηλό νόημα τῶν πραγμάτων. Κι ἄν, ὅπως λέει ὁ ποιητής, «ἡ ποίηση δέν μᾶς ἀλλάζει τήν ζωή», ὅμως ἡ ἐκκλησιαστική ποίηση τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων, τά τροπάρια πού ψάλλουμε στήν Ἐκκλησία εἶναι γεμάτα ὑψηλό θεολογικό νόημα πού ἠρεμεῖ καί γλυκαίνει τήν καρδιά μας καί ἀκόμη τῆς δίνει μιά ἔνταση πνευματική γιά ὑψηλές πτήσεις πρός τήν ὑπερκόσμια Ἀποκάλυψη τήν ὁποία μᾶς φανέρωσε ὁ Χριστός.
.                     Μιά τέτοια ὑπερκόσμια ποίηση συναντᾶ κανείς στόν ἅγιο Ρωμανό τόν Μελωδό, ὁ ὁποῖος, μεταξύ τῶν πολλῶν Κοντακίων πού συνέταξε, ἔχει καί ἕνα Κοντάκιο πού ἀναφέρεται στήν ἁγία καί πάνσεπτη Γέννηση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἅγιος Ρωμανός ὁ Μελωδός ἔδρασε κατά τό πρῶτο μισό τοῦ 6ου αἰώνα καί εἶναι ἀπό τούς μεγαλύτερους ὑμνογράφους τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ὁποῖος δίκαια θεωρήθηκε ὡς «ὁ Πίνδαρος τῆς ρυθμικῆς ποίησης».
.                     Τό «προοίμιον» τοῦ Κοντακίου αὐτοῦ τό ψάλλουμε μέχρι σήμερα καί εἶναι τό γνωστό τροπάριο: «Ἡ Παρθένος σήμερον τόν ὑπερούσιον τίκτει καί ἡ γῆ τό σπήλαιον τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει· ἄγγελοι μετά ποιμένων δοξολογοῦσι, μάγοι δέ μετά ἀστέρος ὁδοιποροῦσι· δι᾽ ἡμᾶς γάρ ἐγεννήθη παιδίον νέον, ὁ πρό αἰώνων Θεός».
.                     Σέ αὐτόν τόν ὕμνο ἀναφέρεται τό μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, ἀλλά συγχρόνως παρουσιάζεται ἡ παγκόσμια ἑορτή ὅλης τῆς κτίσεως καί ὅλων τῶν ἀνθρώπων γιά τήν γέννηση τοῦ Χριστοῦ, τοῦ «νέου παιδίου», πού εἶναι «ὁ πρό αἰώνων Θεός». Ἡ πτωχεία τοῦ σπηλαίου εἶναι δεκτική τοῦ μυστηρίου, τό ὁποῖο ὁ ὕμνος συνοψίζει χρησιμοποιώντας ἀντιθετικά ἤ μᾶλλον συμπληρωματικά ζεύγη συνδέοντας ἔτσι τά ἐπίγεια μέ τά ἐπουράνια, δηλαδή τό γήϊνο σπήλαιο ὑποδέχεται τόν ἀπρόσιτο, οἱ ἐπουράνιοι ἄγγελοι συνυπάρχουν μέ τούς ποιμένες, ὁ οὐράνιος ἀστήρ μέ τούς μάγους.
.                     Ποιός μπορεῖ, ψάλλοντας αὐτόν τόν ὕμνο, νά παραμένη στίς ἐνδοκόσμιες ἀπογοητεύσεις πού προέρχονται ἀπό τούς ἄρρωστους ψυχικά καί διανοητικά ἀνθρώπους; Ποιός μπορεῖ νά παραμένη ἀσυγκίνητος ἀπό τήν ἔλευση τοῦ «νέου παιδίου» πού εἶναι καί «πρό αἰώνων Θεός», τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ στόν ἀποστάτη κόσμο;
.                     Σέ ὅλο αὐτό τό Κοντάκιο τοῦ ἁγίου Ρωμανοῦ τοῦ Μελωδοῦ, μέ τρόπο μοναδικό, ὑψηλό, τρυφερό καί εὐαίσθητο σέ 24 τροπάρια παρουσιάζεται μέ ἐκπληκτικό καί ποιητικό τρόπο ὁ ἀπόρρητος διάλογος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου μέ τόν Χριστό, ἀμέσως μετά τήν Γέννησή Του μέσα στό σπήλαιο καί τήν φάτνη τῶν ἀλόγων ζώων. Συγχρόνως, περιγράφεται καί ὁ διάλογος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου μέ τούς Μάγους τῆς Ἀνατολῆς πού προσῆλθαν γιά νά προσκυνήσουν τόν νέον Βασιλέα.
.                     Ὑπέροχος εἶναι ὁ ὕμνος στόν ὁποῖο παρουσιάζεται ἡ Παρθένος Μαρία νά βρίσκεται σέ φτώχεια, μέσα στό σπήλαιο καί ὅμως νά ἀπορῆ γιατί ἐρωτεύθηκε ὁ Χριστός τό Σπήλαιο καί χάρηκε τήν Φάτνη. Θά ἐκτεθῆ αὐτός ὁ ὕμνος  στήν γλῶσσα πού τόν ἔγραψε ὁ ἅγιος Ρωμανός, γιά νά χαροῦμε καί τήν ρυθμική γλῶσσα καί ἔπειτα θά παρατεθῆ σέ μετάφραση. Γράφει:

«Ὑψηλέ βασιλεῦ, τί σοι καί τοῖς πτωχεύσασι;
ποιητά οὐρανοῦ τί πρός γηΐνους ἤλυθας;
σπηλαίου ἠράσθης ἤ φάτνῃ ἐτέρφθης;
Ἰδού οὐκ ἔστι τόπος τῇ δούλῃ σου ἐν τῷ καταλύματι∙
οὐ λέγω τόπον, ἀλλ’ οὐδέ σπήλαιον,
ὅτι καί αὐτό τοῦτο ἀλλότριον∙
καί τῇ μέν Σάρρᾳ τεκούσῃ βρέφος
ἐδόθη κλῆρος γῆς πολύς, ἐμοί δέ οὔτε φωλεύς·
ἐχρησάμην τό ἄντρον, ὅ κατῴκησας βουλήσει
παιδίον νέον, ὁ πρό αἰώνων Θεός».
.                     Ἡ μετάφραση τοῦ ὕμνου αὐτοῦ, πού εἶναι λόγος τῆς Παναγίας Μητέρας στόν νεογέννητο Χριστό, ἔχει ὡς ἑξῆς:
«Ὑψηλέ βασιλεῦ, ποιά σχέση ἔχεις Ἐσύ μέ ἐμᾶς πού πτωχεύσαμε;
Δημιουργέ τοῦ οὐρανοῦ, γιατί ἦλθες σέ μᾶς τούς γήϊνους;
Ἐρωτεύθηκες τό σπήλαιο ἤ εὐφράνθηκες μέ τήν φάτνη;
Ἰδού δέν βρίσκεται τόπος στήν δούλη σου σέ αὐτόν τόν χῶρο.
Δέν λέω μόνο τόπο, ἀλλά οὔτε καί σπήλαιο,
γιατί καί αὐτό ἐδῶ εἶναι ξένο·
Καί στήν μέν Σάρρα, ὅταν γέννησε βρέφος,
δόθηκε κληρονομιά μεγάλη, σέ μένα ὅμως οὔτε φωλιά·
χρησιμοποίησα τό Σπήλαιο πού μέ τήν βούλησή Σου κατοίκησες Ἐσύ,
Νέο παιδίον, ὁ πρό τῶν αἰώνων Θεός».

.                     Σέ αὐτό τό ὑπερφυές ποίημα φαίνεται ὅτι ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ ὑπερβαίνει κάθε λόγο καί κάθε ποίηση, εἶναι ἄρρητο γεγονός, γι’ αὐτό ἀκόμη καί ἡ ποίηση δέν μπορεῖ νά τήν πλησιάση, ὡστόσο εἶναι αὐτή πού κυρίως μπορεῖ νά ἀποτυπώση κάθε τί ἀπρόβλεπτο καί ἀνατρεπτικό καί ὁ ἄνθρωπος μέ τόν ποιητικό λόγο καί τήν ρυθμική διατύπωσή του συντονίζεται λίγο στό ἄρρητο καί ἀπερίγραπτο αὐτό μυστήριο.
.                     Καί πάλι τά ζεύγη τῶν ἀντιθέσεων ἐξυπηρετοῦν τήν ἀπεικόνιση τοῦ μυστηρίου. Ὁ Χριστός εἶναι «παιδίον νέον» καί συγχρόνως «ὁ πρό αἰώνων Θεός», εἶναι βασιλεύς οὐράνιος καί ἔρχεται στούς γήϊνους. «Ἐρωτεύεται» τό σπήλαιο, εὐφραίνεται τό νά εἶναι στήν φάτνη, ζῆ μέ τούς πτωχούς καί ταπεινούς. Ὁ χῶρος τῆς φανέρωσής Του, μέσα ἀπό τόν μονόλογο τῆς Θεοτόκου πού ἐκφράζει τήν ἀπορία της, προσδιορίζεται κλιμακωτά: δέν ὑπάρχει τόπος, «οὐδέ σπήλαιον», «οὔτε φωλεύς». Καί ἐμεῖς πού «ἐπτωχεύσαμεν σφόδρα» καί ὁμοιωθήκαμε μέ τά ἄλογα ζῶα ὡς πρός τίς πράξεις μας, βλέπουμε δίπλα μας τόν Θεάνθρωπο Χριστό. Αὐτό δείχνει τήν ὑπερβάλλουσα ἀγάπη τοῦ Θεοῦ σέ μᾶς.

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

.                     Ζοῦμε σέ μιά δύσκολη καί ταραγμένη ἐποχή, ὄχι, βέβαια, χειρότερη ἀπό τήν ἐποχή στήν ὁποία γεννήθηκε καί ἔζησε ὁ Χριστός. Βλέπουμε δίπλα μας τήν κατάρρευση πολλῶν θεωριῶν, καταστάσεων, στίς ὁποῖες ἐπικρατεῖ ὁ φόβος τοῦ θανάτου, ἡ πλάνη τῶν παντοειδῶν σωτήρων, ἡ ἐκκοσμίκευση τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων, ἡ ἀλλοτρίωση τοῦ ὀρθοδόξου ἀνθρωπισμοῦ. Τό κυριότερο εἶναι ὅτι ζοῦμε σέ μιά ἐποχή πού οἱ Χριστιανοί ζοῦν καί συμπεριφέρονται προχριστιανικά καί μεταχριστιανικά, σάν νά ζοῦμε πρό Χριστοῦ, καί σάν νά εἴμαστε σέ μιά κοινωνία μεταχριστιανική,  πού τό Εὐαγγέλιο κοινωνικοποιεῖται καί ἐμεῖς ἔχουμε χάσει τήν ὑπερκόσμια προοπτική του.
.                     Σέ αὐτήν τήν ἐποχή πού ὅλα ὑποβαθμίζονται, κυρίως ἡ Ἀποκάλυψη πού ἔφερε στόν κόσμο ὁ Χριστός, ἡ Ὁρθόδοξη Ἐκκλησία μέ τήν ὑμνογραφία καί τήν ζωή της, κτυπᾶ τίς «ὑψηλές νότες», ὁμιλεῖ γιά τό Νέο πού ἦλθε στόν κόσμο μέ τόν Χριστό, καί γιά τό ὅτι κάθε ἀπόγνωση μπορεῖ νά γεμίση μέ τό νέο, τό ὑψηλό, τό ἀπόρρητο, τήν ἴδια τήν αἰωνιότητα, τόν Χριστό.
.                     Εὔχομαι σέ  ὄλους σας «τό παιδίον νέον καί πρό αἰώνων Θεός» νά γεμίση τήν πνευματική μας φτώχεια ἀπό τόν δικό Του πλοῦτο, ὅπως τό ψάλλουμε στήν δική μας ὑπερκόσμια ἐκκλησιαστική ποίηση. Ἄς ἀγαπήσουμε τήν ἐκκλησιαστική μας ποίηση γιά νά καταλάβουμε τήν ζωή τοῦ Ποιητοῦ τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς καί νά γεμίσουμε ἀπό ὑπερκόσμια ζωή. Ἄς τήν ἀκούσουμε σάν κάτι καινούργιο, ἀποβάλλοντας τήν συνήθεια καί ἄς ἀποκαθηλώσουμε τά στεγανά ἀνάμεσα στήν λειτουργική ζωή καί τήν ὑμνογραφία τῆς Ἐκκλησίας καί τήν προσωπική μας ζωή. Τό χρειαζόμαστε αὐτό γιά νά ἀποκτήσουμε σταθερότητα στήν πίστη στόν Χριστό.

Μέ πατρική ἀγάπη καί εὐχές
Ὁ Μητροπολίτης
+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

ΤΟ ΧΑΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ καὶ Η ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ («Ἀπό τήν μεγάλη δοκιμασία τῶν ἐσχάτων δέν ϑά βλαφθοῦν ὅσοι ἔχουν σφραγισϑῆ μέ τό χρίσμα καί τήν σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος»)

Τό χάραγμα τοῦ ἀντιχρίστου καί ἡ σφραγίδα τοῦ Χριστοῦ

τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

ΠΗΓΗ: parembasis.gr

.                                          Ἀπό τήν ἀρχή τῆς ἱερατικῆς μου διακονίας, δηλαδή πρίν 50 χρόνια, καί μάλιστα τήν δεκαετία τοῦ 1970, καί στήν συνέχεια, γινόταν πολύς λόγος, μέ ἐπίδραση ἀκραίων προτεσταντικῶν ὀργανώσεων τῆς Ἀμερικῆς, γιά τήν ἔλευση τοῦ Ἀντιχρίστου πού θά σφραγίση τούς Χριστιανούς, γιά τό ὅτι ὁ ἀντίχριστος ἦλθε ἤ πρόκειται σύντομα νά ἔλθη, μέ παρερμηνεία τῶν σχετικῶν χωρίων τῆς Ἀποκαλύψεως τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου.
.                                          Τότε κάθε νέο πού εἰσαγόταν στήν κοινωνία, κάθε νέα ἀνακάλυψη τῆς ἐπιστήμης καί τῆς τεχνολογίας, κάθε νέος τρόπος διακίνησης τῶν προϊόντων μέ γραμμωτό κώδικα (bar code) καί προστασίας τῆς κοινωνίας, μέ νόμους γιά τίς ταυτότητες, τά διαβατήρια, τούς ἑνιαίους ἀριθμούς χαρακτηριζόταν ὡς ἐμφάνιση τοῦ ἀντιχρίστου ἤ τῶν προδρόμων του, καί καθένας πού ἔκανε χρήση αὐτῶν τῶν νέων ἐπιτηδευμάτων, θεωρεῖτο ἀπό μερι­κούς συντηρητικούς ὅτι δέχθηκε τό σφράγισμα τοῦ ἀντιχρίστου καί ἦταν ὁπαδός του.
.                                          Αὐτό συνεχίστηκε καί τά ἑπόμενα χρόνια. Τά ἴδια γράφονται καί λέγονται καί σήμερα γιά τά φάρμακα, τά ἐμβόλια πού χρησιμοποιοῦνται ἐναντίον τοῦ κορω­νοϊοῦ, συνεχίζοντας ὅλη αὐτήν τήν συζήτηση πού γινόταν τίς δεκαετίες τοῦ 1970 καί 1980, ὅτι δηλαδή ὁ ἀντίχριστος μέ αὐτά σφραγίζει τούς ἀνθρώπους καί τούς ἀπομακρύνει ἀπό τόν Χριστό.
.                                          Εἶναι καί αὐτό μιά μέθοδος τοῦ διαβόλου ὥστε νά γίνεται συνεχῶς λόγος γι’ αὐτόν, νά ἀσχολοῦνται ὅλοι μαζί του, νά παραπλανᾶ τόν νοῦ τους καί νά τούς ἔχει συνέχεια δούλους του, καί μάλιστα νά ὑπερτιμοῦν τήν δύναμή του καί συγχρόνως νά μήν ἀσχολοῦνται καθόλου μέ τόν Χριστό. Ὄντως, φοβερή καί σατανική πλάνη!!
.                                          Μέ ἀφορμή τήν συζήτηση πού γινόταν τήν ἐποχή ἐκείνη, καί μάλιστα τό ἔτος 1987, δηλαδή πρίν σχεδόν τριάντα πέντε χρόνια, εἶχα γράψει ἕνα κείμενο, τό ὁποῖο ὅμως ἔχει ἐπικαιρότητα στήν ἐποχή μας. Σέ αὐτό τό κείμενο ἑρμήνευα τά σχετικά χωρία τῆς Ἀποκαλύψεως τοῦ Ἰωάννου τόσο γιά τό χάραγμα τοῦ ἀντιχρίστου ὅσο καί γιά τό σφράγισμα τοῦ Χριστοῦ βάσει τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως, κυρίως τῶν ἑρμηνειῶν τοῦ Ἀνδρέα καί τοῦ Ἀρέθα Ἐπισκόπου Καισαρείας.
.                                          Ἡ ἑρμηνευτική βάση εἶναι ὅτι τό σφράγισμα τοῦ ἀντιχρίστου δέν εἶναι κάτι τό ἐξωτερικό, ἐπιφανειακό καί σωματικό, δέν εἶναι μιά τροφή ἤ ἕνα φάρμακο, ἀλλά συνδέεται μέ τήν ἐπίγνωση, τήν ἐνσυνείδητη ἀποδοχή, τήν λατρεία καί τήν προσκύνηση τοῦ ἀντιχρίστου. Ἐκεῖνος, ὅμως, πού ἔχει τήν σφραγίδα τοῦ Θεοῦ στήν καρδιά του, ἀναγνωρίζει τόν ἀντίχριστο καί τίς ἐνέργειές του καί ὁ ἀντίχριστος δέν ἔχει καμιά ἐξουσία πάνω του.
.                                          Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει: «Ἡμεῖς νοῦν Χριστοῦ ἔχομεν» (Α΄ Κορ. β΄, 16) καί βεβαίως «οὐ γάρ αὐτοῦ (τοῦ σατανᾶ)» τά νοήματα ἀγνο­οῦμεν» (Β΄ Κορ. β΄, 11). Ὅσοι ἔχουν νοῦ Χριστοῦ, πού ἔχουν ἐνεργοποιημένη τήν σφραγίδα τοῦ Θεοῦ μέσα στήν καρδιά τους, μποροῦν νά καταλάβουν τήν παρουσία τοῦ ἀντιχρίστου καί τῶν προδρόμων του καί νά κάνουν τήν διάκριση μεταξύ ἐνέργειας τοῦ Χριστοῦ καί ἐνέργειας τοῦ ἀντιχρίστου. Πρόκειται γιά τήν ἀρετή τῆς διακρίσεως.
.                                          Παραθέτω τό κείμενο αὐτό γιά νά ἑρμηνευθοῦν τά σχετικά μέ ὅσα λέγονται στίς ἡμέρες μας γιά τό σφράγισμα τοῦ ἀντι­χρίστου, μέ βάση τήν πατερική καί ἐκκλησιαστική παράδοση γιά νά μή παρασυρόμαστε ἀπό ἀμφίβολες ἑρμηνεῖες.

* * *

.                                          Συχνά στίς ἡμέρες μας γίνεται λόγος γιά τόν ἀντίχριστο καί γιά τό χάραγμα τοῦ ἀντιχρίστου. Βρι­σκόμαστε σέ ἀποκαλυπτικούς καιρούς. Ὁ ἀντίχριστος ὑπάρχει, ἐνεργεῖ, ἀλλά καί ἔρχεται. Ἐάν στήν ἀποστολική ἐποχή ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ἔλεγε ὅτι «ὁ ἀντίχριστος ἔρχεται, καί νῦν ἀντίχριστοι πολλοί γεγόνασιν ὅϑεν γινώσκομεν ὅτι ἐσχάτη ὥρα ἐστίν» (Α´ Ἰω. β´, 18-19) καϑώς ἐπίσης «οὗτός ἐστιν ὁ ἀντίχριστος, ὁ ἀρνούμενος τόν πατέρα καί τόν υἱόν» (Α´ Ἰω. β´, 22) καί ἀκόμη «πᾶν πνεῦμα ὅ μή ὁμολογεῖ τόν Ἰησοῦν Χριστόν ἐν σαρκί ἐληλυθότα, ἐκ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔστι: καί τοῦτό ἐστι τό τοῦ ἀντιχρίστου ὅ ἀκηκόατε ὅτι ἔρχεται, καί νῦν ἐν τῷ κόσμῳ ἐστίν ἤδη» (Α΄ Ἰω. δ´, 3), πόσο μᾶλλον αὐτά ἰσχύουν γιά τήν δική μας ἐποχή, ἡ ὁποία ἀπέχει πολύ ἀπό τήν ἀποστολική ἐποχή καί ἀκόμη γιατί ἔχουν αὐξηϑῆ αὖτοί πού ἀρνοῦνται τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ. Ζοῦμε, λοιπόν, σέ ἀποκαλυπτικούς καιρούς.
.                                          Ὅμως, θά προσϑέσω ὅτι σήμερα οἱ ἄνθρωποι ἀφ’ ἑνός μέν παρερμηνεύουν τά ἁγιογραφικά κείμενα, ἀφ’ ἑτέρου δέ δέν μιλᾶνε καθόλου γιά τήν σφραγίδα τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ στά κείμενα τῆς Καινῆς Διαϑήκης, καϑώς ἐπίσης καί στά ἔργα τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, γίνεται πολύς λόγος γιά τήν σφραγίδα τοῦ Θεοῦ, τήν ὁποία δέχονται τά τέκνα τοῦ Θεοῦ. Μέ ἄλλα λόγια ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, πού γράφει γιά τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου τῆς Ἀποκαλύψεως, συγχρόνως γράφει καί γιά τήν σφραγίδα τοῦ Ἀρνίου τῆς Ἀποκαλύψεως.
.                                          Μιλώντας γιά τόν ἀντίχριστο συγχρόνως τονίζει: «Ὑμεῖς ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστε, τεκνία, καί νενικήκατε αὐτούς (τόν ἀντίχριστο καί τούς ὀπαδούς τοῦ ἀντιχρίστου), ὅτι μείζων ἐστίν ὁ ἐν ὑμῖν ἤ ὁ ἐν τῷ κόσμῳ· αὐτοί ἐκ τοῦ κόσμου εἰσί· διά τοῦτο ἐκ τοῦ κόσμου λαλοῦσι καί ὁ κόσμος αὐτῶν ἀκούει. ἡμεῖς ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐσμεν» (Α΄ Ἰω. δ´, 4-5).
.                                          Διερωτῶμαι: Εἶναι τίμιο καί ὀρϑόδοξο νά γίνεται συνε­χής λόγος γιά τό χάραγμα τοῦ ἀντιχρίστου καί νά μή γίνεται καϑόλου λόγος γιά τήν σφραγίδα τοῦ Χριστοῦ; Μποροῦν μερικοί πνευματικοί πατέρες νά σκορποῦν συνεχῶς τόν φόβο τῆς ἐλεύσεως τοῦ ἀντιχρίστου καί νά μή καταρτίζουν τούς  Χριστιανούς γιά νά σφραγισϑοῦν μέ τήν σφραγίδα τοῦ ζῶντος Χριστοῦ;
.                                          Στήν συνέχεια θά γίνη λόγος γιά τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου καί γιά τήν σφραγίδα τοῦ Ἀρνίου τῆς Ἀποκαλύψεως, μέ βάση τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας.

1. Τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου

.                                          Στήν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου γίνεται λόγος γιά τό ϑηρίο καί γιά τό χάραγμά του. Χαρακτηριστικό καί κλασσικό χωρίο εἶναι ἕνα τμῆμα τοῦ ιγ΄ κεφαλαίου τῆς Ἀποκαλύψεως, τό ὁποῖο ϑά καταγράψω καί θά ἑρμη­νεύσω.
.                                          «Καί εἶδον ἄλλο ϑηρίον ἀναβαῖνον ἐκ τῆς γῆς, καί εἶχε κέρατα δύο ὅμοια ἀρνίῳ, καί ἐλάλει ὡς δράκων… καί ποιεῖ σημεῖα μεγάλα, καί πῦρ ἵνα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβαίνῃ εἰς τήν γῆν ἐνώπιον τῶν ἀνϑρώπων. καί πλανᾷ τούς κατοικοῦντας ἐπί τῆς γῆς διά τά σημεῖα ἅ ἐδόϑη αὐτῷ ποιῆσαι ἐνώπιον τοῦ ϑηρίου, λέγων τοῖς κατοικοῦσιν ἐπί τῆς γῆς ποιῆσαι εἰκόνα τῷ ϑηρίῳ, ὅς εἶχε τήν πληγήν τῆς μαχαίρας καί ἔζησε. καί ἐδόϑη αὐτῷ πνεῦμα δοῦναι τῇ εἰκόνι τοῦ ϑηρίου, ἵνα καί λαλήσῃ ἡ εἰκών τοῦ ϑηρίου καί ποιήσῃ, ὅσοι ἐάν μή προσκυνήσωσι τῇ εἰκόνι τοῦ ϑηρίου, ἵνα ἀποκτανϑῶσι. καί ποιεῖ πάντας, τούς μικρούς καί τούς μεγάλους, καί τούς πλουσίους καί τούς πτωχούς, καί τούς ἐλευϑέρους καί τούς δούλους, ἵνα δώσουσιν αὐτοῖς χάραγμα ἐπί τῆς χειρός αὐτῶν τῆς δεξιᾶς ἤ ἐπί τῶν μετώπων αὐτῶν, καί ἵνα μή τις δύνηται ἀγοράσαι ἤ πωλῆσαι εἰ μή ὁ ἔχων τό χάραγμα, τό ὄνομα τοῦ ϑηρίου ἤ τόν ἀριϑμόν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ. Ὧδε ἡ σοφία ἐστίν· ὁ ἔχων νοῦν ψηφισάτω τόν ἀριϑμόν τοῦ ϑηρίου· ἀριϑμός γάρ ἀνϑρώπου ἐστί· καί ὁ ἀριϑμός αὐτοῦ χξστ΄». (Ἀποκ. ιγ´, 11-18)
.                                          Πολλές ἀπόψεις διατυπώϑηκαν γιά τό ϑηρίο αὐτό. Προφανῶς πρόκειται γιά τόν ἀντίχριστο, γι᾽ αὐτό ὁ Ἀρέθας, Ἐπίσκοπος Καισαρείας γράφει ὅτι «ὅπερ οὐκ ἄλλο, ἤ τό διηγήσασϑαι τά περί τῆς παρουσίας τοῦ Ἀντιχρίστου». Ὁ ἀντίχριστος εἶναι ἄνϑρωπος πού ἔχει τίς ἐνέργειες τοῦ Σατανᾶ, γι᾿ αὐτό λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης «ἀναβαῖνον ἐκ τῆς γῆς». «Ἐκ τῆς γῆς δηλαδή ἀναβαίνειν αὐτόν, ὅθεν καί πᾶσιν ἀνθρώποις ἡ γένεσις. Ἄνϑρωπος γάρ καί αὐτός κατ᾽ ἐνέργειαν τοῦ Σατανᾶ». Εἶχε κέρατα «δύο ὅμοια ἀρνίῳ». Συνεχίζει ὁ Ἀρέϑας: «τά κέρατα δέ οὐκ ἀρνίου, ἀλλ᾽ ὅμοια ἀρνίῳ, ἐπειδή φαντάζει ἑαυτόν ἐπιεικῆ ὡς ὁ Χριστός ἵνα πλανᾷ. Διά τοῦτο ἡ ὁμοιότης τῶν κεράτων, ἤγουν τῆς δόξης». Καί ἀκόμη αὐτός ὁ ἀντίχριστος μιλοῦσε ὡς δράκων. «ὡς δράκων λαλεῖ, οὐκ ὤν δράκων. Οὐ γάρ ὁ Σατανᾶς ἐστιν αὐτόχρημα, ἀλλ᾽ ὡς ἐκεῖνος ἐνεξουσιάζων, τοὐτέστι, διάδοχος γίνεται τῆς ἐξουσίας τοῦ διαβόλου». Ὁ ἀντίχριστος δέν θά εἶναι ἐνσάρκωση τοῦ διαβόλου, ἀλλά θά εἶναι ἕνας συγκε­κριμένος ἄνϑρωπος ὁ ὁποῖος ϑά ἔχη τίς ἐνέργειες τοῦ σατανᾶ.
.                                          Ὁ ἀντίχριστος πλανᾶ «τούς κατοικοῦντας ἐπί τῆς γῆς». Ποιούς ὅμως πλανᾶ; Δέν πλανᾶ ὅλους τούς ἀνϑρώπους, ἀλλά ἐκείνους μόνον πού ἔχουν τήν καρδιά τους στά γήϊνα, ἐνῶ δέν μπορεῖ νά κάνη ἀπολύτως τίποτε στούς ἀνθρώπους ἐκείνους πού ἔχουν τό πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς.
.                                          Γράφει ὁ ἅγιος Ἀνδρέας Καισαρείας: «Πλανᾷ τούς ἐν τῇ γῇ τήν διηνεκῆ κατοίκησιν τῆς καρδίας ἔχοντας. Τούς γάρ ἐν οὐρανῷ κεκτημένους τό πολίτευμα οὐκ ἀπατᾷ ἡ αἴσϑησις, ἠσφαλισμένους ἀκριβῶς τῇ προαναφωνήσει τῆς αὐτοῦ ἐλεύσεως». Ἔτσι, ὁ ἀντίχριστος ἔχει ἐξουσία μόνον σ᾽ αὐτούς πού εἶναι ἀνοχύρωτοι ἀπό τήν Χάρη τοῦ Χριστοῦ, καί δέχονται μέσα στήν καρδιά τους τίς ἐνέργειες τοῦ ἀντιχρίστου. Σ᾽ αὐτούς τούς ἀνθρώπους δίνει τό χάραγμα. «Ἵνα δώσωσιν αὐτοῖς χάραγμα ἐπί τῆς χειρός αὐτῶν τῆς δεξιᾶς ἤ ἐπί τῶν μετώπων». Ἡ φράση «ἵνα δώσωσιν» ἐκφράζει τήν ἐθελοδουλεία τῶν ἀνθρώπων «καϑόσον διά τῆς τοιαύτης σφραγίδος (στίξεως) παρίσταται ἡ πλήρης ὑποτέλεια τῶν ἐν λόγῳ ἀνϑρώπων εἰς τό ϑηρίον».
.                                          Ἡ λέξη χάραγμα «ὑπενϑυμίζει τήν παλαιάν ἀνατολικήν συνήϑειαν τοῦ ἐγχαράσσειν ἤ ἐνστίζειν τό ὄνομα σαρκικοῦ ἤ πνευματικοῦ κυρίου διά πεπυρακτωμένου ὀργάνου ἐπί τῆς χειρός ἤ τοῦ μετώπου μισϑοφόρων ἤ δούλων ἀνϑρώπων ἤ ϑεῶν» (Παναγιώτης Μπρατσιώτης). Ἑπομένως φανερώνει ἐξάρτηση. Ἡ φράση ὅτι τό χάραγμα δίδεται στήν δεξιά χεῖρα δείχνει κατά τόν Ἀρέϑα τό «ἵνα τῶν ἀγαϑῶν ἔργων ἐκκόψῃ τήν ἐνέργειαν», τό δέ χάραγμα στό μέτωπο δείχνει τό «ἵνα τό τοῖς ὀφϑαλμοῖς ἐπικείμενον μέρος προσληφϑέν, σκοτασμόν ἐμποιήσῃ τοῖς ἀπατωμένοις τοῦ μή ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως ἀντέχεσϑαι τῆς εὐσεβείας».
.                                          Μέ ἄλλα λόγια τό χάραγμα στό μέτωπο καί στήν δεξιά χεῖρα δείχνει τήν ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνϑρώπου ἀπό τήν ἐφαρμογή τῶν ἀγαϑῶν ἔργων, πού εἶναι ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ καί ἀκόμη δείχνει τόν σκοτασμό τοῦ ἀνϑρώπου. Αὐτός δέ ὁ σκοτασμός δέν εἶναι κανείς ἄλλος, ἀπό τόν σκοτασμό τοῦ νοός πού ἰσοδυναμεῖ μέ τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ σκοτασμός αὐτός στήν γλώσσα τῶν ἁγίων Πατέρων λέγεται αἰχμαλωσία τοῦ νοός, νέκρωση τοῦ νοός. Σ᾽ αὐτούς πού ἔχουν σκοτισϑῆ στόν νοῦ καί ἔχουν ἀπομακρυνϑῆ ἀπό τόν Θεό ἔχει ἐνέργεια ὁ ἀντίχριστος, μπορεῖ δηλαδή νά τούς σφραγίση.
.                                          Τό σφράγισμα, ἑπομένως, τοῦ ἀντιχρίστου δέν εἶναι ἁπλῶς σφρά­γισμα ἐξωτερικό μερικῶν μελῶν τοῦ ἀνϑρωπίνου σώματος, ἀλλά εἶναι ἡ τελεία ὑποδούλωσῃ τῶν ἀπατωμένων στόν ἀντίχριστο. Γι᾿ αὐτό καί ὁ διάβολος δέν ϑά μπορῆ νά χαράξη τούς ἀνϑρώπους πού ζοῦν ἐν Θεῷ. Ὁ Ἀρέϑας Καισαρείας παρατηρεῖ: «Ἀλλ᾽ οὐ δέξονται τοῦτο, δηλαδή τό χάραγμα, οἱ τά πρόσωπα σημειωϑέντες τῷ ϑείῳ τοῦ προσώπου φωτί». Οἱ ἄνϑρωποι πού ἔχουν μέσα τους, κατά διαφόρους βαθμούς (ἔλλαμψη, ϑέα, διαρκής ϑέα) τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ ϑά ἀποφύγουν τό σφράγισμα τοῦ ϑηρίου τῆς Ἀποκαλύψεως, δηλαδή ὁ ἀντίχριστος, δέν ϑά μπορῆ νά ἔχη καμμία δύναμη ἐπάνω τους.
.                                          Τό χάραγμα αὐτό εἶναι τό «ὄνομα τοῦ ϑηρίου ἤ ὁ ἀριϑμός τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ», ὅπως γράφεται στήν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου. Αὐτό σημαίνει ὅτι «διττή δέ τούτου ἡ γνῶσις, ἤ διά προφορᾶς αὐτοῦ τοῦ ὀνόματος ἤ διά ψήφου». Ποιό εἶναι αὐτό τό ὄνομα; Κατά τόν Οἰκουμένιο δέν γράφεται τό ὄνομά του μέσα στό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως ἤ «διά τό ἀνάξιον βιβλίῳ ἐγγραφῆναι» ἤ γιά νά μή σφετερίζωνται πολλοί αὐτό τό ὄνομα καί «πράγματα παρέχειν τοῖς εὐσεβέσι τό προαρπάζειν τήν γνῶσιν τῆς παρουσίας καί ἐν ἀώρῳ τήν ἔκβασιν τιϑεμένους τοῦ ὡρίμου καϑάπαξ ὑστερεῖν».
.                                          Μάλιστα τονίζει ὁ ἅγιος Ἀνδρέας Καισαρείας: «Τήν μέν ἀκρίβειαν τῆς ψήφου, ὡς καί τά λοιπά περί αὐτοῦ γεγραμμένα, ὁ χρόνος ἀποκαλύψει καί ἡ πεῖρα τοῖς νήφουσιν. εἰ γάρ ἔδει καϑώς φασί τινες τῶν διδασκάλων, σαφῶς γνωσϑῆναι τό τοιοῦτον ὄνομα, ὁ τεϑεαμένος αὐτό ἄν ἀπεκάλυψεν. ἀλλ᾽ οὐκ ηὐδόκησεν ἡ ϑεία χάρις ἐν ϑείῳ βιβλίῳ τό τοῦ λυμεῶνος ταγῆναι ὄνομα, ὡς δέ ἐν γυμνασίας λόγῳ, πολλά ἐστιν εὑρεῖν, κατά τόν μακάριον Ἱππόλυτον καί ἑτέρους πολλούς, ὀνόματα τόν ἀριθμόν τοῦτον περιέχοντα προσηγορικά τε καί κύρια».
.                                          Πολλά μπορεῖ κανείς νά παρατηρήση πάνω στήν ἑρμηνεία αὐτή τοῦ ἁγίου Ἀνδρέου Καισαρείας. Θά ἀρκεσθῶ σέ τρία.
.                                          Πρῶτον, δέν γνωρίζουμε τήν ἀκρίβεια τοῦ ὀνόματος τοῦ ἀντιχρίστου. Ἂν ἔπρεπε νά γνωρίζουμε τό ὄνομα αὐτό, τότε ϑά τό ἔγραφε στήν Ἀποκάλυψη ὁ ἴδιος ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης πού εἶδε τό θηρίο. Ἀλλά δέν ϑεώρησε καλό ἡ ϑεία Χάρη νά γραφῆ τό ὄνομα τοῦ ἀντιχρίστου στήν Ἁγία Γραφή.
.                                          Δεύτερον, ἡ ἀκρίβεια τῆς ψήφου, ἀλλά καί ὅλων τῶν γραμμένων περί τοῦ ἀντιχρίστου ϑά ἀποκαλυφϑοῦν ὅταν χρειασϑῆ σ᾽ αὐτούς πού νήφουν, πού ἔχουν νήψη καί ϑεωρία Θεοῦ. Δέν εἶναι τοῦ καϑενός ἔργο νά προσπαϑῆ νά ἀνακαλύψη τό ὄνομα καί τόν ἀριϑμό τοῦ ϑηρίου, δηλαδή τοῦ ἀντιχρίστου.
.                                          Τρίτον, πολλοί ἐπεχείρησαν νά βροῦν τό ὄνομα τοῦ ἀντιχρίστου, ἀλλά ἔπεσαν ἔξω. Ἄλλοι, χρησιμοποιώντας τό ἑλληνικό ἀλφάβητο, ἐθεώρησαν τό ὄνομα Λατεῖνος, ἄλλοι ἐφαρμόζοντες τό ἑβραϊκό ἀλφάβητο, ἐννοοῦσαν τόν Νέρωνα καί ἄλλοι, χρησιμοποιοῦντες τό λατινικό ἀλφάβητο, ϑεώρησαν τόν Διοκλητιανό ἤ τόν Τίτο (Παναγιώτης Μπρατσιώτης).
.                                          Ἐάν καί ἐμεῖς ζούσαμε τήν ἐποχή τοῦ Νέρωνος ἤ τοῦ Διοκλητιανοῦ, θά πιστεύαμε ἀκράδαντα ὅτι αὐτοί οἱ μεγάλοι διῶκτες εἶναι ὁ ἀντίχριστος, ἀφοῦ ἔκαναν τόσους τρομερούς διωγμούς ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν. Ποιός ϑά μποροῦσε νά τό ἀρνηθῆ; Καί ὅμως πέρασαν αὐτοί, πέρασαν καί τόσοι αἰῶνες, καί ἀκόμη δέν ἦλθε ὁ ἀντίχριστος μέ τήν ἔννοια πού περιγράφει ὁ Χριστός, δηλαδή αὐτός πού θά ἔλθη στούς ἐσχάτους χρόνους καί μετά ϑά ἐπακολουϑήση ἡ Δευτέρα Παρουσία.
.                                          Νομίζω ὅτι ἀσφαλέστατο χωρίο εἶναι τοῦ ἁγίου Εἰρηναίου, πού πρέπει νά τό ἔχουμε πάντοτε ὑπ’ ὄψη μας. Γράφει: «Ἀσφαλέστερον καί ἀκινδυνότερον τό περιμένειν τήν ἔκβασιν τῆς προφητείας ἤ τό καταστοχάζεσϑαι καί ἀπομαντεύεσϑαι ὀνόματα τυχόντα, πολλῶν ὀνομάτων εὑρεϑῆναι δυναμένων ἐχόντων τόν προειρημένον ἀριϑμόν».
.                                          Δέχονται τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου αὐτοί πού προσκυνοῦν καί λατρεύουν τό ϑηρίο: «Εἴ τις προσκυνεῖ τό ϑηρίον καί τήν εἰκόνα αὐτοῦ, καί λαμβάνει τό χάραγμα ἐπί τοῦ μετώπου αὑτοῦ ἤ ἐπί τήν χεῖρα αὐτοῦ…» (Ἀποκ. ιδ´, 9). Δηλαδή ἐδῶ τό χάραγμα συνδέεται μέ τήν ἀποδοχή καί λατρεία τοῦ ϑηρίου. Ὅσοι δέχονται τό χάραγμα δέν ἔχουν ἀνάπαυση ἐσωτερική: «Καί ὁ καπνός τοῦ βασανισμοῦ αὐτῶν εἰς αἰῶνας αἰώνων ἀναβαίνει, καί οὐκ ἔχουσιν ἀνάπαυσιν ἡμέρας καί νυκτός οἱ προσκυνοῦντες τό ϑηρίον καί τήν εἰκόνα αὐτοῦ, καί εἴ τις λαμβάνει τό χάραγμα τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ» (Ἀποκ. ιδ´, 11). Ὅσοι λατρεύουν τό ϑηρίο θά ὑποστοῦν φοβερές δοκιμασίες: «Καί ἐγένετο ἕλκος κακόν καί πονηρόν ἐπί τούς ἀνθρώπους τούς ἔχοντας τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου καί τούς προσκυνοῦντας τῇ εἰκόνι αὐτοῦ» (Ἀποκ. ιστ΄, 2). Ὅσοι ἔχουν τό χάραγμα πλανῶνται ἀπό τούς ψευδοπροφῆτες: «Καί ἐπιάσϑη τό ϑηρίον καί ὁ μετ᾽ αὐτοῦ ψευδοπροφήτης ὁ ποιήσας τά σημεῖα ἐνώπιον αὐτοῦ, ἐν οἷς ἐπλάνησε τούς λαβόντας τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου καί τούς προσκυνοῦντας τῇ εἰκόνι αὐτοῦ» (Ἀποκ. ιϑ´, 20). Δηλαδή οἱ προσκυνοῦντες τήν εἰκόνα καί ἔχοντες τό χάραγμα αὐτοί ϑά πλανηϑοῦν ἀπό ψευδοπροφῆτες.
.                                          Ὅσοι προσκυνοῦν τό ϑηρίο, αὐτοί λαμβάνουν τό χάραγμά του, ἐνῶ ἀντίϑετα ὅσοι δέν προσκυνοῦν τό ϑηρίο δέν λαμβάνουν τό χάραγμά του. Λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης: «Καί εἶδον ϑρόνους, καί ἐκάϑισαν ἐπ᾽ αὐτούς, καί κρῖμα ἐδόθη αὐτοῖς, καί τάς ψυχάς τῶν πεπελεκισμένων διά τήν μαρτυρίαν Ἰησοῦ καί διά τόν λόγον τοῦ Θεοῦ, καί οἵτινες οὐ προσεκύνησαν τό ϑηρίον οὔτε τήν εἰκόνα αὐτοῦ, καί οὐκ ἔλαβον τό χάραγμα ἐπί τό μέτωπον αὐτῶν καί ἐπί τήν χεῖρα αὐτῶν» (Ἀποκ. κ´, 4). Δηλαδή οἱ ἅγιοι πού ἀρνήϑηκαν νά προσκυνήσουν τήν εἰκόνα τοῦ ϑηρίου, δέν ἔλαβαν τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου, παρά τά μαρτύρια πού ὑπέστησαν καί γι’ αὐτό δοξάζονται ἐν οὐρανοῖς.
.                                          Συνεπῶς, ἀπό ὅλα αὐτά φαίνεται ὅτι τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου συνδέεται στενώτατα μέ τήν προσκύνηση καί τήν λατρεία τοῦ ϑηρίου, μέ τήν ἀναγνώριση τοῦ ϑηρίου, ὡς Θεοῦ. Καί τό χάραγμα αὐτό δέν εἶναι ἁπλῶς μιά ἐξωτερική σημείωση, ἀλλά ἐσωτερική ἀποδοχή τοῦ ἀντιχρίστου καί ἀναγνώρισή του. Ἡ νέκρωση τοῦ νοῦ εἶναι χάραγμα τοῦ ϑηρίου καί ὅσοι ἔχουν νεκρό καί σκοτεινό νοῦ πλανῶνται καί γίνονται δοῦλοι τοῦ ϑηρίου τῆς Ἀποκαλύψεως. Ὅσοι ἔχουν φωτισμένο νοῦ, αὐτοί δέν δέχονται τό χάραγμα τοῦ θηρίου. Αὐτό εἶναι τό ἀσφαλές συμπέρασμα ἀπό τήν ἑρμηνεία τῶν ἁγιογραφικῶν χωρίων.

2. Ἡ σφραγίδα τοῦ Ἀρνίου

.                                          Στήν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου καί γενικά στήν Ἁγία Γραφή δέν γίνεται λόγος μόνον γιά τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου, πού δέχονται ὅσοι προσκυνοῦν τό ϑηρίο, ἀλλά γίνεται λόγος καί γιά τήν σφραγίδα τοῦ Ἀρνίου, πού δέχονται οἱ λατρεύοντες καί προσκυνοῦντες τό Ἀρνίον. Νομίζω ὅτι, ὅσοι μιλᾶνε μόνον γιά τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου καί ἀγνοοῦν τήν σφραγίδα τοῦ Ἀρνίου προσφέρουν κακή ὑπηρεσία στά μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.
.                                          Ἤδη στήν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη μετά ἀπό τήν παρουσία τοῦ χαράγματος τοῦ ὀνόματος ἤ τοῦ ἀριθμοῦ τοῦ ϑηρίου γίνεται λόγος γιά τούς πιστούς πού βρίσκονται μαζί μέ τό Ἀρνίον καί οἱ ὁποῖοι ἔχουν «τό ὄνομα αὐτοῦ καί τό ὄνομα τοῦ πατρός αὐτοῦ γεγραμμένον ἐπί τῶν μετώπων αὐτῶν» (Ἀποκ. ιδ´, 1). Καί ἐδῶ τό σφράγισμα πρέπει νά τό ἐννοήσουμε ὡς σφράγισμα στό νοῦ. Εἶναι κυρίως καί πρό παντός σφράγισμα ἐσωτερικό.
.                                          Διερωτῶμαι: Γιατί πολλοί σήμερα μιλοῦν μόνον γιά τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου, δηλαδή τοῦ ἀντιχρίστου, καί δέν ὁμιλοῦν γιά τήν σφραγίδα τοῦ Ἀρνίου, δηλαδή τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης τά ἀναφέρει μαζί στό ἴδιο μέρος τοῦ βιβλίου τῆς Ἀποκαλύψεως;
.                                          Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης χρησιμοποιεῖ τήν λέξη σφραγίδα γιά νά δηλώση τήν γέννηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου ἀπό τόν Πατέρα καί φυσικά δηλώνεται ἡ ϑεότητα τοῦ Χριστοῦ. Εἶπε ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός γιά τόν Ἑαυτό Του: «Ἐργάζεσϑε μή τήν βρῶσιν τήν ἀπολλυμένην, ἀλλά τήν βρῶσιν τήν μένουσαν εἰς ζωήν αἰώνιον, ἥν ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ὑμῖν δώσει· τοῦτον γάρ ὁ πατήρ ἐσφράγισεν ὁ Θεός» (Ἰω. ϛ΄, 27).
.                                          Ἡ λέξη σφραγίς ἐδῶ δηλώνει ὅτι ὁ Χριστός εἶναι κατά φύσιν Υἱός τοῦ Θεοῦ, γι᾿ αὐτό ὁ ἱερός Θεοφύλακτος ἑρμηνεύει: «Ἐπεί καί εἰκών ἐστι τοῦ Πατρός ὁ Υἱός, καί σφράγισμα, καί χαρακτήρ, νόει παρ᾽ αὐτοῦ σφραγισϑῆναι τοῦτον, καϑ᾽ ὅ εἰκών καί σφράγισμα ἐστιν· ὥστε εἶναι τό λεγόμενον τοιοῦτον· Τοῦτον γάρ τόν φαινόμενον Υἱόν ἀνϑρώπου, ἐσφράγισεν ὁ Πατήρ, τοὐτέστι, σφραγῖδα αὐτοῦ καί εἰκόνα ἐγέννησε, ἀπαραλλαξίαν πᾶσαν καί ταυτότητα φυσικήν πρός αὐτόν ἀποσῴζουσαν». Τό ὅτι ὁ Χριστός ἔχει σφραγισϑῆ ἀπό τόν Πατέρα δείχνει τήν ϑεότητά Του. Ὁ Μέγας Βασίλειος στήν θεία Λειτουργία μιλᾶ γιά τόν Χριστό ὅτι εἶναι «σφραγίς ἰσότυπος μέ τόν Πατέρα».
.                                          Ἐάν ὁ Χριστός εἶναι Υἱός τοῦ Θεοῦ κατά φύση, ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί εἴμαστε υἱοί τοῦ Θεοῦ κατά Χάρη. Ἔτσι καί ἐμεῖς ἔχουμε σφραγισϑῆ ἀπό τήν ϑεία Χάρη. Σ᾽ αὐτό τό ϑέμα ἀναφέρεται πολλές φορές ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στίς ἐπιστολές του. Θά ἀναφέρω μερικά χαρακτηριστικά χωρία.
.                                          Ἀναφερόμενος στόν Χριστό γράφει πρός τούς Ἐφεσίους: «Ἐν ᾧ καί ἡμεῖς ἀκούσαντες τόν λόγον τῆς ἀληθείας, τό εὐαγγέλιον τῆς σωτηρίας ὑμῶν, ἐν ᾧ καί πιστεύσαντες ἐσφραγίσϑητε τῷ Πνεύματι τῆς ἐπαγγελίας τῷ Ἁγίῳ, ὅς ἐστιν ἀρραβών τῆς κληρονομίας ἡμῶν, εἰς ἀπολύτρωσιν τῆς περιποιήσεως, εἰς ἔπαινον τῆς δόξης αὐτοῦ» (Ἐφεσ. α΄, 13-14).
.                                          Ἡ σφραγίδα αὐτή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δόϑηκε σέ μᾶς μέ τό ἅγιον Χρίσμα, ὅταν ὁ ἱερεύς εἶπε: «Σφραγίς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου. Ἀμήν». Δίνεται ἐξωτερικά στό σῶμα, ἀλλά αὐτό εἰσέρχεται στήν ψυχή. Σφραγίζεται ὅλος ὁ ἄνϑρωπος, καί σύμφωνα μέ τήν Παράδοση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ σφράγιση αὐτή δέν εἶναι ἀνεξάρτητη ἀπό τόν φωτισμό τοῦ νοῦ.
.                                          Ἡ σφραγίδα τῆς δωρεᾶς εἶναι ἡ ἔλευση τῆς θείας Χάριτος στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου καί ἔτσι ἁγιάζεται ἡ ψυχή καί τό σῶμα, δηλαδή ὅλος ὁ ἄνϑρωπος καί ἀρχίζει ἡ νοερά προσευχή, πού εἶναι ἀπόδειξη ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι ναός τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Σ᾽ αὐτό ἀναφέρεται ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καί λέγει: «Μή λυπεῖτε τό Πνεῦμα τό Ἅγιον τοῦ Θεοῦ, ἐν ᾧ ἐσφραγίσϑητε εἰς ἡμέραν ἀπολυτρώσεως» (Ἐφεσ. δ´, 30)
.                                          Βεβαίως μέ τό ἅγιον Βάπτισμα καί μέ τό ἅγιον Χρίσμα δίνεται ἡ δυνατότητα στόν ἄνϑρωπο νά προχωρήσῃ μέ τήν ἐλεύϑερη ϑέλησή του καί τόν ἀγώνα του στό καϑ᾽ ὁμοίωση. Καί γνωρίζουμε ἀπό τόν ἅγιο Διάδοχο τόν Φωτικῆς ὅτι μετά τό Βάπτισμα, ὅταν δέν ζοῦμε σύμφωνα μέ τό ϑέλημα τοῦ Θεοῦ, ἡ Χάρη τοῦ Βαπτίσματος καλύπτεται ἀπό τά πάϑη, ὁπότε ὅλη ἡ μυστηριακή καί ἀσκητική ζωή ἀποβλέπει στήν ἐκ νέου ἀποκάλυψη αὐτῆς τῆς θείας Χάριτος.
.                                          Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης κάνει ἐπανειλημμένως λόγο γιά τήν σφραγίδα τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ, πού θά λάβουν οἱ Χριστιανοί μέ τά Μυστήρια καί τήν δική τους συνέργεια.
.                                          Γράφει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στήν Ἀποκάλυψη: «Καί εἶδον ἄλλον ἄγγελον ἀναβαίνοντα ἀπό ἀνατολῆς ἡλίου, ἔχοντα σφραγῖδα Θεοῦ ζῶντος, καί ἔκραξε φωνῇ μεγάλῃ τοῖς τέσσαρσιν ἀγγέλοις, οἷς ἐδόϑη αὐτοῖς ἀδικῆσαι τήν γῆν καί τήν ϑάλασσαν, λέγων· μή ἀδικήσητε τήν γῆν μήτε τήν ϑάλασσαν μήτε τά δένδρα, ἄχρις οὗ σφραγίσωμεν τούς δούλους τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐπί τῶν μετώπων αὐτῶν» (Ἀποκ. ζ´, 2-3). Ὁ ἄγγελος μέ τήν σφραγίδα τοῦ ζῶντος Θεοῦ ϑέλει νά σφραγίση τούς δούλους τοῦ Θεοῦ, ὥστε νά μή ταλαιπωρηϑοῦν καί βασανισϑοῦν ἀπό τά ἐπερχόμενα δεινά.
.                                          Αὐτοί οἱ δοῦλοι πού ϑά σφραγίζονταν ἀπό τόν ἄγγελο μέ «σφραγίδα Θεοῦ ζῶντος» ἦταν 144.000 πού εἶναι ἕνας συμβολικός ἀριϑμός καί δείχνει τό σύνολο τῶν ζώντων κατά Θεόν. Αὐτοί οἱ μέλλοντες νά σφραγισϑοῦν εἶναι οἱ ἴδιοι πού περιγράφονται στό ιδ’ κεφάλαιο τῆς Ἀποκαλύψεως, ὡς ἔχοντες «τό ὄνομα αὐτοῦ, τοῦ Ἀρνίου δηλαδή, καί τό ὄνομα τοῦ πατρός αὐτοῦ γεγραμμένον ἐπί τῶν μετώπων αὐτῶν» (Ἀποκ. ιδ´, 1). Εἶναι αὐτοί πού στέκονται μαζί μέ τό Ἀρνίο. Αὐτοί ἔχουν μερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα.
.                                          Τό πρῶτον γνώρισμα εἶναι ἡ παρϑενία: «Οὗτοί εἰσιν οἵ μετά γυναικῶν οὐκ ἐμολύνϑησαν· παρϑένοι γάρ εἰσιν». Ἐδῶ πρόκειται προφανῶς ὄχι μόνον γιά τήν σωματική παρθενία, ἀλλά κυρίως γιά τήν πνευματική παρϑενία, δηλαδή τήν καϑαρότητα τῆς καρδιᾶς.
.                                          Δεύτερον γνώρισμα εἶναι ἡ βίωση τῶν ἐντολῶν τοῦ Ἀρνίου καί τό νά ἀκολουϑοῦν πίσω του: «Οὗτοί εἰσιν οἱ ἀκολουϑοῦντες τῷ ἀρνίῳ ὅπου ἄν ὑπάγῃ». Τηροῦν τίς ἐντολές τοῦ Ἀρνίου καί ἀκολουϑοῦν τό Ἀρνίον καί μέχρι τοῦ μαρτυρίου.
.                                          Καί τρίτον γνώρισμα εἶναι ἡ εἰλικρίνειά τους: «Καί οὐχ εὑρέϑη ψεῦδος ἐν τῷ στόματι αὐτῶν· ἄμωμοι γάρ εἰσιν» (Ἀποκ. ιδ´, 1-5).
.                                          Φαίνεται ἀπό αὐτό τό ἀποκαλυπτικό χωρίο ὅτι τό σφράγισμα τῶν πιστῶν ὑπό τοῦ Ἀρνίου εἶναι κυρίως καί πρό παντός ἐσωτερικό. Εἶναι κοινωνία καί ἑνότητα τῶν πιστῶν μέ τόν Χριστό. Ἡ καρδιά τους ἔχει ἀναγεννηθῆ, ἔχει χρισϑῆ ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα.
.                                          Αὐτή ἡ σφραγίδα ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Ἰωάννη ἀποκαλεῖται καί χρίσμα. Καί αὐτό τό χρίσμα εἶναι ἐσωτερική κατάσταση. Ἀναφερόμενος ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στόν Ἀντίχριστο, γράφει: «Καί ὑμεῖς χρῖσμα ἔχετε ἀπό τοῦ ἁγίου, καί οἴδατε πάντα… Ταῦτα ἔγραψα ὑμῖν περί τῶν πλανώντων ὑμᾶς. καί ὑμεῖς, τό χρῖσμα ὅ ἐλάβετε ἀπ᾽ αὐτοῦ, ἐν ὑμῖν μένει, καί οὐ χρείαν ἔχετε ἵνα τις διδάσκῃ, ὑμᾶς, ἀλλ᾽ ὡς τό αὐτό χρῖσμα διδάσκει ὑμᾶς περί πάντων…» (Α´ Ἰω. β´, 20-27).
.                                          Ἀπό τήν μεγάλη δοκιμασία τῶν ἐσχάτων δέν ϑά βλαφθοῦν ὅσοι ἔχουν σφραγισϑῆ μέ τό χρίσμα καί τήν σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γράφει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στήν Ἀποκάλυψη: Ὅταν ἐσάλπισε ὁ πέμπτος ἄγγελος «εἶδον ἀστέρα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεπτωκότα εἰς τήν γῆν, καί ἐδόϑη ἡ κλείς τοῦ φρέατος τῆς ἀβύσσου, καί ἤνοιξε τό φρέαρ τῆς ἀβύσσου, καί ἀνέβη καπνός ἐκ τοῦ φρέατος ὡς καπνός καμίνου καιομένης, καί ἐσκοτίσϑη ὁ ἥλιος καί ὁ ἀήρ ἐκ τοῦ καπνοῦ τοῦ φρέατος. καί ἐκ τοῦ καπνοῦ ἐξῆλθον ἀκρίδες εἰς τήν γῆν, καί ἐδόϑη αὐτοῖς ἐξουσία ὡς ἔχουσιν ἐξουσίαν οἱ σκορπίοι τῆς γῆς· καί ἐρρέϑη αὐταῖς ἵνα μή ἀδικήσωσι τόν χόρτον τῆς γῆς οὐδέ πᾶν χλωρόν οὐδέ πᾶν δένδρον, εἰ μή τούς ἀνθρώπους οἵτινες οὐκ ἔχουσι τήν σφραγῖδα τοῦ Θεοῦ ἐπί τῶν μετώπων αὐτῶν» (Ἀποκ. θ´, 1-4).
.                                          Ἔτσι, ὅσοι σφραγισϑοῦν μέ τήν σφραγίδα τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν ζωή αὐτήν δέν ἔχουν νά φοβηθοῦν τίποτε μέ τήν ἔλευση τοῦ ἀντιχρίστου. Αὐτό εἶναι σημαντικό. Ὁ ἀντίχριστος δέν ἔχει καμμία ἐξουσία ἐπάνω τους. Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, ἀναφερόμενος στόν ἀντίχριστο καί μάλιστα στό χάραγμα τοῦ ἀντιχρίστου, γράφει στήν συνέχεια: «Ὑμεῖς ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστε, τεκνία, καί νενικήκατε αὐτούς, ὅτι μείζων ἐστίν ὁ ἐν ὑμῖν ἤ ὁ ἐν τῷ κόσμῳ» (Α´ Ἰω. δ´, 4).

3. Τελικές διαπιστώσεις

.                                          Ὕστερα ἀπό ὅλα αὐτά μποροῦμε νά καταλήξουμε σέ μερικές διαπιστώσεις:
.                                          Πρῶτον. Ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου δέν εἶναι τό πρῶτο βιβλίο, ἀπό ἄποψη ἀριϑμήσεως, τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἀλλά τό τελευταῖο βιβλίο. Καί μάλιστα εἶναι συμβολικό καί ἀρκετά δύσκολο νά ἑρμηνευθῆ. Γι᾿ αὐτό καί οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας δέν ἀσχολήϑηκαν πολύ μέ τήν ἑρμηνεία τῶν εἰκόνων τοῦ βιβλίου. Ἐμεῖς συνήϑως διαβάζουμε τό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως ὡς πρῶτο καί ἀφήνουμε ὅλα τά ἄλλα, ἐνῶ ϑά ἔπρεπε νά διαβάσουμε ἀπό τήν ἀρχή τά Εὐαγγέλια καί τίς Ἐπιστολές τῶν Ἀποστόλων, πού μᾶς διδάσκουν πῶς πρέπει νά ζοῦμε ὡς Χριστιανοί.
.                                          Δεύτερον. Στήν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου δέν γίνεται λόγος μόνον γιά τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου, ἀλλά καί γιά τήν σφραγίδα ἤ τό σφράγισμα τοῦ Ἀρνίου, δηλαδή τοῦ Χριστοῦ. Δέν μποροῦμε νά χωρίζουμε αὐτές τίς δυό πραγματικότητες καί νά ἑρμηνεύουμε μόνον τό πρῶτο, καί μάλιστα ἀποσπασματικά καί νά ἀρνούμαστε τό δεύτερο, δηλαδή τήν σφραγίδα τοῦ Χριστοῦ.
.                                          Τρίτον. Τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου συνδέεται μέ τήν προσκύνηση καί τήν λατρεία τοῦ ἀντιχρίστου. Ὅ,τι μᾶς προτρέπει νά λατρεύσουμε τόν ἀντίχριστο, αὐτό εἶναι σατανικό. Καί ὅταν ἐμεῖς ἀναγνωρίζουμε καί λατρεύουμε ὅ,τι μᾶς ζητᾶ ὁ ἀντίχριστος, σέ βάρος τοῦ Θεοῦ, αὐτό εἶναι σφράγισμα τοῦ ἀντιχρίστου. Μποροῦμε νά ποῦμε σύμφωνα μέ ὅλη τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας ὅτι ὁ σκοτασμός τοῦ νοῦ εἶναι χάραγμα τοῦ ϑηρίου.
.                                          Τέταρτον. Ἡ σφραγίδα τοῦ Ἀρνίου δέν εἶναι μόνον ἐξωτερικό γεγο­νός, ἀλλά ἀναγνώριση καί λατρεία τοῦ ἀληϑινοῦ Θεοῦ. Εἶναι κυρίως ἡ βίωση ὅλης τῆς ἐκκλη­σιαστικῆς ζωῆς, δηλαδή τῆς μυστηριακῆς καί ἀσκητικῆς ζωῆς. Ὅποιος ἐλευϑερώνει τόν νοῦ του ἀπό τήν αἰχμαλωσία τοῦ διαβόλου, ὅποιου ὁ νοῦς φωτίζεται καί μέσα ἐκεῖ γίνεται ἀκατάπαυστη ἡ μνημόνευση τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ἔνδειξη ὅτι ὁ ἄνϑρωπος ἔγινε ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, αὐτός δέχϑηκε τήν σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
.                                          Πέμπτον. Ὅσοι σφραγίσϑηκαν μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, δέν ἔχουν νά φοβηϑοῦν καμμιά δύναμη τοῦ ἀντιχρίστου. Αὐτοί ϑά περάσουν μέσα ἀπό τήν «Ἐρυϑρά ϑάλασσα», ὅπως ἔκαναν οἱ Ἑβραῖοι, ϑά ξεφύγουν ἀπό τήν καταδυναστεία τοῦ Φαραώ καί ϑά φϑάσουν στήν γῆ τῆς ἐπαγγελίας. Ὁ διάβολος δέν ἔχει καμμιά ἐξουσία πάνω στά τέκνα τοῦ Θεοῦ.
.                                          Γι᾿ αὐτούς πού ἀκολουϑοῦν τό Ἀρνίο καί δέχονται τίς ἐνέργειές Του, ὁ διάβολος ἔχει σφραγισϑῆ στήν ἄβυσσο, ὅπως λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης: «Καί εἶδον ἄγγελον καταβαίνοντα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, ἔχοντα τήν κλεῖν τῆς ἀβύσσου καί ἅλυσιν μεγάλην ἐπί τήν χεῖρα αὐτοῦ, καί ἐκράτησε τόν δράκοντα, τόν ὄφιν τόν ἀρχαῖον, ὅς ἐστι Διάβολος καί ὁ Σατανᾶς ὁ πλανῶν τήν οἰκουμένην, καί ἔδησεν αὐτόν χίλια ἔτη, καί ἔβαλεν αὐτόν εἰς τήν ἄβυσσον, καί ἔκλεισε καί ἐσφράγισεν ἐπάνω αὐτοῦ, ἵνα μή πλανᾷ ἔτι τά ἔθνη, ἄχρι τελεσθῇ τά χίλια ἔτη· μετά ταῦτα δεῖ αὐτόν λυϑῆναι μικρόν χρόνον» (Ἀποκ. κ΄, 1-3).
.                                          Ὁ ἅγιος Ἀνδρέας Καισαρείας, ἑρμηνεύοντας τά σχετικά μέ τήν καϑαίρεση καί τό σφράγισμα τοῦ διαβόλου, γράφει: «Ἐνταῦϑα τήν ἐν τῷ δεσποτικῷ πάϑει γεγενημένην τοῦ διαβόλου διηγεῖται καϑαίρεσιν· ἐν ᾗ τόν δοκοῦντα εἶναι ἰσχυρόν, ὁ ἰσχυρότερος αὐτοῦ Χριστός ὁ Θεός ἡμῶν δήσας, ἡμᾶς τά σκύλα αὐτοῦ, ἐκ τῶν χειρῶν αὐτοῦ ἐλυτρώσατο, καταδικάσας αὐτόν εἰς τήν ἄβυσσον».
.                                          Τό σφράγισμα τοῦ διαβόλου στήν ἄβυσσο εἶναι ὁ χρόνος τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Ἐκκλησία, ὡς τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, κυριαρχεῖ ἐπάνω στόν διάβολο. Καί οἱ ἄνϑρωποι τοῦ Θεοῦ μποροῦν νά νικήσουν τόν διάβολο. Οἱ βίοι τῶν ἁγίων εἶναι χαρακτηριστικοί στό σημεῖο αὐτό. Ὁ διάβολος δέν ἔχει καμμιά ἐξουσία ἐπάνω στούς ἀνϑρώπους τοῦ Θεοῦ. Μπορεῖ γιά πολλές ἡμέρες νά ἐμφανίζεται καί νά πολεμᾶ τούς μοναχούς, ἀλλά νά μή κατορθώση νά ἀποσπάση τό νοῦ τους «ἐκ τῆς τοῦ Θεοῦ συνουσίας», ὅπως γράφεται γιά τόν Ἰωάννη τόν ἡσυχαστή.
.                                          Ἕκτον. Ἔργο ὅλων μας καί κυρίως τῶν Ποιμένων εἶναι νά καϑο­δηγοῦμε τούς Χριστιανούς μέ τήν μέϑοδο τῆς ὀρϑοδόξου εὐσεβείας, ὥστε νά ἐνεργοποιηθῆ μέσα στήν καρδιά τους ἡ σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἔτσι, ὅταν ἔλϑη ὁ ἀντίχριστος, αὐτοί ϑά τόν καταλάβουν, ἀλλά τό κυριότερο θά στέκωνται μαζί μέ τό Ἀρνίο.
.                                          Ἑπομένως, περισσότερο πρέπει νά μιλᾶμε γιά τόν Χριστό καί νά Τόν ἀγαπᾶμε, τηρώντας τίς ἐντολές Του, νά προσευχόμαστε καί νά ζοῦμε μυστηριακή ζωή, παρά νά μιλᾶμε γιά τόν ἀντίχριστο. Διότι σέ μιά τέτοια περίπτωση ὁ ἴδιος ὁ διάβολος μᾶς παραπλανᾶ ποικιλοτρόπως γιοά νά κυριαρχῆ πάνω μας μέ τόν φόβο, νά μᾶς ἀπομακρύνη ἀπό τήν μνήμη τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ καί νά ἐπεκτείνη μέ τήν δική μας συνέργεια τό δαιμονικό ἔργο του.
.                                          Τελικά, ἡ ὅλη παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας συνιστᾶ νά φροντίζουμε νά μᾶς σφραγίση ὁ Χριστός, νά εἴμαστε ζωντανά μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, καί τότε δέν φοβόμαστε κανέναν ἀντίχριστο καί κανέναν πρόδρομό του, γιατί «μείζων ὁ ἐν ὑμῖν ἤ ὁ ἐν τῷ κόσμῳ» (Α΄ Ἰω. δ΄, 4).

ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΕΣ ΠΑΝΔΗΜΙΕΣ (καὶ ὁ δαιμονιώδης τρόπος ἀντιδράσεως πολλῶν χριστιανῶν)

Ποικιλόμορφες πανδημίες

τοῦ Μητροπολ. Ναυπάκτου καὶ Ἁγ. Βλασίου Ἱεροθέου

ΠΗΓΗ: parembasis.gr

.                         Τό νά ἀσχολεῖται κανείς μέ ἔντονα ποιμαντικά καί κοι­νωνικά ζητήματαεἶναι, κατά κάποιο τρόπο, ριψοκίνδυνο. Εἶναι προτιμότερο νά μήν ἀγγίζη κανείς τέτοιαζητήματα καί νά ἀσχο­λεῖται ἁπλῶς μέ ἀδιάφορα θέματα, ἀλλά, τελικά, καί αὐτό εἶναι ἀτελέσφορο.
Ὡς ὑπεύθυνος ἐκκλησιαστικός ποιμένας χρειάζεται νά λαμ­βάνω ἀποφάσεις καί νάδιατυπώνω τίς σκέψεις μου, γιά διά­φορα κρίσιμα ζητήματα γιά νά ἐνη­μερώνω τούςΧριστιανούς. Ἄν εἶναι κανείς ἀσκητής στήν ἔρημο τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἴσως δέν χρειαζόταν νά κάνη παρεμβάσεις, ἀλλά νά λέη τόν λόγο σέ αὐτούς πού τόν ἐρωτοῦν, κατά τό «εἶπε Γέρων». Ὅμως, ἡ ποιμαντική διακονία ἔχει ὑποχρεώσεις καί καθήκοντα ἔναντι τῶν Χρι­στιανῶν πούποιμαίνονται.
.                         Ἔτσι, πρίν λίγο καιρό ἔγραψα μιά Ἐγκύκλιο γιά τούς Κληρικούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μου (ΠΛΑΝΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΙΟΥ ΦΟΝΟΥ ), γιά νά μή ὑπάρξουν σοβαρά κρούσματα μεταξύ τῶν Ἱερέων, καί νά μή ἐπεκταθῆ τό «κακό» αὐτό στό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας καί οἱ Χριστιανοί νά ἀποδώσουν τήν διάδοση τῆς νόσου στούς Κληρικούς. Ὅσοι ἀσχολοῦνται μέ τό κοινωνικό καί ἐκκλησιαστικό ἔργο πρέπει νά λαμβάνουν τά μέτρα τους. Θά ἦταν παράλογο οἱ Ἰατροί στά Νοσοκομεῖα νά κάνουν ἐγχειρήσεις ἤ ἄλλες θεραπεῖες καί νά μή λαμβάνουν τά ἀπαραίτητα προφυλα­κτι­κά μέτρα.
.                         Ὅμως, κάθε λόγος ἔχει καί τόν ἀντίλογο, κατά τό λόγιο «λόγῳ παλαίει πᾶς λόγος», ἀφοῦ οἱ ἄν­θρω­ποι ἔχουν διάφορες ἀπόψεις τίς ὁποῖες ἐπενδύουν μέ θεο­λογικά ἤ παραθεολογικά, ἐπιστημονικά ἤ παραεπι­στη­μονικά ἐπιχειρήματα. Ἔτσι, ἐγράφη­σαν διάφορα κείμενα, ἄλλα μέ σεβα­σμό καί ἄλλα μέ ἀπρεπῆ ὑβριστικό τρόπο καί λόγο, γιά νά φανερωθῆ καί ἡ ὕπαρξη τοῦ παρανοϊοῦ, μαζί μέ τόν κορωνοϊό.
.                         Δέν θέλησα νά ἀπαντήσω σέ καθένα ἀπό αὐτά ξεχωριστά, ἄν καί δέν ἦτανδυσχερές, γιατί σέ μιά τέτοια περίπτωση δέν θά ἔκανα κανένα ἄλλο ἔργο, ἀλλά καί γιατί, τόκυριότερο, στά θέματα καί στά ἐρωτήματα πού θέτουν, οἱ ἀπαν­τήσεις βρί­σκονται μέσαστό ἴδιο τό κείμενο πού κρίνουν καί δέν θέ­λησαν νά δοῦν! Εἶναι καί αὐτό ἕνα πρόβληματῆς ἐποχῆς μας, πού κάποιοι ἐρωτοῦν γιά θέματα πού ἔχουν ἤδη ἀπαντηθῆ στό κείμενο πού ὑποτίθεται ὅτι ἔχουν διαβάσει καί κρίνουν!! Πρόκειται περί πνευματικῆς ἀσθένειας καί αὐτό συνιστᾶ τήν ὕπαρξη ποικιλόμορφων πανδημιῶν, ἀκόμη καί μέσα στόν ἱερό θεσμό τῆςἘκκλησίας.
Ἐν πάσῃ περιπτώσει μέ τό κείμενό μου αὐτό δίνω κάποιες ἐπε­ξη­γήσεις πούἀφοροῦν τήν Ἐγκύκλιο γιά τόν τρόπο ἀντιμε­τωπίσεως τοῦ κορωνοϊοῦ καί τῆς ἀσθένειαςπού προκαλεῖται ἀπό αὐτήν, ἡ ὁποία δέν εἶναι «μιά ἁπλῆ γριππούλα»!

1. Ὡς Μητροπολίτης τῆς Ἐκκλησίας στηρίζομαι στίς ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, γιατί δέν μπορῶ νά ἀποστασιοποιηθῶ ἀπό αὐτήν, γιατί διαφορε­τικά θά ἤμουν παραβάτης τῶν ὑποσχέ­σεων πού ἔδωσα.
.                         Ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι πρίν τήν χειροτονία μας εἰς Ἐπίσκοπον δώσαμε ὑπόσχεσηὅτι θά ὑπακούουμε στήν Ἐκκλησία: «Πείσομαι δέ ἐσαεί καί προθύμως ἐν τοῖςἐκκλησιαστικοῖς καί τῇ Ἱερᾷ Συνόδῳ ὡς ἀνωτάτῃ ἐκκλησιαστικῇ ἀρχῇ». Καί πρίν ἀναλάβουμε τήν διοίκηση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως δώσαμε τήν διαβεβαίωση ὅτι θάφυλάττουμε τούς νόμους τοῦ Κράτους.
.                         Ἐννοεῖται ὅτι ἄν θεωρήσουμε ὅτι ἡ Ἱερά Σύνοδος ὑπερβαίνει τήν ἁρμο­διότητά της σέ μιά ἀπόφασή της ἔχουμε τό δικαίωμα καί τήν ὑποχρέωση νά ἀπευθυνθοῦμε στήν Ἱερά Σύνοδο καί νά δια­τυπώσουμε τήν ἄποψή μας μέ θεολογικά καί ἐκκλησιαστικά ἐπιχειρήματα, ἐκκλησιαστικό ἦθος καί φρόνημα καί νά ἀναμένουμε τήν ἀπάντησή της.
.                         Συνιστᾶ ἄηθες ἦθος καί σοβαρή ἀπρέπεια κυρίως γιά ἐμᾶς τούς Κληρικούςνά σχολιάζουμε καί νά ἐπικρίνουμε δημοσίως τίς ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, γιατί ἐκτόςτῶν ἄλλων, γινόμαστε αἴτιοι ἐκκλησιαστικοῦ σχίσματος.
.                         Τό ἐπιχείρημα τοῦ διχασμοῦ, ὅτι, δηλαδή, ἡ Ἱερά Σύνοδος μέ τίς ἀποφάσειςτίς ὁποῖες λαμβάνει διχάζει τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ἐπιπόλαιο. Μέ αὐτό θεωρεῖται ὅτι ὅσοι ἐπικαλοῦν­ται τίς ἀποφάσεις τῶν Συνοδικῶν Ὀργάνων, καί τῶν Παγκόσμιων Ὀργανισμῶν Ὑγείας, καί ἄλλων Παγκόσμιων Κέν­τρων διχάζουν τόν λαό, ἐνῶ ὅσοι ἀντιδροῦν σέ τέτοιες ἀποφάσεις ἀγωνίζονται γιά τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καί τῆςκοινωνίας!!
.                         Θά ἀναφερθῶ σέ αὐτό πιό κάτω, ἀλλά διχάζουν τόν λαό ὅσοι δέν δέχονταιστήν πράξη τόν ἱερό θεσμό τῆς Ἐκκλησίας ἐν ὀνόματι τοῦ ὑποτιθέμενου χαρίσματός τους. Μάλιστα ὅσοι ἐνεργοῦν μέ τήν μορφή τῶν «καπετανάτων» μέσα στήν Ἐκκλησία πρέπει νάμή ξεχνοῦν ὅτι ἀργά ἤ γρήγορα λειτουργεῖ ὁ ἀδήριτος «πνευματικός νόμος».
.                         Νά θυμηθῶ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου: «Ἔγραψα τῇ ἐκκλησίᾳ·ἀλλ᾿ ὁ φιλοπρωτεύων αὐτῶν Διοτρεφὴς οὐκ ἐπιδέχεται ἡμᾶς» (Γ΄ Ἰω. 9). Πολλοίφιλοπρωτεύοντες καί ἀλαζόνες ἔχουν ἀναπτυχθῆ στήν Ἐκκλησία. Δυστυχῶς!

2. Τί νά πῶ γιά τά ἐπιχειρήματα μερικῶν ὅτι καί οἱ Σύνοδοι κάνουν λάθη, καί ἀναφέρονται σέ «Ληστρικές» Συνόδους;
.                         Βεβαίως, ὑπάρχουν Σύνοδοι πού κάνουν λάθη, καί αὐτό ὀφείλεται στά μέλη πού τίς συγκροτοῦν. Ἡ Σύνοδος εἶναι ἕνας χαρισματικός θεσμός, ὅπως φαίνεται στήν πρώτη Ἀποστολική Σύνοδο στά Ἱεροσόλυμα τό 48 μ.Χ., πού ἀποτελεῖτο ἀπό θεου­μένους-χαρισματούχους Ἀποστόλους, οἱ ὁποῖοι μετέ­χουν τῆς Πεν­­τηκοστῆς. Ὅταν ὑπάρχουν Σύνοδοι, στίς ὁποῖες δέν συμμε­τέχουν χαρισματοῦχοι, ἤ τά μέλη τους δέν ἀκολουθοῦν τούς θεουμένους, μπορεῖ νά κάνουν λάθη.
.                         Τό θέμα, ὅμως, εἶναι τό ποιός κρίνει ἄν μιά Σύνοδος ὑπέ­πεσε σέ λάθη. Μπορεῖ ὁ καθένας, ὁ ἄγευστος τῆς ἐνεργείας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὁ ὁποῖος μάλιστα σκέπτεται πολιτικά ἀντί γιά θεολογικά, νά ἀποφαίνεται ὡς Πάπας ὅτι ἡ Σύνοδος ἔκανε λάθος καί νά τήν κηρύττη αἱρετική;
.                         Αὐτό γίνεται συνοδικά, ὅπως τό βλέπουμε σέ ὅλη τήν ἐκκλησιαστική ἱστορία. Ἀπό τήν Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο (325) μέχρι τήν Β΄ Οἰκουμενική Σύνοδο (381) πέρασαν 56 χρόνια μέ ἀγῶνες, συνεκλήθησαν περίπου 30 Σύνοδοι πού κατήρτισαν διάφορα «Σύμβολα» καί τελικά ἡ Β΄ Οἰκουμε­νική Σύνοδος καθόρισε τήν τελική μορφή τοῦ «Συμβόλου τῆςΠίστεως». Ἔπρεπε στήν συνέχεια νά ἔλθη ἡ Γ΄ Οἰκουμενική (431) γιά νά ἐπιβάλη τίς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων Α΄ καί Β΄.
.                         Ἐπειδή συνήθως γίνεται λόγος γιά «Ληστρικές» Συνόδους, πρέπει νά σημειωθῆ ὅτι τήν 1^η Αὐγούστου 449 συνῆλθε στήν Ἔφεσο Σύνοδος γιά νά ἀναιρέση τήν ἀπόφαση τῆς Γ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου τό 431 μέ τό νά ἀθωώση τόν Εὐτυχῆ καί νά καταδικάση τόν Πατριάρχη Φλαβιανό. Αὐτή ἡ Σύνοδος ἔγινε μέσα σέ μιά ἀτμόσφαιρα βίας καί τρομοκρατίας καί γι’ αὐτό ὀνομάσθηκε «Ληστρική».
.                         Ὅμως, ὑπῆρξε κατακραυγή ἐναντίον τῆς Συνόδου αὐτῆς καί διατυπώθηκε γενικά αἴτημα νά ἀκυρωθοῦν οἱ ἀποφάσεις της ἀπό ἄλλη Σύνοδο. Ἔτσι, συνῆλθε Σύνοδοςστήν Ρώμη ἀπό τόν Ρώμης Λέοντα τό 449 πού κατεδίκασε τήν «Ληστρική» Σύνοδο καί στήν Κωνσταντινούπολη ἀπό τόν Πατριάρχη Ἀνατόλιο τό 450 πού κατεδίκασε τόν Εὐτυχῆ καί τούς ὁμόφρονές του. Τελικά συνῆλθε ἡ Δ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος τό 451 στήν Χαλκηδόνα πού ἀπεκατέστησε τά πράγματα καί δογμάτισε ἀπλανῶς.
.                         Αὐτό σημαίνει ὅτι οἱ ἐσφαλμένες Συνοδικές ἀποφάσεις ἀναιροῦνται ἀπό ἄλλες Συνόδους. Φυσικά ὑπάρχουν ἀντιδράσεις σέ ἐσφαλμένες ἀποφάσεις, ἀλλά οἱ ἀποφάσεις λαμβάνονται συνοδικῶς.
.                         Ὅσοι εἶναι θεούμενοι γνωρίζουν καί τόν τρόπο γιά νά διορ­θώνουν μιά ἐσφαλμένη Συνοδική ἀπόφαση, καί μάλιστα σέ δογματικά θέματα. Αὐτό μᾶς τό ἔδειξε ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, ὁ ὁποῖος γιά νά ἀνατρέψη ἐσφαλμένες ἀποφάσεις σέ κρίσιμα θεολογικά θέματα χρησιμο­ποίησε τήν ἴδια τήν δομή τῆς Ἐκκλησίας.
.                         Μέ τήν σύμπραξη τοῦ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων Σωφρο­νίου συγκροτήθηκε Σύνοδος πού κατεδίκασε τόν Μονοθελητισμό, καί στήν συνέ­χεια μέ τήν συνδρομή καί σύμπραξη τοῦ Πάπα Ρώμης Μαρτίνου καταδικά­σθηκε συνοδικά ὁ Μονοθελητισμός στό Λατερανό, ὅπως τό ἴδιο ἔγινε καί στήν Βόρεια Ἀφρική. Στήν συνέχεια ἡ ϛ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος, πού βασίσθηκε στήν θεολογία τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ καί τοῦ Πατριάρ­χου Ἱεροσολύμων Σωφρονίου δογμάτισε θεοπνεύστως γιά τίς δύο θελήσεις στόν Χριστό καί κατεδίκασε τόν Μονοθε­λητισμό.
.                         Ἀκόμη, πρέπει νά ξέρουμε ὅτι τίς ἀποφάσεις στήν Σύνοδο τῆς Φερράρας-Φλωρεντίας τό 1438/39 τίς ἔκρινε ὁ ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός καί ὁ λαός, ἀλλά ἔπρεπε νά καταδικασθοῦν καί συνοδικά, κάτι πού ἔγινε ἀπό τήν Σύνοδο τό 1484. Δέν μπορεῖ, δηλαδή, ὁ καθένας νά συμπε­ριφέρεται αὐταρχικά, αὐτόνομα, ἀντιεκκλησιαστικά, κατά τρόπο παπικό, οὔτε νά ἐπι­κα­λεῖται τήν ἀτομική του συνείδηση, παραθεωρώντας τήν ἐκκλη­σιαστική συνείδηση, ὅπως διατυπώνε­ται συνοδικά.

3. Στήν Ἐγκύκλιό μου χρησιμοποίησα λόγους τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου γιά τούς Χριστιανούς ἐκείνους, πολλῷ δέ μᾶλλον τούς Κληρικούς, οἱ ὁποῖοι σέ καιρό πανδημίας δέν λαμβάνουν τά ἀπαραίτητα μέτρα προφύλαξης τοῦ ἑαυτοῦ τους καί τῶν ἄλλων. Ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Νικοδήμου εἶναι σαφέστατος. Φυσικά αὐτό ἰσχύει καί γιά ἄλλα ἁμαρτήματα στά ὁποῖα ὁ Πνευματικός θά ἐπιβάλη διάφορα μέτρα γιά τήν θεραπεία τῶν πνευματικά νοσούντων μελῶν.
.                         Αὐτός εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο στήν Παλαιά Διαθήκη προβλέπονται διατάξεις, σύμφωνα μέ τίς ὁποῖες ὅσοι ἦταν ἀσθενεῖς ἀπό τήν λέπρα ἔπρεπε νά ἀπομακρύνονται ὄχι μόνον ἀπό τήν λατρευτική ζωή στήν κοινή λατρεία, ἀλλά καί ἀπό τήν ἴδια τήν κοινωνία καί νά ζοῦν σέ ἐρημικές τοποθεσίες. Ὁ Χριστός θεράπευσε μερικούς λεπρούς, ἀλλά δέν ἀπήλλαξε τήν ἀνθρωπότητα ἀπό τήν λέπρα, πράγμα πού τό ἔκανε διά μέσου τῶν
ἐπιστημόνων τῆς ἐποχῆς μας. Ποιός μπορεῖ νά ἀρνηθῆ αὐτήν τήν πραγμα­τι­κό­τητα;
.                         Καί, βέβαια, οἱ λεπροί ἀπομακρύνονταν καί ἀπό τήν λα­τρεία τῶν Ἰουδαίων, ἀργότερα καί ἀπό τούς Ἱερούς Ναούς, κατά τήν περιγραφή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, γιατί μποροῦσαν νά κολλήσουν τούς ἄλλους ἐκκλησιαζομένους. Ἄν ὁ ἄνθρωπος, καί μάλιστα οἱ ἅγιοι, πού εἶναι Ναός τοῦ ζῶντος Θεοῦ καί εἶναι μέλος τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, μολύνεται ἀπό ἀπό τόν κάθε ἰό, δέν θά μολυνθοῦν οἱ τοῖχοι, οἱ πέτρες καί τά δάπεδα τῶν Ἱερῶν Ναῶν; Ἀκριβῶς γι’ αὐτό καθαρίζουμε τούς Ἱερούς Ναούς.
.                         Κάποιος φίλος μοῦ ὑπέδειξε μιά ἐντολή τοῦ Θεοῦ στήν Παλαιά Διαθήκη πού ἀφορᾶ τήν προστασία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν μόλυνση τῆς ἀσθένειας τῆς λέπρας. Πρόκειται γιά τό δέκατο τρίτο κε­φάλαιο τοῦ Λευϊτι­κοῦ, στό ὁποῖο καταγράφεται ὁ τρόπος πού θά γίνεται ἡ διάγνωση τῆς λέπρας καί γιά τά μέτρα πού πρέπει νά λαμ­βάνονται ἀπό τήν κοινότητα γιά τήν προφύλαξη ἀπό τήν λέ­πρα, ὥστε νά μή μολυνθοῦν καί ἄλλοι, καί αὐτό ἦταν ἐντολή τοῦ Θεοῦ στόν Μωϋσῆ.
.                         Στό κεφάλαιο αὐτό, λοιπόν, τοῦ Λευιτικοῦ γίνεται λόγος γιά διά­γνωση πού θά γίνεται ἀπό τούς Ἱερεῖς γιά τήν ἀπομόνωση τῶν λεπρῶν πού θά γίνεται γιά ἑπτά ἡμέρες καί ἄν χρειασθῆ γιά ἄλλες ἑπτά ἡμέρες (καραντίνα) καί πολλά ἄλλα. Μάλιστα, ὁ Ἴδιος ὁ Θεός καθορίζει τό νά προφυλάσσεται τό στόμα τοῦ λεπροῦ (κάτι σάν μάσκα), νά ὀνομάζεται ἀκάθαρτος ὁ λεπρός καί ὅσο χρόνο διαρκεῖ ἡ λέπρα πρέπει νά ζῆ μόνος του καί ἡ διατριβή του νά εἶναι ἔξω ἀπό τό στρατόπεδο.
.                         Γράφεται: «Καί ὁ λεπρός ἐν ᾧ ἐστιν ἡ ἁφή (ἔχει λέπρα), τά ἱμάτια αὐτοῦ ἔστω παραλελυμένα καί ἡ κεφαλή αὐτοῦ ἀκά­λυπτος, καί περί τό στόμα αὐτοῦ περιβαλέσθω, (νά εἶναι σκεπασμένο), καί ἀκάθαρτος κε­κλήσεται· πάσας τάς ἡμέρας, ὅσας ἐάν ᾖ ἐπ᾿ αὐτόν ἡ ἁφή (ὅσο διαρκῆ ἡ λέπρα του), ἀκάθαρτος ὤν ἀκάθαρτος ἔσται, κεχωρι­σμένος καθήσεται, ἔξω τῆς παρεμβολῆς αὐτοῦ ἔσται ἡ διατρι­βή» (Λευιτ. 13, 45-46).
Προφανῶς, δέν ἐπετρέπετο λεπρός νά παρευρίσκεται καί πλησίον τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου στήν ὁποία κατέβαινε ἡ δόξα Κυρίου, δηλαδή ὁ Κύριος τῆς δόξης, ὁ Ἄσαρκος Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ! Καί, βέβαια, δέν ὑπῆρχαν τότε οἱ καινοφανεῖς καί κενοφανεῖς ἰδέες περί «θεοειδοῦς προσώπου».

4. Ὅσοι εἶναι ἐναντίον τῶν προφυλακτικῶν μέτρων γιά τήν ἀσθένεια πού προκαλεῖ ὁ κορωνοϊός καί ἐναντίον τοῦ ἐμβολίου ἐπικαλοῦνται διάφορες ἀπόψεις συγχρόνων θεου­μένων μοναχῶν, κυρίως τοῦ ἁγίου Παϊσίου, ὁ ὁποῖος δῆθεν εἶπε κάτι προφορικῶς ἤ ἀνευρίσκεται λόγος του στά ἤδη κυκλοφο­ροῦντα βιβλία, πού διαβάζονται μέ ἐπιλεκτικό τρόπο, ἐναντίον τῶν ἐμβολίων.
.                         Κατ’ ἀρχήν ἐκφράζω τήν ἔντονη δυσφορία μου, γιατί μέ τέτοια σαθρά ἐπιχειρήματα φέρουν τούς ἁγίους σέ ἀντιπαράθεση μέ τόν θεσμό τῆς Ἐκκλησίας. Καί αὐτό γιατί οἱ ἅγιοι ὅσο ζοῦσαν σέβονταν τόν Συνοδικό θεσμό τῆς Ἐκκλησίας, ἀκόμη καί ὅταν ἔπρεπε νά ἀσκήσουν κάποια θεραπευτική κριτική, ἐκοιμήθηκαν ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, καί ἡ ἴδια ἡ Ἐκκλησία πού ἀποφασίζει συνοδικά τούς ἐνέταξε στό ἁγιολόγιό της.
.                         Οἱ ἅγιοι ἀνήκουν στήν Ἐκκλησία καί ὄχι σέ ἐπιμέρους «ὁμάδες» καί«ὁμαδοῦλες», ἀλλά δοξάζονται στήν Ἐκκλησία καί ἀπό τήν Ἐκκλησία. Ὁπότε εἶναι παράδοξο νά θέτη κανείς τόν ἅγιο Παΐσιο σέ ἀντιθετική θέση μέ τήν Ἐκκλησία, ἡ ὁποία εἶναι ἕνας χαρι­σματικός θεσμός.
.                         Ἔπειτα, ἐπικαλοῦνται μερικοί τούς λόγους τοῦ ἁγίου Παϊ­σίου, τόν ὁποῖον δέν γνώρισαν προσωπικά ἤ τόν εἶδαν δυό-τρεῖς φορές στήν ζωή τους. Καί διερωτῶμαι: Πῶς μέ τίς ἐλάχιστες φορές πού τόν εἶδαν, κατάλαβαν τά πάντα, δηλαδή προφητεῖες, ἀντιθέσεις στήν ἐπιστήμη, στήν Ἐκκλησία κλπ., ἐνῶ ἄλλοι πού τόν γνώρισαν γιά πολλά χρόνια καί ἔχουν καλύτερη γνώση τῶν ὅσων ἔλεγε καί ἔπρατ­τε ὁ ἅγιος Παΐσιος δέν κατάλαβαν ἤ δέν ἄκουσαν τίποτε ἀπό ὅλα αὐτά;
.                         Ἀναφέρομαι στόν Ἱερομόναχο π. Παΐσιο, τόν πνευματικό Πατέρα τῆς Ἀδελφότητος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἱλαρίωνος στούς Προμάχους Ἀλμωπίας, πού ἦταν ἀπό τά πιό στενά πνευμα­τικά του παιδιά καί ὅμως ἔκανε τό ἐμβόλιο μαζί μέ τίς ἀδελφές τῆς Ἱερᾶς Μονῆς. Ὅπως, ἐπίσης, ἀναφέρομαι στίς μοναχές τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στήν Σουρωτή, οἱ ὁποῖες τόν εἶχαν γιά χρόνια Γέροντα καί στό Ἡσυ­χαστήριο αὐτό παραμένει ὁ τάφος του, καί οἱ ὁποῖες ἐμβολιά­στηκαν, προφανῶς γιατί γνώριζαν καλύτερα τήν σκέψη τοῦ ἁγίου Παϊσίου. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τόν π. Χριστόδουλο πού γνώρισε τόν ἅγιο Παΐσιο καί εἶναι ὁ πρῶτος βιογράφος του.
.                         Θά μποροῦσα νά προσθέσω καί τήν δική μου μαρτυρία. Γνώριζα τόν ἅγιο Παΐσιο ἀπό τό ἔτος 1974 μέχρι τήν κοίμησή του, καί ἀπό τό ἔτος ἐκεῖνο πήγαινα στήν καλύβη του πολλές φορές τόν χρόνο γιά νά τόν συμβου­λεύομαι σέ θέματα προσω­πικά καί ἐκκλησιαστικά, καί κάθε φορά ἤμουν μαζί του πολλές ὧρες. Ποτέ δέν μοῦ εἶπε διάφορες προφητεῖες καί μάλιστα ἀναφερόμενες σέ γεωπολιτικά θέματα, ἀντίθετα μάλιστα μοῦ ἔλεγε ὅτι τό μεγα­λύτερο προφητικό χάρισμα εἶναι τό νά καταλάβη κανένας ποιός εἶναι ὁ δρόμος τῆς σωτηρίας του. Ποτέ δέν μοῦ εἶπε ἐπικριτικό λόγο ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν ἀποφάσεών της, ἀντίθετα, μάλι­στα, μοῦ συνιστοῦσε νά ἀγαπῶ τήν Ἐκκλησία καί νά μήἀπομα­κρύνομαι ἀπό αὐτήν.
.                         Καί φυσικά ποτέ δέν τόν ἐρώτησα γιά γεωπολιτικά, στρατηγι­κά καί ἐπιστημονικά θέματα, γιατί μέ ἐνδιέφερε νά ἀκούω τήν γνώμη του καί τήν συμβουλή του γιά τό τί πρέπει νά κάνω γιά νά ζῶ ὡς Χριστιανός καί Κληρικός, ὅπως θέλει ἡ Ἐκ­κλη­σία.
.                         Γι’ αὐτό διερωτῶμαι γιά τό πῶς μερικοί μέ δυό-τρεῖς ἐπισκέψεις τους στόν ἅγιο Παΐσιο διδάχθηκαν ἀπό αὐτόν τόσες προφητεῖες καί ἄκουσαν τόσες ἀπόψεις γιά τήνἘκκλησία, τήν Ἐπιστήμη κλπ.;

5. Τά μέτρα τά ὁποῖα λαμβάνονται γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς πανδημίας εἶναι πρωτίστως θέμα ἰατρικό καί στήν συνέχεια πολιτικό. Οἱ Παγκόσμιοι Ὀργανισμοί λαμβάνουν τίςἀποφάσεις τους καί οἱ κατά τόπους ὑγιειονομικές Ἐπιτροπές εἰσηγοῦνται τά δέοντα στήνΠολιτεία.
.                         Ἡ Ἱερά Σύνοδος γιά ἰατρικά θέματα πρέπει νά σέβεται τίς ἀποφάσεις τῶν εἰδικῶν καί νά θεολογῆ γιά θέματα τῆς ἁρμοδιότητός της. Ποτέ μέχρι τώρα δέν ἐρωτήθηκε ἡ Ἐκκλησία ἀπό τούς Χριστιανούς, οὔτε ἀπεφάσισε γιά τά ἐμβόλια πού παίρ­νουμε γιά διάφορες ἀσθένειες ἀπό τήν μικρή μας ἡλικία, οὔτε ἐπίσης καί γιά τά φάρμακα πού λαμβάνουμε σέ καθημερινή βάση.
.                         Φυσικά, οἱ Ἐπιστήμονες Ἰατροί μποροῦν νά ἀσκοῦν κριτική μέ ἐπιστημονικά ἐπιχειρήματα γιά διάφορες τεχνικές καί αὐτό πρέπει νά γίνεται στά ἐπιστημονικά τους ὄργανα, μποροῦν νά βοηθοῦν στήν ἐπίλυση διαφόρων θεμάτων, νά ἐκφέρουν τίς ἐπι­στη­μονικές τους ἀπόψεις, ὥστε νά προχωρῆ ἡ ἰατρική ἐπιστήμη. Ἄλλωστε, ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶναι Θρη­σκεία μέ ἀλάθητα δόγματα, γι’ αὐτό προχωρεῖ μέ πειράματα, ἀνα­θεωρεῖ τίς ἀπόψεις της, ἀποσύρει κατά καιρούς φάρμακα ὡς καρκινογόνα κλπ. Αὐτό, ὅμως, δέν σημαίνει ὅτι θά ἀρνῆται κανείς κάθε ἀνακάλυψη τῆς ἐπιστήμης γιά τό καλό τῶν ἀνθρώπων, ἀφοῦ προηγουμένως ὑπέστη τήν βάσανο τῆς ἔρευνας. Φυ­σικά καί ἡ ἐπι­στήμη ἔχει τά ὅριά της.
.                         Παλαιότερα ὑπῆρχαν πολλοί κίνδυνοι στήν καθιέρωση τοῦ αὐτοκινή­του, τοῦ ἀεροπλάνου, τῆς ἠλεκτρικῆς ἐνέργειας, τῶν σιδηροδρό­μων, τῶν διαφόρων μηχανῶν καί τελικά μέ τήν κριτική καί τήν προσπάθεια, ὅλα βελτιώθηκαν καί ὅλα τά χρησιμοποιοῦμε σήμερα.
.                         Ἐμεῖς ὡς Κληρικοί καί Χριστιανοί εὐχαριστοῦμε καί εὐγνωμονοῦμε τούς ἐπιστήμονες πού ἔκαναν εὐκολότερο τόν τρόπο διαβιώσεώς μας καί αὔξησαν τό προσδόκιμο ὅριο ζωῆς, ὥστε νά βελτιωνόμαστε πνευματικά καθημερινά, νά βοηθοῦμε τούς ἄλλους, νά ἐξυπηρετοῦμε τούς ἀν­θρώπους καί νά προε­τοιμαζόμαστε γιά τήν ἐπάνοδό μας στήν οὐράνια Πατρίδα.
.                         Δέν μπορῶ, ὅμως, νά καταλάβω τήν δαιμονοποίηση τῆς ἐπι­­στήμης καί τῶν ἐπιτευγμάτων της ἀπό ἀνθρώπους πού τήν ἀγνοοῦν καί δέν ἀσχολοῦνται μέ τόν πραγματικότους σκοπό, πού εἶναι ἡ κάθαρση, ὁ φωτισμός καί ἡ θέωση. Δέν μπορῶ ἀκόμη νά καταλάβω τόν δαιμονιώδη τρόπο ἀντιδράσεως μερικῶν Χρι­στια­νῶν, πού συνδέουν τά πάντα μέ τόν Ἀντίχριστο, ἐνῶ οἱ ἴδιοι κάνουν παράχρηση τοῦ διαδικτύου, πού κατά ἄλλους ἤ τούς ἰδίους θεω­ρεῖται ὡς ἡ συνισταμένη τῆς «νέας ἐποχῆς». Μέ προ­βλη­ματίζει ἔν­το­να τό πρόβλημα τοῦ «κολλήματος», τό νά κολλᾶ κανείς σέ διάφορες ἀπόψεις, πού στήν ψυχιατρική γλῶσσα λέ­γεται «ἔμμο­νες ἰδέες» ἤ «ἔμμονες πεποιθήσεις». Ἔτσι, δυστυχῶς, μαζί μέ τά κωλύματα τῶν Κληρικῶν, ἔχουμε καί τά «κολλήματα» τῶν Κληρι­κῶν, μοναχῶν καί Χριστιανῶν.

6. Τό βασικό ἔργο τῶν Κληρικῶν εἶναι ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως καί ἡ ποιμαντική διακονία τῶν ἀνθρώπων καί ὑπάρχει σχέση μεταξύ τους, γιατί ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως, ἡ θεολογία, εἶναι τό ἀληθινό κριτήριο τῆς ποιμαντικῆς. Ἔτσι, θεολογία χωρίς ποιμαντική εἶναι στοχασμός καί ποιμαντική χωρίς θεολογία εἶναι ἐκκοσμικευμένη διακονία.
.                         Παρατηρῶ ὅτι συνεχῶς στήν ποιμαντική μας διακονία ὑφίσταται μιά ἐκκοσμίκευση. Πολλοί Κληρικοί ἀσχολοῦνται μέ ἀλλότρια τῆς ἀποστολῆς τους ἔργα. Ὁ βασικός σκοπός τῆς ποιμαντικῆς διακονίας εἶναι νά ὁδηγήσουν τούς ἀνθρώπους στόν Χριστό, διά τῆς Ἐκκλησίας, ὥστε νά ἐνεργοποιηθῆ ἡ νοερά ἐνέργεια τῆς ψυχῆς τους καί νά ἀναζωπυρωθῆ ἡ Χάρη τοῦ βαπτίσματος καί τοῦ χρίσματος πού ὑπάρχει στό βάθος τῆς καρδιᾶς τῶν Χριστιανῶν, ὅπως διδάσκει ὁ ἅγιος Διάδοχος ὁ Φωτικῆς.
.                         Οἱ Ἀπόστολοι κήρυτταν «Ἰησοῦν Χριστόν, καὶ τοῦτον ἐσταυρωμένον.» (Α΄Κορ. β΄, 2) καί ὁμιλοῦσαν γιά μετάνοια πού εἶναι προϋπόθεση μεθέξεως τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἔκαναν λόγο γιά τόν «ἔσω ἄνθρωπον» (Ρωμ. ζ΄ 22, Β΄ Κορ. δ΄16, Ἐφ. γ΄ 16). Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος γράφει: «ὧν ἔστω οὐχ ὁ ἔξωθεν ἐμπλοκῆς τριχῶν καὶ περιθέσεως χρυσίων ἢ ἐνδύσεως ἱματίων κόσμος, ἀλλ᾿ ὁ κρυπτός τῆς καρδίας ἄνθρωπος ἐν τῷ ἀφθάρτῳ τοῦ πραέος καὶ ἡσυχίου πνεύματος, ὅ ἐστιν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ πολυτελές» (Α΄ Πετρ. γ΄, 3-4).
.                         Δυστυχῶς, πολλοί σημερινοί Κληρικοί ἀφήσαμε αὐτό τό ἔργο πού εἶναι«ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ πολυτελές», αὐτόν «τόν κρυπτόν ἐν τῇ καρδίᾳ ἄνθρωπον» καί ἀσχολούμαστε μέ ὅλα τά ἄλλα ἔργα πού εἶναι ἐξωτερικά, λεπτομερειακά καί δέν ἀντέχουν στήν αἰωνιότητα.
.                         Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, συγκρίνοντας τήν σωματική θεραπεία πού ἐξασκοῦν οἱ ἰατροί, μέ τήν ποιμαντική θεραπεία, γράφει ὅτι ἡ πρώτη (σωματική θεραπεία) ἀσχολεῖται μέ αὐτά πού φαίνονται στό σῶμα, ἐνῶ ἡ δεύτερη (πνευματική θεραπεία) ἀσχολεῖται μέ αὐτά πού εἶναι στό βάθος τῆς καρδιᾶς. Γράφει: «ἡμῖν δέ περί τόν κρυπτόν τῆς καρδίας ἄνθρωπον ἡ πᾶσα θεραπεία τε καί σπουδή, καί πρός τόν ἔνδοθεν ἡμῖν ἀντιπολεμοῦντα καί ἀντιπαλαίοντα ἡ μάχη, ὅς ἡμῖν αὐτοῖς ὅπλοις καθ’ ἡμῶν χρώμενος, τό δεινότατον, τῷ τῆς ἁμαρτίας θανάτῳ δίδωσιν».
.                         Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στό προοίμιο τοῦ βιβλίου «Φιλοκαλία τῶν ἱερῶν νηπτικῶν» ἀναφέρεται στό ποιό εἶναι τό ἔργο τῶν Κληρικῶν, ἀλλά καί τῶν Χριστιανῶν.
.                         Στήν ἀρχή γράφει ὅτι ὁ Θεός «μέ τό βάπτισμα ἐγκατέσπειρε μέσα στίς καρδιές μας σάν θεϊκό σπόρο τήν τέλεια χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματός Του καί μᾶς ἔδωσε, κατά τό θεῖο εὐαγγελιστή, ἐξουσία, ὥστε καί τίς ζωοποιούς Του ἐντολές σύμφωνα μέ τίς ἀλλαγές τῆς πνευματικῆς μας ἡλικίας νά ἐφαρμόζομε καί μέ τήν ἐκτέλεσή τους νά διατηρήσομε ἄσβηστη μέσα μας τή χάρη» (Φιλοκαλία τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν, ἐκδ. ΤόΠεριβόλι τῆς Παναγίας, 1984, μετάφραση Ἀντ. Γ. Γαλίτης).
.                         Στήν συνέχεια γράφει: «Ἀλοίμονο! Εἶναι χρήσιμο ἐδῶ νά στενάξομε πικρά, κατά τό θεῖο Χρυσόστομο. Τόση χάρη ἀπολαύσαμε καί τόση εὐγένεια ἀξιωθήκαμε, ὥστε ἡ ψυχή μας καθαρμένη ἀπό τό Πνεῦμα κατά τό Βάπτισμα νά λάμπει περισσότερο ἀπό τόν Ἥλιο, κι ἀφοῦ οἱ ἀνόητοι δεχτήκαμε αὐτή τή θεϊκότατη λαμπρότητα, τόσο ἀπό τήν ἄγνοια καί, περισσότερο, σκοτισμένοι ἀπό τή ζάλη τῶν βιοτικῶν φροντίδων, παραχώσαμε σέ τέτοιο βαθμό τή χάρη κάτω ἀπό τά πάθη, ὥστε κινδυνεύει νά σβήσει τελείως μέσα μας τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ».
.                         Γι᾽ αὐτό μέ τήν ὅλη ἐκκλησιαστική ζωή «ὁ νοῦς καί ἡ καρδιά λίγο-λίγο καθαίρονται κι ἑνώνονται μεταξύ τους· κι ὅταν καθαρθοῦν κι ἑνωθοῦν τό ἕνα μέ τό ἄλλο, ἀπό τότε κατορθώνονται εὐκολότερα οἱ σωστικές ἐντολές, ἀπό τότε ξαναανατέλλουν στήν ψυχή οἱ καρποί τοῦ Πνεύματος καί ἐπιδαψιλεύεται στόν ἄνθρωπο ὅλο τό πλῆθος τῶν ἀγαθῶν. Καί γιά νά πῶ μέ συντομία, ἀπό ἐδῶ εἶναι δυνατό νά ἐπανέλθομε στήν τέλεια χάρη τοῦ Πνεύματος πού μᾶς δωρήθηκε ἀπό τήν ἀρχή κατά τό Βάπτισμα, καί πού ὑπάρχει βέβαια μέσα μας, ἀλλά τά πάθη τήν ἔχουν καταχώσει, ὅπως ἡ στάχτη τή σπίθα· θά ξαναλάμψει σκορπώντας τίς λάμψεις της ὥς πέρα, θά τήν θεαστοῦμε, θά φωτιστοῦμε στόνοῦ καί στή συνέχεια θά τελειοποιηθοῦμε καί θά θεωθοῦμε μέ κατάλληλο τρόπο».
.                         Ἀναλύει δέ ἀκολούθως ὅτι αὐτό θά τό βρῆ ὁ ἄνθρωπος στά ἔργα τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας πού περιλαμβάνονται στό βιβλίο «Φιλοκαλία τῶν ἱερῶν νηπτικῶν».
.                         Δυστυχῶς, στίς ἡμέρες μας, ἀκόμη καί πνευματικοί πατέρες πού ἔχουν κάποια πνευματική ἐμπειρία, ἐξασκοῦν μιά ἐκκοσμικευμένη ποιμαντική, δηλαδή ἄφησαν αὐτό πού εἶναι «ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ πολυτελές» καί ἀναφέρεται «στόν ἔσω ἐν τῇ καρδίᾳ ἄνθρωπον» καί ἀσχολοῦνται μέ ἀλλότρια ἔργα, πράγμα πού εἶναι μιά καταστροφική ἐκκλησιαστική πανδημία, ἀφοῦ ἀφήνουν νά ἐργάζεται μέσα στό βάθος τῆς καρδίας ἕνας θανατηφόρος ἰός μέ αἰώνιες συνέπειες.

*

.                         Ζοῦμε σέ δύσκολη ἐποχή στήν ὁποία παρά τήν ἀνάπτυξη τῆς ἐπιστήμης, πολλοί ἄνθρωποι διακατέχονται ἀπό νοοτροπία τῆς ἀστρο­μαν­τίας, ἀστρολογίας, παραψυχολογίας καί παραθεολογίας. Γι’ αὐτό, ὅπως συνιστοῦσε ὁ Μέγας Ἀντώνιος, ὁ καθηγητής τῆς ἐρήμου, «εὐχῶν χρεία».
.                         Πρέπει νά εὐχόμαστε νά ἔχουμε «γρήγορον νοῦν, σώφρονα λογισμόν, καρδίαν νήφουσαν», γιά νά μή πέσουμε σέ σχίσματα καί αἱρέσεις, πού συνιστοῦν τίς ποικιλόμορφες κοινωνικές καί ἐκκλησιαστικές πανδημίες. Χρειαζόμαστε νηφαλιότητα, διάκριση, ψυχική καί διανοητική ἰσορροπία, γιατί, κατά τόν ἀββά Ποιμένα «τά ὑπέρμετρα πάντα τῶν δαιμόνων εἰσίν».
.                         Πρό παντός δέν πρέπει νά διασποῦμε τήν ἑνότητα μεταξύ τοῦ ἱεροῦ θεσμοῦ τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν χαρισμάτων, ἀλλά αὐτό εἶναι ἕνα θέμα μέ τό ὁποῖο θά ἀσχοληθῶ μέπροσεχές κείμενό μου, γιατί τό θεωρῶ ἄκρως σοβαρό καί ἐπίκαιρο.

ΠΛΑΝΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΙΟΥ ΦΟΝΟΥ

Μέτρα προστασίας ἀπό τήν πανδημία τοῦ κορωνοϊοῦ

τοῦ Μητροπολ. Ναυπάκτου καὶ Ἁγ. Βλασίου Ἱεροθέου
(Ποι­μα­ντορι­κή Ἐγκύκλιος
πρός τούς Κληρικούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως)

ΠΗΓΗ: parembasis.gr

Ἀγαπητοί Πατέρες καί ἀδελφοί,

.                   Ὅπως γνωρίζετε, ἡ πατρίδα μας καί ὁλόκληρος ὁ κόσμος ταλαιπωρεῖται περισσότερο ἀπό ἑνάμιση χρόνο ἀπό τήν λεγόμενη ὑγιειονομική κρίση, τόν ἰό sars-cov-2  πού προκαλεῖ τήν λοίμωξη καί τήν ἀσθένεια covid 19. Στό θέμα αὐτό ἡ Πολιτεία λαμβάνει τά ἐνδεδειγμένα μέτρα, συντονιζόμενη στούς Παγκόσμιους Ὀργανισμούς γιά τήν ὑγεία τῶν πολιτῶν της, ἡ δέ Ἐκκλησία ἀντιμετωπίζει τό θέμα αὐτό μέ σοβαρότητα, νηφαλιότητα καί ὑπευθυνότητα.
.                Μεταξύ τῶν μέτρων προλήψεως τῆς λοιμώξεως καί τῆς νόσου καί ἴσως ἀπό τά πιό σημαντικά εἶναι καί τό ἐμβόλιο, ὅπως γίνεται καί σέ πολλές ἄλλες ἀσθένειες. Γιά τό θέμα αὐτό ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ἔλαβε συγκεκριμένες ἀποφάσεις:
.                Στίς 13 Ἰανουαρίου 2021 ἀποφάσισε: Ἡ Ἱερά Σύνοδος «παρακολουθεῖ στενά τό ζήτημα τῶν ἐμβολιασμῶν, μέσῳ τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Βιοηθικῆς, ἡ ὁποία μέ συνεχεῖς ἀναφορές της ἐνημερώνει τό Συνοδικό Σῶμα γιά ὅλες τίς ἐξελίξεις. Στό πλαίσιο αὐτό ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐνημερώθηκε ὅτι, κατόπιν γενομένης ἔρευνας, τά ἐμβόλια κατά τοῦ covid-19 πού ἐπί τοῦ παρόντος χρησιμοποιοῦνται στήν Πατρίδα μας, δέν ἀπαιτοῦν τήν χρήση καλλιεργειῶν ἐμβρυϊκῶν κυττάρων γιά τήν παραγωγή τους.
Μέ ἀφορμή τήν ἀνωτέρω ἐνημέρωση ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐπαναλαμβάνει, ἰδίως πρός ὅσα ἀπό τά μέλη Της παρουσιάζουν μία ἰδιαίτερη εὐαισθησία στά σενάρια ἀπειλῆς καί κινδύνων, στηριζόμενα μονομερῶς καί ἀνεξέλεγκτα εἴτε σέ διογκωμένες δημοσιογραφικές πληροφορίες κυρίως ἀπό τό διαδίκτυο, εἴτε διακατέχονται ἀπό διάφορες προκαταλήψεις, ὅτι ἡ ἐπιλογή τοῦ ἐμβολιασμοῦ δέν εἶναι ζήτημα τόσο θεολογικό ἤ ἐκκλησιαστικό, ἀλλά κυρίως ἰατρικό-ἐπιστημονικό καί ἀποτελεῖ ἐλεύθερη προσωπική ἐπιλογή τοῦ κάθε ἀνθρώπου σέ ἐπικοινωνία μέ τόν ἰατρό του, χωρίς ὁ ἐμβολιασμός νά συνιστᾶ ἔκπτωση ἀπό τήν ὀρθή Πίστη καί ζωή» (Δελτίον Τύπου Ἱερᾶς Συνόδου, 13-1-2021).
.               Στίς 14 Ἰουλίου 2021 ἀποφάσισε: «Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, γνωρίζοντας πώς ὁ ἐμβολιασμός ἀποτελεῖ μέγιστη πράξη εὐθύνης ἀπέναντι στόν συνάνθρωπο, συνιστᾶ σέ ὅλους, σέ συνεννόηση μέ τόν ἰατρό τους, νά ἀξιοποιήσουν τό δῶρο αὐτό πού μᾶς χάρισε ὁ Θεός, προκειμένου νά προστατεύσουμε τούς ἑαυτούς μας, ἀλλά καί κάθε ἄνθρωπο “ὑπέρ οὗ Χριστός ἀπέθανε” (Ρωμ. 14, 15). Καί θέλει αὐθεντικῶς νά διαβεβαιώσει πώς αὐτό τό ἐμβόλιο δέν ἔρχεται σέ καμία ἀντίθεση μέ τήν Ἁγιογραφική, Πατερική καί Κανονική διδασκαλία τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας» (Συνοδική Ἐγκύκλιος 3074/1365/14-7-2021).
.                       Ἐπειδή δέν εἴμαστε ἕνα ἀσύντακτο σῶμα, ἀλλά «καλή στρατεία» (Α΄ Τιμ. α΄, 18) καί πρέπει νά ὑπακούουμε στίς ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, γι’ αὐτό πρέπει νά συντονιζόμαστε σέ αὐτά πού ἀποφασίζει ἡ Ἱερά Σύνοδος μέ τά συνοδικά της ὄργανα.
.                    Αὐτό πρακτικά σημαίνει ὅτι δέν πρέπει νά ἀδιαφοροῦμε καί ὡς πρός τήν ἀντιμετώπιση τῆς ἀσθενείας αὐτῆς, γι’ αὐτό πρέπει νά κάνουμε χρήση καί τοῦ ἐμβολίου, ἐκτός ἄν ὁ ἰατρός, πού παρακολουθεῖ τήν ὑγεία τοῦ καθενός σας καί εἶναι ἐπιστημονικά καταρτισμένος, ἀποφανθῆ διαφορετικά γι’ αὐτό.
.                     Πάντως, θεωρῶ ὅτι εἶναι ἀπαράδεκτο νά ἀντιμετωπίζεται τό ἐμβόλιο κατά τοῦ κορωνοϊοῦ μέ παραθεολογικά ἐπιχειρήματα, πολιτικές σκοπιμότητες καί συνωμοσιολογικές νοοτροπίες, πού ἀπάδουν σέ Κληρικούς καί Χριστιανούς. Ἄλλο εἶναι ὁ ἐπιστημονικός διάλογος καί ἡ ἐπιστημονική ἀντιπαράθεση γιά τήν βελτίωση τῶν μέχρι σήμερα μέσων ἀντιμετώπισης τοῦ ἰοῦ, μέσα στά ἐπιστημονικά ὄργανα, πού εἶναι ἐνδεδειγμένη πράξη, καί ἄλλο εἶναι ἡ ἀντίδραση στόν ἐμβολιασμό μέ παραθεολογικές καί συνωμοσιολογικές ἀπόψεις, οἱ ὁποῖες δυστυχῶς μεταδίδονται ταχύτατα στά μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης καί δημιουργοῦν σύγχυση στούς Χριστιανούς.
.                          Παρατηρῶ ὅτι τό ἀντιεμβολιαστικό κίνημα στήν Ἀμερική κυριαρχεῖ μεταξύ τῶν φονταμενταλιστικῶν ἀκραίων Προτεσταντικῶν κύκλων καί μεταξύ ἀνθρώπων πού διακατέχονται ἀπό διάφορες ἀρχές τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν. Δέν θέλω δέ νά ἀναφερθῶ ἐδῶ καί σέ ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἔχουν ἄλλα ἀτομικά, πολιτικά καί οἰκονομικά συμφέροντα.
.                            Δυστυχῶς, αὐτά πού κατά καιρούς διατυπώνονται ἀπό τούς φονταμεντα­λιστικούς αὐτούς προτεσταντικούς κύκλους στήν Ἀμερική μεταφέρονται καί σέ ἀνθρώπους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, χωρίς νά ἀντιλαμβάνονται αὐτοί ὅτι ὅλα αὐτά στεροῦνται θεολογικῆς βάσεως καί ἐκκλησιολογικῆς συνειδήσεως. Εἶναι λυπηρό ὅτι πολλοί πού ἔχουν ἀντιεμβολιαστική νοοτροπία διακρίνονται ἀπό ἔλλειψη σοβαρῆς θεολογικῆς σκέψεως, ἐκκλησιολογικῆς συνείδησης καί ἐν τέλει σοβαρῶν ἐπιστημονικῶν ἐπιχειρημάτων.
.                       Διαβάζω ὅσα γράφονται ἐναντίον τῶν ἐμβολίων καί ἐκπλήσσομαι ἀπό τήν σύγχυση σκέψεως καί γραφῆς, ἀλλά καί ἀπορῶ, ἐπειδή ἀπουσιάζει «ὁ κοινός νοῦς ὡς κοινῶς νομίζεται». Δυστυχῶς ἐπικρατεῖ τέτοια σύγχυση, ὥστε τά ὅσα γράφονται στήν μιά παράγραφο νά ἀναιροῦνται στήν ἄλλη, ὁπότε ὁ λόγος τους δέν εἶναι καθαρός. Ἐμπλέκονται τά ἐπιστημονικά μέ τά «μεταφυσικά», ἡ θεολογία μέ τήν παραθεολογία, ἡ Χριστολογία μέ τήν ἀντιχριστολογία καί τήν δαιμονολογία.
.                      Ὅμως, ἡ ἐπιστήμη δέν εἶναι θρησκεία ἤ παραθρησκεία, ἀλλά κρίνεται μέ κριτήρια ἐπιστημονικά, ὅπως ἐπίσης ἡ ὀρθόδοξη θεολογία δέν ἔχει σχέση μέ φαντασιώσεις καί ἐξτρεμισμούς. Σέ ὅλα αὐτά κυριαρχεῖ ἡ πλάνη, πού προέρχεται ἀπό τόν πλανεμένο νοῦ. Καί ὅπως λένε οἱ ἐμπειρικοί θεολόγοι, εὔκολο εἶναι νά πλανηθῆ κανείς, ἀλλά δύσκολο νά ξεπλανηθῆ, νά ἀπαλλαγῆ ἀπό τήν πλάνη.
.                       Ὡς Κληρικοί εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νά τηροῦμε τά ὑγιειονομικά μέτρα, ὥστε νά μή γίνουμε αἰτία καί ἀφορμή νά μολύνονται οἱ Χριστιανοί τούς ὁποίους ποιμαίνουμε, γιατί σέ μιά τέτοια περίπτωση στρέφονται ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας καί εὐθυνόμαστε γι’ αὐτό.
.                         Θά ἤθελα νά ἐπισημάνω ὅτι ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἔχει ἀποφανθῆ δύο φορές τοὐλάχιστον, ἀπ’ ὅ,τι γνωρίζω, γιά τό ὅτι ἄν κατά τόν καιρό μιᾶς πανδημίας ὁ Χριστιανός δέν προσέχει καί γίνεται αἴτιος θανάτου τῶν ἄλλων, θά πρέπει νά κανονίζεται ὡς φονεύς. Συγκεκριμένα:
Στό «Πηδάλιό» του (ὑποσημείωση στόν Ξϛ΄ Ἀποστολικό Κανόνα) γράφει: «Σημείωσε ὅτι ὡς φονεύς καταδικάζεται καί ἐκεῖνος ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἐν καιρῷ πανώλης ἠξεύρωντας ὅτι εἶναι μεμολυσμένος, ὑπάγει εἰς οἴκους καί πολιτείας, καί μολύνει καί τούς ἄλλους, καί γίνεται πολλῶν φόνων αἴτιος».
Στό «Ἐξομολογητάριό» του (Περί τῆς ϛ΄ ἐντολῆς) γράφει: «”Οὐ φονεύσεις”. Εἰς ταύτην τήν ἐντολήν σφάλλουν ἐκεῖνοι … ὁποῦ ἐν καιρῷ πανώλης, ἠξεύροντες ὅτι εἶναι μεμολυσμένοι, ἑνώνονται μέ τούς ἄλλους καί τούς μολύνουν. Ἐκεῖνοι, ὁποῦ φονεύουν τόν ἑαυτό τους· καί ἁπλῶς, ὅλοι ἐκεῖνοι, ὁποῦ γίνονται ριψοκίνδυνοι».
.                        Γι’ αὐτό συνιστᾶ στόν πνευματικό νά ἐρωτᾶ τόν ἐξομολογούμενο, μεταξύ τῶν ἄλλων: «Μήπως ἠξεύροντας πώς ἤσουν πανουκλιασμένος, ἑνώθης μέ τούς ἄλλους καί τούς ἐμόλυνες καί ἀπέθανον; διατί ὡς φονεύς κανονίζεσαι».
.                           Ἀντιλαμβάνεσθε, λοιπόν, τήν σοβαρότητα τοῦ θέματος. Ὅποιος σέ καιρό πανδημίας, ὅπως γίνεται στήν ἐποχή μας, δέν προσέχει καί μολύνει τούς ἄλλους, κρίνεται μέ τό ἐπιτίμιο τοῦ φόνου! Ἕνας δέ βασικός τρόπος προφύλαξης τοῦ ἑαυτοῦ μας καί τῶν ἄλλων εἶναι καί ὁ ἐμβολιασμός, ὅπως γίνεται καί σέ ἄλλες ἀσθένειες.
.                        Ἄν ὁ προσωπικός σας ἰατρός, γνωρίζοντας τό ἰατρικό σας ἱστορικό, σᾶς συνιστᾶ νά μή κάνετε τό ἐμβόλιο, δέν σημαίνει ὅτι δέν θά λαμβάνετε τά ἄλλα ἀπαραίτητα μέτρα, καί φυσικά δέν σημαίνει ὅτι θά συνιστᾶτε στούς Χριστιανούς νά μήν ἐμβολιάζονται. Σέ μιά τέτοια ἐνδεχόμενη περίπτωση θά δώσετε λόγο στόν Θεό, σύμφωνα μέ τά ὅσα γράφει ὁ μέγας διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης.
.                        Παρακαλῶ νά λάβετε σοβαρῶς ὑπ’ ὄψη τά ἀνωτέρω καί νά μήν ἀδιαφορήσετε γιά τό σοβαρό αὐτό θέμα, διότι, ἐκτός τῶν ἄλλων, θά παρουσιασθῆτε στήν πράξη ὅτι διαφοροποιῆστε ἀπό τό Συνοδικό καί Ἱεραρχικό πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας μας.
.                      Ἄς προσευχηθοῦμε στόν Θεό νά μᾶς δίνη σωματική καί πνευματική ὑγεία, ἰδιαιτέρως σύνεση, διάκριση καί ἐσωτερική ἡσυχία, πού εἶναι τόσο ἀπαραίτητες στήν ἐποχή μας, ὥστε νά μή καταλήγουμε σέ ἀκραῖες καταστάσεις.

Μέ θερμές εὐχές

Ὁ Μητροπολίτης

† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

βλ. σχετ.: ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΕΣ ΠΑΝΔΗΜΙΕΣ (καὶ ὁ δαιμονιώδης τρόπος ἀντιδράσεως πολλῶν χριστιανῶν)