ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ Ι. ΕΙΚΟΝΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ»

Τὸ ἱστορικὸ τῆς Ἱερᾶς Εἰκόνος τῆς Παναγίας «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙΝ»

 βλ. σχετ.: ΠΑΡΑΚΛΗΣΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙΝ»

.            Στὸ Ἅγιον Ὄρος στὸν ἱερὸ Ναὸ τοῦ Πρωτάτου (843 μ.Χ.), ποὺ εὑρίσκεται στὶς Καρυές, καὶ εἶναι ἀφιερωμένος στὴν ὑπεραγία Θεοτόκο, φυλάσσεται σὰν ἱερὸ κειμήλιο καὶ πολύτιμος πνευματικὸς θησαυρὸς ἡ ἐφέστια καὶ ἱερὰ Εἰκόνα τῆς Παναγίας μας «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙΝ».
.            Κοντὰ στὴ Σκήτη τῶν Καρυῶν, μέσα στὰ ὅρια τῆς ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Παντοκράτορος εὑρίσκεται μιὰ βαθειὰ κοιλάδα. Σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ κελλιὰ τῆς περιοχῆς ἐμόναζαν ἕνας γέροντας-ἱερομόναχος μὲ τὸν ὑποτακτικό του. Ἦταν Σάββατο πρὸς Κυριακὴ 11 Ἰουνίου τοῦ 982 μ.Χ., ὅταν, σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση τῶν σκήτεων, ὁ γέροντας ἔφυγε γιὰ τὴν καθ-ωρισμένη ἀγρυπνία στὸ Πρωτάτο καὶ ἄφησε τὸν ὑποτακτικό του γιὰ νὰ κάνει τὴν ἀκολουθία καὶ τὸν κανόνα του στὸ κελλί.
.          Μόλις προχώρησε ἡ νύκτα, κάποιος ἐκτύπησε τὴν πόρτα. Ἦταν ἕνας ἄγνωστος μοναχός, ποὺ ἐζήτησε νὰ φιλοξενηθῇ. Τὴν ὥρα τοῦ Ὄρθρου, ἐξύπνησαν γιὰ νὰ ψάλλουν τὴν ἀκολουθία. Ὅταν ἔφθασαν στὴν Θ’ ᾠδὴ τῆς Θεοτόκου στὸ ἐφύμνιο «τὴν τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ …», ὁ ἄγνωστος μοναχὸς ἔψαλε μπροστὰ στὴν Εἰκόνα τῆς Παναγίας ποὺ ὑπῆρχε στὸ κελλί, τὸν ἴδιο ὕμνο, συμπληρώνοντάς τον ὡς ἑξῆς : «Ἄξιον ἐστίν ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν σε τὴν Θεοτόκον, τὴν ἀειμακάριστον καὶ παναμώμητον καὶ μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. τὴν τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ, καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ, τὴν ἀδιαφθόρως Θεὸν Λόγον τεκοῦσαν, τὴν ὄντως Θεοτόκον, σὲ μεγαλύνομεν».
.          Τότε ὁ νεαρὸς ὑποτακτικὸς μὲ ἀπορία μεγάλη καὶ θαυμασμὸ εἶπε στὸν ξένο μοναχό: «ποτὲ δὲν ἀκούσαμε αὐτὰ τὰ λόγια, οὔτε ἐμεῖς, οὔτε οἱ γέροντες πρὶν ἀπὸ ἐμᾶς» καὶ τὸν παρεκάλεσε νὰ τοῦ γράψῃ τὸν ὕμνο μὲ τὴν συμπλήρωση αὐτὴ γιὰ νὰ τὸν λέγῃ καὶ αὐτὸς μὲ τὸν ἴδιο τρόπο. Ἐπειδὴ ὅμως ἐκείνη τὴν στιγμὴ δὲν ὑπῆρχαν χαρτὶ καὶ μελάνη, ὁ ἄγνωστος ἐπισκέπτης ἐχάραξε τὸν ὕμνο μὲ τὸ δάκτυλο του σὲ μιὰ πέτρινη πλάκα. Τὰ γράμματα ἀποτυπώθηκαν μὲ θαυματουργικὸ τρόπο, σὰν νὰ ἔγραφε πάνω σὲ πηλό. «Ἀπὸ τώρα καὶ στὸ ἑξῆς μὲ τὰ λόγια αὐτὰ θὰ ψάλλετε τὸν ὕμνο αὐτό» εἶπε, καὶ ἐξαφανίσθηκε.
.            Ὅταν ὁ γέροντας ἐπέστρεψε, ἔμαθε, ἀπὸ τὸν ὑποτακτικό του, τὰ ὅσα συνέβησαν, καὶ στὴ συνέχεια ἐνημέρωσε τὸν Πρῶτο τοῦ ἁγίου Ὄρους καὶ τὴν κοινὴ Σύναξη, δείχνοντάς τους τὴν πλάκα. Ὅλοι, ἀφοῦ ἐδόξασαν τὸν Θεὸ καὶ εὐχαρίστησαν τὴν Παναγία, ὡμολόγησαν ὅτι ὁ ἄγνωστος μοναχὸς ἦταν ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ, τὸν ὁποῖο ἔστειλε ὁ Θεὸς γιὰ νὰ ἀποκαλύψῃ στοὺς μοναχούς τὸ πῶς πρέπει νὰ ψάλλεται ὁ ὕμνος αὐτὸς πρὸς τὴν Κυρία Θεοτόκο, τὴν προστάτιδα καὶ Ἔφορο τοῦ ἁγίου Ὄρους. Κατόπιν ἀπεφάσισαν καὶ ἀπέστειλαν τὴν πλάκα στὸν Πατριάρχη καὶ τὸν Αὐτοκράτορα, ἐνημερώνοντάς τους, μὲ ἐπιστολή, τὴν διήγηση τοῦ θαύματος.
.             Ἀπὸ τότε, ἡ ἱερὰ Εἰκόνα, ἐνώπιον τῆς ὁποίας συνέβη τὸ θαυμαστὸ γεγονός, ὠνομάσθηκε «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙΝ». Τὴν μετέφεραν ἀπὸ τὸ κελλίο, ὅπου ἔγινε τὸ θαῦμα, στὸν ἱερὸ Ναὸ τοῦ Πρωτάτου, καὶ τὴν ἐτοποθέτησαν μέσα στὸ ἱερὸ Βῆμα, πίσω ἀπὸ τὴν ἁγία Τράπεζα. Ἡ κοιλάδα στὴ περιοχὴ τῆς ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Παντοκράτορος  ἔλαβε τὸ ὄνομα « ἐν τῷ ᾄδειν» καὶ τὸ κελλίο ὅπου συνέβη τὸ θαῦμα «ἄξιόν ἐστιν».
.         Ἀπὸ τὰ τέλη τοῦ 10ου αἰῶνος, ὁ ὕμνος ἐπέρασε σὲ λειτουργικὴ χρήση καὶ ψάλλεται καὶ στὴ Θεία Λειτουργία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου μετὰ τὴν ἐκφώνηση «Ἐξαιρέτως τῆς Παναγίας…». Κάθε Δευτέρα τοῦ Πάσχα τελεῖται στὸν ἱερὸ Ναὸ τοῦ Πρωτάτου ὁ Ὄρθρος μὲ τὴν Θεία Λειτουργία καὶ ἀκολουθεῖ πανηγυρικὴ λιτάνευση τῆς θαυματουργοῦ ἱερᾶς Εἰκόνος στὶς Καρυές.
.             Ἡ Εἰκόνα ἔχει διαστάσεις 70,5 Χ 44 cm, χωρὶς τὴν ἀργυρᾶ θήκη ποὺ τὴν περιβάλλει, καὶ πλαισιώνεται ἀπὸ τὴν ἐπιγραφὴ «Μήτηρ Θεοῦ Καρυώτισσα». Σύμφωνα μὲ τοὺς εἰδικοὺς κατασκευάσθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη κατὰ τὸ πρότυπο τῆς Παναγίας Ἐλεούσας τοῦ Κύκκου τῆς Κύπρου, ποὺ εἶναι ἔργο τοῦ ἁγίου Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ, καὶ ἀπεικονίζει τὴν Θεοτόκο μὲ τὴν μορφὴ ποὺ εἶχε πρὶν ἀπὸ τὴν κοίμησή της.

ΠΗΓΗ: Ἱ. Μητρ.Θεσσαλονίκης (imth.gr)

Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ ΕΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ-1

Ἀπὸ τὸ βιβλίο:
«Θαύματα Παναγίας Παραμυθίας καὶ Παναγίας Παντανάσσης»,
ἔκδ. Ἱ. Μεγίστης Μονῆς Βατοπαιδίου,
Ἅγιον Ὄρος

Ἡ θαυματουργὸς εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Παραμυθίας
[1]

βλ. σχετ.: ΟΙ 7 ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ Ι. ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ:
https://christianvivliografia.wordpress.com/2012/09/17/οἱ-7-θαυματουργὲς-εἰκόνες-τῆς-παναγί/

Πρόλογος

.            Ὁ πόνος εἶναι ἕνας ἀπρόσμενος καὶ ἀπρόσκλητος ἐπισκέπτης. «Δὲν ὑπάρχει ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ζεῖ αὐτὴ τὴν πρόσκαιρη ζωὴ χωρὶς λύπη. Κι ἂν δὲν συμβαίνει αὐτὸ σήμερα, θὰ συμβεῖ αὔριο· κι ἂν δὲν συμβεῖ αὔριο, θὰ ἔρθει ἡ λύπη στὸ μέλλον», λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. Ὅπως κανεὶς ἄνθρωπος δὲν εἶναι ἀθανάτος, ἔτσι κανεὶς δὲν εἶναι χωρὶς λύπη. Ἡ διαφορὰ βρίσκεται στὸ μέγεθός της. Κάποτε κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἐπίγειας ζωῆς μας θὰ συναντήσουμε αὐτὸν τὸν ἐνοχλητικὸ ἐπισκέπτη. Μπορεῖ ἡ ἔνταση τοῦ πόνου νὰ εἶναι δύσκολη ἢ εὔκολη, νὰ εἶναι μικρὴ ἢ μεγάλη, νὰ εἶναι δυνατὴ καὶ κουραστική.

.            Ἡ εἴσοδος τοῦ πόνου, τῶν λυπηρῶν, τῶν διαφόρων ἀσθενειῶν ποὺ ταλαιπωροῦν τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ἔγινε μετὰ τὴν παράβαση καὶ τὴν παρακοή του στὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ μέσα στὸν Παράδεισο. Ἡ χωρὶς πόνο καὶ λύπες ζωὴ τῶν πρωτοπλάστων διεκόπη μὲ τὴν θέλησή τους. Ἡ μεταπτωτικὴ κατάσταση συνεδέθη μὲ τὴν φθορὰ καὶ τὸν θάνατο. Ἡ ἀσθένεια ἄρχισε ἀπὸ τὸν πρῶτο ἄνθρωπο καὶ ἐν συνεχείᾳ κυρίευσε ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος, γράφει ὁ ἅγιος Νικόλαος ὁ Καβάσιλας. Μετὰ τὴν ἁμαρτία «πόνος καὶ θλίψις καὶ ὀδύνη αὐτῷ ἐπέπεσεν». Ἡ θλίψη, ὁ στεναγμός, τὸ κλάμα, τὰ δάκρυα, τὸ πένθος καὶ ὁ θάνατος θὰ ἐξαλειφθοῦν στὴν ἄλλη ζωή.
.            Στὴν Π. Δ. φαίνεται ἡ ἀρρώστια νὰ εἶναι τιμωρία τοῦ Θεοῦ λόγῳ τῆς παραβάσεως τῶν ἐντολῶν του. Ὅποιος φυλάσσει τὶς ἐντολές, δὲν κινδυνεύει νὰ ἀρρωστήσει (Ἐξ. ιε´ 26). Ὁ Θεὸς ἐὰν δεῖ τὸν ἄνθρωπο νὰ μετανοεῖ μετὰ τὴν παράβαση, τότε ἐπεμβαίνει ὡς ἰατρός, τὸν θεραπεύει καὶ τὸν παρηγορεῖ.
.            Ὅποιος παραβαίνει τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ στὴν οὐσία διαλέγει νὰ ζήσει ἀντίθετα πρὸς τὴν φύση του, ὅπως δημιουργήθηκε ἀπὸ Αὐτόν. Οἱ ἐντολὲς θέτουν τὰ ὅρια μέσα στὰ ὁποῖα πρέπει νὰ κινεῖται ὁ ἄνθρωπος. Ἐάν, ὡς ἐλεύθερος, τὰ ὑπερβεῖ, ὑφίσταται τὶς συνέπειες. «Ἐκεῖνος ποὺ ἁμαρτάνει ἐνώπιον τοῦ δημιουργοῦ του θὰ πέσει στὰ χέρια τῶν γιατρῶν» . Ὁ Θεὸς λοιπὸν δὲν τιμωρεῖ, γιατί εἶναι ἀγάπη. Ὁ ἄνθρωπος τιμωρεῖ τὸν ἑαυτό του παραβαίνοντας τὴν τάξη ποὺ ἔθεσε ὁ Θεὸς κατὰ τὴν δημιουργία τοῦ κόσμου.
.            Αὐτὸ φαίνεται στὴν σημερινὴ κοινωνία τῆς ἀφθονίας τῶν ἀγαθῶν καὶ τῆς ἄμετρης καταναλώσεώς τους χάριν τῆς ἀπολαύσεως. Ἀρρώστιες ποὺ ταλαιπωροῦν τὸν ἄνθρωπο καὶ θέτουν σὲ κίνδυνο τὴ ζωή του ὀφείλονται στὸν τρόπο ζωῆς καὶ διατροφῆς του. «Ἀπὸ τὴν ἀνώμαλη καὶ ἀνισόρροπη δίαιτα πολλὲς φορὲς γεννῶνται ἀρρώστιες σὲ πολλούς». Στὴν πατερικὴ διδασκαλία συνδέονται τὰ σωματικὰ μὲ τὰ ψυχικὰ πάθη. Ἡ λαιμαργία, ποὺ εἶναι ψυχικὸ πάθος, ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο στὴν πολυφαγία ποὺ εἶναι σωματικὸ πάθος. Ὁ Κύριός μας ἀπαλλάσσει τὴν ἄρρωστη ψυχὴ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία θεραπεύοντας τὸ σῶμα. Μερικοὶ πάσχουν σωματικὰ λόγῳ τῆς ψυχικῆς τους κακοήθειας.
.            Στὴν Καινὴ Διαθήκη ἡ ἀρρώστια εἶναι ὁ παιδαγωγικὸς τρόπος, τὸν ὁποῖον χρησιμοποιεῖ ὁ Θεὸς γιὰ νὰ σώσει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Ὁ πόνος καὶ ἡ ἀρρώστια κάνουν τὸν ἄνθρωπο χωρητικὸ τῆς χάριτος. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καυχᾶται λέγοντας «μὲ πολλὴ εὐχαρίστηση θὰ καυχῶμαι περισσότερο στὶς ἀρρώστιες μου, γιὰ νὰ κατοικήσει μέσα μου ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ» ( Β´ Κορ. ιβ´ 9). Ὁ Μέγας Βασίλειος ἐξηγεῖ ὅτι οἱ ἅγιοι ἀρρωσταίνουν, γιὰ νὰ μὴ φανεῖ ὅτι ὑπερβαίνουν τὰ ὅρια τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ἢ ὅτι διαφέρουν στὴν φύση τους ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους.
.            Ὅταν ἀρρωστήσει ὁ ἄνθρωπος, καταφεύγει στὴν ἰατρικὴ ἐπιστήμη. Εἶναι χρήσιμη καὶ ἀπαραίτητη. Ὁ Θεὸς «ἔδωσε στοὺς ἀνθρώπους τὴν ἰατρικὴ ἐπιστήμη, γιὰ νὰ δοξάζονται μὲ τὰ θαυμάσιά του, μὲ αὐτὰ θεράπευσε καὶ ἀφαίρεσε τὸν πόνο τοῦ ἀρρώστου». Ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ ὁποῖος σπούδασε τὴν ἰατρικὴ τῆς ἐποχῆς του, γράφει ὅτι ὁ Θεὸς γιὰ νὰ βοηθήσει τὴν ἀσθενικὴ φύση μας παραχώρησε τὶς διάφορες τέχνες ἀνάμεσα σ’ αὐτὲς καὶ τὴν ἰατρική. «Τὸ νὰ στηρίξουμε τὴν ἐλπίδα τῆς ὑγείας μας στὰ χέρια τῶν γιατρῶν εἶναι κτηνῶδες, αὐτὸ βλέπουμε τὸ παθαίνουν μερικοὶ ἄθλιοι, ποὺ ἐπιμένουν νὰ ὀνομάζουν τοὺς γιατροὺς σωτῆρες. Τὸ νὰ ἀποφεύγουμε ἐντελῶς τὶς ὠφέλειες ποὺ μᾶς παρέχει, φανερώνει ἰσχυρογνωμοσύνη» .
.            Χρειάζεται καὶ ἡ ἐπιστήμη καὶ ἡ βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Χαρακτηριστικὰ εἶναι ὅσα γράφει ὁ ὁσιώτατος Γέρων Ἰωσὴφ ὁ Ἡσυχαστὴς σὲ μία ἐπιστολή του: «Μοῦ ἔστειλαν ἕνα ἰδιότροπον φάρμακον, καὶ αὐτό, μετὰ Θεόν, ἦτον ἡ θεραπεία μου. Εἶχα σαράντα ἡμέρες νὰ φάγω. Ὅταν ἐπῆρα τὸ φάρμακον, ἔφαγα, ἐκοιμήθην, ἐκαλυτέρευσα. Δόξα σοι ὁ Θεός! Ἄρχισα κάπως νὰ κινοῦμαι καὶ νὰ γράφω… Ἦλθαν κοντά μου πολλοί, καὶ μὲ προσευχὴν καὶ νηστείαν ἐθεραπεύθησαν. Τώρα ὅμως δὲν μὲ ἀκούει ὁ Κύριος, διὰ νὰ μάθω καὶ τὰ φάρμακα καὶ τοὺς ἰατρούς. Νὰ γίνω συγκαταβατικὸς εἰς ὅλους. Ἐδιάβασα καὶ τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου τὲς ἐπιστολὲς καὶ εἶδα πόσον προσεῖχε εἰς τοὺς ἰατροὺς καὶ τὰ φάρμακα ἕνας τόσον μεγάλος Ἅγιος! Ἐγὼ ὁ πτωχὸς ἀσκητὴς ὅλο εἰς τὴν ἔρημον ἐγήρασα καὶ ἤθελα μόνον μὲ τὴν πίστιν νὰ θεραπεύσω. Τώρα μανθάνω καὶ ἐγὼ ὅτι χρειάζονται καὶ τὰ φάρμακα καὶ ἡ χάρις. Λοιπὸν τώρα θὰ λέγω καὶ ἐγὼ ὡσὰν τὸν Ἅγιον: «Κύταξε νὰ γίνης καλά· νὰ διορθώσεις τὰ νεῦρα σου μὲ ὅ,τι τρόπον ἠμπορεῖς, καὶ θὰ εὕρης πάλιν τὴν προσευχήν σου καὶ τὴν εἰρήνην» .
.            Παγκόσμιο λοιπὸν φαινόμενο ἡ ἀρρώστια. Ὅλοι ἀρρωσταίνουν. Καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ καὶ οἱ δίκαιοι. Καὶ οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ ἅγιοι. Πιὸ πολὺ πόνεσε ἑκούσια, γιὰ χάρη μας, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός. Ὑπέμεινε τὸ ὀδυνηρὸ μαρτύριο τῆς σταυρώσεως. Μποροῦσε νὰ τὸ ἀποφύγει. Μποροῦσε νὰ μὴ αἰσθανθεῖ τοὺς φρικτοὺς πόνους χρησιμοποιώντας τὴν θεϊκὴ δύναμή του. Δὲν τὸ ἔκανε καὶ ἤπιε τὸ πικρὸ ποτήρι τοῦ θανάτου. Ἀπὸ τότε στέκεται δίπλα μας ὡς Θεὸς παρακλήσεως καὶ παρηγοριᾶς.
.            Βαθύτατο πόνο ἔζησε καὶ ἡ Θεοτόκος βλέποντας πάνω στὸν σταυρὸ τὸν ἀγαπημένο Υἱὸ καὶ Θεό της. Ὅπως τῆς προεῖπε ὁ Συμεών, διαπέρασε τὴν ψυχή της ρομφαία, δηλαδὴ μαχαίρι κοφτερό. Πόνο ἔνοιωθε σὲ ὅλη της τὴν ζωή, ὅταν ἔβλεπε νὰ περιφρονεῖται καὶ νὰ ὑβρίζεται ὁ Κύριος. Στοὺς λόγους τῶν πατέρων καὶ τὴν ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας καταγράφεται ὁ μητρικὸς θρῆνος τῆς Θεοτόκου. Στὰ σταυροθεοτοκία, ὕμνους ποὺ ἔγραψε ὁ Λέων ὁ Ϛ´, αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου, παρουσιάζεται ἡ θλίψη τῆς Θεομήτορος γιὰ τὸν ἄδικο θάνατο τοῦ Χριστοῦ. Ἐνῶ ὅλη ἡ κτίση χαίρεται γιὰ τὴν λύτρωση ποὺ προσφέρει ὁ ὑψούμενος στὸν σταυρὸ Υἱός της, ἡ ἴδια ἀπευθυνομένη σ’ αὐτὸν καὶ «βοῶσα ἐν ὀδύνῃ» λέει ὅτι «τὴ ρομφαία τῆς λύπης σπαράττομαι δεινῶς», «τὰ σπλάγχνα δονοῦμαι». Τὰ καρφιὰ μὲ τὰ ὁποῖα κάρφωσαν τὰ χέρια τοῦ Χριστοῦ πλήγωσαν καὶ τὴν δική της καρδιά. Κοντὰ στὸν σταυρὸ «ὠλοφύρετο κλαυθμῷ» «πόνους ὑπομείνασα πολλούς…δακρύουσα καὶ ἀλαλάζουσα».
.            Ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ βλέποντας τὸν μεγάλο θεομητορικὸ πόνο θεώρησε τὴν Παναγία καὶ δική του καταφυγή, σκέπη, ἐλπίδα καὶ βοηθὸ στὶς διάφορες θλίψεις καὶ ἀνάγκες. Στρέφεται ὁλόψυχα στὴν ἄμετρο συμπάθεια καὶ τοὺς οἰκτιρμούς, τὴν «κραταιὰν ἀντίληψιν» καὶ θερμὴ προστασία τῆς Θεοτόκου.
.            Στὴν σημερινὴ ἐποχὴ ποὺ ὁ ἄνθρωπος ἔχασε τὴν πίστη καὶ τὴν ἐλπίδα του καὶ ζεῖ μέσα στὴ ἀπαρηγόρητη μοναξιὰ χρειάζεται στήριγμα καὶ παραμυθία. Ἡ ἀρρώστια χρειάζεται ὑπομονὴ καὶ ἐλπίδα. Ἂν δὲν τὴν ἔχει ὁ ἄρρωστος τότε αὐξάνει τοὺς πόνους του. Ὁ ὑπομονητικὸς ἄνθρωπος θὰ πάρει μεγάλο μισθὸ ἀπὸ τὸν Θεό, ἂν ὑπομείνει ἀγόγγυστα τὴν βαρειὰ ταλαιπωρία τῆς ἀρρώστιας. Ἰδιαίτερα ὅσοι πάσχουν ἀπὸ χρόνιες ἀσθένειες, ποὺ τὶς συνοδεύουν δυνατοὶ πόνοι, δὲν πρέπει νὰ ἀπελπίζονται, δὲν πρέπει νὰ χάνουν τὸ θάρρος τους. Ὅπως ἔλεγε ὁ Γέροντας Παΐσιος: «Ὁ ἄνθρωπος, ὅταν εἶναι τελείως καλὰ στὴν ὑγεία του, δὲν εἶναι καλά. Καλύτερα νὰ ἔχει κάτι. Ἐγώ, ὅσο ὠφελήθηκα ἀπὸ τὴν ἀρρώστια, δὲν ὠφελήθηκα ἀπὸ ὅλη τὴν ἄσκηση, ποὺ εἶχα κάνει μέχρι τότε».
.            Ὅσοι πάσχετε καὶ αἰσθάνεσθε ἀδύναμοι ἔχετε ἀσφαλὲς καταφύγιο, εἶναι ἡ Παναγία μας, ἐμπιστευθεῖτε Την. Καταφύγετε μὲ τὴν προσευχή σας σ’ Αὐτήν. Ζητεῖστε τὶς πρεσβεῖες Της. Θὰ ἔχετε γρήγορα ἀπάντηση. Αὐτὸ καταγράφουν οἱ μαρτυρίες ποὺ περιέχονται στὸ μικρὸ αὐτὸ βιβλίο. Εἶναι οἱ θαυματουργικὲς ἐπεμβάσεις διὰ μέσου τῶν ἱερῶν εἰκόνων τῆς Παραμυθίας καὶ τῆς Παντανάσσης.

.            Πιστεύουμε ὅτι καὶ ἡ ἔκδοση αὐτὴ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς μας θὰ βοηθήσει τοὺς πιστοὺς χριστιανούς, καὶ μάλιστα τοὺς πονοῦντας καὶ θλιβομένους καὶ αὐτοὺς ποὺ τοὺς συμπαρίστανται, ὥστε νὰ βροῦν στήριγμα καὶ παρηγορία ἀλλὰ καὶ νὰ δοξάσουν τὴν Ὑπερευλογημένη Θεοτόκο γιὰ τὴν συμπάθειά της πρὸς τὸ ἀνθρώπινο γένος.

Ὁ Καθηγούμενος
τῆς Ἱερᾶς Μεγίστης Μονῆς τοῦ Βατοπαιδίου
Ἀρχιμ Ἐφραίμ

Η ΒΑΤΟΠΕΔΙΝΗ ΘΕΟΤΟΚΟΣ [«Δὲν ἔχουμε ἄλλο μοναστήρι σὲ ὅλη τὴν Ὀρθοδοξία μὲ τόσες θαυματουργὲς εἰκόνες».] (Μον. Μωυσέως Ἁγιορ.)

Ἡ Βατοπεδινή Θεοτόκος
τοῦ Μοναχοῦ Μωϋσέως Ἁγιορείτου

.          Τὸ Ἅγιον Ὄρος δίκαια, ἀξία, ὡραῖα καὶ εὔστοχα ὀνομάζεται, κατὰ τὸν περίφημο ἐκεῖνο Ξηροποταμηνὸ μοναχό, Καισάριο Δαπόντε, «Περιβόλι τῆς Παναγιᾶς». Εἶναι ὁ ἐράσμιος τόπος, ποὺ τὸν ἀγάπησε, κατὰ ἀρχαία ἱερὰ παράδοση, κατὰ τὴν διέλευσή Της, καὶ τὸν ζήτησε ἀπὸ τὸν Υἱό Της, γιὰ νὰ δοξάζεται τὸ ὄνομά Του. Εἶναι ἡ Ἔφορος, Ἰατρὸς καὶ Προστάτισσα τοῦ Ἁγίου Ὄρους, κατὰ τὸν μεγάλο Θεολόγο τοῦ 14ου αἰῶνος, ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμά, ὅπως ἔγραψε στὸ κατανυκτικό του ἐγκώμιο γιὰ τὸν ὅσιο Πέτρο τὸν Ἀθωνίτη, τὸν πρῶτο γνωστὸ ἐπώνυμο ὅσιο τοῦ ἁγιότεκνου ἱεροῦ Ἄθωνα (9ος αἰ).
.          Ἡ τιμὴ τῆς Παναγίας στὸ Ἅγιον Ὄρος εἶναι θεσπέσια, ἔξοχη καὶ καταπληκτική. Οἱ περισσότερες θαυματουργικὲς εἰκόνες ἀνήκουν σὲ Αὐτήν. Οἱ σπουδαιότερες βυζαντινὲς εἰκόνες εἶναι δικές Της. Στὴν μεγάλη μονὴ Βατοπεδίου, ποὺ τιμᾶται στὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου, ἔχουμε δεκάδες θεομητορικὲς εἰκόνες, ἑπτὰ ἀπὸ τὶς ὁποῖες εἶναι θαυματουργές. Δὲν ἔχουμε ἄλλο μοναστήρι σὲ ὅλη τὴν Ὀρθοδοξία μὲ τόσες θαυματουργὲς εἰκόνες. Ἔτσι ἡ μονὴ Βατοπεδίου διακρίνεται καὶ εἶναι θεομητροσκέπαστη, θεομητροφύλακτη καὶ θεομητροστήρικτη. Ὅλες οἱ θαυματουργὲς εἰκόνες ἀποτελοῦν τὴν Βατοπεδινὴ Θεοτόκο.
.          Ἡ Παναγία ἡ Βηματάρισσα ἡ Κτητόρισσα εἶναι τοποθετημένη ὡς ἡγουμένη, ἀρχόντισσα, βασίλισσα καὶ Κυρία στὸ σύνθρονο τοῦ Ἱεροῦ Βήματος τοῦ ὡραιότατου Καθολικοῦ τῆς ἀρχαίας ἱερᾶς μεγίστης μονῆς καὶ συνδέεται μὲ τὴν ἑξῆς θαυμαστὴ παράδοση. Τὸν 10ο αἰώνα, μετὰ ἀπὸ ἐπιδρομὴ Ἀράβων στὴν μονή, συνελήφθη αἰχμάλωτος ὁ εὐλαβὴς ἱεροδιάκονος Σάββας ὁ Βηματάρης, ὁ διακονητὴς τοῦ Ἱεροῦ Βήματος. Εἶχε προλάβει ὅμως νὰ κρύψει σὲ πηγάδι τοῦ Ἁγίου Βήματος τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας μαζὶ μὲ τὸν σταυρὸ τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, θέτοντας μπροστά τους ἀναμμένη λαμπάδα. Ὁ ἱεροδιάκονος Σάββας μεταφέρθηκε αἰχμάλωτος στὴν Κρήτη. Ὅταν μετὰ ἀπὸ ἑβδομήντα ἔτη περίπου ἐπέστρεψε ὑπέργηρος στὴν ἀγαπητὴ μονή του, ὑπέδειξε στὸν ἡγούμενο Νικολάου νὰ ἀνοίξουν τὸ πηγάδι, ὅπου βρῆκαν τὴν εἰκόνα καὶ τὸν σταυρὸ ὄρθια πάνω στὸ νερὸ καὶ τὴ λαμπάδα ἀναμμένη. Ὁ ὅσιος Σάββας «ζήσας ὀλίγας ἡμέρας ζωὴν ὑπερθαύμαστον, ἀπῆλθε εἰς Βασιλείαν οὐράνιον».
.          Ἡ Παναγία ἡ Παραμυθία βρίσκεται στὸ δεξιὸ μέρος τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Καθολικοῦ, ποὺ εἶναι στὸ πάνω ἀριστερὸ χῶρο τοῦ νάρθηκα. Ἡ θαυμάσια αὐτὴ εἰκόνα ἔχει λεπτοκαμωμένο ἀργυροεπίχρυσο πουκάμισο, ὅπως ἡ προηγούμενη ποὺ ἀναφέραμε ὁλόχρυσο, καὶ προέρχεται ἀπὸ τοιχογραφία τοῦ ἐξωνάρθηκα τοῦ Καθολικοῦ, ποὺ ἀνάγεται στὸν 14ον αἰώνα. Κατὰ τὴν παράδοση μία ἡμέρα ὁ ἡγούμενος, ποὺ ἔδινε τὰ κλειδιὰ στὸν πορτάρη τῆς μονῆς γιὰ νὰ ἀνοίξει, ἄκουσε προστακτικὴ φωνὴ ἀπὸ τὴν εἰκόνα αὐτὴ τῆς Παναγίας νὰ μὴν ἀνοίξουν τὴν πύλη, γιατί πλησιάζουν πειρατές. Ἡ θεομητορικὴ προτροπὴ ἐπαναλήφθηκε γιὰ δεύτερη φορά. Ὅταν ὁ ἡγούμενος στράφηκε πρὸς τὴν εἰκόνα, εἶδε τὸ νήπιο Χριστὸς μὲ τὸ χέρι του νὰ ἀσφαλίζει τὸ στόμα τῆς Θεοτόκου. Ἡ Θεοτόκος ὅμως βαστώντας τὸ χέρι τοῦ Χριστοῦ ἐπανέλαβε τὴ σωτήρια προτροπή της στὸν ἡγούμενο. Τότε ὅλοι οἱ μοναχοὶ ἔτρεξαν στὰ ψηλὰ τείχη τῆς μονῆς καὶ ἀπέκρουσαν τοὺς πειρατὲς ποὺ τὴν εἶχαν περικυκλώσει. Ἀπὸ τότε οἱ καλοὶ Βατοπεδινοὶ μοναχοὶ εὐγνώμονες καῖνε μπροστὰ στὴν θαυματουργὴ εἰκόνα της ἀκοίμητο καντήλι καὶ ψάλλουν καθημερινὰ παράκληση. Παραμυθία σημαίνει παρηγοριά. Ἡ φρουρὸς τῆς μονῆς προστάτευσε τὰ πιστὰ τέκνα της.
.          Ἡ Παναγιὰ ἡ Ἐσφαγμένη εἶναι τοιχογραφία στὸν νάρθηκα τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ποὺ βρίσκεται στὰ ἀριστερὰ τοῦ Καθολικοῦ καὶ εἶναι τοῦ 14ου αἰῶνος. Κατὰ τὴν παράδοση, ὁ Ἐκκλησιαστικός, ὁ ἐπιτετραμμένος δηλαδὴ διακονητὴς γιὰ τὴν περιποίηση τοῦ ναοῦ, ποὺ λόγῳ τοῦ διακονήματός του καθυστεροῦσε στὴν τράπεζα τοῦ φαγητοῦ, ἔμεινε κάποτε νηστικός, γιατί ὁ τραπεζάρης δὲν τοῦ ἔδωσε φαγητό. Τότε ἐκεῖνος θυμωμένος καὶ ἀγανακτισμένος ἐπέστρεψε στὸν ναὸ καὶ κτύπησε μὲ μαχαίρι τὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας. Ἀπὸ τὸ κτύπημα ἔτρεξε αἷμα ἀπὸ τὴν εἰκόνα καὶ ὁ ἴδιος τυφλώθηκε καὶ ἔπεσε χάμω λιπόθυμος. Μετανοημένος εἰλικρινὰ καὶ μὲ πολλὰ δάκρυα ἔμεινε στὸ ἀπέναντι στασίδι, ζητώντας συγχώρεση ἀπὸ τὴν λαβωμένη Πανάχραντο. Ἡ εὐσπλαχνικὴ Παναγία τὸν συγχώρεσε καὶ τὸν θεράπευσε. Ἄφησε ὅμως πρὸς ἀνάμνηση τιμωρημένο τὸ χέρι ποὺ ἀσεβῶς κι ἀναίτια τὴν χτύπησε. Ὅταν πέθανε κι ἔγινε ἡ ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου τοῦ μοναχοῦ ἐκείνου, τὸ σῶμα του ὅλο ἔλιωσε, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ βέβηλο δεξί του χέρι, ποὺ ἔμεινε μαῦρο κι ἄλιωτο. Τὸ χέρι αὐτὸ φυλάγεται μέχρι σήμερα στὴν μονή. Ἡ εἰκόνα μὲ ὡραῖο ἀργυρὸ ἐπίχρυσο πουκάμισο βρίσκεται πάντα στὴν θέση της, μὲ τὸ σημάδι στὸ πρόσωπό της.
.          Ἡ Παναγία ἡ Ἀντιφωνήτρια, ποὺ εἶναι καὶ αὐτὴ τοιχογραφία, βρίσκεται στὸν χῶρο τῆς Λιτῆς ποὺ εἶναι μεταξὺ τοῦ κυρίως ναοῦ καὶ τοῦ νάρθηκα τοῦ Καθολικοῦ. Ἔλαβε τὴν ὀνομασία αὐτὴ ἀπὸ τὴν ἀντιφώνησή της στὴν αὐτοκράτειρα Πλακιδία, θυγατέρα τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου, ὅπου κατὰ τὴν παράδοση ἐπισκέφθηκε τὴ μονὴ καὶ ἤθελε νὰ μπεῖ στὸ ναὸ ἀπὸ μία πλάγια πύλη. Τότε ἄκουσε ἀπὸ τὴν εἰκόνα αὐτὴ τοὺς λόγους: «Τί θέλεις, σύ, ἐνταῦθα, ἐνταῦθα εἰσὶ Μοναχοί, σὺ δὲν ὑπάρχεις γυνή· διὰ τί λοιπὸν παρέχεις τῷ ἐχθρῷ αἰτίαν, ἵνα πολεμῇ αὐτοὺς μὲ ἐναντίους διαλογισμούς; Στῆθι! Οὐδὲ βῆμα μὴ προχωρήσῃς, ἂν θέλῃς σεαυτῇ ἀγαθόν!» Ἔντρομη καὶ μὲ ἄπειρο θαυμασμὸ καὶ σεβασμὸ ἀναχώρησε ἀπὸ τὴν μονή, ποὺ ἄλλη βασίλισσα τὴν πρόσταξε καὶ φύλαγε.
.          Ἡ Παναγία ἡ Ἐλαιοβρύτισσα εἶναι καὶ αὐτὴ τοῦ 14^ου αὶῶνος καὶ βρίσκεται στὸ δοχειό, δηλαδὴ στὴν ἀποθήκη τῶν λαδιῶν, τῆς μονῆς. Κάποτε ποὺ ὑπῆρχε μεγάλη ἔλλειψη τοῦ λαδιοῦ στὴ μονή, ὁ Δοχειάρης, ὁ οἰκονόμος τῆς ἐλαιοαποθήκης, ὅσιος Γεννάδιος σκέφτηκε νὰ δίνει λάδι μόνο γιὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ ναοῦ. Ὁ μάγειρας τῆς μονῆς δικαιολογημένα παραπονέθηκε στὸν ἡγούμενο, ὁ ὁποῖος, ἐλπίζοντας στὴν βοήθεια τῆς Παναγίας, ἔδωσε ἐντολὴ στὸν δοχειάρη νὰ δίνει κανονικὰ λάδι γιὰ ὅλη τὴν ἀδελφότητα. Εἰσερχόμενος μία ἡμέρα ὁ δοχειάρης ὅσιος Γεννάδιος στὸν χῶρο τοῦ διακονήματός του εἶδε κατὰ θαυμαστὸ τρόπο τὸ λάδι νὰ ξεχειλίζει καὶ νὰ φθάνει ὣς τὴν θύρα τοῦ δοχειοῦ. Ἀπὸ τότε ἡ εἰκόνα εἶχε μία θαυμάσια εὐωδία.
.          Ἡ Παναγία ἡ Πυροβοληθεῖσα εἰκονίζεται στὸ ὑπέρθυρο τῆς ἐξωτερικῆς πύλης τῆς μονῆς. Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1822 ἦλθε στὴν μονὴ τουρκικὸς στρατός. Ἕνας στρατιώτης πυροβόλησε τὴν εἰκόνα αὐτὴ καὶ μὲ τὴν σφαίρα του κτύπησε τὸ δεξὶ χέρι τῆς Παναγίας. Ὁ στρατιώτης τότε τρελάθηκε καὶ κρεμάστηκε ἀπὸ μία ἐλιά, μπροστὰ στὴν μονή. Οἱ στρατιῶτες οἱ ἄλλοι φοβισμένοι ἀναχώρησαν ἀμέσως.
.          Ἡ Παναγία ἡ Παντάνασσα εἶναι τοῦ 17ου αἰῶνος καὶ βρίσκεται στὸ ἀριστερὸ προσκυνητάρι τοῦ Καθολικοῦ. Ὅταν κάποτε ἕνας νέος ποὺ ἠσχολεῖτο μὲ τὴν μαγεία πῆγε νὰ προσκυνήσει δέχθηκε ἀπὸ τὴν εἰκόνα ἕνα ἀστραπόβολο φῶς καὶ μία δύναμη ποὺ τὸν ἔριξε κάτω. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ τὸν συγκλόνισε καὶ τὸν ἔκανε νὰ ἀνορθωθεῖ πνευματικά. Ἡ εἰκόνα αὐτὴ κατὰ καιροὺς ἔχει θεραπεύσει καὶ πολλοὺς καρκινοπαθεῖς.
.          Ἡ διδασκαλία τῆς ἁγίας μητέρας μας Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας γιὰ τὴν ὀρθὴ τιμὴ καὶ προσκύνηση τῶν ἁγίων εἰκόνων εἶναι σαφὴς καὶ ξεκάθαρη. Τιμᾶμε τὸ εἰκονιζόμενο πρόσωπο. Ἡ προσκύνηση μεταβαίνει στὸ πρωτότυπο καὶ ὄχι στὴν ὕλη. Συγκεκριμένα ἡ ἀλήθεια τῆς εἰκόνας τῆς Παναγίας βρίσκεται στὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας, ποὺ αὐτὴ χαριτώνει τὸ εἰκόνισμα. Ἔχουμε φανέρωση τῆς ὑπόστασης τῆς Παναγίας. Ἀσπαζόμενοι τὴν κάθε θεομητορικὴ εἰκόνα, τιμᾶμε τὴν Παναγία ποὺ εἰκονίζεται. Ὅλες οἱ εἰκόνες μποροῦν νὰ εἶναι θαυματουργές. Ὁρισμένες, ὅπως οἱ παραπάνω Βατοπεδινὲς ποὺ ἀναφέραμε, παρουσιάζουν κατὰ κάποιο τρόπο ἐναργέστερη χάρη, μὲ συγκεκριμένη ἱστορία καὶ θαύματα. Εἶναι μεγάλη εὐλογία αὐτὴ γιὰ τὴν μονὴ καὶ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Οἱ θαυματουργὲς εἰκόνες ἔχουν σχέση καὶ μὲ τοὺς ἁγίους ἁγιογράφους, τοὺς ἐγκρατεῖς, τοὺς νηστευτές, τοὺς προσευχομένους κι ἐπικαλουμένους τὴν χάρη τῶν εἰκονιζομένων. Προσκυνώντας τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας προσκαλούμεθα καὶ προκαλούμεθα νὰ ἐπικαλεσθοῦμε τὶς πανάχραντες καὶ δυνατὲς πρεσβεῖες Της στὸν Κύριο καὶ Υἱό Της καὶ νὰ μιμηθοῦμε τὸν ὡραῖο, ἱερό, ἁγνό, σεμνό, ταπεινό, ἅγιο βίο Της. Μπροστὰ στὴν εἰκόνα συναντιέται τὸ θεῖο καὶ τὸ ἀνθρώπινο. Ὁ ἁμαρτωλὸς ποὺ μετανοεῖ ἐλεεῖται, συγχωρεῖται καὶ σώζεται. Ὁ ἀσεβής, ὁ ὑβριστής, ὁ βλάσφημος, ὁ ἀμετανόητος τιμωρεῖται αὐστηρά, ὅπως ὁ ἀπερίσκεπτος μοναχὸς καὶ ὁ ἔξαλλος στρατιώτης.
.          Ὁ μεγαλύτερος, τιμαλφέστερος καὶ πολυτιμότερος θησαυρὸς τῆς μονῆς Βατοπεδίου εἶναι ἡ πανακήρατη Τιμία Ζώνη τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ποὺ εὐωδιάζει καὶ θαυματουργεῖ συνέχεια.
.          Ὑπεραγία Θεοτόκε Βατοπεδινὴ πρέσβευε ὑπὲρ ἡμῶν. Γλυκοφιλοῦσα, Γερόντισσα, Γοργοϋπήκοε, Μυροβλύτισσα, Κουκουζέλισσα, Πορταΐτισσα, Ἄξιον Ἐστίν, Ἀθωνίτισσα Θεοτόκε περίσωζε. Μεγαλόχαρη τῆς Τήνου, Ἑκατονταπυλιανὴ τῆς Πάρου, Πανάχραντε τῆς Ἄνδρου, Σουμελᾶ τοῦ Βερμίου, Εἰκοσιφοίνισσα τοῦ Παγγαίου, Ἁγιάσσο τῆς Λέσβου, Ἑλληνίδα Θεοτόκε σκέπε, φρούρει, φύλαττε τοὺς δούλους σου πάντοτε.

βλ. σχετ.: https://christianvivliografia.wordpress.com/2012/09/17/οἱ-7-θαυματουργὲς-εἰκόνες-τῆς-παναγί/

ΠΗΓΗ: «Στύλος Ὀρθοδοξίας»

ΟΙ 7 ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ Ι. ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ

ΟΙ ΕΠΤΑ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
ΣΤΗΝ Ι. ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ ΑΓ. ΟΡΟΥΣ

.       Ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ καὶ καλλιτεχνικὸ ἐνδιαφέρον ποὺ παρουσιάζουν, οἱ θρησκευτικὲς εἰκόνες εἶναι καὶ ἀντικείμενα λατρείας, ἀφοῦ σὲ αὐτὲς φανερώνεται ἡ ὑπόσταση τῶν εἰκονιζομένων προσώπων. Κατὰ συνέπεια ἡ δύναμη τῆς εἰκόνας πηγάζει ἀπὸ τὴν χάρη τοῦ εἰκονιζομένου, ἡ ὁποία μὲ τὴν σειρά της προέρχεται ἀπὸ τὸν Θεό.  Ἂν καὶ ὅλες οἱ εἰκόνες ἀντανακλοῦν χάρη, κάποιες θεωροῦνται θαυματουργές, διότι ἡ χάρη τους ὑπῆρξε κάποτε ἐναργέστερη, καὶ μάλιστα σὲ περιπτώσεις μεγάλης ἀνάγκης τῶν πιστῶν ἢ ἀντιθέτως ὕβρεως, ὁπότε ἡ χάρη μετετράπη σὲ τιμωρία.
.         Μεταξὺ τῶν πολλῶν θαυματουργῶν εἰκόνων ποὺ φυλάσσονται στὶς ἁγιορειτικὲς μονὲς οἱ περισσότερες ἀνήκουν ἀσφαλῶς στὴν Θεοτόκο, δεδομένης τῆς ἰδιαίτερης σχέσεως τοῦ  Ἄθωνα μὲ τὴν Παναγία.  Ἡ Μονὴ Βατοπαιδίου κατέχει τὸν μεγαλύτερο ἀριθμὸ εἰκόνων τῆς Θεοτόκου, οἱ ὁποῖες εἶναι γνωστὲς μὲ διάφορες ὀνομασίες.

 Παναγία Βηματάρισσα 

.           Ἡ Παναγία ἡ Βηματάρισσα ἢ Κτητόρισσα εἶναι ἡ «ἐφέστιος» εἰκόνα τῆς Μονῆς Βατοπαιδίου καὶ εἶναι τοποθετημένη στὸ σύνθρονο τοῦ  Ἱεροῦ Βήματος τοῦ καθολικοῦ τῆς Μονῆς. Κατὰ τὴν παράδοση, ὁ  Ἀρκάδιος, γιὸς τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου τοῦ αὐτοκράτορα, εὑρισκόμενος σὲ ναυάγιο, μεταφέρθηκε στὴν στεριὰ κάτω ἀπὸ μία βάτο, μὲ θαυματουργικὴ ἐπέμβαση τῆς Θεοτόκου, στὴν περιοχὴ ὅπου ἀργότερα θὰ κτιζόταν ἡ Μονὴ Βατοπαιδίου, καὶ ἐκεῖ βρῆκε αὐτὴν τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας.
.         Μὲ τὴν εἰκόνα αὐτὴ σχετίζεται ἕνα θαῦμα ποὺ ἔγινε τὸν 10ο αἰώνα. Ὅταν  Ἄραβες πειρατὲς ἐπέδραμαν στὴν Μονή, ὁ ἱεροδιάκονος Σάββας πρόλαβε καὶ ἔριξε τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας στὸ πηγάδι τοὺ  Ἱεροῦ Βήματος μαζὶ μὲ τὸν σταυρὸ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου καὶ μία λαμπάδα ἀναμμένη ποὺ πάντοτε ἔκαιγε μπροστὰ στὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας. Δὲν πρόλαβε ὅμως ὁ ἴδιος νὰ διασωθεῖ, γιατί οἱ πειρατὲς τὸν συνέλαβαν καὶ τὸν πούλησαν αἰχμάλωτο στὴν Κρήτη. Ὅταν μετὰ ἑβδομήντα χρόνια ἐλευθερώθηκε ἡ Κρήτη ἀπὸ τοὺς πειρατές, ἐπὶ Νικηφόρου Φωκᾶ τοῦ αὐτοκράτορα, ἐλευθερώθηκε καὶ ὁ ὅσιος Σάββας καὶ ἐπέστρεψε ὑπέργηρος στὴν Μονή.  Ἐκεῖ ὑπέδειξε στὸν τότε ἡγούμενο τῆς Μονῆς Νικόλαο νὰ ἀνοίξουν τὸ πηγάδι, ὅπου – ὢ τοῦ θαύματος! – βρῆκαν τὴν εἰκόνα καὶ τὸν σταυρὸ ὄρθια πάνω στὸ νερὸ καὶ τὴν λαμπάδα ἀναμμένη, ὅπως τὴν εἶχε ἀνάψει πρὶν ἀπὸ ἑβδομήντα χρόνια! Συνέβη δηλαδὴ διπλὸ θαῦμα· τὰ ἱερὰ ἀντικείμενα ποὺ εἶχαν πέσει μέσα στὸ νερὸ δὲν καταστράφηκαν, ἀπὸ θαῦμα καὶ πρόνοια τῆς Παναγίας, καὶ ἡ λαμπάδα ἔκαιγε ἑβδομήντα χρόνια χωρὶς νὰ ἑξαντλῆται!
.        Ἔκτοτε εἰς ἀνάμνησιν τοῦ θαύματος, ψάλλεται Παρακλητικὸς Κανόνας πρὸς τὴν  Ὑπεραγία Θεοτόκο κάθε Δευτέρα ἀπόγευμα, καὶ κάθε Τρίτη τελεῖται στὸ καθολικὸ Θεία Λειτουργία, ἐνῶ σὲ ὅλες τὶς λιτανεῖες τῆς Μονῆς πρωτοστατεῖ αὐτὴ ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας.  Ἑορτάζεται ἰδιαίτερα τὴν Τρίτη της Διακαινησίμου, ὅπου καὶ γίνεται μεγάλη λιτανεία γύρω ἀπὸ τὴν Μονὴ πρὸς τιμὴ τῆς εἰκόνας.

Παναγία Παραμυθία

.           Παλιὰ ὑπῆρχε ἡ συνήθεια, βγαίνοντας οἱ πατέρες ἀπὸ τὸ καθολικὸ νὰ ἀσπάζονται αὐτὴ τὴν εἰκόνα καὶ ὁ ἡγούμενος νὰ παραδίδει τὰ κλειδιὰ τῆς μονῆς στὸν θυρωρό. Ἡ παράδοση ἀναφέρει ὅτι μία μέρα στὰ βυζαντινὰ ἀκόμη χρόνια, δίνοντας ὁ ἠχούμενος στὸν θυρωρὸ τὰ κλειδιὰ ἄκουσε τὰ ἑξῆς λόγια ἀπὸ τὴν εἰκόνα: “Μὴ  ἀνοίγετε σήμερα τὶς πύλες τῆς μονῆς, ἀλλὰ ἀνεβεῖτε στὰ τείχη καὶ διῶξτε τοὺς πειρατές”. Ἡ φωνὴ ἐπανέλαβε γιὰ δεύτερη φορὰ τὰ ἴδια λόγια. Στρέφοντας τὸ βλέμμα του πρὸς τὰ ἐκεῖ ὁ ἡγούμενος εἶδε τὸ βρέφος νὰ ἁπλώνει τὸ χέρι τους καὶ νὰ σκεπάζει τὸ στόμα τῆς μητέρας του λέγοντας: “Μὴ μεριμνᾶς Μητέρα, γι᾽ αὐτοὺς τοὺς ἁμαρτωλούς. Ἄφησέ τους νὰ τιμωρηθοῦν ἀπὸ τοὺς πειρατές, τοὺς ἀξίζει”. Ἀλλὰ ἡ Παναγία πιάνοντας τὸ χέρι τοῦ Χριστοῦ καὶ στρέφοντας ἐλαφρὰ τὸ κεφάλι ἐπανέλαβε τὰ ἴδια λόγια. Οἱ μοναχοὶ ἀμέσως ἔτρεξαν στὰ τείχη καὶ διαπίστωσαν ὅτι πειρατὲς εἶχαν περικυκλώσει τὴν μονὴ καὶ περίμεναν τὸ ἄνοιγμα τῆς πύλης γιὰ νὰ τὴν λεηλατήσουν. Ἐξ αἰτίας ὅμως τῆς θαυματουργῆς ἐπεμβάσεως τῆς Παναγίας ἡ μονὴ σώθηκε. Ἡ εἰκόνα ἔκτοτε διατήρησε τὶς τελευταῖες κινήσεις τῶν θείων προσώπων.

Παναγία Ἐσφαγμένη

.           Ἡ θαυματουργὴ αὐτὴ εἰκόνα εἶναι τοιχογραφία τοῦ 14ου αἰώνα καὶ βρίσκεται στὸν νάρθηκα τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, τὸ ὁποῖο εἶναι ἐνσωματωμένο εἰς τὸ Καθολικὸν τῆς Ἱερᾶς Μεγίστης Μονῆς Βατοπαιδίου.
.          Ἀπὸ τὸ “Προσκυνητάριον τοῦ Βατοπαιδίου” εἰς τὸ κεφάλαιον “Περὶ τῆς ἱερᾶς Εἰκόνος τῆς Ἐσφαγμένης καὶ τοῦ παρ’ αὐτῆς ἐξαισίου τερατουργήματος” μαθαίνουμε τὸ ἱστορικό: Ἕνας ἱεροδιάκονος καὶ ἐκκλησιάρχης τοῦ καθολικοῦ, λόγῳ τοῦ διακονήματός του, ἔφθανε στὴν τράπεζα κάθε μέρα μὲ καθυστέρηση. Κάποτε ὁ τραπεζάρης ἀρνήθηκε νὰ τοῦ δώσει φαγητὸ λόγῳ τῆς καθυστερήσεως. Ὁ ἱεροδιάκονος ἀγανακτισμένος ἐπέστρεψε στὸν ναὸ καὶ εἶπε τὰ ἑξῆς μπροστὰ στὴν εἰκόνα: “Μέχρι πότε θὰ σὲ ὑπηρετῶ καὶ θὰ κοπιάζω κι ἐσὺ δὲν θὰ μεριμνᾶς οὔτε γιὰ τὴν τροφή μου;” Καὶ παίρνοντας ἕνα μαχαίρι τὸ κτύπησε στὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας, ἀπὸ τὸ ὁποῖο, σὰν νὰ ἦταν ζωντανό, ἄρχισε νὰ τρέχει αἷμα, ἐνῶ αὐτὸς τυφλώθηκε κι ἔπεσε κάτω σὰν τρελός. Στὴν κατάσταση αὐτὴ ἔμεινε τρία χρόνια ἀπέναντι ἀπὸ τὴν εἰκόνα κλαίγοντας καὶ παρακαλώντας τὴν Παναγία νὰ τὸν συγχωρέσει. Μετὰ τὴν παρέλευση τριῶν ἐτῶν ἐμφανίστηκε ἡ Παναγία στὸν ἡγούμενο καὶ τοῦ ἀνήγγειλε ὅτι χαρίζει τὴν ὑγεία στὸν τολμηρὸ ἱεροδιάκονο ἀλλὰ τὸ χέρι ποὺ διέπραξε τὴν ἱεροσυλία θὰ τιμωρηθεῖ. Πράγματι ὅταν πέθανε, στὴν ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου του ἀντίθετα μὲ ὅλο του τὸ σῶμα ποὺ εἶχε λιώσει τὸ δεξί του χέρι παρέμενε ἀναλλοίωτο καὶ φυλάσσεται ἔτσι ὣς σήμερα.Κάποτε ἕνας ἱερέας ἐπισκέπτης τῆς μονῆς ἀμφισβήτησε τὸ θαῦμα, ἀλλὰ ὅταν ἔβαλε τὸ δάχτυλο στὸ σημεῖο τῆς πληγῆς ἄρχισε ἀμέσως νὰ τρέχει αἷμα. Ὁ ἱερέας ἔντρομος δὲν πρόλαβε νὰ βγεῖ ἀπὸ τὸ καθολικὸ καὶ ἔπεσε νεκρός.

Παναγία ἡ Ἐλαιοβρύτισσα

.          Ἡ εἰκόνα αὐτὴ χρονολογεῖται στὸν 14ο αἰώνα καὶ βρίσκεται στὸ δοχειὸ τῆς μονῆς.  Ἀπὸ ἐκεῖ μεταφέρεται στὸ καθολικὸ τὴν Παρασκευὴ τῆς Διακαινησίμου, ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία ἑορτάζει. Ἡ παράδοση ἀναφέρει τὸ ἑξῆς θαῦμα· Σὲ μία περίοδο ἐλλείψεως λαδιοῦ στὴν μονή, ὁ ὅσιος Γεννάδιος, δοχειάρης τῆς μονῆς, ἄρχισε νὰ ἐξοικονομεῖ τὸ λάδι δίνοντας μόνο γιὰ χρήση τῆς ἐκκλησίας.  Ὁ μάγειρας ὅμως διαμαρτυρήθηκε στὸν ἡγούμενο, καὶ ὁ τελευταῖος διέταξε τὸν ὅσιο νὰ δίνει ἀφειδῶς λάδι στὴν ἀδελφότητα, ἐλπίζοντας στὴν πρόνοια τῆς Κυρίας Θεοτόκου. Ὅταν μία μέρα πῆγε στὸ δοχειὸ ὁ ὅσιος Γεννάδιος, εἶδε τὸ λάδι νὰ ξεχειλίζει ἀπὸ τὴν λάρνακα καὶ νὰ ἔχει φθάσει ὣς τὴν πόρτα.  Ἔκτοτε ἡ εἰκόνα ἔχει μία θαυμάσια εὐωδία.

 Παναγία Πυροβ(ο)ληθεῖσα

.          Πρόκειται γιὰ τοιχογραφία ποὺ βρίσκεται στὸ ὑπέρθυρο τῆς ἐξωτερικῆς πύλης τῆς μονῆς. Κατὰ τὸ 1822 μία ὁμάδα Τούρκων ὁπλιτῶν ἔφθασε στὴν μονή, καὶ ἕνας ἀπὸ αὐτούς, βλέποντας τὴν εἰκόνα, τὴν πυροβόλησε μὲ μία σφαίρα ποὺ τρύπησε τὸ δεξὶ χέρι τῆς Παναγίας. Ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς πράξεώς του ἦταν νὰ παραφρονήσει ὁ ἴδιος καὶ νὰ κρεμασθεῖ σὲ μία ἐλιὰ μπροστὰ στὴν μονή. Βλέποντας οἱ ἄλλοι Τοῦρκοι τὴν θεία τιμωρία φοβήθηκαν καὶ ἐγκατέλειψαν ἀμέσως τὴν μονή. Ἐπιπλέον, ὁ ἀρχηγὸς τοῦ ἀποσπάσματος, ὅταν πληροφορήθηκε τὴν πράξη τοῦ στρατιώτη, ποὺ ἦταν ἀνιψιός του, διέταξε νὰ μὴν τὸν θάψουν, ἀλλὰ νὰ τὸν ἀφήσουν ἄταφο ὡς κακοῦργο

 Παναγία Παντάνασσα

.        Ἡ θαυματουργὴ αὐτὴ εἰκόνα εἶναι φορητή τοῦ 17ου αἰ. καὶ βρίσκεται στὸ ἀριστερὸ προσκυνητάρι τοῦ βορειανατολικοῦ κίονα τοῦ Καθολικοῦ τῆς Μονῆς Βατοπαιδίου. Σύμφωνα μὲ ἀφηγήσεις συγχρόνων Γερόντων τῆς Μονῆς, τὸ πρῶτο δεῖγμα ὅτι ἡ εἰκόνα ἔχει ἰδιαίτερη χάρη εἶναι τὸ ἑξῆς γεγονός· Μία μέρα ἕνας νέος μπῆκε στὸν ναὸ καὶ πηγαίνοντας νὰ προσκυνήσει τὴν εἰκόνα, ἄστραψε ξαφνικὰ τὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας καὶ μία ἀόρατη δύναμη τὸν ἔριξε καταγῆς. Μόλις συνῆλθε, ἐξομολογήθηκε μὲ δάκρυα στοὺς πατέρες ὅτι ζοῦσε μακρυὰ ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ἐπιδιδόταν στὴν μαγεία.  Ἔτσι ἡ θαυματουργικὴ ἐπέμβαση τῆς Θεοτόκου ἔπεισε τὸν νέο νὰ ἀλλάξει ζωὴ καὶ νὰ γίνει ἄνθρωπος θεοφοβούμενος.

.          Ἡ εἰκόνα αὐτὴ ἔχει ἐπίσης τὴν ἰδιότητα καὶ τὴν εἰδικὴ χάρη ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ θεραπεύει τὴν φοβερὴ ἀσθένεια τοῦ καρκίνου. Εἶναι γνωστὲς ἀναρίθμητες περιπτώσεις καρκινοπαθῶν ποὺ ἔχουν θεραπευθεῖ στὶς μέρες μας, μετὰ ἀπὸ παράκληση μπροστὰ στὴν Παναγία τὴν Παντανάσσα.

Παναγία ἡ Ἀντιφωνήτρια

.        Πρόκειται γιὰ τοιχογραφία στὸν χῶρο τοῦ «μεσονυκτικοῦ» τοῦ καθολικοῦ. Ὀνομάσθηκε ἔτσι γιατί ἀπὸ αὐτὴ τὴν εἰκόνα ἀκούσθηκε μία φωνὴ (ἀντιφώνησε). Ἡ παράδοση ἀναφέρει ὅτι ἐπισκέφθηκε κάποτε τὴν μονὴ ἡ βασίλισσα Πλακιδία, κόρη τοῦ Μ. Θεοδοσίου. Ἐνῶ προχωροῦσε μὲ σκοπὸ νὰ μπεῖ στὸ καθολικὸ ἀπὸ τὴν πλάγια μικρὴ πόρτα, ἄκουσε μία φωνὴ ποὺ προερχόταν ἀπὸ τὴν εἰκόνα· «Στάσου καὶ μὴν προχωρεῖς, γιατί τόλμησες ὡς γυναίκα καὶ ἦλθες σ’αὐτὸ τὸν τόπο;». Ἔντρομη τότε ἡ βασίλισσα ζήτησε συγχώρεση ἀπὸ τὴν Παναγία καὶ ἀναχώρησε ἀμέσως ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Εἰς ἀνάμνησιν ἐξ ἄλλου τοῦ θαύματος ἐκείνου ἀνήγειρε μὲ δικά της ἔξοδα τὸ παρεκκλήσιο τοῦ Ἁγίου Δημητρίου.