Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ

Ὁ Πόλεμος κατά τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης

ὑπό
Ἰωάννου Ν. Καλλιανιώτου
Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Scranton

«Τοσοῦτον δ’ ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ’ οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασι, καὶ τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκε μηκέτι τοῦ γένους ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, καὶ μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας παρά τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας.»                                              [Ἰσοκράτης, Πανηγυρικός 50]

.                     Ἡ Ἑλληνική γλῶσσα, τό μεῖζον τοῦτο μνημεῖον τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἔχει μίαν Ἱστορίαν πολλῶν χιλιετιῶν καί προσδιορίζει τήν ταυτότητα τοῦ ἐπιφανοῦς αὐτοῦ λαοῦ. Ἀναφέρεται ἡ χρῆσίς της εἰς ἅπαντα τά Ἱστορικά, φιλοσοφικά, ἐπιστημονικά καί κοινωνικά ἔργα τοῦ παρελθόντος καί ἐκφράζει μέ τό μεγαλεῖόν της, τόν πλοῦτόν της, τήν τελειότητά της καί τήν ἀκρίβειάν της τά πραγματικά νοήματα, τήν ὀρθήν σκέψιν καί τά πρωτοπόρα καί ἀπαράμιλλα ἔργα αὐτοῦ τοῦ μοναδικοῦ λαοῦ. Αὕτη προσδιορίζει καί ἀνέδειξε τούς Ἕλληνας ὡς τόν ἐκλεκτόν λαόν καί τόν πολιτισμόν των ὡς τόν μέγιστον ἐπί γῆς θεῖον δῶρον.[1]
.                      Ἡ δωρεά αὕτη καθωδήγησε τούς Ἕλληνας εἰς τόν Ἀρχαῖον μεγαλεῖόν των,[2] εἰς τόν ἐκπολιτισμόν τῆς Ἀσίας διά τοῦ ἐπιφανοῦς τέκνου της, τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, εἰς τήν μετάφρασιν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πρό τῆς παραποιήσεώς της ἀπό τούς ἐχθρούς τῆς Ἀληθείας, εἰς τήν γραφήν τῆς Ἁγίας Γραφῆς δι’ αὐτῆς καί τῶν πατερικῶν κειμένων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ὀρθοδοξίας, εἰς τά ἔργα τοῦ πνευματικοῦ Βυζαντίου, τήν Ἑλληνικήν Μεσαιωνικήν Ρωμανίαν, εἰς τήν συγκράτησιν καί διατήρησιν τοῦ Ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ καί Ὀρθοδόξου πίστεως κατά τά τετρακόσια ἔτη δουλείας ὑπό τῶν βαρβάρων ἐξισλαμισμένων Μογγόλων, καί κατά τήν ἀπελευθέρωσιν καί ἐπανίδρυσιν τοῦ μικροῦ Ἑλλαδικοῦ κράτους, τῇ «συνδρομῇ» τῶν τῆς δύσεως «φίλων» μας καί ἐσχάτως κοινῶν μελῶν καί «συμμάχων», ἀπό τό 1821 ἕως τό 1980.
.                    Κατόπιν, οἱ θανάσιμοι ἐχθροί τοῦ Ἑλληνορθοδόξου Πολιτισμοῦ καί Παιδείας ἀρχίζουν νέον πνευματικόν πόλεμον κατα΄τῆς χώρας μας, ἀποστέλλοντες ἐκ τοῦ ἐξωτερικοῦ, ὅπου εἶχον δημιουργήσει οὗτοι τούς ἀνθέλληνας καί ἀντιχρίστους ψευδο-πολιτικούς, καί τούς ὁποίους ἐπέβαλλον μέ τά νέα πολιτικά των μέτρα, προπαγάνδα, ψεύδη, ὑποσχέσεις, τρομοκρατία, παραπληροφόρησιν, καί ἄλλα παρόμοια, ὥστε νά ἀφανισθῇ ἡ Ἑλληνορθόδοξος Παιδεία καί τό βασικόν αὐτῆς ὄργανον, ἡ Ἑλληνική πλουσία γλῶσσα τῶν 8.000.000 λέξεων καί τύπων.[3] Ἔφερον, λοιπόν, τούς ἀγραμμάτους ψευδο-μορφωμένους ἀπό τήν Εὐρώπην καί τήν Ἀμερικήν καί διά τῶν ἐντολῶν τούτων, τῶν Illuminati, ἵνα ἐπιφέρουν τό μέγιστον δυνατόν πλῆγμα εἰς τόν Ἑλληνορθόδοξον πολιτισμόν, πίστιν, ἀξίας, ἀρχάς καί τό ἐκφραστικόν μέσον τούτων, τήν γλῶσσαν τῶν θεῶν, τήν Γλῶσσαν τοῦ Ἀληθινοῦ Θεοῦ.
.                      Οἱ τάλανες οὗτοι ψευδο-πολιτικοί, τά ἀνδρείκελα τῶν «προδρόμων» τούτων, ἤρχισαν τό διατεταγμένον ἔργον των, ὡς κάμνουν καί σήμερον.[4]  Κατάργησις τῆς παραδοσιακῆς, τῆς δηλούσης τήν συνέχισιν τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἐπί χιλιετηρίδων, Ἑλληνικῆς γλώσσης, ἐπιβολή μονοτονικῆς ἤ ἀτονικῆς γραφῆς τῆς νέας γλώσσης, μέ τήν χρῆσιν ὀλίγων λέξεων (πάμπτωχον λεξιλόγιον) καί ἐκφράσεων πεζοδρομίου, γηπέδων, ἀγραμμάτων, ἄνευ χρήσεως τοῦ κλασικοῦ της λεξιλογίου, τῆς Γραμματικῆς, Συντακτικοῦ, τῶν κανόνων της, καί τήν εὐχρηστίαν τοῦ πλούτου τῶν νοημάτων της, ὥστε νά ἀποδείξουν τήν ἀσυνέχειαν τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τήν ἀδυναμίαν ταύτης ἵνα διατηρήσῃ τήν πραγματικήν Ἱστορικήν προσφοράν της, τήν Μεγάλην Ἰδέαν, τάς ἀξίας καί ἀρετάς, τήν Ἱστορίαν καί Παράδοσιν τοῦ ἁγίου τούτου γένους.
.                    Ἡ νέα ἀνθελληνική ΠΑΣΟΚυῖα ὑποδεεστάτη γλῶσσα καταργεῖ τό Ἑλληνικόν μεγαλεῖον, τήν Ἱστορίαν μας, τάς δικαίας διεκδικήσεις μας, τήν συνέχειαν μας ἐπί πέντε χιλιάδας ἐτῶν πολιτισμοῦ εἰς τήν Νοτιο-Ἀνατολικήν Εὐρώπην, Μεσόγειον καί Μικράν Ἀσίαν, Μέσην Ἀνατολήν, Βόρειον Ἀφρικήν καί πέραν τούτων. Ἡ γλῶσσα τῆς σήμερον, τά τελευταῖα τεσσαράκοντα ἔτη, εἶναι ἕν πολιτικο-Μασονικόν κατασκεύασμα τῶν Illuminati, τῶν ἀριστερῶν καί ψευδο-προοδευτικῶν, τήν ὁποίαν ἀπορρίπτουν οἱ Ἕλληνες ἅπαντες, ὠς καί οἱ ξένοι μεμορφωμένοι καί γνῶσται τῆς ὀρθῆς καί Ἀρχαιο-Ἑλληνικῆς γλώσσης. Ἡ πτωχεία τῆς σημερινῆς γλώσσης τῶν ἀνθελληνικῶν κυβερνήσεων καί τοῦ σκοταδιστικοῦ Ὑπουργείου Παραπαιδείας καί Ἀθεΐας εἶναι μοναδική, πτωχοτέρα πασῶν τῶν ξένων γλωσσῶν, αἱ ὁποῖαι ἔχουν μόνον 450.000 ἤ 500.000 λέξεις καί ἐκ τούτων τό 30% (150.000 λέξεις) εἶναι Ἑλληνικῆς καταγωγῆς ἤ ρίζης.[5] Ἅπαντες οἱ ξένοι δανείζονται διά τάς ἐπιστήμας των καί διά νά ἐντυπωσιάσουν Ἑλληνικάς λέξεις.[6] Οἱ ἀγράμματοι ψευδο-πολιτικοί τῆς Ἑλλάδος χρησιμοποιοῦν μόνον Ἀγγλικά, ὥστε νά δείξουν τήν γνῶσίν των, τήν ἄγνοιάν των καί οὕτως, ἀποκαλύπτουν τήν πραγματικήν των ἐπιρροήν ἀπό τούς «βαρβάρους» τῆς δύσεως, οὐσιαστικῶς ἐξ ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἐλέγχουν τήν δύσιν καί ἐπιβάλλουν τήν πλάνην των μέ πᾶν μέσον, πολιτικόν, στρατιωτικόν, παιδείας καί λοιπῶν, εἰς ἅπαντας τούς λαούς.
.                      Ἡμεῖς θά πρέπει νά ἀπορρίπτωμεν ἅπαντα ταῦτα, τά σκόπιμα ἐφευρήματα τούτων, τῶν δούλων τοῦ ἐχθροῦ τοῦ ἀνθρώπου, τῶν ὁποίων ὁ σκοπός εἶναι γνωστός καί εὑρίσκονται, κατά τήν γνώμην των, εἰς τήν τελικήν εὐθείαν, ἐκτός ἐάν οἱ Ἕλληνες, οἱ Ρῶσοι καί οἱ ἄλλοι Ὀρθόδοξοι λαοί, τά τέκνα τῆς αἰωνίου Ἑλλάδος, θείᾳ χάριτι, τούς καθυστερήσουν εἰς τήν ἀπάνθρωπον ἐπιβολήν τοῦ σατανικοῦ των ἔργου, τό τῆς «Νέας Ἐποχῆς» καί παγκοσμίου δουλείας. Οἱ ἀδελφοί μας, οἱ Ρῶσοι, μέ τόν Ὀρθόδοξον προστάτην τῆς Ὀρθοδοξίας, τόν θεοσεβῆ Πρόεδρόν των, τόν Βλαδίμηρον Πούτιν, ἔχουν ἀνακόψει τήν ἐπέλασιν τῶν ἐχθρῶν τοῦ πολιτισμοῦ μας, ἀλλά χρειάζεται ἡ συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων μαζί των[7] καί ὄχι μέ τούς ἐχθρούς μας, ὡς συμβαίνῃ, δυστυχῶς, τά τελευταῖα ἔτη.
.                      Τἐλος, ἡ γλῶσσά μας εἶναι ἡ ταυτότης μας, ὁ πολιτισμός μας, ἡ Ἱστορία μας, ἡ παιδεία μας, ὁ πνευματικός μας πλοῦτος˙ εἶναι ἀκριβής, πλουσία, ἐνδεδυμένη μέ τήν ὀρθογραφίαν της, τούς τόνους, τά πνεύματα, τήν ὑπογεγραμμένην καί ὅλον τόν πλοῦτον τοῦ πολιτισμοῦ μας, τό μεγαλεῖον καί αἱ ἀξίαι τοῦ λαοῦ ταύτης, ἡ συνέχειά του καί ἡ συνείδησίς του ἀπό τήν πέμπτην χιλιετηρίδα π.Χ., ὡς γραφομένη καί ὁμιλουμένη. Ἅπαντες οἱ Ἕλληνες ὀφείλουν νά μάθουν τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά,[8] τήν πηγήν τῆς γλώσσης μας. Ὁ πόλεμος κατά τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης θά πρέπει νά ἀφυπνίσῃ τούς Ἕλληνας τῆς μικρᾶς, ἐξ αἰτίας τῶν ἐχθρῶν τῆς Ἀληθείας, Ἑλλάδος τῆς σήμερον. Ἡ πραγματική Ἑλλάς εἶναι ὅλη ἡ Μικρά Ἀσία, ἡ Ἀνατολική Θράκη, ἡ Ρωμυλία, ἡ πρωτεύουσά της, ἡ Κωνσταντινούπολις καί ἐπεκτείνεται πρός ὅλην τήν Εὐρώπην καί Ἀσίαν διά τοῦ πολιτισμοῦ της, τῆς γλώσσης της, τῶν ἐπιστημῶν της καί διά τῆς μεγίστης πανανθρωπίνης προσφορᾶς της. Εὐχόμεθα, ἐπί τῇ ἑορτῇ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καί τήν ἔναρξιν τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, ἡ Ἑλλάς καί οἱ ἁπανταχοῦ Ἕλληνες, οἱ ὁποῖοι εἶναι 100.000.000 νά ἐπιστρέψουν εἰς τάς ρίζας των, τάς ἀρχάς των, τήν Μεγάλην Ἰδέαν τοῦ αἰωνίου Ἑλληνισμοῦ καί διά μετανοίας, νηστείας, προσευχῆς καί προετοιμασίας νά φθάσωμεν εἰς τόν ἐπανευαγγελισμόν μας καί συντόμως εἰς τήν Ἀνάστασιν.

[1] «Ἐάν οἱ θεοί μιλοῦν, τότε σίγουρα χρησιμοποιοῦν τήν γλῶσσα τῶν Ἑλλήνων.» (Κικέρων). «Ἄκουσα στόν Ἅγιο Πέτρο τῆς Ρώμης τό Εὐαγγέλιο σέ ὅλες τίς γλῶσσες. Ἡ Ἑλληνική ἀντήχησε ἄστρο λαμπρό στή νύχτα.» (Γκαίτε). «Ἡ γλῶσσα εἰς τόν Παράδεισον εἶναι ἡ Ἑλληνική.» (Ἀμερικανός φιλέλλην).

[2] «Ἡ Ἑλληνική φυλή γεννήθηκε εὐνοημένη μέ μία γλῶσσα εὔηχη, γεμάτη μουσικότητα.» (Ὀράτιος).

[3] Ὅρα, Ἰωάννου Ν. Καλλιανιώτου, «Ἑλληνική Γλῶσσα: Ἡ Ἁπάντων τῶν Ὀνομάτων Ὀρθότης», ΑΠΟΛΟΓΗΤΙΚΑ, 27 Σεπτεμβρίου 2016, σσ. 1-9. apologitikaa.blogspot.com.cy/2016/09/blog-post_75.html

[4] Ὅρα, Χρήστος Α. Κορκόβελος, «Απαράδεκτη μεθόδευση του ΥΠΑΙΘ σε βάρος των γονέων για διδασκαλία της ομοφυλοφιλίας στα σχολεία». antibaro.gr/article/34499

[5] Ὅρα, “ Influence of the Greek (Hellenic) language in today’s word”, atcorfu.com/you-speak-greek-you-just-dont-know-it/

[6] Ὅρα, Παναγιώτης Μυργιώτης, «Ελληνική Γλώσσα: Τεράστια η προσφορά της στο παγκόσμιο γίγνεσθαι», Κρυφό Σχολειό, 3 Φερβουαρίου 2022. krufo-sxoleio.blogspot.com/2022/02/blog-post_3.html

[7] Over the last century, the Orthodox Christian population around the world has more than doubled and now stands at nearly 260 million. In Russia alone, it has surpassed 100 million, a sharp resurgence after the fall of the Soviet Union. pewresearch.org/religion/2017/11/08/orthodox-christianity-in-the-21st-century/ Χῶραι μέ μεγάλο ποσοστόν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν. Countries with Orthodox majorities

Ὅρα, http://www.pewresearch.org/religion/2017/11/08/orthodox-christianitys-geographic-center-remains-in-central-and-eastern-europe/

[8] «Εἴθε ἡ Ἑλληνική γλῶσσα νά γίνῃ κοινή ὅλων τῶν λαῶν.» (Βολταῖρος).

Διαφήμιση

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΗΣ-2 (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Ἡ Ἑλληνικὴ Παράδοση καὶ οἱ ἐχθροί της

Β´ Μέρος

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Μέρος Α´: Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΗΣ-1 (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

.               Γιὰ τὴν ἀξία τῆς Ἑλληνικῆς Παράδοσης, ὡς θεμελιώδους παράγοντα συνέχισης τῆς ὕπαρξης τοῦ Ἔθνους τῶν Ἑλλήνων, ἔγραψαν οἱ περισσότεροι λόγιοί μας. Ἐκφράζουν τὴν ἀλήθεια, πὼς μὲ αὐτὴ τὴν Παράδοση οἱ Ἕλληνες διατηρήσαμε τὴν ταυτότητά μας ἐπὶ αἰῶνες σκλαβιᾶς σὲ ἑτερόδοξους καὶ ἀλλόθρησκους βάρβαρους κατακτητές μας.
.              Ὁ Γιῶργος Σεφέρης στὸ βιβλίο του «Τρεῖς μέρες στὰ Μοναστήρια τῆς Καππαδοκίας» (Ἔκδοση τοῦΓαλλικοῦ Ἰνστιτούτου Ἀθηνῶν τὸ 1953) γράφει: «Πρέπει νὰ μπορεῖ κανεὶς νὰ ζήσει μὲ ἄνεση ἕνα διάστημα σ’ αὐτὰ τὰ μέρη. Νὰ ἰδεῖ καὶ νὰ ξαναϊδεῖ, νὰ ἀργοπορήσει, νὰ στοχαστεῖ καὶ νὰἀναμετρήσει… Κι ἂν τύχει καὶ εἶναι Ἕλληνας, πρέπει νὰ ἔχει τὸν πόθο νὰ κοιτάξει ἀπὸ πιὸ κοντὰ τί χρωστᾶμε καὶ νομίζω ὅτι χρωστᾶμε πολλὰ στὸ σταυροδρόμι αὐτῆς τῆς Ἄκρης, ποὺ εἶναι συνάμα ἕνα ἀνυποψίαστο, γιὰ τοὺς περισσότερους, χωνευτήρι ρευμάτων Ἀνατολῆς, Βοριᾶ, Νοτιᾶ καὶΔύσης. Πρέπει νὰ ἔχει τὴν ἰδιοσυγκρασία νὰ ἰδεῖ αὐτὸ ποὺ λέμε ἑλληνικὴ παράδοση, ἐν κινήσει, ὅπου τὸ μικρὸ καὶ λησμονημένο μπορεῖ νὰ ἔχει τὴν ἴδια σημασία μὲ τὰ ἀπαρασάλευτα μνημεῖα τῆς τέχνης».
.                 Ὁ Νικηφόρος Βρεττάκος στὴν παρθενική του ὁμιλία στὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν, τὸ 1988, εἶπε μεταξὺ ἄλλων: «Νὰ εἰπῶ ὅτι ἡ ἠθική μας ἀντίσταση ἔχει καταθέσει τὰ ὅπλα καὶ ὅτι κινδυνεύουμε νὰ καταποντιστοῦμε μέσα στὴν εὐρωπαϊκὴ χοάνη, ποὺ αὔριο θὰ ἀρχίσει νὰ ἐπεκτείνεται καὶ πρὸς τὰ ἐδῶ; Νὰ εἰπῶ ὅτι ἀρχίσαμε νὰ κατεδαφίζουμε τὴ γλῶσσα μας καὶ ὅτι αὐτὸ ἰσοδυναμεῖ μὲ κατεδάφιση τοῦ ἴδιου τοῦ ἔθνους μας;… Αὐτὸς εἶναι ἕνας λόγος περισσότερος ποὺ ἐπιβάλλει νὰ συνέλθουμε ἐμεῖς, σὰν φυσικοὶ κληρονόμοι, ποὺ εἴμαστε, καὶ νὰ σκεφτοῦμε τί θὰ κάνουμε. Πῶς θὰ ἀνασυνθέσουμε τὴ φθαρμένη μας ἑλληνικὴ ταυτότητα. Ὅλοι τὸ γνωρίζουμε πὼς δὲν μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε σὲ μίαν ἀνανεωμένη ἐθνικὴ παρουσία, ἔχοντας πάψει νὰ λειτουργοῦμε πάνω στὶς ρίζες μας».
.              Ὁ Ζήσιμος Λορεντζάτος γράφει στὸ βιβλίο του «Collectanea» (Ἔκδ. Δόμος): «Χωρὶς τὴν πίστη μου καὶ χωρὶς τὴ γλῶσσα μου – τὰ δύο αὐτὰ ὑπερατομικὰ κρατήματα ἢ κερκέλια (σημ. γρ.: συνδετικοὺς κρίκους) – πέφτω… πέφτω… πέφτω… στὸ κενό, ὄχι τὸ φυσικὸ κενὸ ποὺ προβλημάτιζε τὸν Πασκὰλ καὶ τοὺς ἀκόλουθους τῆς φυσικῆς ἐπιστήμης – μήτε τὸ κενὸ τῆς φιλοσοφίας, ποὺ τὸἀπόστεργε ὁλότελα ὁ Λάϊμπνιτς, ἀλλὰ πέφτω… πέφτω… πέφτω… στὴν ἄβυσσο τὴν πνευματική, τὴν ἄπατη».
.             Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης στὸ διήγημά του «Λαμπριάτικος ψάλτης» γράφει: «Ἄγγλος ἢ Γερμανὸς ἢ Γάλλος δύναται νὰ εἶναι κοσμοπολίτης ἢ ἀναρχικὸς ἢ ἄθεος ἢ ὅ,τι δήποτε. Ἔκαμε τὸχρέος του, ἔκτισε μεγάλην πατρίδα. Τώρα εἶναι ἐλεύθερος νὰ ἐπαγγέλλεται χάριν πολυτελείας τὴν ἀπιστίαν καὶ τὴν ἀπαισιοδοξίαν. Ἀλλὰ ὁ Γραικύλος τῆς σήμερον, ὅστις θέλει νὰ κάμη δημοσίᾳ τὸν ἄθεον ἢ τὸν κοσμοπολίτην, ὁμοιάζει μὲ νάνον ἀνορθούμενον ἐπ’ ἄκρων ὀνύχων καὶ τανυόμενον νὰφθάσῃ εἰς ὕψος καὶ νὰ φανῇ καὶ αὐτὸς γίγας. Τὸ Ἑλληνικὸν ἔθνος, τὸ δοῦλον, ἀλλ’ οὐδὲν ἧττον καὶ τὸ ἐλεύθερον ἔχει καὶ θὰ ἔχῃ διὰ παντὸς ἀνάγκη τῆς θρησκείας του».-

Μέρος Γ´: Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΗΣ-3 (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος) 

Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Ἡ ἀξία τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας
Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

.              Ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα τιμᾶται παγκοσμίως. Ἡ 9η Φεβρουαρίου, ἡμέρα θανάτου, τὸ 1857, τοῦ ἐθνικοῦ ποιητοῦ μας Διονυσίου Σολωμοῦ καθιερώθηκε ὡς παγκόσμια ἡμέρα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. Περιοδικὰ εἶχαν ἀφιερώματα γιὰ τὴ σπουδαιότητά της καὶ φιλόλογοι, ἑλληνιστὲς καὶ ἑλληνίστριες ἀπὸ ὅλο τὸν κόσμο, ἔπλεξαν τὸ ἐγκώμιό της. Ἐμεῖς, ὡς Κράτος καὶ ὡς λαός, δὲν ἔχουμε ἐκτιμήσει τὴν ἀξία της καὶ πολλὲς φορὲς τὴν ὑποτιμᾶμε, τὴν περιφρονοῦμε, τὴν κακοποιοῦμε.
.              Ὁ καθηγητὴς κ. Ἀμφιλόχιος Παπαθωμᾶς, Πρόεδρος τοῦ Τμήματος Φιλολογίας τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Ἐθνικοῦ καὶ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, σὲ ἄρθρο του τονίζει ὅτι σπουδαῖοι λογοτέχνες, φιλόσοφοι καὶ ἐπιστήμονες τῆς ἀρχαιότητας, ὅπως οἱ Ὅμηρος, Αἰσχύλος, Σοφοκλῆς, Εὐριπίδης, Ἱπποκράτης, Πλάτων, Ἀριστοτέλης, Ἡρόδοτος, Θουκυδίδης, καλλιέργησαν τὴν ἀρχαιότερη μορφὴ τῆς γλώσσας μας καὶ μὲ αὐτὴν ὡς ὄχημα κληροδότησαν στοὺς μεταγενέστερους τὴν πνευματικὴ παρακαταθήκη τους. Καὶ προσθέτει ὅτι ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα ἔμεινε ἀλώβητη ὑπὸ τὸν Ρωμαῖο κατακτητὴ καὶ κατέστη ἡ ἐπίσημη γλῶσσα τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας.
.              Τονίζει ἐπίσης ὁ κ. Παπαθωμᾶς: «Ἡ οἰκουμενικότητα τῆς Ἑλληνικῆς ἀντανακλᾶται, μεταξὺ ἄλλων, στὸ ὅτι ἔγινε ἡ γλῶσσα τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἐνῶ σὲ αὐτὴν μεταφράστηκε ἤδη κατὰ τὴν πρώιμη Ἀλεξανδρινὴ περίοδο ἡ Παλαιὰ Διαθήκη… Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ οἱ βυζαντινοὶ λόγιοι ἔγιναν οἱ συνεχιστὲς τοῦ ἔργου τῶν μεγάλων διανοητῶν τῆς ἀρχαιότητας». Ἡ συνέχεια τῆς γλώσσας δὲν σταμάτησε οὔτε στὸν καιρὸ τῆς αἰχμαλωσίας στὸν ἀλλόθρησκο τοῦρκο κατακτητή, χάρη στὴν Ἐκκλησία. Οἱ λόγιοι κληρικοὶ δὲν ἦσαν μόνο ἄριστοι ἀντιγραφεῖς τῶν ἀρχαίων κειμένων, δὲν ἦσαν μόνο συγγραφεῖς ἀξιόλογων ἔργων, ἀλλὰ καὶ ἄξιοι μεταφραστὲς ἐπιστημονικῶν, φιλοσοφικῶν καὶ λογοτεχνικῶν ἔργων λογίων τῆς Δύσης. Λίγοι γνωρίζουν ὅτι ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Σλαβινίου καὶ Χερσῶνος Εὐγένιος Βούλγαρης στὸ κολοσσιαῖο ἔργο του, μεταξὺ τῶν ἄλλων, μετέφρασε καὶ ἐξέδωσε σὲ ἑλληνικοὺς στίχους τὴν Αἰνειάδα τοῦ Βιργιλίου, στὴν Ἁγία Πετρούπολη, τὸ 1786. Πόσοι ἐπίσης σήμερα γνωρίζουν ὅτι ὁ πρῶτος ποὺ ἐξέδωσε στὴν Ἑλλάδα τὰ ἅπαντα τοῦ Ἀριστοφάνη, τὸ 1845, ἦταν ὁ ἱερομόναχος Νεόφυτος Δούκας; Πόσοι γνωρίζουν ὅτι ὁ κληρικὸς Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος, ὁ ἐξ Οἰκονόμων παράφρασε στὰ ἑλληνικὰ τὸν «Φιλάργυρο» τοῦ Μολιέρου καὶ «τὸν μετακίνησε» στὴ Σμύρνη, ὡς «Ἐξηνταβελώνη»;…
.              Ἡ γλώσσα μας ἦταν καὶ εἶναι πολύτιμη γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα ὡς ὄργανο ἔκφρασης, διατύπωσης ἐννοιῶν, καὶ ὁρισμῶν τῆς ἐπιστήμης, τῆς φιλοσοφίας, τῆς τεχνολογίας, ἀλλὰ καὶ παράγων ἐπιβίωσής μας ὡς ἔθνους. Ὁ κ. Παπαθωμᾶς ὑπογραμμίζει σχετικά: «Οἱ σύγχρονοι Ἕλληνες πρέπει νὰ θεωροῦμε τοὺς ἑαυτούς μας τυχερούς, γιατί ἔχουμε μία μητρικὴ γλῶσσα ποὺ ὑπῆρξε οἰκουμενική. Ἡ γλῶσσα αὐτὴ ἀποτελεῖ στὴ θαυμαστὴ διαχρονικότητά της ἕνα πολύτιμο στοιχεῖο τῆς ἐθνικῆς καὶ πολιτισμικῆς ταυτότητας τοῦ λαοῦ μας…».
.                     Ὁ Γ. Σεφέρης γράφει γιὰ τὴ συνέχεια τῆς γλώσσας μας: «Γιὰ κοιτάξτε πόσο θαυμάσιο πράγμα εἶναι νὰ λογαριάζει κανεὶς πὼς ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ὁμήρου ὣς τὰ σήμερα μιλοῦμε, ἀνασαίνουμε καὶ τραγουδοῦμε μὲ τὴν ἴδια γλῶσσα. Κι αὐτὸ δὲ σταμάτησε ποτέ, εἴτε σκεφτοῦμε τὴν Κλυταιμνήστρα ποὺ μιλᾶ στὸν Ἀγαμέμνονα, εἴτε στὴν Καινὴ Διαθήκη, εἴτε στοὺς ὕμνους τοῦ Ρωμανοῦ καὶ τὸν Διγενῆ Ἀκρίτα, εἴτε στὸ Κρητικὸ Θέατρο καὶ τὸν Ἐρωτόκριτο, εἴτε στὸ δημοτικὸ τραγούδι…Πρέπει (Σημ. γρ. Ἕλληνες) νὰ σκεφθεῖτε πὼς ὅλα αὐτὰ βρίσκονται μέσα σας,… πὼς εἶναι μεδούλι τῶν κοκάλων σας καὶ πὼς θὰ τὰ βρεῖτε, ἂν σκάψετε ἀρκετὰ βαθιὰ τὸν ἑαυτό σας».
.                        Εἶναι νὰ λυπᾶται κανεὶς γιὰ τὴ μεταχείριση τῆς γλώσσας μας ἀπὸ ἐμᾶς τοὺς ἴδιους εἴτε ἐκ λόγων ἀγνοίας, εἴτε ἐκ λόγων ἰδεολογικῶν ἐμμονῶν. Τὰ ἑλληνικὰ παρουσιάζονται στὴ μαθητευόμενη νεολαία κυρίως ὡς σύνολο κανόνων. Ἔτσι ἀποστεώνονται ἀντὶ νὰ ἀναδεικνύεται ἡ ὀμορφιά τους καὶ νὰ παρουσιάζεται ἡ χρησιμότητά τους.
.               Φτάσαμε στὴν κατάντια παλαιότερα ὑπουργὸς νὰ προτείνει ἡ ἀγγλικὴ γλῶσσα νὰ καθιερωθεῖ ὡς δεύτερη ἐπίσημη γλῶσσα τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους! Μὲ τὴν προώθηση τῆς παγκοσμιοποίησης καὶ τῆς πολυπολιτισμικότητας τὰ παιδιὰ θὰ καθοδηγοῦντο νὰ σκέπτονται ὠφελιμιστικὰ καὶ νὰ προτιμᾶνε τὰ ἀγγλικὰ ἀπὸ τὰ ἑλληνικά, ὅποτε θὰ πραγματοποιεῖτο ἡ πρόβλεψη τοῦ Σεφέρη, ὅτι σὲ λίγα χρόνια οἱ Ἕλληνες δὲν θὰ μιλοῦσαν ἑλληνικά… Σημειώνεται ὅτι μόνο κράτη – πρώην ἀποικίες στὴν Ἀφρική, στὸν Εἰρηνικὸ καὶ στὴν Κεντρικὴ Ἀμερικὴ ἔχουν ὡς δεύτερη ἢ καὶ πρώτη ἐπίσημη γλῶσσα τὰ ἀγγλικὰ ἢ τὰ γαλλικά. Οὐδεμία χώρα τῆς Δύσης. Ἀντίθετα λαοὶ κάνουν μεγάλη προσπάθεια νὰ κρατήσουν ζωντανὴ τὴ γλῶσσα ἢ τὴ διάλεκτό τους ἔναντι τῶν κυρίαρχων στὸ κράτος τους γλωσσῶν. Παράδειγμα οἱ Σκωτσέζοι, οἱ Οὐαλοὶ καὶ οἱ Ἰρλανδοὶ μὲ τὰ ἀγγλικὰ οἱ Καταλανοὶ καὶ οἱ Βάσκοι μὲ τὰ ἱσπανικά, καὶ οἱ Βρετόνοι μὲ τὰ γαλλικά.
.                   Γιὰ τὴν ἐπιχείρηση ἐπιβολῆς τῶν ἀγγλικῶν ὡς τῆς παγκόσμιας κοινῆς γλώσσας καὶ δι’ αὐτῆς τῆς ἐπιβολῆς τῆς ἀγγλοαμερικανικῆς κουλτούρας ὁ Μπερνὰρ Κασέν, δημοσιογράφος καὶ πρώην γενικὸς διευθυντὴς τῆς μηνιαίας πολιτικῆς ἐπιθεώρησης Le monde diplomatique, εἶπε, μεταξὺ ἄλλων, στὴν ἰδρυτικὴ συνάντηση τῆς Διεθνοῦς Ἕνωσης γιὰ τὰ δικαιώματα καὶ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν λαῶν, στὸ Ἀλγέρι, τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1977: «Τὸ νὰ ἀπογυμνώνεις ἕνα λαὸ ἀπὸ τὸν πολιτισμό του, διὰ τῆς κατάργησης τῆς γλώσσας του, ἰσοδυναμεῖ μὲ τὸ νὰ τὸν ἀπογυμνώνεις ἀπὸ τὶς πρῶτες του ὕλες, ἢ τὴν αὐτονομία του… Ἡ γλωσσικὴ καταλήστευση εἶναι λοιπόν, κατὰ τὴ γνώμη μου, ἕνα αὐθύπαρκτο φαινόμενο, πού, ἀνάλογα μὲ τὴν περίσταση μπορεῖ νὰ προηγηθεῖ, νὰ συνοδεύσει ἢ νὰ ἀκολουθήσει τὴν οἰκονομικὴ καταλήστευση». (Σημ. Ἀπὸ σχόλια Ρηνιῶς Παπατσαρούχα – Μίσσιου εἰς βιβλίο Νίκ. Σπ. Κονεμένου «Τὸ ζήτημα τῆς γλώσσας», Ἔκδ. Φιλομύθος, Ἀθήνα, 1993, σελ. 259-260).
.                     Οἱ δυτικῆς προέλευσης ἑλληνιστὲς καὶ ἑλληνίστριες μᾶς κάνουν περήφανους, ποὺ ἀποδίδουν τὴν ἀξία ποὺ τῆς πρέπει στὴ γλῶσσα μας. Ὁ Γιῶργος Σαραντάρης, ὁ σημαντικὸς ποιητής μας, ἰδιοφυὴς φιλόσοφος καὶ σπουδαῖος ἄνθρωπος τῆς δεκαετίας τοῦ 1930, δίδει πάντως μίαν ἄλλη διάσταση στὴν λατρεία τῆς ἀρχαιότητας ἀπὸ τὴ Δύση: «Σὲ ἐμᾶς τοὺς Ἕλληνες δὲ μαθαίνουν ὑποστασιακὰ τίποτε οἱ διάφορες Ἀναγεννήσεις τῆς Δύσης καὶ μᾶλλον μᾶς προσφέρουν μία περιττὴ καὶ συχνὰ βλαβερὴ τροφή. Γιατί, γιὰ τὴν ἐπαφὴ μὲ μίαν ἄρτια θνητὴ ὑπόσταση, μᾶς ἀρκεῖ ἡ Ἀρχαία Ἑλλάδα. Μονάχα ἐμεῖς, ἀπὸ ὅλους τοὺς λαοὺς τῆς γῆς, μποροῦμε χωρὶς νὰ ἀφήσουμε τὸν τόπο μας, νὰ διατρέξουμε ὑποστασιακὰ τὴν ἀπόσταση ποὺ χωρίζει τὴ φύση ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο. Λέμε τοῦτο, γιατί καὶ στὸ Χριστιανισμὸ πλησιάζουμε ἀβίαστα μὲ τὴν ἑλληνική μας παιδεία καὶ τὴν ἑλληνική μας γλῶσσα. Διαβάζουμε τὰ γνήσια Εὐαγγέλια, ποὺ μᾶς μιλοῦν ἐνδόμυχα, κ’ ἔτσι μποροῦμε νὰ κρίνουμε πιὸ εὔκολα καὶ σχεδὸν πιὸ ὑπεύθυνα ἀπὸ κάθε ἄλλο λαό, ποιὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς Χριστιανισμὸς» (Γιώργου Σαραντάρη «ΕΡΓΑ», 1ος Τόμος – Τὰ δημοσιευμένα ἀπὸ 1933 ἕως 1942, Βικελαία Δημοτικὴ Βιβλιοθήκη, Ἡράκλειο, 2001, σελ. 232-233).
.                        Οἱ Ἕλληνες ἔχουμε μακρὰ καὶ σημαντικὴ πολιτισμικὴ παράδοση. Δὲν εἴμαστε ἄθυρμα ξένων νοοτροπιῶν καὶ μηδενιστικῶν ἰδεολογιῶν καὶ δὲν δεχόμαστε, νὰ ἀπαρνηθοῦμε τὴν ἰδιοπροσωπία μας, τὴ συνδεδεμένη μὲ τὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὴ γλῶσσα μας, καὶ νὰ αὐτοτοποθετηθοῦμε στὰ ράφια τῆς Ἱστορίας, ὅπως οἱ Σουμέριοι καὶ οἱ Ἀζτέκοι.-

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ: ΤΟ ΠΟΛΥΤΙΜΗΤΟ ΤΖΙΒΑΪΡΙΚΟ ΜΑΣ (Δ. Νατσιός) [«Οἱ ἡμέτεροι Γραικύλοι, ὀνομάζουν πληροφοριακὰ συστήματα τοῦ ὑπουργείου Παιδείας «myschool», δηλαδὴ τὸ σχολεῖο μου.»]

Ἑλληνικὴ γλῶσσα: τὸ πολυτίμητο τζιβαϊρικό μας

Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς

.                     «Ἡ θητεία μου στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα ὑπῆρξε ἡ σπουδαιότερη πνευματική μου ἄσκηση. Στὴ γλῶσσα αὐτὴ ὑπάρχει ἡ πληρέστερη ἀντιστοιχία, μεταξὺ λέξεων καὶ ἐννοιολογικοῦ περιεχομένου» (Βέρνερ Χάισεμπεργκ, Γερμανὸς φιλόσοφος, γιὰ τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλῶσσα)
.                     Καὶ εἶναι ἡ γλυκάκουστη γλῶσσα μας τὸ ἕτερο ριζιμιὸ λιθάρι, μαζὶ μὲ τὴν ἀμώμητο πίστη μας, πάνω στὸ ὁποῖο στηρίζεται τὸ Γένος μας. «Εἰ θεοὶ διαλέγονται, τῇ τῶν Ἑλλήνων γλώττῃ χρῶνται» θὰ πεῖ ὁ Κικέρων γιὰ τὸ ὀμορφότερο κατόρθωμα τῶν προγόνων μας, τὴν εὔκρατη γλῶσσα μας.
.                     Αὐτὴν τὴν ἑλληνοσώτειρα γλῶσσα περιφρονοῦμε πρωτίστως στὰ σχολεῖα μας, ποὺ ἀντὶ νὰ εἶναι θεματοφύλακας τῶν τιμαλφῶν ἀξιῶν τῆς πατρίδας μας, κατάντησε θερμοκήπιο ἀγραμματοσύνης. Ἀντὶ νὰ ἀξιοποιοῦμε τὰ ἀδαπάνητα κοιτάσματα τῆς πνευματικῆς ἁρματωσιᾶς, ποὺκρύβει τὸ ὑπέδαφος τῆς γλωσσικῆς μας παράδοσης, ἐμεῖς «μουρμουρίζουμε σπασμένες σκέψεις ἀπὸξένες γλῶσσες» καταπῶς ἔλεγε ὁ Σεφέρης.
.                     Ἂν ζοῦσε σήμερα ὁ ἐν σαρκὶ ὁ ἅγιος Κοσμᾶς, ἤρεμα καὶ ἀσυζήτητα, χωρὶς νὰ χαρίζεται σὲ κανέναν οὔτε νὰ χρονοτριβεῖ, θὰ ἔκλεινε τὰ ὑπάρχοντα σχολεῖα. Θὰ ἄνοιγε ἄλλα. Σχολεῖα, ποὺ δὲν θὰ ὑποσιτίζουν πνευματικὰ τὰ παιδιά μας, ἀλλὰ θὰ ἀρδεύονται σὰν νέοι βλαστοὶ ἀπὸ τὴν ἀείρροο τροφὸ τοῦ μέλλοντός μας, τὴν παράδοση τῶν ἁγίων μας καὶ τῶν ἡρώων μας, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν μέσα στὸ χῶρο καὶ τὴν χάρη τῆς Ἐκκλησίας μας, γι’ αὐτὸ ἀγράμματοι ὄντες, πολλοὺς σοφίζουσι.
.                     Αὐτὴν τὴν γλῶσσα τῶν προγόνων μας, ποὺ φώτισε τὴν οἰκουμένη, φροντίζω νὰ διδάσκω στοὺς μαθητές μου κατὰ παράβασιν τῶν ἄνωθεν ἐντολῶν, γιατί ντρέπομαι νὰ ντροπιαστῶ ὡς δάσκαλος, ποὺ τίποτε ἄλλο δὲν τοῦ ἀπόμεινε παρὰ Πίστη καὶ Φιλοπατρία.
.                     Καὶ τὰ ἀποτελέσματα εἶναι ἐξαιρετικά, οἱ μικροὶ μαθητὲς μὲ κατάνυξη, θὰ ἔλεγα, καὶ μὲ καμάρι «τριγυρίζουν ὅπως ἡ μέλισσα γύρω ἀπὸ ἕνα ἄγριο λουλούδι» (Βρεττάκος), τὴν πάντερπνη γλῶσσα μας καὶ χαίρονται τοὺς χυμοὺς καὶ τὰ ἀρώματά της.
.                     Τοὺς ἐξηγεῖς ὅτι ἐργάστηκαν «μακριὲς σειρὲς προγόνων, ποὺ δούλεψαν τὴν φωνή, τὴν τεμάχισαν σὲ κρίκους, τὴν ἔκαμαν νοήματα, τὴν σφυρηλάτησαν ὅπως τὸ χρυσάφι οἱ μεταλλουργοὶ κι ἔγινε Ὅμηροι, Αἰσχύλοι, Εὐαγγέλια κι ἄλλα κοσμήματα», κατὰ τὸν θαυμάσιο Νικ. Βρεττάκο, καὶ ὅτι αὐτοὶ ἔχουν τὸ μοναδικὸ παγκοσμίως προνόμιο νὰ μποροῦν νὰ τὴν διαβάζουν στὸ πρωτότυπο καὶ νὰτὴν – κατὰ τὸ δυνατὸν – κατανοοῦν. Καὶ καμαρώνουν καὶ αἰσθάνονται «ἐθνικὰ ὑπερήφανοι», γιὰ νὰχρησιμοποιήσω μία φράση ποὺ ἀπεχθάνεται ὁ νεοταξικὸς συρφετός.
.                     Τὰ κείμενα ποὺ χρησιμοποιῶ εἶναι κυρίως μύθοι τοῦ Αἰσώπου καὶ Εὐαγγελικὲς Περικοπές, προγραμμένα σήμερα ἀπὸ τὸ ὑπουργεῖο πρώην Ἐθνικῆς Παιδείας.
.                     Πῶς γίνεται τὸ μάθημα; Φωτοτυπῶ καὶ μοιράζω ἕνα κείμενο. Γιὰ παράδειγμα: «Κοχλίαι: Γεωργοῦ παῖς κοχλίας ὤπτει. Ἀκούσας δὲ αὐτῶν τριζόντων ἔφη: ὦ, κάκιστα ζῶα, τῶν οἰκιῶν ὑμῶν ἐμπιπραμένων αὐτοὶ ἄδετε; Ὁ λόγος δηλοῖ ὅτι πᾶν τὸ παρὰ καιρὸν δρώμενον ἐπονείδιστον».
.                     Ἀφοῦ γίνει, μία καλά, ὀρθὴ καὶ ἀργὴ ἀνάγνωση ἀπὸ τὸν δάσκαλο, ζητῶ ἀπὸ κάποιους μαθητὲς νὰ προσπαθήσουν νὰ τὸ διαβάσουν μεγαλοφώνως. (Τοὺς προτρέπω νὰ πράξουν τὸ ἴδιο στὸσπίτι τους ὡς ἄσκηση ὀρθοφωνίας, εὐκρινοῦς προφορᾶς καὶ ἄρθρωσης).
.                     Στὴν συνέχεια τοὺς ζητῶ νὰ ὑπογραμμίσουν ποιὲς λέξεις ἀναγνωρίζουν. Σὲ κάθε κείμενο ἀγγίζουμε σχεδὸν τὸ 90% τῶν λέξεων, ἀπαντώντας σ’ αὐτοὺς ποὺ θεωροῦν τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ νεκρὴ γλῶσσα. Στὸ παραπάνω κείμενο ὑπογράμμισαν, κατὰ μέσο ὄρο, τὶς λέξεις: γεωργοῦ, παῖς, ἀκούσας, αὐτῶν, κάκιστα, τριζόντων, ζῶα, οἰκιῶν, λόγος, παρά, καιρόν. (Ἂν ἤμασταν στὴν Κρήτη θὰ ἀναγνώριζαν καὶ τοὺς κοχλιούς, τὰ σαλιγκάρια).
.                     Στὴν συνέχεια βοηθώντας διακριτικὰ τὰ παιδιά, τοὺς παρωθῶ νὰ μεταφράσουμε, ὅλοι μαζί, τὸ κείμενο γιὰ νὰ καρπωθοῦν αὐτὰ τὴν χαρὰ τῆς ἀποκάλυψης τοῦ κειμένου. «Σαλιγκάρια: Τὸπαιδὶ ἑνὸς γεωργοῦ ἔψηνε σαλιγκάρια κι ἀκούγοντας τὰ νὰ τρίζουν, εἶπε: Ἔ, κάκιστα ζῶα, τὰ σπίτια σας καίγονται καὶ ἐσεῖς τραγουδᾶτε. Ὁ μύθος σημαίνει ὅτι εἶναι ἀξιοκατάκριτο καθετὶ ποὺ γίνεται παράκαιρα». (Νιώθω χαρὰ βλέποντας τὴν ἱκανοποίηση καὶ τὴν ἔκπληξη τῶν παιδιῶν κατὰ τὴν μετάφραση. Ἀνοίγεται ἕνα παράθυρο καὶ ἀτενίζουν τὸ ἔνδοξο παρελθόν, «τὶς ἀμμουδιὲς τοῦὉμήρου»).
.                     Στὴν συνέχεια ἕπεται τὸ ὡραιότερο: ἡ ἐτυμολογία, σκαλίζουμε τὶς γενέθλιες λέξεις τῆςἑλληνίδας γλώσσας, τὸ φῶς τοῦ πολιτισμοῦ μας φεγγοβολᾶ στὴν αἴθουσα. (Καὶ ἡ αἴθουσα, ἀπὸ τὸ ρῆμα «αἴθω» παράγεται, ποὺ σημαίνει καίω, φωτίζω. Ἐξ οὗ καὶ αἴθριος καὶ αἰθίοψ, ἀπὸ τὰ αἴθω+ὄψη).
.                     Τὸ «γεωργὸς» ἀπὸ γῆ+ἔργον καὶ καταλήγουμε στὴν γεωργία, στὸν Γεώργιο, στὴν γεωγραφία, στὴν γεωμετρία, στὸ γεωτρύπανο (λέξεις ποὺ βρῆκαν τὰ παιδιά). Παραγωγὴ λόγου καὶἐκμάθηση τοῦ πρώτου συνθετικοῦ «γέω», τὸ ὁποῖο σημαίνει γῆ, πράγμα ποὺ πρὶν ἀγνοοῦσαν.
.                     Τὸ ἴδιο μὲ τὴν λέξη «παῖς», ἀπ’ ὅπου τὸ παιδί, τὸ παιχνίδι, παιδεία, παιδίατρος, παιδαγωγός.
.                     Τοὺς λὲς ὅτι κανεὶς σήμερα δὲν λέει «πάω στὴν οἰκία μου», ὅμως λέμε οἰκογένεια, οἰκοδέσποινα, οἰκοδομῆ, οἰκονομία. (Δράτεσσαι τῆς εὐκαιρίας καὶ ἐξηγεῖς ὅτι ἡ οἰκονομία παράγεται ἀπὸ τὸ οἶκος+νέμω, ποὺ σημαίνει μοιράζω, ἀλλὰ καὶ διοικῶ καὶ καταλήγουμε στὸν νόμο καὶ ὅτι σήμερα καταστράφηκε ἡ οἰκο-νομία μας, γιατί δὲν διοικεῖ ὁ νόμος, ἀλλὰ οἱ ἄνομοι καὶ παράνομοι, ποὺνέμονται τὸ δημόσιο ταμεῖο).
.                     Τοὺς ἐξηγεῖς ὅτι τὸ «ἐμπιπραμένων» παράγεται ἀπὸ τὸ «πίμπρημι» καὶ φτάνουμε στὸν ἐμπρησμό.
.                     Τοὺς λὲς ὅτι «ἄδω» σημαίνει ψάλλω καὶ τραγουδῶ καὶ ἀνοίγεται μπροστά μας ἕνα ἀπέραντο φύλλωμα λέξεων: κωμωδία, ὠδεῖο, μελωδία, τραγωδία (βάζεις καὶ τὴν λέξη «τράγος» καί… ἀμηχανοῦν) καὶ ἀηδόνι καὶ αὐδή, ποὺ σημαίνει φωνή, ἡ ὁποία διασώζεται στὸ ἐπίθετο ἄναυδος καὶ στὸἀπηύδησα.
.                     Ἕνα γλωσσικὸ πανηγύρι μὲς στὴν αἴθουσα, μαθήματα πατριδογνωσίας οὐσιαστικά, ποὺἐντυπώνονται ἀνεξίτηλα στὴν μνήμη τῶν παιδιῶν, γιατί γοητεύονται ἀπὸ τὴν ἐτυμολογία, ὅπως καὶ οἱ γονεῖς τους, καὶ κυρίως καμαρώνουν ποὺ εἶναι Ἕλληνες. Ἡ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια, καὶ ἂς λυσσοῦν οἱ ἐθνομηδενιστές, ἀνεβάζει τὸν λαὸ στὶς ἀετοράχες τῆς Πίνδου, σπέρνει μὲ κόκαλα ἱερὰ τὰ σιταροχώραφα τοῦ Κιλκίς, κρατᾶ σφιχτὰ τὸ γιαταγάνι τοῦ Νικηταρᾶ καὶ τὸ σπαθὶ τοῦ Βουλγαροκτόνου ἢ γεμίζει τὶς Θερμοπύλες μὲ τὴν ἰαχὴ «μολὼν λαβέ».
.                     Ἐπαναλαμβάνω, τὸ ξεκλείδωμα γιὰ τὴν προσέγγιση, τὴν ἐμβάθυνση καὶ ἐν τέλει τὴν ἀγάπη τοῦ παιδιοῦ γιὰ τὴν γλῶσσα τῶν «γοναίγων του» (Μακρυγιάννης) εἶναι ἡ ἐτυμολογία, τὸ ταξίδι στὰ κεφαλόβρυσα, στὶς φλέβες τῆς ἡλιόλουστης λαλιᾶς μας.  Ἀποκρυπτογραφεῖται ὁ κόσμος τῶν λέξεων μέσῳ τῆς ἐτυμολογικῆς ἀνάλυσης. Θέλουμε δὲν θέλουμε ἡ ἀρχαία γλῶσσα εἶναι τροφὸς τῆς νεοελληνικῆς καὶ προϋπόθεση γιὰ τὴν εἰς βάθος οἰκείωσή της.
.                     (Ἂν εἴχαμε σοβαρὸ ὑπουργεῖο καὶ ὑπουργὸ Παιδείας, θὰ γραφόταν ἕνα ἐτυμολογικό, θὰτὸ ἔλεγα, ἀνθολόγιο γιὰ νὰ διδαχτοῦν οἱ μαθητὲς τί θησαυρὸς ἀτίμητος εἶναι ἡ γλῶσσα τους).
.                     Καὶ ἐνῶ αὐτὰ συμβαίνουν στὰ καθ’ ἡμᾶς, οἱ ξένοι τιμοῦν καὶ ἐκτιμοῦν τὰ ἀρχαῖα, συνιστοῦν γι’ αὐτοὺς ἀκένωτη δανειοληπτικὴ πηγή. Διάβασα κάτι ἐντυπωσιακό. Ὅλοι μας ἔχουμε ἀκούσει γιὰ τὸ βλῆμα «exocet». Εἶναι πύραυλος ἐπιφανείας-ἐπιφανείας τοῦ Πολεμικοῦ μας Ναυτικοῦ. Οἱ Γάλλοι κατασκευαστές του ἔψαξαν γιὰ ὀνοματοδοσία στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα. Ἀνακάλυψαν ὅτι ὑπάρχει ἕνα ψάρι ποὺ ὀνομάζεται «ἐξώκοιτος», τὸ ὁποῖο πετᾶ πάνω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια τῆς θάλασσας, ὅπως καὶ τὸ βλῆμα. Τὸ ψάρι αὐτὸ ἐμεῖς τὸ ξέρουμε ὡς χελιδονόψαρο.
.                     Τὸ ἀμερικανικὸ σύστημα «Aegis» τῆς ἀντιαεροπορικῆς προστασίας ἔχει πάρει τὴν ὀνομασία του ἀπὸ τὴν αἰγίδα. Ἡ αἰγὶς ἦταν ὅπλο, ἀσπίδα τοῦ Διός, φτιαγμένη ἀπὸ δέρμα αἰγὸς (=κατσίκας). Ἀπὸ τὴν αἰγίδα παράγεται ἡ καταιγίδα καὶ ἡ γίδα, λέμε ἀκόμη ὑπὸ τὴν αἰγίδα, δηλαδὴπροστασία. Θυμίζω καὶ τὸ πυραυλικὸ σύστημα «Patriot» ἀπὸ τὴν ποινικοποιημένη σήμερα λέξη πατριώτης, ἢ τὸ ἅρμα μάχη «Leopard», δηλαδὴ λεοπάρδαλη, ὁ παρδαλὸς λέων καὶ πολλὰ ἄλλα. Αὐτά… ἔξω.
.                     Ἐδῶ, οἱ ἡμέτεροι Γραικύλοι, ὀνομάζουν πληροφοριακὰ συστήματα τοῦ ὑπουργείου Παιδείας «myschool», δηλαδὴ τὸ σχολεῖο μου. Τί νὰ πεῖ κανείς;

ΤΟ «ΕΝ ΨΥΧΡῼ ΕΓΚΛΗΜΑ» ΠΟΥ ΣΦΡΑΓΙΣΕ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ.

Σαράντα χρόνια μονοτονικὸ
Χρῆστος Γιανναρᾶς

ἐφημ. «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», 23.01.2022

.                       Συμπληρώνονται φέτος (2022) σαράντα χρόνια ἀπὸ τὴν ἐπιβολὴ τῆς μονοτονικῆς γραφῆς στὴν ἑλληνικὴ γλώσσα. Δὲν ἦταν κρατικὴ ἡ ἐπιβολή[1], δὲν τὴν ἀποφάσισε ἡ κοινοβουλευτικὴ πλειοψηφία. Γιὰ ἕνα τέτοιο θέμα, ποὺ ἔκρινε τὴ συνέχεια ἢ τὴν ἄρνηση συνέχειας χιλιάδων χρόνων ἱστορίας τοῦ Ἑλληνισμοῦ, τὴ ρήξη τὴν ἀποφάσισαν τριάντα περίπου κυβερνητικοὶ βουλευτὲς (τὸ ἕνα δέκατο τῆς Ὁλομέλειας), μετὰ τὰ μεσάνυχτα, καὶ μὲ τὴν ἀντιπολίτευση νὰ ἔχει ἀποχωρήσει ἀπὸ τὴ Βουλὴ σὲφυγομαχία ἀσύγγνωστη.
.                       Ἀπὸ τότε, καμιὰ κυβέρνηση, ὁποιασδήποτε κομματικῆς σύνθεσης καὶπλειοψηφίας, δὲν θέλησε (ἢ δὲν τόλμησε) νὰ ἀποκαταστήσει τὶς συνέπειες τοῦ ἱστορικοῦ ἐκείνου ἐγκλήματος – στίγματος ντροπῆς γιὰ τὸν Ἑλληνισμὸ καὶ τὴν ἱστορία του. Ἂν μετρήσει κανεὶς τὶς συνέπειες ποὺ εἶχε τὸ αὐθαίρετο πραξικόπημα, γιὰ τὴν ἱστορικὴ συνέχεια καὶ τὴ συνείδηση διαχρονικῆς ἑνότητας τοῦ Ἑλληνισμοῦ, σίγουρα θὰ ἀπορήσει ποὺ τὸ μονοτονικὸ στὴν Ἑλλάδα δὲν προκάλεσε ὀδυνηρὸ ἐμφύλιο. Ὡσὰν κάποια Ἀνώτατη Ἀρχή, ὑπερκομματική, νὰ ἐπέβαλε σιωπηρὰ τὴν ἔσχατης δουλοπρέπειας χρησιμοθηρικὴ ὁμοφροσύνη στοὺς Ἑλληνώνυμους.
.                       Οὔτε, βέβαια, διανοήθηκε κανείς, στὰ τελευταῖα σαράντα χρόνια[2], νὰ ξαναθέσει τὸ θέμα, ὡς πρόβλημα πολιτικό, θεμελιῶδες, συλλογικῆς ταυτότητας, ἄξονα τῶν θεσμῶν παιδείας καὶ ἄμυνας καὶ ἀνάπτυξης. Ὁ τριτοκοσμικὸς χαρακτήρας τῆς σύγχρονης ἑλλαδικῆς κοινωνίας, μὲ στόχους σχεδὸν ἀποκλειστικὰ οἰκονομικοὺς- καταναλωτικούς, ἀποδείχθηκε συνισταμένη ὄχι μόνο τῶν ἐπικαιρικῶν προτεραιοτήτων, ἀλλὰ καὶ τῶν «ὁραματισμῶν» τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἀκόμα καὶ στὸ ἄλλοτε κοινωνικὸ κύτταρο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐνορίας καὶ ἐπισκοπῆς (ἤ, μᾶλλον, κυρίως ἐκεῖ) ἀποδείχθηκε ἀπολύτως πρωτεύουσα ἡ ἐπιδίωξη τῆς ἀτομοκεντρικῆς ὠφελιμότητας: Ἡ ἀτομικὴ κατανόηση καὶ πειθάρχηση σὲ νόμους καὶ ἐντολές, ἡ μίμηση ἀτομικῶν προτύπων ἀξιόμισθης ἀρετῆς, ἀμειβόμενης ἀγαθοεργίας, εὐτελίζουν τὴ θρησκευτικότητα.
.                       Προηγήθηκε ὁ ἐκπροτεσταντισμὸς τῆς Ἐκκλησίας στὴν Ἑλλάδα καὶ ἀκολούθησε ἡ εὐτέλεια τοῦ ἀδηφάγου καταναλωτισμοῦ. Εὐσεβισμὸς καὶ καταναλωτισμὸς εἶναι τὰ δύο πανομοιότυπα ἔκγονα τοῦ ἀτομοκεντρισμοῦ, τῆς ὠφελιμοθηρίας. Σὲ ἐπίπεδο θεσμῶν ἐκφράστηκαν μὲ τὴν ὑποκατάσταση τῆς ἐνορίας – γειτονιᾶς – κοινότητας ἀπὸ τὶς κομματικὲς ὀργανώσεις (ΚΟΒΑ) ἢ τοὺς «Κύκλους Μελέτης Ἁγίας Γραφῆς» ἢ «παρεοῦλες τῆς πρέφας» ἢ ὅ,τι ἀνάλογο.
.                       Ὑπάρχουν φαινομενικὰ ἀσήμαντες λεπτομέρειες, ποὺ ἀλλάζουν τὴν πορεία τῆς Ἱστορίας: Στοὺς αἰῶνες τῆς αὐτοκρατορίας τῆς Νέας Ρώμης – Κωνσταντινουπόλεως ὑποκείμενο φορολογικῆς ὑποχρέωσης δὲν ἦταν τὸ ἄτομο, ἀλλὰἡ κοινότητα. Τὰ ἄτομα «κοινωνοῦσαν» τὴ φορολογικὴ ὑποχρέωση ἀνάλογα μὲ τὴ«σοδειὰ» τοῦ καθενὸς κάθε χρόνο. Αὐτὴ τὴν πρακτική, νὰ «κοινωνεῖται» ὁ φόρος, τὴ σεβάστηκαν – συντήρησαν καὶ οἱ Τοῦρκοι στοὺς τέσσερις αἰῶνες κυριαρχίας τους. Τὴν ἀτομικὴ φορολογικὴ ὑποχρέωση τὴν ἐπέβαλε ὡς «ἐκσυγχρονισμό», ἡ Βαυαρικὴ στυγνὴ τυραννία. Στὶς μέρες μας, ἡ τηλεόραση κατάργησε καὶ τὸ καφενεῖο, μοναδικὴ δυνατότητα λειτουργικῆς συλλογικότητας ἀπόμεινε ἡ κομματικὴ ἔνταξη, ἐλάχιστα τὸκαφενεῖο ἢ τὰ ἀντίστοιχα «στέκια» τῶν ποδοσφαιρόφιλων.
Στὴ θέση τῆς κοινωνίας ἡ ὠμὴ χρησιμοθηρία.
.                       Τὸ ὄνομα Λευτέρης Βερυβάκης σημάδεψε στὴν Ἱστορία μίαν ἀνήκεστη πολιτισμικὴ καταστροφή. Θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ὁποιοσδήποτε ἄλλος ὁποιουδήποτε κόμματος στὸ ὑπούργημα τῆς Παιδείας – γιὰ τὴ διαχείριση τοῦ πολιτισμοῦ «ὅλοι ἴδιοι εἶναι». Τὴν ἱστορικὴ εὐθύνη τὴν ἔχει ὁ τότε πρωθυπουργὸς καὶ οἱ ἄγνωστοι ἐπιτελεῖς του, σίγουρα ἀνυποψίαστοι. Ἡ ἀποκοπὴ τῆς ἑλληνικῆς γραφῆς ἀπὸ τὴν ὀργανική, ζωντανή της συνέχεια τριῶν χιλιάδων (τουλάχιστον) χρόνων, συντελέστηκε χωρὶς τὴν παραμικρὴ ἀντίρρηση, ἀντίσταση, σθεναρὴ διαμαρτυρία [3].
.                       Τὸ ὄνομα «Λευτέρης Βερυβάκης» ταυτίζεται τόσο συμπτωματικὰ μὲ τὸ ἀνήκεστο ἔγκλημα, ὅσο συμπτωματικὴ εἶναι πάντοτε στὸ Ἑλλαδιστὰν ἡ ἀνάθεση τῶν ὑπουργείων σὲ κάθε κυβερνητικὸ «σχῆμα». Θὰ παραπέμπει τὸ ὄνομα «Βερυβάκης» ὄχι σὲ μία ἀτομικὴ ἀνεπάρκεια ἢ καὶ κακοήθεια ἢ ἀπερισκεψία, ἀλλὰ στὸ «ἐν ψυχρῷ» ἔγκλημα ἑνὸς πρωθυπουργοῦ ποὺ ἐγκληματοῦσε μόνο γιὰ νὰ κερδίσει ἐντυπώσεις.
.                       Μὲ τὴ μονοτονικὴ γραφὴ τελειώνει ἱστορικὰ ὁ Ἑλληνισμὸς – ὅποιος δὲν συνειδητοποιεῖ τὸ μέγεθος τῆς καταστροφῆς, ἐπιτρέπει ἁπλῶς νὰ ἀμφιβάλλουμε γιὰ τὴ γνωστική του καλλιέργεια καὶ ἐπάρκεια. Ἀσφαλῶς, εἶναι τὸ σύνολο πολιτισμικό μας «παράδειγμα» ποὺ προτάσσει τὴ χρηστικὴ εὐκολία τῆς συμβατικῆς σημαντικῆς ἀδιαφορώντας παγερὰ γιὰ τὴ γνώση ποὺ κερδίζεται μόνο μὲ τὸ αὐθυπερβατικὸ ἄθλημα τῆς σχέσης, τὴν ἐμπειρικὴ καθολικότητα τῆς σχέσης – τὴ γλῶσσα ὡς ἄθλημα αὐθυπερβατικῆς γνώσης.
.                       Μέχρι σήμερα, 20 ὑπουργοὶ Παιδείας ὑποτάχθηκαν νομοτελειακὰ στὴ γλωσσικὴ σχιζοείδεια ποὺ ἐπέβαλε στὸν Ἑλληνισμὸ ὁ Ἀνδρέας Παπανδρέου. Καθόλου τυχαία, ἕνδεκα ὁλόκληρους αἰῶνες, στὴν ἐξελληνισμένη αὐτοκρατορία τῆς Νέας Ρώμης – Κωνσταντινουπόλεως, τὰ παιδιὰ μάθαιναν ἀνάγνωση καὶ γραφὴ μὲ ἀλφαβητάρι τὸν Ὅμηρο, ἂν καὶ ἡ καθημερινή τους χρηστικὴ γλῶσσα ἦταν ἡ «δημώδης» τῆς ἐποχῆς.
.                       Εἶναι πιὰ πολὺ ἀργὰ γιὰ νὰ ἀρχίσουμε νὰ συζητᾶμε γιὰ τὴ «σωτηρία» τῆς γλώσσας μας, δηλαδὴ τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

————————————————–

ΣΧΟΛΙΑ (Δ.Σ.)

[1] Γι᾽ αὐτὴ τὴν ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ἐπιβολὴ πάνω στὸν πυρήνα τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς ταυτότητάς μας οἱ ὄψιμοι ὑπερασπιστὲς τῶν συνταγματικῶν δικαιωμάτων καὶ «ἀλακάρτ» μαχητὲς κατὰ τοῦ ὑγιειονομικοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ δὲν ἔχουν βρεῖ μία λέξη. Ἁπλῶς ἔχουν δεδομένο τὸν συμβιβασμό. 

[2] Ἐξαίρεση ἀποτέλεσε ἡ πρωτοβουλία τοῦ Ἀρχιεπ. Χριστοδούλου μὲ σχετικὴ Ἡμερίδα τὸν Μάϊο τοῦ 2006 [Ἡμερίδα τῆς Ἱ. Συνόδου μὲ θέμα: Μονοτονικό, ἐμπειρία 24 ετῶν]

[3] Πρόσωπα καὶ θεσμοὶ ἐκκλησιαστικοὶ ἐξ ἀρχῆς ἐγκολπώθηκαν ἀβασάνιστα, ἐπιπόλαια καὶ πολὺ ΠΡΟΘΥΜΑ τὸ μονοτονικὸ σύστημα γραφῆς, μὲ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΑ (ὅπως γίνεται πάντοτε στὰ ἐγκλήματα) τὴν καλύτερη ἐπικοινωνία μὲ τοὺς νεώτερους! Σὲ τέτοιο δὲ βαθμὸ ἡ ἀναισχυντία, ποὺ ἠλεκτρονικὰ μέσα ἐκκλησιαστικῆς ἐμπνεύσεως καὶ ἑλληνορθοδόξου πολιτισμοῦ δημοσιεύουν τὰ λιγοστὰ (πλέον) παραγόμενα πολυτονικὰ κείμενα (π.χ. ἀπὸ Μητροπόλεις), ἀφοῦ προηγουμένως ΕΞΑΛΕΙΨΟΥΝ ΤΟΥΣ ΤΟΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ. Πρόκειται γιὰ ἀνεκδιήγητο μίσος καὶ μανία αὐτοχειριασμοῦ.

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΠΟΚΟΛΟΚΥΝΘΩΣΗ (Δ. Νατσιός)

Γλωσσικὴ ἀποκολοκύνθωση

Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς

.                  Στὰ πρῶτα χρόνια της Ἐπανάστασης τοῦ 1821, στὴν Ἐθνοσυνέλευση τῆς Τροιζήνας συνέβη τὸἑξῆς περιστατικό. Οἱ πληρεξούσιοι, ὅπως ἔλεγαν τότε τοὺς βουλευτὲς τοῦ νεοσύστατου ἑλληνικοῦ κράτους, συνεδρίαζαν στὰ χωράφια καὶ τὰ περιβόλια, ὅπως οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας. Ὅλοι τους κάθονταν σταυροπόδι, κάτω στὸ χῶμα, καὶ μόνον ὁ Κολοκοτρώνης ἦταν σκαρφαλωμένος στὴ διχάλα μίας λεμονιᾶς. Κάποτε, λοιπόν, ἤθελαν νὰ ψηφίσουν ἕνα νομοσχέδιο καὶ μερικοὶ πληρεξούσιοι πρότειναν νὰ κοπεῖ στὸκείμενο τοῦ νομοσχεδίου ἡ φράση «ἐν αὐτῇ». Ὁ Πρόεδρος τῆς Συνελεύσεως προσπαθοῦσε νὰ τοὺς πείσει πὼς δὲν ἦταν σωστὸ νὰ περικοποῦν οἱ δύο αὐτὲς λέξεις, ἡ φράση «ἐν αὐτῇ», γιατί θὰ ἀλλοιωνόταν ὅλο τὸνόημα τοῦ σχετικοῦ ἄρθρου. Κάποια στιγμὴ δύο πληρεξούσιοι σηκώθηκαν ὀργισμένοι ἀπὸ τὶς «θέσεις» τους καὶ ἄρχισαν νὰ φωνάζουν πρὸς τὸ προεδρεῖο:
–    Νὰ κοπεῖ τὸ «ἐν αὐτῇ». Ναί, νὰ κοπεῖ.
–    Τὸ «ἐν αὐτῇ» νὰ κοπεῖ ὁπωσδήποτε, ὁ ἄλλος.
–    Ὄχι, δὲν κόβεται τὸ «ἐν αὐτῇ» καὶ ἡ συνεδρίαση ἐξελισσόταν σὲ σύρραξη.
Ὁ Γέρος τοῦ Μοριᾶ λαγοκοιμόταν, ἀφήνοντας τοὺς λογιότατους νὰ ἐρίζουν, μὲ τὴν ἀκατανόητη, γι’ αὐτόν, στεγνὴ καὶ τυποποιημένη γλώσσα τους. Ἀκούγοντας ὅμως τὰ λόγια καὶ τὴν φασαρία, πήδηξε μ’ ἕνα σάλτο κάτω ἀπὸ τὴν λεμονιὰ καὶ πηγαίνοντας κατ’ εὐθείαν πρὸς τὸ προεδρεῖο, ἔξαλλος ἄρχισε νὰ ρωτᾶ:

– Τίνος τὸ αὐτὶ θὰ κόψετε, ὠρὲ πατριῶτες; Τόσο μεγάλο ἔγκλημα ἔκανε ὁ ἄνθρωπος. Ντροπή μας Ἕλληνες. Ἐμεῖς ἀγωνιστήκαμε τόσα χρόνια γιὰ νὰ διώξουμε τὸν τύραννο καὶ τώρα θ’ ἀρχίσουμε νὰ κόβουμε τὰ αὐτιὰτοῦ κοσμάκη;

.                  Μέσα σ’ ἕνα πανδαιμόνιο ἀπὸ γέλια, χρειάστηκε νὰ ἐπέμβει ὁ Πρόεδρος, γιὰ νὰ ἐξηγήσει στὸν Κολοκοτρώνη ὅτι παρεξήγησε τὰ πράγματα. Στὸ τέλος, βέβαια, κατάλαβε καὶ ὁ Κολοκοτρώνης τὴν γκάφα του καὶ τοὺς εἶπε χαμογελώντας:
–     Ἔ! Καλὰ δά, δὲν εἶναι καὶ τίποτα σπουδαῖο, ὠρὲ γραμματιζούμενοι. Πῶς θέλετε νὰ καταλάβω, ἐγὼ ὁ σκράπας, τὶς ἑλληνικοῦρες σας. Λέξεις κόψτε ὅσες θέλετε, αὐτιὰ μιὰ φορὰ νὰ μὴν πειράξετε, γιατί θά᾽χουμε ἄσχημα ξεμπερδέματα. Εἶπα κι ἐγώ, παλάβωσαν οἱ καλαμαράδες… Τί κόρακα μαθές.
.                     Τὸ θυμήθηκα τὸ ὡραῖο περιστατικὸ ἀπὸ τὴν ζωὴ τοῦ ἥρωα γιὰ δύο λόγους. Πρῶτον, γιατί πάντοτε μὲ συγκινεῖ ὁ λόγος τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ Εἰκοσιένα καὶ φροντίζω, τέτοια εὐθαλῆ καὶ μυρίπνοα ἄνθη τῆς ἱστορίας μας, νὰ τὰ μοιράζομαι μὲ τοὺς μαθητές μου καί, δεύτερον, γιατί καὶ σήμερα συνεχίζεται ἡ τακτικὴ τῶν τότε πληρεξούσιων ἀπὸ τοὺς τωρινούς… πληρεξουσιαστὲς (ἄν μοῦ ἐπιτρέπεται ὁ νεολογισμός). Χρησιμοποιοῦν λέξεις ἢ φράσεις καινοφανεῖς ἀντικαθιστώντας παλιὲς καὶ γνωστές, δυσάρεστες καὶἀποτρόπαιες.

.                     Ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ οὐσιαστικὰ καθήκοντα τῶν ἐξουσιῶν, ἰδίως στὴν σημερινὴ συγκυρία, συνίσταται στὸ νὰ βαπτίζουν, μὲ λαοφιλεῖς λέξεις ἢ οὐδέτερες ἢ νὰ ἐπινοοῦν νέες, τὰ πράγματα ποὺ οἱ λαοὶ ἀπεχθάνονται μὲ τὰ παλιά τους ὀνόματα. Ἡ δύναμη τῶν λέξεων εἶναι τόσο μεγάλη, ποὺ ἀρκοῦν ὅροι καλὰ ἐπιλεγμένοι, γιὰ νὰ τοὺς κάνουν νὰ δεχτοῦν τὰ πιὸ μισητὰ καὶ καταστροφικὰ πράγματα.
.                     Παράδειγμα. Ἐφευρέθηκε παλαιότερα μία τρισάθλια λέξη, ἡ «κινητικότητα», γιὰ νὰ καλύψει καὶ νὰ καρυκεύσει τὴν ἀπεχθῆ λέξη ἀπόλυση. Σὲ τέτοιες λέξεις εἶχε διαπρέψει τὸ ΠΑΣΟΚ, ἐπὶ Ἀνδρέα κυρίως. Χρησιμοποιοῦσε, λόγῳ ἰδεοπενίας, λέξεις μὲ λαμπυρίζον περιτύλιγμα-ἀνανέωση, ἀνασυγκρότηση, ἀλλαγή, μεταρρύθμιση- στὶς ὁποῖες, ἐὰν ἔξυνες τὸ κέλυφος καὶ τὶς ξεφλούδιζες, εἰσέπνεες τὶς ἀναθυμιάσεις ποὺ ἔκρυβαν. (Ὁ γενέθλιος βέβαια χῶρος αὐτοῦ τοῦ γλωσσικοῦ πονηρεύματος, εἶναι τὸ ΚΚΕ, ποὺδιαμορφώθηκε ἀπὸ τὰ μέσα περίπου τῆς δεκαετίας τοῦ ’30. Ἡ γνωστὴ «ξύλινη γλῶσσα»).
.                     Νὰ ἀπαριθμήσω καὶ ἄλλες τέτοιες λέξεις ἢ φράσεις-πτώματα τυμπανιαίας ἀποφορᾶς. Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν ἀντὶ γιὰ προδοσία, μνημόνια ἀντὶ γιὰ ξεπούλημα καὶ ἐκποίηση τῆς πατρίδας, διαρθρωτικὲς ἀλλαγές, εὐελιξία, ὁριζόντιες ἢ κάθετες περικοπές, τὸ τρένο τῆς ἀνάπτυξης, διεύρυνση τῆς φορολογικῆς βάσης, «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ», ἐργαστήρια δεξιοτήτων, διαφορετικότητα καὶ λοιπὰ καὶ λοιπά. Καί, ὅπως προεῖπα, ἂν ἀφαιρέσεις τὸ φανταχτερὸ βερνίκι κρύβονται δράματα, ἀνθρώπινες τραγωδίες, δυστυχία, προστυχιὲς καὶ ἀγραμματοσύνη.
.                     Στὸ σχολεῖο ἀκολουθεῖται ἄλλη τακτική, προαγωγὸς τῆς περιρρέουσας ἀγλωσσίας. Πέραν τοῦ ὅτι ἀπουσιάζουν λέξεις ἑδραῖες καὶ ὑψηλὲς -ἐλευθερία, δικαιοσύνη, ἀξιοπρέπεια, ἐντιμότητα, ἡρωισμὸς- κυριαρχεῖ περίπου αὐτὸ ποὺ ὁ Σεφέρης ἀποκαλοῦσε «ἀριστερὴ καθαρεύουσα». («Δοκιμές»). Μακροπερίοδες, δυσνόητες καὶ δυσανάπνευστες φράσεις, ἄγονοι καὶ ἐπαναληπτικοὶπλατυασμοί, στερεότυπη μεγαλορρημοσύνη, ἀσκήσεις γλωσσικές, ποὺ ὑπερβαίνουν τὸ λεξιλόγιο καὶ τὴν ἡλικία τῶν παιδιῶν, γεγονός, ποὺ αἰτιολογεῖ τὴν ὕπαρξη βοηθημάτων ἀπὸ τὴν Α´ κιόλας Δημοτικοῦ.
.                     Παραπέμπω σὲ δύο κείμενα δυσνόητης καὶ ἀνόητης γραφῆς, τὰ ὁποῖα περιέχονται σὲ βιβλία Γλώσσας, Δημοτικοῦ καὶ Γυμνασίου. Τὸ πρῶτο εἶναι ἀπὸ τὸ βιβλίο Γλώσσας, τετράδιο ἐργασιῶν, Β’ Δημοτικοῦ, β’ τεῦχος, σελ. 10.
.                     «Μία φορὰ κι ἕναν καιρὸ ἤτανε ἕνας σκύλος ποὺ δὲν ἤξερε νὰ γαβγίζει. Δὲ γάβγιζε, δὲ νιαούριζε, δὲ μουγκάνιζε, δὲ χλιμίντριζε, δὲν ἤξερε νὰ κάνει καμιὰ φωνὴ ζώου. Ἤτανε ἕνα μοναδικὸ σκυλί, ποὺ ποιὸς ξέρει πῶς κατέφτασε ἀπὸ ἕναν τόπο, ὅπου δὲν ὑπήρχανε σκυλιά. Τὸ ἴδιο δὲν καταλάβαινε πὼς τοῦἔλειπε τίποτα. Οἱ ἄλλοι τοῦ ἀνοίξανε τὰ μάτια. Τοῦ λέγανε:
–Μὰ ἐσὺ δὲ γαβγίζεις;
–Δὲν ξέρω, εἶμαι ξένος.
–Ἄκου ἀπάντηση! Δὲν τὸ ξέρεις πὼς τὰ σκυλιὰ γαβγίζουν;
.                     Ὁ σκύλος δὲν ἤξερε τί νὰ ἀπαντήσει. Δὲν ἤξερε ὅμως νὰ γαβγίζει κι οὔτε ἤξερε πῶς νὰ μάθει».(Τζιάνι Ροντάρι, «Παραμύθια γιὰ νὰ σπᾶτε κέφι», ἔκδ. Κέδρος)
.                     Τὸ δεύτερο, ἀπὸ τὰ «Κείμενο Νεοελληνικῆς Λογοτεχνίας», Γ’ Γυμνασίου, σελ. 71. Ἀναφέρεται στοὺς Φαναριῶτες καὶ τοὺς Ρομαντικούς.
.                     «Οἱ ρομαντικοὶ προβάλλουν τὸ ἐγὼ ὡς ὑπέρτατο ἐκφραστὴ αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Κύριο χαρακτηριστικό τους ἡ διχασμένη τοὺς συνείδηση ἀνάμεσα στὴν ὀξεία κοινωνικὴ κριτικὴ καὶ τὴμελαγχολικὴ ἀποξένωση, ἀνάμεσα στὴ σύμπραξη μὲ τὰ ἐπαναστατικὰ κινήματα τῆς ἐποχῆς καὶ στὴν ἀνία, ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἐξιδανίκευση τοῦ πρόωρου θανάτου.
.                      Στοιχεῖα καὶ θέματα ἀπὸ τὸ κλίμα τοῦ εὐρωπαϊκοῦ ρομαντισμοῦ ἀπαντοῦν συχνὰ στὸ ἔργο τῶν ποιητῶν τῆς πρώτης ἀθηναϊκῆς (ἢ φαναριώτικης) σχολῆς, τὰ χρονικὰ ὅρια τῆς ὁποία ὁρίζονται ἀπὸ τὴν ἵδρυση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους ὡς τὰ 1880. Ὡστόσο, καὶ παρὰ τὶς σποραδικὲς ἐμφανίσεις βυρωνικῶν ἐξάρσεων, ὁ ἀθηναϊκὸς ρομαντισμὸς χαρακτηρίζεται ἐξαρχῆς ἀπὸ τὴν ἐπιδίωξη μορφικῆς ἐπιμέλειας καὶθεματικῆς εὐπρέπειας τόσο, ὥστε ἀπὸ πολλὲς ἀπόψεις νὰ μοιάζει συγγενέστερος πρὸς τὴν ποιητική του νεοκλασικισμοῦ ἤ, ὅπως ἔχει ὑποστηριχτεῖ, νὰ ἀποτελεῖ μία ἰδιάζουσα «τοπικὴ» ἐκδοχὴ ρομαντικοῦνεοκλασικισμοῦ».
.                    Ἐρώτηση: βγαίνει νόημα ἀπὸ τὰ δύο κείμενα; Μπορεῖ ἕνα 7χρονο παιδὶ νὰ«ἀποκρυπτογραφήσει» τὸν κωφὸ καὶ ἄλαλο σκύλο (ὑπάρχουν σκυλιὰ ποὺ δὲν γαβγίζουν; ἀγνοῶ), ἢ ἕνας 15χρονος τὶς θολοκουλτουριάρικες τιποτολογίες τοῦ δεύτερου κειμένου;
.                      Ἀνακεφαλαιώνοντας: ἀπὸ τὴν μία ἀλλοίωση ἐννοιῶν, ἀσαφεῖς νεολογισμοὶ καὶ ἀπόκρυψη λέξεων, οἱ ὁποῖες εἶναι «σημαῖες» ἀγώνων τοῦ λαοῦ -ἐλευθερία, ἐθνικὴ ἀξιοπρέπεια καὶ ἀνεξαρτησία- καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη σύγχυση καὶ ἀσάφεια. Ποῦ καταλήγουμε; Στὴν «γλωσσικὴ ἀποκολοκύνθωση» ποὺ θὰ ἔλεγε ὁ ἀείμνηστος Σ. Καργάκος.

Δημήτρης Νατσιὸς

δάσκαλος-Κιλκὶς

ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ… ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΠΡΑΞΙΑ (Δ. Νατσιός)

Ποιητικὲς προτάσεις γιά… ὀρθογραφία καὶ ὀρθοπραξία

Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς 

.                      Ἴσως κάποιοι ἀναγνῶστες νὰ ἔχουν στὴν βιβλιοθήκη τους κάποιες παλιὲς ἐκδόσεις ποὺ τιτλοφοροῦνται «ΒΙΠΕΡ». Εἶναι τῆς δεκαετίας 1960 – 1970, τότε ποὺ δὲν κυριαρχοῦσαν στὴν ζωὴ τῶν ἀνθρώπων τὰ ἠλεκτρονικὰ σκευάσματα οὔτε ἡ εἰκόνα εἶχε ἐκμηδενίσει τὶς ἄλλες αἰσθήσεις τους. Τὰ βιβλία τῶν ἐκδόσεων «ΒΙΠΕΡ» ἦταν προσιτά, μὲ χαμηλὲς τιμὲς γιὰ τὸ κοινό, σὲ στρωτὴ γλῶσσα καί, τὸ σπουδαιότερο, ἐξέδιδαν κλασσικὰ ἔργα Ἑλλήνων καὶ ξένων συγγραφέων. Τὰ «κυνηγοῦσα» ἀπὸ μικρὸς κι ἔχω ἀρκετὰ ἀπὸ αὐτά, στὰ ὁποῖα προστρέχω πρὸς γνῶσιν καί… μόρφωσιν. Διαβάζω αὐτὴν τὴν ἐποχὴ τὰ«Ἅπαντα ποιήματα» τοῦ Γεωργίου Βιζυηνοῦ. Ὁ τραγικὸς λογοτέχνης γεννήθηκε τὸ 1848 στὴν Βιζύη τῆς Ἀν. Θράκης καὶ πέθανε τὸ 1896 στὴν Ἀθήνα. Εἶναι γνωστὸς γιὰ τὰ διηγήματά του  «Τὸ μόνον ταξίδιον τῆς ζωῆς μου», «Τὸ ἁμάρτημα τῆς μητρός μου», «Ποῖος ἦτο ὁ φονεὺς τοῦ ἀδελφοῦ μου». Ὡραῖο εἶναι ἀκόμη τὸποίημά του «Ὁ μαρμαρωμένος βασιλιάς». Ἦταν οἱ ἐποχὴ ποὺ οἱ ποιητὲς δὲν νοσοῦσαν ἀπὸ τὴν κερδοφόρο ἀσθένεια τῆς «πολιτικῆς ὀρθότητας», δὲν ἔκαναν τὴν δίαιτα ποὺ δὲν παχαίνει, τὸ νὰ καταπίνεις , δηλαδή, τὰλόγια σου, νὰ αὐτολογοκρίνεσαι, γιὰ νὰ μὴ σὲ στοχοποιήσουν τὰ ξεγάνωτα ἀπολειφάδια τοῦ δῆθεν προοδευτισμοῦ. Γι’ αὐτὸ δὲν δίσταζε ὁ ποιητὴς νὰ γράφει στίχους ὅπως «Φωτιὰ νὰ κάψει τὴν Τουρκιά, φωτιὰκι ἀστροπελέκι!/καὶ τὸ σταχτό της οἱ ἄνεμοι νὰ σύρουν πιὸ παρέκει/κι ἀπὸ τὴν κόκκινη μηλιά».
.                         Τώρα, γιατί ἀσχολοῦμαι μὲ τὸν Βιζυηνό; Θὰ σκεφτεῖ κάποιος μὲς στὴν σταχτὴ ζωή μας εἶναι καιρὸς γιὰ ποίηση; Συμφωνῶ. Μᾶς «ἐκύκλωσαν αἱ τοῦ βίου ζάλαι ὥσπερ μέλισσαι κηρίον». Ἀλλὰ χρειάζεται καὶ λίγος ἀνασασμὸς καὶ τί καλύτερο ἀπὸ τὸ νὰ ἐγκύψεις  στὰ πνευματικὰ καλούδια τῶν μαϊστόρων τῆς ἑλληνικῆς γραμματείας. Πιάνουμε τὶς μύτες μας ἀπὸ τὶς περιρρέουσες ἀναθυμιάσεις, ἂς μοσχοβολήσουν καὶ λίγο τὰ τερπνὰ ἄνθη τῆς λογοτεχνίας μας. Καὶ πάντα ἔχω κατὰ νοῦ τὴν παιδεία καὶ τὰ παιδιά, αὐτὰ τὰ δύο ποὺ ἀπαιτοῦνται γιὰ νὰ ὀρθωθεῖ ἡ Ρωμιοσύνη.
.                        Εἶναι γνωστὸ πὼς τὸ ὑπουργεῖο τάχα καὶ Παιδείας κατήργησε τὴν ὀρθογραφία. Δὲν ὑπάρχει πιὰ ὡς δραστηριότητα ἐνταγμένη στὸ μάθημα τῆς Γλώσσας. Γι’ αὐτὸ καὶ περίσσεψε ἡ ἀνορθογραφία, προοίμιο τῆς ἐπιβολῆς ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ τῆς φωνητικῆς γραφῆς. Γιατί συνείδηση καὶ ὄχι σινίδισι; Καὶ αὐτὸ ἂς συνδυαστεῖ μὲ τὴν ἐκπαραθύρωση ἀπὸ τὰ βιβλία τοῦ ἀνθηροῦ ἑλληνικοῦ λόγου, τῶν μεγάλων λογοτεχνῶν μας. Παλαιότερα ὑπῆρχε καὶ ἡ καλλιγραφία, γιατί μᾶς ἐνδιέφερε καὶ ἡ φιλοκαλία. Σήμερα βλέπεις τὰ νοικοκυριὰ νὰ λάμπουν καὶ οἱ κοινόχρηστοι χῶροι νὰ ζέχνουν. Στοὺς τοίχους τῶν διδακτηρίων ὁμαθητὴς ζωγραφίζει τὶς κουτσουλιές του, τὰ ρυπαίνει, στὸ θρανίο θὰ ἀποτυπώσει τὴν ἀκοσμία καὶ τὴν ἀσχημοσύνη του, γιατί κυριαρχεῖται ἀπὸ τὴν ἀντίληψη ὅτι ἡ καθαριότητα ἀποτελεῖ χρέος τῶν κρατικῶν καὶδημοτικῶν ἀρχῶν.
.                      Ἐπειδὴ κατὰ παράβασιν τῶν ἄνωθεν ἐντολῶν διδάσκω τὴν ὀρθογραφία, μὲ ἰδιαίτερο τετράδιο -ὅπως καὶ πολλοὶ ἄλλοι συνάδελφοι- ψάχνω καὶ δίνω στὰ παιδιά μου ἀρχαῖα ρητά, λόγια ἁγίων, ἡρώων ἢ φράσεις τοῦ Εὐαγγελίου, στροφὲς ἀπὸ περίτεχνα καὶ ξακουστὰ ποιήματα τῶν μεγάλων λογοτεχνῶν μας. Δὲν εἶναι καθόλου κακὸ νὰ θυμοῦνται οἱ μαθητὲς τὸ «δεῖ τὴν γλῶτταν μὴ προτρεχέτω τοῦ νοῦ» ἢ τὸ «ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα».
.                  Ἀνακάλυψα στὰ «Ἅπαντα» τοῦ Βιζυηνοῦ κάποια πολὺ ὡραῖα καὶ διδακτικότατα στιχουργήματα, τὰὁποῖα, ἂν δὲν εἴχαμε ὑπουργεῖο ποὺ μισεῖ καὶ ἀπορρίπτει τὸ παρελθόν, θὰ φιλοξενοῦνταν στὰ σχολικὰ βιβλία.
.                  Μοιράζομαι κάποια, ἔχοντας ὑπ’ ὄψιν ἐκεῖνα τὰ ἀνόητα γιὰ τὰ «λάχανα καὶ χάχανα» τοῦ βιβλίου Γλώσσας τῆς Α´ δημοτικοῦ. Ὁ Βιζυηνὸς τὰ τιτλοφορεῖ «ἀποφθεγματικά». Ἔχει γράψει ἀρκετὰ γιὰ τὴν παιδεία καὶ τὰ παιδιά, ποὺ φαίνονται ἁπλοϊκὰ μέν, ἀλλὰ κρύβουν σοφία καὶ σύνεση, ποὺ τόσο λείπουν στὴν ἐποχή μας.
«Ὁ Πλάστης εἶναι πανταχοῦ παρὼν/ποτέ σου μὴν σκεφτεῖς τὸ πονηρόν». Εὐμνημόνευτο, ἔξυπνο καὶ μὲ βαθὺθεολογικὸ μήνυμα.
«Καράβια δίχως ἄρμενα/παιδιὰ χωρὶς παιδεία/ἢ τέχνη προικισμένα/μὲς στῆς ζωῆς τὸ πέλαγος/ἂν πιάσει τρικυμία/δὲν βρίσκουνε λιμένα». Ζωὴ τρικυμιώδης καὶ ἀλίμενη ἡ, χωρὶς σωστὴ παιδεία, ζωή. Διότι «παιδεία καθάπερ ἡ εὐδαίμων χώρα πάντα τὰ ἀγαθὰ φέρει», θὰ μᾶς κανοναρχήσει καὶ ὁ Σωκράτης.
«Πράγματα ποὺ δὲν ταιριάζει/νὰ τὰ κάμει τὸ παιδὶ/μήτε μὲ τὸ νοῦ τὰ βάζει/μήτε στέκει νὰ τὰ ἰδεῖ». Βάζει ὅμως στὸ νοῦ τοῦ παιδιοῦ «ἀταίριαστα πράγματα», τὸ ὑπουργεῖο. Γι’ αὐτὸ καὶ εἰσάγει ἀπὸ τὸ νηπιαγωγεῖο τὴν σεξουαλικὴ διαπαιδαγώγηση ἢ τὰ ἀγγλικά. Ἀντὶ νὰ «ἰδοῦν» τὰ παιδιὰ τὰ ἄνθη τῆς λογοτεχνίας μας, τὰμαγαρίζουμε μὲ πράγματα σάπια, ἐπικίνδυνα καὶ ἀκατάλληλα γιὰ τὴν δροσερὴ καὶ ἀθώα ἡλικία τους, διότι «καλὸς ὅποιος ποθεῖ νὰ γένει/ἀπὸ παιδὶ ἂς μορφώνεται/ὅποιος μικρὸς κακομαθαίνει/γέρος δὲν διορθώνεται». Νὰ παραθέσω κάτι ἀπὸ τὰ ἔνδοξα χρόνια του ’21, ἀπὸ τὸν βίο τοῦ ἀτρόμητου μπουρλοτιέρη. Κανάρης, ψυχὴθρεμμένη μὲ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη καὶ τὶς ἀειθαλεῖς ἐθνικὲς μνῆμες. Ναυτάκι ἀκόμη, ταξιδεύοντας στὰ πέλαγα, ἅμα ἄραζε σὲ λιμάνι καὶ δὲν εἶχε δουλειά, γύρευε ὁ Κανάρης κανένα λιμάνι, κι ἐκεῖ καθισμένος σ’ ἕνα ἄγριο λιθάρι, διάβαζε τὸν βίο καὶ τὰ ἔργα τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου καὶ στὸ διάβασμά τους βρύση πηγαίνανε τὰ δάκρυα ἀπὸ τὰ μάτια του.Αὐτὸ τὸ ὁμολόγησε ὁ ἴδιος ὁ Κανάρης στὸν Τερτσέτη. Εὐτυχῶς γιατί σήμερα θὰδιάβαζε τὸ κείμενο στὰ βιβλία γλώσσας τῆς ϛ’ δημοτικοῦ μὲ τίτλο «Ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος καὶ ἡκοκκινοσκουφίτσα». Μὲ τέτοια κείμενα δὲν ἀνατινάζεις ναυαρχίδες… ἀλλὰ κρύβεσαι στὰ ὑπόγεια, ὅταν ξεσποῦν οἱ πόλεμοι καὶ ἔρχεται ἡ ὥρα ποὺ πρέπει νὰ φανεῖς ἄντρας. Θυμίζω τὸ «Ἡ Ἰταλία μᾶς κήρυξε τὸν πόλεμο καὶ μεῖς πήγαμε στὸ ὑπόγειο», στὸ βιβλίο Γλώσσας τῆς Ε´ δημοτικοῦ.
.                   Νὰ παραθέσω καὶ κάτι νόστιμο γιὰ τὴν ὑγεία. « Ἂν θὲς ζωὴ ποὺ νὰ βαστᾶ/κι ἂν θὲς καλὴ ὑγεία/ἔχε τὰ πόδια σου ζεστὰ/τὴν κεφαλή σου κρύα/καὶ προφυλάγου ἀπ’ τὰ πιοτὰ/κι ἀπ΄ τὴν πολυφαγία».
.              Καὶ ἐπειδὴ σήμερα πολυάσχολοι καὶ πολυμέριμνοι, τρέχουμε καὶ δὲν φτάνουμε, θὰ μᾶς συμβουλεύσει ὁ ποιητής: «Ἄνθρωπος χωρὶς μυαλὰ/ὅλο χτίζει καὶ χαλᾶ/κι ὁ Θεὸς ἀπ’ τὰ ψηλὰ/τὸν κοιτάζει καὶ γελᾶ».

 

ΣΧΟΛΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ἢ «ΔΟΜΕΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ» ΤΟΥ Ο.Η.Ε.; (Δ. Νατσιός) «Οἱ νεκροθάφτες τῆς πατρίδας ρίχνουν τὶς τελευταῖες φτιαριές. Κουραστήκαμε, σιχαθήκαμε τὶς μεταρρυθμίσεις, τὶς ἀναγεννήσεις καὶ τὶς ἐπανακινήσεις τους. Τὰ σχολεῖα δὲν εἶναι πλέον ἑλληνικά. Εἶναι “δομὲς φιλοξενίας” ἀνέστιων πνευματικὰ νέων ποὺ ἁπλῶς μιλοῦν ἑλληνικὰ καὶ αὐτὰ σπασμένα».)

Σχολεῖα ἑλληνικὰ ἢ «δομὲς φιλοξενίας» τοῦ ΟΗΕ;

Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος- Κιλκὶς

.                                «Ὅλα γίνονται στὴν Ἑλλάδα, σὰν νὰ μᾶς κινεῖ ἕνα θανάσιμο μίσος γιὰ τὴ λαλιά μας. Τὸ κακὸεἶναι τόσο μεγάλο, ποὺ μόνο σὰν φαινόμενο ὁμαδικῆς ψυχοπάθειας θὰ μποροῦσε νὰ τὸ ἐξηγήσει κανείς… Στὰχρόνια μας, πρέπει νὰ μὴν τὸ ξεχνᾶμε, τὸ ζήτημα δὲν εἶναι πιὰ ἂν θὰ γράφουμε καθαρεύουσα ἢ δημοτική. Τὸτραγικὸ ζήτημα εἶναι ἂν θὰ γράφουμε ἢ ὄχι ἑλληνικὰ ἢ ἕνα ὁποιοδήποτε ἑλληνόμορφο ἐσπεράντο. Δυστυχῶς ὅλα γίνονται σὰν νὰ προτιμοῦμε τὸ ἐσπεράντο, σὰν νὰ θέλουμε νὰ ξεκάνουμε μὲ ὅλα τὰ μέσα τὴ γλώσσα μας». Αὐτὰ εἰπώθηκαν πρὶν ἀπὸ 60 χρόνια ἀπὸ τὸν τροπαιοῦχο νομπελίστα μας ποιητὴ Γεώργιο Σεφέρη, σὲ μία ἐποχὴποὺ μακαρίζεται σὲ σχέση μὲ τὴν δική μας.   Τὸ θανάσιμο μίσος στὶς μέρες μας δὲν εἶναι μόνο γιὰ τὴν «λαλιά μας». Θανάσιμο μίσος καὶ διωγμὸς «κινεῖ» τὸὑπουργεῖο Παιδείας, ἀπροκάλυπτα πιά, γιὰ ὅ,τι ἑλληνικό, γιὰ ὅ,τι ἔχει ἄρωμα Ὀρθοδοξίας. Ὑπουργεῖο Παιδείας! Τὸ πιὸ ὕπουλο καὶ ἐπικίνδυνο ὑπουργεῖο στὴν πατρίδα.
.                                Κατοικητήριο «κρυφοδαγκανιάρηδων», ποὺ ὑφαίνει τὸ σάβανο τοῦ Γένους. Εἶμαι τριάντα καὶ χρόνια στὴν μάχιμη ἐκπαίδευση. Καημὸ τὸ ἔχω νὰ μᾶς ἀποσταλεῖ μία ἐγκύκλιος ἀπὸ τοὺς «ἄπιστους γραμματισμένους» τοῦ ὑπουργείου ποὺ νὰ προβάλλει, νὰ προωθεῖ, νὰ προτρέπει τοὺς δασκάλους νὰ διδάξουν κάτι ποὺ νὰ ἀφορᾶ τὴν πατρίδα, τὴν παράδοσή της, τὴν πίστη της, τὴν ἀξία τοῦὑγιοῦς οἰκογενειακοῦ θεσμοῦ, τὰ πολυτίμητα τζιβαϊρικά, δηλαδή, ποὺ εἶναι καταφύγιο καὶ παραμυθία, ὅταν μᾶς βρίσκει τὸ κακὸ καὶ θολώνει ὁ νοῦς μας. Δὲν ἔχουμε μέλλον ὡς λαὸς ἱστορικὸς μὲ αὐτὰ ποὺ συμβαίνουν στὴν ἐκπαίδευση. Οἱ νεκροθάφτες τῆς πατρίδας ρίχνουν τὶς τελευταῖες φτιαριές. Κουραστήκαμε, σιχαθήκαμε τὶς μεταρρυθμίσεις, τὶς ἀναγεννήσεις καὶ τὶς ἐπανακινήσεις τους. Τὰ σχολεῖα δὲν εἶναι πλέο νἑλληνικά. Εἶναι «δομὲς φιλοξενίας» ἀνέστιων πνευματικὰ νέων ποὺ ἁπλῶς μιλοῦν ἑλληνικὰ καὶ αὐτὰ σπασμένα. Εἰσάγονται νέα ἐκπαιδευτικὰ ἀντικείμενα καὶ ἔχεις τὴν ἐντύπωση ὅτι ἀπευθύνονται σὲ σχολεῖο ποὺ στεγάζεται στὰ γραφεῖα τοῦ ΟΗΕ. Μὲ τυμπανοκρουσίες, στὶς ὁποῖες καταφεύγουν ὅλοι οἱἀναζητοῦντες ἐκλογικὴ πελατεία, ἐξαγγέλθηκε φέτος ἡ εἰσαγωγὴ τῶν «Ἐργαστηρίων Δεξιοτήτων». Προβλέπονται 3 ὧρες ἐβδομαδιαίως γιὰ τὶς Α’ καὶ Β’ τάξεις τοῦ Δημοτικοῦ, 2 γιὰ τὶς Γ’ καὶ Δ’ καὶ 1 ὥρα γιὰ τὶς Ε’ καὶ Ϛ’. Μάλιστα περιορίστηκε τὸ μάθημα τῆς Γεωγραφίας στὶς δύο τελευταῖες τάξεις σὲ 1 ὥρα τὴν ἑβδομάδα γιὰ νὰ χωρέσουν οἱ… δεξιότητες. Τί τὴν θέλουμε τὴν Γεωγραφία ἐξ ἄλλου; Ὁ Τσίπρας ἔλεγε ὅτι τὸ Αἰγαῖο δὲν ἔχει σύνορα καὶ ξεπουλοῦσε τὴν Μακεδονία. Ὁ νῦν ἀναμασᾶ τὸ σαθρὸ καὶ εὐτελὲς περὶσυνέχειας τοῦ κράτους καὶ ἀφήνει ἀναπάντητες τὶς τρισάθλιες προσβολὲς ποὺ ἐκτοξεύουν νυχθημερὸν τὰμεμέτια τῆς Ἄγκυρας. Ὅσο λιγότερη Γεωγραφία μαθαίνουν τὰ παιδιά, μάθημα πατριδογνωσίας καὶ αὐτό, τόσο εὐκολότερα καὶ ἄνευ ἀντιστάσεως, παραδίδεις ἑλληνίδες χῶρες. Ἡ Γεωγραφία διδάσκει σύνορα καὶ ἡἹστορία τὰ θωρακίζει μὲ τὸ λιβάνι τῶν ἀγώνων τοῦ λαοῦ μας γιὰ ἐλευθερία.
.               Ἐπανέρχομαι στὶς «Δεξιότητες». Ποιὲς εἶναι οἱ «δράσεις» ποὺ προβλέπει νὰ διδάξουν καὶ νὰ ἀσχοληθοῦν οἱδάσκαλοι; Διαβάζω τὶς 4 ἑνότητες.

Α. Ζῶ καλύτερα -εὖ ζῆν. Μὲ ὑποενότητες. Ὑγεία. Ψυχικὴ ὑγεία. Σεξουαλικὴ διαπαιδαγώγηση
Β. Φροντίζω τὸ περιβάλλον. Οἰκολογία. Πολιτικὴ προστασία. Παγκόσμια καὶ τοπικὴ πολιτιστικὴ κληρονομιά.
Γ. Ἐνδιαφέρομαι καὶ ἐνεργῶ-κοινωνικὴ συναίσθηση καὶ εὐθύνη. Ἀνθρώπινα δικαιώματα. Ἐθελοντισμός. Διαφορετικότητα.
Δ. Δημιουργῶ καὶ καινοτομῶ. Ρομποτική. Ἐπιχειρηματικότητα.

Ἐρωτῶ: Διαβάζουμε κάτι ποὺ νὰ ἔχει ἑλληνικὴ ἰθαγένεια; Μία «δράση», ὅπως ἀρέσκονται νὰ τὶς ὀνομάζουν, γιὰ τὴν γλῶσσα, τὴν ἱστορία μας, τὴν πίστη τῶν Πατέρων μας, τὴν ἱερότητα τῆς οἰκογένειας; Σὲ ποιά χώρα ζοῦμε; Στὴν Δανία ἢ στὸ Λουξεμβοῦργο; Ποιός θὰ ὑπερασπιστεῖ αὔριο τὴν πατρίδα, ἂν οἱ Τοῦρκοι καὶ τὰπειθήνια ἐνεργούμενά τους, τὰ τσιράκια τῶν Βαλκανίων, ποὺ καταπλακώνουν τὰ βόρεια σύνορά μας, ἀνοίξουν τὴν πόρτα τοῦ τρελοκομείου καὶ μᾶς ἐπιτεθοῦν; Οἱ διαφορετικότητες, οἱ οἰκολόγοι ἢ οἱ σεξουαλικῶς διαπαιδαγωγούμενοι;
.                              Παρέθεσα στὸν πρόλογο τὰ λόγια τοῦ Σεφέρη γιὰ τὴν γλῶσσα μας. Εἰσάγεται ἀπὸ τὸνηπιαγωγεῖο φέτος ἡ ἐκμάθηση τῆς ἀγγλικῆς γλώσσας. Γιατί; Σήμερα τὰ ἀγγλικὰ διδάσκονται πολὺπερισσότερες ὧρες, ἂν προσθέσουμε καὶ τὰ φροντιστήρια, ἀπ’ ὅ,τι τὰ ἑλληνικά. Τὰ νήπια σχεδὸν συλλαβίζουν τὴν μητρική τους γλῶσσα, μὲ τὴν σχολικὴ ζωὴ διευρύνουν καὶ ἐμπλουτίζουν τὸ λεξιλόγιό τους, γιατί τὰσυγχύζουμε μὲ τὴν διδασκαλία τῆς ἀγγλικῆς; Δὲν ἀρκεῖ ποὺ τὴν συναντοῦν παντοῦ; Στὴν ἐνημέρωση καὶ στὴν ψυχαγωγία, στὶς πινακίδες καταστημάτων, στὰ ροῦχα τους, κυριαρχεῖ ἡ ἀγγλικὴ γλῶσσα, ὁ ἀθέατος ἀφελληνισμός. (Τί μουσικὴ ἀκοῦν σήμερα τὰ παιδιά; Κακόηχες μιμήσεις ἀμερικανικῶν ξελαρυγγισμάτων, ποὺβρίθουν ὑβρεοχυδαιολογιῶν, σερβιρισμένα ἀπὸ ἐξόφθαλμα ἀτάλαντους «ὑποχθόνιους» καὶ «καταχθόνιους» τσιριδοκραυγαστές).
.                              Κάποτε, γιὰ νὰ δοῦμε τί μᾶς κανοναρχοῦν οἱ σπουδαῖοι τοῦ Γένους, ὁ Καποδίστριας, ἔλαβε ὑψηλὸ χρηματικὸ ποσὸ ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες τῆς Μαριούπολης. Ἀρνήθηκε νὰ τὸ δεχτεῖ καὶ γιὰ νὰ μὴν τοὺς προσβάλλει, τοὺς εἶπε: «…δέχομαι τὸ δῶρο σας, ἀλλὰ μὲ τὸν ὄρο νὰ καταθέσετε αὐτὰ τὰ χρήματα σὲ τράπεζα καὶ μὲ τοὺς τόκους νὰ προσλάβετε Ἕλληνα διδάσκαλο, γιὰ νὰ σᾶς διδάσκει τὴν μητρική σας γλῶσσα. Γιατί ἀποτελεῖ ἐντροπή, ὄντας Ἕλληνες στὴ καταγωγή, στὸ φρόνημα καὶ στὴ θρησκεία, νὰ ἀγνοεῖτε τὴν εὐγενέστερη καὶ πλουσιώτερη γλῶσσα τοῦ κόσμου, ποὺ τὴν διδάσκονται τόσοι ἄλλοι ἀλλοεθνεῖς». (περ. «Πειραϊκὴ Ἐκκλησία», τ. 31ο, σελ. 49). Ἐντροπὴ καὶ τῷ καιρῷ ἐτούτῳ, ὄντας Ἕλληνες(;), νὰ μὴν διδάσκουμε στὰ παιδιά μας τὴν εὐγενέστερη γλῶσσα τοῦ κόσμου. Γιατί νὰ μὴν βάλουμε τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά, σὲ παιγνιώδη μορφή, τοὺς μύθους τοῦ Αἰσώπου καὶ τὴν πανωραία ἐτυμολογία μας στὴν Ε’ καὶ Ϛ’ Δημοτικοῦ; Νὰ λὲς στοὺς μαθητές, γιὰ παράδειγμα, ὅτι ἡ λέξη «συγχωρῶ» εἶναι ἀπὸ τὴν πρόθεση «σύν», ποὺ προϋποθέτει τὴν παρουσία καὶ ἄλλου δίπλα σου καὶ τὸ ρῆμα «χωρῶ», ἄρα συγχωρῶ, ἴσον ἔχω χῶρο καὶ γιὰ σένα, στάσου κοντά μου, πλησίον μου; Γιατί νὰ μὴν γνωρίσουν οἱ μαθητὲς ὅτι στὰ ἐτυμολογικά της φυλλώματα, ἡ γλῶσσα μας κρύβει τὸ ἦθος, τὴν καλλιέργεια καὶ τὴν εὐγένεια τοῦ πάλαι ποτὲ φωτοδότη λαοῦ μας;
.                          «Μπιζερισμένοι ὅλοι ἀπὸ τὴν ἀκαταστασία», ποὺ ἔλεγε καὶ ὁ Μακρυγιάννης, σκεφτόμαστε σὲ τί Ἑλλάδα θὰ ἀφήσουμε τὰ παιδιά μας. Τὸ σωστὸ ἐρώτημα εἶναι τί παιδιὰ θὰ ἀφήσουμε στὴν πατρίδα μας. Δεξιότητες θὰ ἀποκτήσουν, Ἕλληνες ὅμως θὰ εἶναι;

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΗ ΔΙΑΙΩΝΙΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ

Ἡ συμβολή τῆς Ἐκκλησίας
στή διαιώνιση τῆς ἀξίας τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας

Τοῦ Μητροπολίτου Μάνης Χρυσοστόμου Γ´

.                       Μέ ἀφορμή δημοσιεύματα σχετικά μέ τήν ἀξία καί χρησιμότητα τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας καί γενικότερα τῆς κλασικῆς παιδείας, τά ὁποῖα προκλήθηκαν, μετά τήν γνωστή ἀπόφαση τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Princeton, ἀξίζει νά παραθέσουμε μερικές σκέψεις γιά τήν συμβολή τῆς Ἐκκλησίας στή διαφύλαξη καί διάδοση τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας ἀνά τούς αἰῶνες.
.                       Τυγχάνει ἀδήριτο γεγονός, ὅτι ἡ Ἐκκλησία, ἦταν καί εἶναι, ἕνα θερμοκήπιο τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας. Ἀποδεικτικά στοιχεῖα ἀποτελοῦν:

α). Τό Ἱερό Εὐαγγέλιο β). Οἱ Ἕλληνες Πατέρες γ). Ἡ ὑμνολογία δ). Οἱ ἀντιγραφεῖς τῶν μοναστηρίων ε). Τά ἐπίσημα κείμενα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας.

.                       Καί κατά πρῶτον, ἡ γλῶσσα τῶν Ἱερῶν Εὐαγγελίων εἶναι ἡ «κοινή»ἑλληνική γλῶσσα, ὡς ἐξέλιξη τῆς ἀττικῆς διαλέκτου, ἡ γλῶσσα ἡ ὁποία χρησιμοποιεῖτο σ’ ὅλα τά κέντρα τοῦ ἑλληνιστικοῦ κόσμου. Καί τά ἄλλα βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης, ὡς π.χ. οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων καί οἱ Ἐπιστολές τοῦ Ἀπ. Παύλου διακρίνονται γιά τήν ἐκφραστικότητα, τήν ἐλαστικότητα καί ἐν γένει ὡραιότητα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας.
.                       Ἀποτελεῖ ὕψιστο πνευματικό προνόμιο καί εὐεργέτημα ὅτι ἔχουμε ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες, πρῶτοι, τό Ἱερό Εὐαγγέλιο στή γλῶσσα μας.
.                       Ἔπειτα, ἐπί κεφαλῆς τῆς ὅλης παρατάξεως τῆς σπουδῆς καί γραφῆς τῶν ἑλληνικῶν γραμμάτων ἦσαν οἱ μεγάλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι αὐτοί, οἱ ὁποῖοι μέ τίς ἑλληνικές σπουδές τους, μέ τήν βαθειά τους κλασική παιδεία διεμόρφωσαν κατ’ ἄριστον τρόπον τήν καθόλου θύραθεν καί χριστιανική σύνθεση τοῦ ἀποκαλουμένου ἑλληνοχριστιανικοῦ πολιτισμοῦ. Ὡς ἔγραφε ὁ κορυφαῖος Ἄγγλος ἱστορικός, ὁ Macaulay, «τά συγγράμματα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐφάμιλλα πρός ὅλην τήν ὑπάρχουσαν φιλολογία τῆς καλυτέρας ἐποχῆς τῆς Ἑλλάδος, ἀπό τοῦ Ὁμήρου μέχρι τοῦ Ἀριστοτέλους». (Τhe life and letters of Lord, t. B’, London 1876).
.                       Ἔτσι ἀπό τό περίφημο ἔργο τοῦ Μεγ. Βασιλείου «Πρός τούς νέους, ὅπως ἄν ἐξἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων», τούς ὑπέροχους λόγους τοῦ Ἱ. Χρυσοστόμου, τοῦ «Δημοσθένουςτῆς Ἐκκλησίας», μέχρι τήν «Μυριόβιβλον» τοῦ Φωτίου, ἀλλά καί τά πατερικά ἔργα τῶν κατοπινῶναἰώνων, ἡ ἀρχαία ἑλληνική γλῶσσα βρῆκε τόν «φύλακα ἄγγελόν» της στά πολύτιμα συγγράμματα, ὅλων τῶν εἰδῶν, τῶν θεοφόρων ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Καί τοῦτο, γιατί ὅλοι τους, εἶχαναἰσθανθεῖ τήν ἀκρίβεια, τήν μορφή καί τό περιεχόμενο, τοὐτέστιν τό μεγαλεῖο τῆς ἀρχαίαςἑλληνικῆς γλώσσας, τήν μορφωτική δύναμή της, τήν διεύρυνση τοῦ πνεύματος, τήν βελτίωση τοῦ ἀνθρώπου, τήν κριτική σκέψη πού φέρουν τά ἀρχαῖα ἑλληνικά.
.                       Ἀπό κοντά καί ἡ ὑμνογραφία καί ἡ ὑμνολογία τῆς λατρείας τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὅληἐκκλησιαστική ποίηση, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἀπαύγασμα τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας. Αὐτό τόἰδιαίτερο φιλολογικό εἶδος, οἱ ὕμνοι, ὅπως ἔχουν γραφεῖ καί ἀποτυπωθεῖ ἀπό τούς κατόχους τῆςκλασικῆς γλώσσας, κυριολεκτικά, ὄχι μόνον λειτουργοῦν ὡς φύλακες τῆς γλώσσας ἀλλά συνάμαἔχουν τήν δύναμη νά μιλοῦν στή ψυχή τοῦ πιστοῦ. Καί τό παράδοξο εἶναι ὅτι μπορεῖ ὁ πιστός νά εἶναι καί ἀγράμματος, ἀλλά ἡ ἐκκλησιαστική αὐτή ποίηση κρύβει μέ τίς λέξεις της ἕνα μυστήριο πού συνέχει καί μυσταγωγεῖ τίς ψυχές. Ὡς νά ἔχουν πνευματοποιηθεῖ αὐτές οἱ λέξεις τῆς γλώσσας μας καί τελικά νά λειτουργοῦν ὡς μελωδία τῆς ψυχῆς.
.                       Ἕνα ἄλλο ἀξιόλογο σημεῖο, τό ὁποῖο ἀξίζει νά ὑπενθυμίσουμε εἶναι ἡ μέ κάθε ἐμβρίθεια μελέτη καί ἀντιγραφή ἀπό τούς μοναχούς τῆς ὅλης κληρονομιᾶς τῆς κλασικῆς ἀρχαιότητος. Μέ ἄφθαστη ὑπομονή καί φιλεργία στίς Ἱερές Μονές περισυνελέγησαν ἀπό παντοῦ καί ἀνεγράφησαν μέ ἐξαιρετική ἐπιμέλεια, πλεῖστα κείμενα τῶν ἀρχαίων φιλοσόφων, ποιητῶν, ἱστορικῶν καί ἐν γένει συγγραφέων καί ἔτσι πλούτισαν πολλές βιβλιοθῆκες, μελετήθηκαν οἱ ἀρχαῖοι συγγραφεῖς καί διεσώθη ἡ ἑλληνική γλῶσσα ἀλλά καί ὅλη αὐτή ἡ πνευματική ἐργασία ἀπετέλεσε τήν βάση τῆς διανόησης καί τῶν νεοτέρων χρόνων καί δή τῆς Ἀναγεννήσεως. Ἐνδεικτικό παράδειγμα τυγχάνει ἡ περίφημη Μονή τοῦ Στουδίου, ὅπου λειτουργοῦσε ἐργαστήριο ἀντιγραφῆς κωδίκων ὑπό τήν διεύθυνση τοῦ ἡγουμένου ὁσίου Θεοδώρου μέ τίς εἰδικότητες τῶν καλλιγράφων, ταχυγράφων, ὀξυγράφων καί χρυσογράφων.
.                       Ἀξίζει, τέλος, νά σημειώσουμε, ὅτι ἡ ἀρχαία ἑλληνική γλῶσσα διεσώθη καί ἐπεβίωσε καί χάριν τῆς διατηρήσεώς της στά ἐπίσημα κείμενα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας. Πρόκειται κάθε φορά γιά κείμενα τά ὁποῖα τυγχάνουν δείγματα τῆς συζεύξεως ἀληθείας τῆς πίστεως τῆς διδασκαλίας τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν κλασικῶν γραμμάτων.
.                       Τῷ ὄντι, τά ἀρχαῖα ἑλληνικά, ὡς πηγή ἐμπνεύσεως, ὡς γλωσσικό θυσαύρισμα, ὡς πολιτιστική ἰδιοπροσωπία μας, εἶναι ἀπολύτως δίκαιο νά ἰσχυρισθοῦμε ὅτι οὐδόλως εἶναι προγονοπληξία ἤ τι τό νεκρόν. Πικρή ἡ ἀλήθεια: Ὅποιος δέν γνωρίζει ἀρχαία ἑλληνικά ἔχει ἔλλειμμα.
.                       Γι’ αὐτό καί συνιστᾶ οἱονεί ἔγκλημα ἡ προσπάθεια ποσοτικῆς καί ποιοτικῆς μειώσεως ἤ παραγκωνισμοῦ τῶν κλασικῶν σπουδῶν καί δή τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας.
.                       Ἕνας βασικότατος λίθος τοῦ οἰκοδομήματος τῆς συνοχῆς τοῦ ἑλληνισμοῦ, εἶναι καί ἡ ἑνιαία ἑλληνική γλῶσσα ἀπό τῆς ἀπωτάτης ἀρχαιότητος μέχρι σήμερα. Καί ἡ Ἐκκλησία, τά μέγιστα, συντελεῖ στή διατήρηση τοῦ λίθου αὐτοῦ.

ΠΗΓΗ: im-manis.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ: ΤΟ ΠΟΛΥΤΙΜΗΤΟ ΜΑΣ ΤΖΙΒΑΪΡΙΚΟ (Δ. Νατσιός)

Ἑλληνικὴ γλῶσσα: τὸ πολυτίμητό μας τζιβαϊρικὸ

Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς

«….Στὰ χρόνια μας, πρέπει νὰ μὴν τὸ ξεχνᾶμε, τὸ ζήτημα δὲν εἶναι πιὰ ἂν θὰ γράφουμε καθαρεύουσα ἢδημοτική. Τὸ τραγικὸ ζήτημα εἶναι ἂν θὰ γράφουμε, ἢ ὄχι, ἑλληνικά». Εἶναι τοῦ Σεφέρη ἡ προειδοποίηση, γιὰτὴν εἰσβολὴ τῶν ξένων λέξεων, φαινόμενο ποὺ ἔλαβε ἀνεξέλεγκτες διαστάσεις στὶς μέρες μας.
.                       Ποιοί εἶναι ὅμως οἱ λόγοι ποὺ ὁδηγοῦν στὴν ἅλωση τῆς γλώσσας μας ἀπὸ τοὺς λεγόμενους ξενισμούς; Ποῦ ὀφείλεται αὐτὴ ἡ ἀδικαιολόγητη χρήση ξένων λέξεων καὶ φράσεων; Ἐν τάχει ἀπαριθμοῦμε κάποιους ἀπ’ αὐτούς.

Πρῶτον: Ἡ κάμψη τῶν παραγωγικῶν καὶ ἀφομοιωτικῶν ἱκανοτήτων τῆς γλώσσας μας. Δεῖγμα εὐρωστίας μιᾶς γλώσσας εἶναι νὰ ἐντάσσει καὶ νὰ προσαρμόζει στὸ δικό της κλιτικὸ σύστημα ξένες λέξεις ἢ νὰ πλάθει ἑλληνολεκτικὰ ἀντίστοιχα στοιχεῖα. Χάρις στὸν παλαιότερο ἀφομοιωτικὸ δυναμισμὸ τῆς γλώσσας μιλοῦμε σήμερα γιὰ καουμπόηδες, τρακτέρια, βιταμίνες, γκοφρέτες, πλατφόρμα, τεστάρω, καφετζής, ρουσφέτι, μπελάς, μουσαφίρης, λιντσάρω καὶ ἑκατοντάδες ἐξελληνισμένες ὀνομασίες ξένων πόλεων, ποταμῶν, χωρῶν. (Βρυξέλλες, Λονδίνο, Αὐστρία, Παρίσι, Ρῆνος, Βολταῖρος, κλπ). Ἔξοχα δείγματα τῆς ἱκανότητας τῆς λόγιας κυρίως γλώσσας νὰ πλάθει νέες λέξεις, ἀντλώντας ἀπὸ τὰ ἀστείρευτα γλωσσικά μας κοιτάσματα, καὶνὰ ἀντικαθιστᾶ ξένες, ἔχουμε σὲ πάμπολλες περιπτώσεις. Ἔτσι  ἡ πόστα ἔγινε ταχυδρομεῖο (ταχύς+δρομος), ὁ μίνιστρος ἔγινε ὑπουργός, ὁ ἀβοκάτος ἔγινε δικηγόρος (δίκη+ἀγορεύω), τὸ σπιτάλι ἔγινε νοσοκομεῖο (νόσος+ κομῶ=φροντίζω), ἡ γαζέτα ἔγινε ἐφημερίδα (ἐπὶ +ἡμέρα), ὁ κόνσολος ἔγινε πρόξενος (προ+ξένος), τὸ καπιτάλι ἔγινε κεφάλαιο, τὸ ρομάντζο ἔγινε μυθιστόρημα, τὸ γκουβέρνο ἔγινε κυβέρνηση, καὶ χιλιάδες ἄλλες.
.                        Ἡ ἀποκοπή μας ἀπὸ τὴν ἀρχαία γλῶσσα, ἡ περιθωριοποίηση τῆς λεγόμενης καθαρεύουσας, ποὺ ταυτίστηκε μὲ τὸν στεῖρο συντηρητισμὸ (ἂν καὶ συνιστοῦσε μία ἀνεξάντλητη, δανειοληπτικὴ γλωσσικὴδεξαμενὴ) κατάντησαν τὴν νεοελληνικὴ “νὰ ἐκλιπαρεῖ” τὶς ξένες γλῶσσες, γιὰ νὰ καλύψει τὴν ἀνεπάρκειά της καὶ νὰ μεταφυτεύει, ἀνεξέλεγκτα καὶ ἀθρόα, ξένα στοιχεῖα, χωρίς, ἐπαναλαμβάνουμε, νὰ τὰ ἐξελληνίζει ἢ νὰ τὰ προσαρμόζει στὸ δικό της τυπικό.

Δεύτερον: Ἡ συμπλεγματικὴ ἐπίδειξη «ξενογλωσσίας» ἀπὸ παντοίους θεράποντες τοῦ καλάμου, διανοούμενους, δημοσιογράφους, διαφημιστὲς καὶ λοιποὺς τιποτολόγους. Πολλοὶ ἔχουν τὴν ἐντύπωση ὅτι τὸ διάνθισμα τῆς γλώσσας τους (γραπτῆς ἢ προφορικῆς) μὲ ποικίλους ξενισμούς, τοὺς χαρίζει περιωπὴ καὶκύρος ἢ ἀξιοπιστία στὰ λεγόμενα ἢ στὰ  διαφημιζόμενα προϊόντα τους. Μία τυχαία δειγματοληπτικὴκαταγραφὴ ἀποδεικνύει τοῦ λόγου τὸ ἀληθές. Ἔτσι ἀκοῦμε νὰ μιλοῦν πολλοὶ γιά: ντόπινγκ κοντρὸλ ἀντὶ γιὰ ἔλεγχο ἀναβολικῶν, ρέκορντμαν ἀντὶ γιὰ πρωταθλητή, ριπλέι γιὰ ἐπανάληψη, πρέσινγκ γιὰ πίεση, τάνκερ γιὰδεξαμενόπλοιο, καμεραμὰν γιὰ εἰκονολήπτη, σὲτ γιὰ σύνολο, σπῆκερ γιὰ ἐκφωνητή, ἀβαντὰζ γιὰπλεονέκτημα, τεραὶν γιὰ γήπεδο, πρεσκόμφερανς γιὰ συνέντευξη τύπου, πρέσρουμ γιὰ γραφεῖο τύπου, ἀκοῦμε γιὰ σὲλφ τέστ, γιὰ κόβιντ, κλὶκ ἀγουέι καὶ δεκάδες ἄλλες περιπτώσεις ποὺ ξεβράστηκαν μὲ τὸν κορωνοϊό.

Τρίτον: Ὅπου καὶ νὰ στρέψεις σήμερα τὸ βλέμμα σου, σὲ βιβλία καὶ περιοδικά, σὲ δρόμους καὶ προθῆκες, σὲἀντικείμενα καὶ σώματα ἀνθρώπινα, σὲ παιχνίδια καὶ ἐργαλεῖα, καθὼς καὶ σὲ τεχνικὲς ἐπικοινωνίας καὶἠλεκτρονικὰ συστήματα πληροφοριῶν, συναντᾶς σχεδὸν ἀποκλειστικὰ τὴν ξενογραφὴ ἢ ξενόγλωσση διατύπωση. Ἔτσι ἀργὰ ἀλλὰ σταθερὰ ἐξοικειώνεσαι μαζί της, ἐθίζεσαι σ’ αὐτήν, τὴν ἀποδέχεσαι σὰν αὐτονόητο εἰκαστικὸ στοιχεῖο τῆς καθημερινῆς ζωῆς. (Ὅλα αὐτὰ καλλιεργοῦν τὸ ἔδαφος, χωρὶς νὰ γίνονται κατ’ ἀνάγκη γι’ αὐτὸ τὸ σκοπό, γιὰ τὴν ἀντικατάσταση τοῦ ἑλληνικοῦ ἀλφαβήτου μὲ τὸ λατινικό). Μπορεῖσήμερα νὰ μιλᾶμε γιὰ τὴν ἀπειλὴ τῆς παγκοσμιοποίησης καὶ τὸν κίνδυνο νὰ καταντήσουμε μία ἀσήμαντη καταναλωτικὴ –καὶ «γλωσσικὴ»– ἐπαρχία τῆς Δύσεως, ἀλλὰ νὰ ἔχουμε ὑπ’ ὄψιν πὼς τὰ προκεχωρημένα της φυλάκια, εἶναι αὐτὰ ποὺ ἐπηρεάζουν τὸ ἦθος καὶ τὸν ψυχισμό μας, ὅπως ἡ μουσική, (τὸ εἶχε ἐπισημάνει ἀπὸτὴν ἀρχαιότητα ὁ Πλάτων), ἡ μόδα, τὰ τρόφιμα, ὁ χορός, ἡ τηλεόραση, τὸ διαδίκτυο. Ἂν καὶ ὑπάρχει νόμος τοῦ κράτους ἀπὸ τὸ 1984, ποὺ ἐπιβάλλει πλάι στὴν ξενόγλωσση ἐπιγραφὴ νὰ ἀναγράφεται καὶ ἡ ἑλληνική, ὡς συνήθως, ὁ νόμος πετάχτηκε στὸν κάλαθο τῶν ἀχρήστων.
.                        Τί φταίει: Ἡ παρεχόμενη παιδεία. Παράδειγμα. Τὰ γλωσσικὰ ἐγχειρίδια τοῦ Δημοτικοῦ εἶναι ἐλλιπέστατα, ποὺ ὑποτιμοῦν τὴν νοημοσύνη, τὴν προσληπτικότητα καὶ τὶς ἀνάγκες τῶν μαθητῶν. Βιβλία μὲφτωχότατο λεξιλόγιο, ἀπὸ τὰ ὁποῖα ἀπουσιάζουν προκλητικὰ οἱ ἐπιφανεῖς χειριστὲς τῆς γλώσσας μας καὶδιαιωνίζουν, τὴν γλωσσικὴ ἀκαταστασία. Εἶναι δυνατὸν νὰ ἀπουσιάζει ἡ ἐτυμολογία ἀπὸ τὴν ὕλη, τὸ πιὸγοητευτικὸ κομμάτι τῆς γλώσσας μας, ἐτυμολογία, ἡ ὁποία θὰ διδάξει στὸν μαθητὴ τὴν διαχρονικότητα τῆς γλώσσας μας καὶ θὰ τοῦ ἀνοίξει, διάπλατα μπροστά του, τὴν ἀκένωτη  γλωσσικὴ πηγὴ ἀπὸ τὴν ὁποία θὰἀντλεῖ συνεχῶς. (Λὲς στὰ παιδιὰ ὅτι ἡ λέξη «πυρετός», ἔχει μέσα της τὸ «πῦρ», τὴν φωτιὰ καὶ κατανοοῦν, μὲ ἔκπληξη, τὸν ὄρο. Τοὺς ἀναθέτεις, ὡς ἄσκηση, νὰ βροῦν παράγωγα τοῦ «πυρὸς» καὶ σοῦ ἀραδιάζουν… τὸ μισὸ λεξικό).
.                        Ὁ μαθητὴς δὲν ἔρχεται νὰ ἐπαναλάβει στὸ σχολεῖο αὐτὸ ποὺ ἤδη γνωρίζει ἀπὸ τὴν αὐθόρμητη ἐμπειρία τῆς ἐξωσχολικῆς καθημερινότητας, ἀλλὰ νὰ ἐμπλουτίσει τὸ λεξιλόγιό του μὲ καινούργιες λέξεις νὰδέσει, ἑνιαία καὶ ὀργανικά, μέσῳ τῆς γραμματικῆς καὶ τοῦ συντακτικοῦ, τὰ διάφορα σκόρπια στοιχεῖα τῆς γλώσσας ποὺ μιλάει. Τὰ γλωσσικὰ βοηθήματα τοῦ Δημοτικοῦ εἶναι κατάλληλα μᾶλλον γιὰ ξενόγλωσσους καὶ ἕνας μέσος μαθητὴς δὲν χρειάζεται παραπάνω ἀπὸ 15-20 λεπτὰ γιὰ νὰ συμπληρώσει τὶς ὑπάρχουσες σ’ αὐτὸἀσκήσεις. Γι’ αὐτὸ καὶ τοῦ εἶναι βαρετά. Τὸ θέμα εἶναι τεράστιο καὶ δὲν ἐξαντλεῖται μὲ μία σύντομη περιγραφή του.
.                            Νὰ κλείσω μὲ τοὺς πιὸ ὕπουλους καὶ ἐπιβλαβεῖς ξενισμούς, ἀπ’ αὐτοὺς ποὺ ἀποπτωχεύουν τὴν γλώσσα μας, εἶναι ἡ συχνοχρησία τοῦ ρήματος κάνω. Μία σειρὰ ἀπὸ καίριες λέξεις τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας ἔχουν ὑποκατασταθεῖ στὴ χρήση τους ἀπὸ τὸ ρῆμα κάνω. Ἐνῶ ἡ νεοελληνικὴ γλῶσσα παρουσιάζει τὸ μέγιστο πλεονέκτημα , νὰ διαθέτει δύο ἢ καὶ περισσότερες λέξεις γιὰ τὸ ἴδιο πράγμα, γεγονὸς ἀπότοκο τῆς μακραίωνης καὶ δημιουργικῆς της διαδρομῆς, ἐν τούτοις, παρατηρεῖται σήμερα τὸ φαινόμενο νὰἐγκαταλείπονται σωρηδὸν λέξεις μὲ σαφήνεια καὶ ἐκφραστικὴ καθαρότητα καὶ νὰ χρησιμοποιεῖται « κατὰ κόρον», ἡ λέξη-τσίχλα, τὸ ρῆμα κάνω.
Ἔτσι, παραδείγματος χάριν, λέμε στὴν Νεοελληνική:
Κάνω σπίτι ἀντὶ χτίζω σπίτι,
κάνω οἰκογένεια ἀντὶ δημιουργῶ οἰκογένεια,
κάνω λεφτὰ ἀντὶ ἀποκτῶ λεφτά,
κάνω παιδιὰ ἀντὶ ἀποκτῶ παιδιά,
κάνω ἐγχείρηση ἀντὶ ἐγχειρίζομαι,
κάνω ἐρώτηση ἀντὶ ἐρωτῶ,
κάνω τὸν τρελὸ ἢ καλὸ ἢ κακὸ ἀντὶ προσποιοῦμαι ἢ ὑποδύομαι τὸν τρελό,
κάνω πίσω ἀντὶ ὀπισθοχωρῶ,
κάνω ζημιὰ ἀντὶ προκαλῶ ζημιά,
κάνω μπάνιο ἀντὶ κολυμπῶ,
κάνω τραπέζι ἀντὶ τραπεζώνω,
κάνω ἐκλογὲς ἀντὶ διεξάγω ἐκλογές,
κάνω ἐντύπωση ἀντὶ ἐντυπωσιάζω,
κάνω τσιγάρο ἀντὶ καπνίζω,
κάνω κάτι γνωστὸ ἀντὶ γνωστοπoιῶ
κάνω γυμναστικὴ ἀντὶ γυμνάζομαι.
Κάνω πλάκα ἀντὶ ἀστειεύομαι.
Ἔτσι ἀκοῦμε ἀκαλαίσθητες προτάσεις ὅπως:
Ὁ γιατρὸς μ’ ἔκανε καλά, ἀντὶ μὲ θεράπευσε.
Ἔκανε πολλοὺς ἀγῶνες γιὰ νὰ κερδίσει… ἀντὶ ἀγωνίστηκε ἢ διεξήγαγε πολλοὺς ἀγῶνες…
.                        Νὰ σημειώσουμε πὼς ἡ λεξιλογικὴ αὐτὴ ἰσοπέδωση εἶναι κατὰ κανόνα μεταφορὰ στὴν γλῶσσα μας τῆς παγκοσμιοποιημένης λέξης «do», ποὺ ἔχει εἰσαχθεῖ στὴν ἑλληνικὴ μέσα ἀπὸ ἄθλιες ὡς πρόχειρες καὶ κακοπληρωμένες μεταφράσεις, ἀπὸ ξενικὲς μιμήσεις καὶ ἀξιολύπητες  διαφημίσεις.
.                        Πῶς μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπιστεῖ ἡ καλπάζουσα αὐτὴ ἐπέκταση  τῶν ξενισμῶν στὴν γλῶσσα μας; Δύο χῶροι μποροῦν νὰ λύσουν ἢ νὰ ἁπαλύνουν τουλάχιστον τὸ πρόβλημα, τὸ σχολεῖο  καὶ τὰ μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης, μαζὶ μὲ τὸν ἔντυπο γενικὰ λόγο (βιβλία, περιοδικά, ἐφημερίδες). Τὸ σχολεῖο καὶ δὴ τὸ δημοτικὸεἶναι φύσει καὶ θέσει ὁ θεματοφύλακας τῶν τιμαλφῶν ἀξιῶν τοῦ Γένους μας καὶ κυρίως τοῦ γλωσσικοῦ μας πλούτου. Ἀντὶ ὅμως ἡ ἐκπαίδευση νὰ εἶναι θύλακας ἀντιστάσεως στὴν γλωσσικὴ ὑποβάθμιση, ἀπέβη συντελεστής της.

Δημήτρης Νατσιὸς

δάσκαλος-Κιλκὶς