ΛΙΓΟ ΑΡΩΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΥΡΟΓΙΑΛΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΑΣ, ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΣΑΝΟΥΜΕ (Δ. Νατσιός)

Γιὰ νὰ ἀνασάνουμε, λίγο ἄρωμα ἀπὸ τὸ μυρογιάλι τῆς ἱστορίας μας

 Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς

«Τὰ ἔθνη, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸν ἀνθρώπινο, βιολογικὸ θάνατο, πρῶτα ἀποσυντίθενται καὶ ἔπειτα πεθαίνουν». 

.                    Καὶ διηγώντας τα καὶ μελετώντας καὶ βλέποντας καὶ ἀκούγοντας τά, νὰ κλαῖς. Τρικυμία μεγάλη καὶ ξεβράζονται συνεχῶς τὰ σκουπίδια στὴν πατρίδα. Χοιρομάντρι τῆς Κίρκης, ἡ, κάποτε Ἰθάκη, Ἑλλάδα. Ὁβοῦρκος δὲν ἔχει ὅρια. Ἄνθρωποι «λοιμοί», χοιρώδεις, μὲ ἀδιανόητα ποινικὰ ἐγκλήματα, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν 1η καὶ 15η τοῦ μηνός, ποὺ προσέρχονται στὸ «ἀστυνομικὸ τμῆμα τῆς περιοχῆς τους, ἡ… βαρύτατη αὐτὴποινή, ποὺ τοὺς θυμίζει τὶς ἀνομίες τους, ἀντὶ γιὰ τὴν φυλακή, ἀπελευθερώνονται μὲ ἀναστολή. (Καὶ ἔχει τὸἐκδικητικό, ἄθλιο κράτος 7.000 ἔντιμους, ἐργατικοὺς καὶ οἰκογενειάρχες ὑγιεινομικοὺς «σὲ ἀναστολή», χωρὶς ἐργασία, χωρὶς τὰ ἀπαραίτητα γιὰ νὰ ζήσουν τὶς οἰκογένειές τους. Οἱ παιδεραστὲς στὴν ἴδια καὶ καλύτερη μοίρα ἀπὸ τοὺς ἀναξιοπαθοῦντες τῆς ὑγείας).
.                    Τούτη τὴν ἐποχὴ ἀνασασμὸς καὶ καταφυγὴ ἡ μελέτη στὰ μυρογιάλια τῆς ἱστορίας. ‘Όταν σὲπνίγουν οἱ ἀναθυμιάσεις ψάχνεις ξέφωτο, καθαρὸ ἀέρα. Ἡ ἱστορία μας, ἀκόμη καὶ μὲ τὶς ἀθλιότητές της, δὲν παύει νὰ εἶναι, ἐπαναλαμβάνω, «μυρογιάλι». Μπουκαλάκι μὲ ἀρώματα. Κοπρώνας ἡ ἐποχή μας, ἀλλὰ σὰν τὶς μέλισσες ἀναζητοῦμε τὰ μυρίπνοα ἄνθη. Καὶ ὑπάρχουν, δόξα τῷ Θεῷ. Γιὰ νὰ μᾶς θυμίζουν ποιοὶ εἴμαστε, ἀπὸ ποιοὺς καταγόμαστε, τί μᾶς πρέπει, ὥστε νὰ σηκωθοῦμε λίγο, κοκάλωσε ἡ μέση μας ἀπὸ τὸ πολὺγονάτισμα. (Κάπνισαν τὰ μάτια μου ἀπὸ ὀργὴ διαβάζοντας τὶς δηλώσεις τῆς κ. Οὔρσουλας φόν… καὶ λοιπά, στὸ σκοπιανὸ κοινοβούλιο. Καὶ «Μακεδόνες» οἱ κλέπτες τῆς ἱστορίας καὶ γλῶσσα καὶ ἐθνότητα. Καὶ ἡπροδοτικὴ «ἀγραβάτωτη σαχλαμάρα» νὰ ἑτοιμάζεται καὶ πάλι νὰ κυβερνήσει. Καμμιὰ ἀντίδραση ἀπὸ τοὺς πορφυρογέννητους γόνους, ποὺ κυβερνοῦν, καὶ τὴν συνοδό, παρδαλοειδῆ συνοδοιπορία. Ὡς συνήθως κάνουν τὴν δίαιτα ποὺ δὲν παχαίνει. Ποιά; Καταπίνουν τὰ λόγια τους…
.                    Παραθέτω ἀνάσες ἐθνικὲς – ἐπεισόδια ἀπὸ τὴ σύγχρονη ἱστορία – γιὰ νὰ ἁπαλύνω τὶς πληγὲς ποὺμᾶς πονοῦν. Τὰ ἐρανίζομαι ἀπὸ παλαιότερα κείμενά μου.
.                    Ἐπεισόδιο πρῶτο: 13 Ἰουλίου 1913.  Μάχη τῆς Ἄνω Τζουμαγιᾶς, στὸ ὕψωμα 1378, σκοτώνεται, πολεμώντας μπροστὰ καὶ ὁ Βελισσαρίου. Ὁ βασιλιὰς Κωνσταντῖνος μόλις πληροφορήθηκε τὸν θάνατό του, ἀντὶ γιὰ συλλυπητήρια, τηλεγραφεῖ στὴν οἰκογένειά του:
«Χαιρετίζω τὸν Ἥρωα τῶν Ἡρώων».

.                    Ὁ Σπύρος Μελάς, στὸ βιβλίο του «οἱ πόλεμοι 1912 -13», περιγράφει τὸ τέλος τοῦ ἀθάνατου ἥρωα (σελ. 511-512).
«Ἔτσι, αὐτὴ τὴν ἱστορικὴ μέρα, βρέθηκαν ἀντιμέτωποι καὶ ἀπὸ τὰ δύο μέρη οἱ πιὸ διαλεχτοὶ ἄντρες, Βούλγαροι καὶ Ἕλληνες. Οἱ ἄντρες τῆς βασιλικῆς φρουρᾶς τοῦ Φερδινάνδου, μεγαλόσωμοι ὅλοι καὶψυχωμένοι, πολέμησαν μὲ παλληκαριὰ καὶ πεῖσμα. Κι ἀπέναντί τους εἴχανε τοὺς ἀθάνατους εὐζώνους, τοὺς ἡμίθεους τοῦ «πρώτου-τριακοστοῦ ὄγδοου», 1/38,  συντάγματος.
.                    Ὁ ἀγώνας ἦταν τόσο λυσσασμένος καὶ συχνὰ σῶμα μὲ σῶμα, ὥστε πολλοὶ ἀπὸ τὴ μία μεριὰ καὶἀπὸ τὴν ἄλλη πέφτανε τρυπημένοι μὲ τὴ λόγχη, ἀρκετοὶ Βούλγαροι σκοτώθηκαν μὲ πέτρες στὸ κεφάλι… γιατί, κάποια στιγμή, τὰ πυρομαχικὰ λείψανε ἀπὸ τοὺς εὐζώνους καὶ τότε ὁ Βελισσαρίου ποὺ ἤταν ὅπως πάντα στὴ γραμμὴ τῆς φωτιᾶς, τοὺς φώναξε:
-“Χτυπᾶτε τους μὲ τὶς πέτρες, μωρέ! Κι αὐτὲς σκοτώνουν”. Ἀλλὰ μία ὀβίδα ἔσκασε κοντά τους, ἕνα μεγάλο θραῦσμα τὸν  βρῆκε κατάστηθα καὶ ὁ ἐθνικὸς ἥρωας, ὁ πορθητὴς τοῦ Μπιζανίου, ἀπόμεινε στὸν τόπο. Στὴν ἐπικὴ αὐτὴ σύγκρουση ἔπεσε σὲ λίγο καὶ ὁ ταγματάρχης Κολοκοτρώνης, ἄξιο βλαστάρι τῆς δοξασμένης γενιᾶς τοῦ Γέρου τοῦ Μοριᾶ, κοντὰ σ’ αὐτὴ χάθηκαν καὶ πολλοὶ ἄλλοι ἀξιωματικοὶ καὶ ἄντρες τοῦ ἡρωικοῦσυντάγματος. Οἱ πλαγιὲς κι οἱ ρεματιὲς εἴχαν γεμισει πτώματα Ἑλλήνων καὶ Βουλγάρων ἀνακατωμένα…» (Ἐκεῖνα  τὰ χρόνια «οἱ ἄνθρωποι ζοῦσαν γιὰ ἕνα ἔπαινο καὶ πέθαιναν γιὰ ἕνα τραγούδι» ἔλεγε ὁΚαρκαβίτσας. Ἦταν ἀρχοντικὰ φιλότιμοι. Ἐλπίζουμε, πὼς ὅταν ἀνθίσουνε καὶ πάλι τοῦτοι οἱ τόποι, καὶ’ρθοῦνε καινούργιοι ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι θὰ συνοδεύσουν τὴν μνημονιακὴ βλακεία στὴν τελευταία της κατοικία, νὰ ξαναμποῦν αὐτὰ τὰ κείμενα  στὴν τυμπανιαίας,σήμερα, ἀποφορᾶς ἐκπαίδευση, γιὰ νὰἀνασάνουμε κι ἐμεῖς καὶ οἱ μαθητές μας).

.                     Ἐπεισόδιο δεύτερο: Τὸν Μάρτιο του 1957, οἱ  Ἄγγλοι δολοφόνοι καὶ κατακτητές, καλοῦν τὸν Πιερή Αυξεντίου – τὸν πατέρα τοῦ Γρηγόρη Αὐξεντίου, τοῦ θρυλικοῦ ἀητοῦ τοῦ Μαχαιρᾶ – στὶς Κεντρικὲς Φυλακὲς τῆς Λευκωσίας, γιὰ νὰ ἀναγνωρίσει τὸν νεκρὸ γιό του. (Στὶς 3 Μαρτίου µία ὁλόκληρη ταξιαρχία πεζικοῦ τῶν  Ἄγγλων – 5.000 στρατιῶτες- ἐπὶ 10 ὁλόκληρες ὧρες ἔδωσε µάχη µὲ τὸν 29χρονο ὑπαρχηγό τῆς ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αὐξεντίου. Μπροστὰ στὸ ἀλύγιστο θάρρος του, ὅταν οἰ Άγγλοι καταλαβαν ὅτι δὲν µποροῦσαν µὲ ἄλλο τρόπο νὰ τὸν ἐξαναγκάσουν νὰ παραδοθεῖ, περιέλουσαν µὲ βενζίνη τὴν «ἀητοφωλιὰ» καὶ τὸν ἔκαψαν µὲς στὸ κρησφύγετό του. Ἔγινε λαμπάδα ἐλευθερίας!!). Ὁ τραγικός πατέρας ἀντικρίζει ἀγέρωχα τὸ ἀπανθρακωµένο λείψανο τοῦ µοναχογιοῦ του, δὲν λύγισε ἡ ψυχή του,  καὶ ἀπαγγέλλει τοὺς παρακάτω αὐτοσχέδιους στίχους, κεντημένους μὲ ὅλες τὶς ἡρωικὲς σελίδες τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας:
«Δὲν κλαίω ποὺ σ’ ἔχασα, ποὺ σ’ εἶχα γιὰ καμάρι
Κλαίω ποὺ δὲν ἔχω ἄλλο γιὸ τὴν θέση σου νὰ πάρει».

.                    Ἐπεισόδιο τρίτο: Πρὶν ἀπὸ 26 περίπου χρόνια, στὴν Κύπρο, σὲ κάποιο σηµεῖο τῆς «νεκρῆς ζώνης», (ἐκεῖ ὅπου διχοτοµεῖται τὸ νησί μας στὰ δύο, ἐδῶ καὶ 48 χρόνια), πέφτει νεκρὸς ἀπὸ σφαῖρες ἄνανδρων Τούρκων ἕνα 26χρονο παλληκάρι, ὁ Σολωµὸς Σολωµοῦ. Σκαρφάλωνε ἄοπλος στὸν ἱστό, γιὰ νὰκατεβάσει τὸ κατοχικὸ σύµβολο τοῦ ψεύδους καὶ τοῦ αἴµατος: τὴν τουρκοκυπριακὴ «σβάστικα». Ἐκεῖ τὸν βρῆκε τὸ μεμέτικο  βόλι… Καὶ τὸ ἡρωικὸ ἑλληνόπουλο  – ποὺ εἶχε ἴδιο καὶ τὸ ὄνοµα καὶ τὸ ἐπίθετο µἐ τὸν ποιητὴ ποὺ ἔγραψε τὸν  «Ὕµνο εἰς τὴν Ἐλευθερίαν»! – πέρασε στὴν ἀθανασία!
.                    Πῆγαν μετὰ ἀπὸ μέρες στὸν πατέρα τοῦ ἥρωα, γιὰ νὰ τοῦ προσφέρουν οἰκονομικὴ ἐνίσχυση, ἐκ μέρους τῆς Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων. Ἀρνιόταν πεισματικά, ὄντας φτωχὸς μὰ περήφανος. Πείστηκε, ὅταν τοῦεἶπαν πὼς δὲν ἔπρεπε νὰ προσβάλει τοὺς ἐκπροσώπους τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, γιατί ἤθελαν μόνο νὰ τιμήσουν τὸν ἥρωα γιό του. Μόλις πῆρε τὴν ἐπιταγή, τὴν κατέθεσε ἀμέσως στὸ Ταμεῖο Ἄμυνας τῆς  Κύπρου. Ὅταν τὸν ρώτησαν, γιατί τὸ ἔκανε, ἀπάντησε ὁ λεβεντόγερος. «Τί νόμιζαν ὅτι θὰ ἔτρωγα ἐγὼ ἀπὸ τὸ αἷμα τοῦ παιδιοῦμου; Φαντάζεστε νὰ πήγαιναν στὸν Πιερὴ Αὐξεντίου μὲ μία ἐπιταγὴ καὶ νὰ τοῦ λέγαν: “Αὐτὰ εἶναι γιὰ τὴθυσία τοῦ γιοῦ σου; Θὰ τοὺς σκότωνε!”.
.                    Τὰ γράφω αὐτά, γιατί πλησιάζει ἡ ἀποφρὰς (=ἀπὸ +φράσσω, μέρα ποὺ δὲν πρέπει νὰ λέγεται, νὰμνημονεύεται),  ἡμέρα τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου, τοῦ 1974, τότε ποὺ κάποιοι προδομένοι κρατοῦσαν ὄρθια καὶ ἀγκαλιὰ τὴν πατρίδα. Ἐδῶ ἡ «πολύχρωμη» πληγὴ ποὺ λέγεται «ἀνωτέρα τάξις» (Παπαδιαμάντης), θὰ γιορτάζει τὴν ἀποκατάστασή της…

Δημήτρης Νατσιὸς

δάσκαλος-Κιλκὶς

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΟΥΣ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΜΟΓΓΟΛΟΥΣ

Ἀπό τούς Σταυροφόρους εἰς τούς Μογγόλους

ὑπό
Ἰωάννου Ν. Καλλιανιώτου
Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Scranton

Ἰούνιος 2022

«Πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν, οὐκ ἔστι ποιῶν ἀγαθόν, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός .» [Ψαλμ. ΝΒ΄4]

Α΄. Πρόλογος: Ἑλληνικότης Μικρᾶς Ἀσίας

.                    Τό 2022 εἶναι ἡ ἑκατοστή ἡμῶν ἐπέτειος μνήμης καί θλιβερόν μνημόσυνον τῆς ἀποφράδος προσωρινῆς ὑποταγῆς τῆς Ἑλληνικῆς Μικρᾶς Ἀσίας εἰς τούς βαρβάρους Νεοτούρκους κατά τό 1922. Κατόπιν τριῶν χιλιάδων τετρακοσίων εἴκοσι δύο ἐτῶν (3.422) ἀκμῆς καί μοναδικοῦ πολιτισμοῦ καί παιδείας, ἀπό τόν 15^ον αἰῶνα π.Χ., ὅπου οἱ Μυκηναῖοι ἐδημιούργησαν τάς πρώτας Ἑλληνικάς ἀποικίας εἰς τήν Μικράν Ἀσίαν, Ἰονίαν, Πόντον καί δή τήν Μίλητον, ἕως τήν καταστροφήν τῶν Ἑλληνικῶν πόλεων καί τήν γενοκτονίαν τῶν Ἑλλήνων τῆς Μικρᾶς Ἀσίας τό 1922˙ ἦτο αὕτη ἡ «καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολή», ἡ ὁποία ἀπετέλει τά ἀποσπασθέντα δύο τρίτα (2/3) τῆς Ἑλληνικῆς ἐπικρατείας, τά ὁποῖα ἀναμένουν τήν δικαίαν ἐπανένωσιν μέ τήν ὑπόλοιπον Ἑλλάδα.
.                  Ἀπό τόν 8^ον αἰῶνα π.Χ., περιοχαί τῆς Μ. Ἀσίας, Πόντου, Ἰονίας, Βιθυνίας, Μυσίας, Λυδίας, Καρίας, Λυκίας, Παμφυλίας, Κιλικίας, Γαλατίας, Πισιδίας καί Συρίας ἐκατοικοῦντο ἔκτοτε ὑπό Ἑλλήνων. Οἱ Ἕλληνες ἔζων εἰς τόν Πόντον, εἰς τάς Ποντιακάς Ἄλπεις καί Βορειο-ἀνατολικῶς εἰς τόν Καύκασον καί τήν Γεωργίαν. Οἱ Βόρειο-Πόντιοι Ἕλληνες εἰς τήν Σινὠπην τῆς Τραπεζοῦς χρονολογοῦνται ἀπό τό 756 π.Χ. Συνεπῶς, ἡ μετανάστευσις τῶν Ἑλλήνων ἦτο πάντοτε μεγάλη εἰς τήν περιοχήν τοῦ Πόντου, τῆς Γεωργίας καί τῆς Ρωσίας διά τήν ἐκμετάλλευσιν καί τό ἐμπόριον χρυσοῦ, σίτου καί πλείστων ἄλλων προϊόντων.
.                   Τόν 6^ον αἰῶνα π.Χ., οἱ Πέρσαι καταλαμβάνουν ὡρισμένας ἀπό τάς Ἑλληνικάς πόλεις τῆς Μ. Ἀσίας, ἀλλ’ ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος, ὁ Ἕλλην οὗτος ἐκπολιτιστής καί «πολιτικός πρόδρομος» τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, θείᾳ Χάριτι καί Προνοίᾳ, ἀπηλευθέρωσε πάσας τάς Ἕλληνικάς πόλεις τόν 4^ον αἰῶνα π.Χ. καί ἐξηλλήνισεν ἅπασαν τήν Ἀσίαν ἕως τήν μακρινήν Ἰνδίαν. Ἡ Ἑλληνική γλῶσσα[1] καί ὁ Ἑλληνικός πολιτισμός διεδόθη εἰς πᾶσαν τήν Ἀνατολήν ἐκ τῆς ἐκστρατείαν τῶν Ἑλλήνων, ἀπό τό 336 π.Χ. καί 334 π.Χ., ὅπου ὁ Ἀλέξανδρος ἠλευθέρωσε τάς Ἑλληνικάς πόλεις τῆς Μ. Ἀσίας ἀπό τούς Πέρσας (Ἀχαιμονίδαι, Achaemenid Empire) καί ἵδρυσε πλείστας νέας Ἕλληνικάς πόλεις εἰς Ἀσίαν καί Βόρειον Ἀφρικήν. Κατόπιν τοῦ θανάτου τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου (323 π.Χ.) ἀρχίζει ἡ Ἑλληνιστική Περίοδος (323 π.Χ.-31 π.Χ.). Ἡ Δυναστεία τῶν Ἀτταλιδῶν τῆς Μ. Ἀσίας, κυβερνουμένη ὑπό τοῦ Λυσιμάχου (360-281 π.Χ.). Τό Βασίλειον τῆς Περγάμου[2] καί κατόπιν ὑπό τῆς Αὐτοκρατορίας τῶν Σελευκιδῶν (Σέλευκος Α΄ ὁ Νικάτωρ, 321-281 π.Χ.). Τό 133 π.Χ -129 π.Χ. ὑπετάγη καί ἡ Μικρά Ἀσία εἰς τούς Ρωμαίους. Ἡ Ἑλλάδα κατελήφθη ἀπό τήν Ρώμην τό 146 π.Χ., μέ τήν Μάχην τῆς Κορίνθου. Ὁ πόλεμος τῶν Ρωμαίων κατά τῶν Ἑλλήνων Σελευκιδῶν (192-188 π.Χ.) εἶχεν ἀρχίσει ἀπό τό 196 π.Χ. καί τό 188 π.Χ. μέ τήν Συνθήκην τῆς Ἀπάμειας ἐπῆραν οἱ Ρωμαῖοι τήν Μ. Ἀσίαν ἀπό τόν Ἀντίοχον Γ΄ τόν Μέγαν (241-187 π.Χ.).

Β΄. Ρωμαϊκόν Κράτος καί Ἑλληνική Ρωμανία

 .                   Ἡ ἐπαφή τῆς Ρώμης μέ τόν μέγαν Ἑλληνικόν πολιτισμόν ὠφελήθη τά μέγιστα καί ἐκαλλιέργησε καί αὕτη τά γράμματα καί τάς τέχνας καί ἔβαλε τάς βάσεις τοῦ ἰδικοῦ της πολιτισμοῦ. Μεγάλην διάδοσιν εἶχεν ἡ Ἑλληνική γλῶσσα, τήν ὁποίαν ἐμάνθανον ὅλοι οἱ Ρωμαῖοι, ὥστε νά θεωροῦνται μεμορφωμένοι. Ὁ Ρωμαῖος ρήτορας, Κικέρων (Marcus Tullius Cicero, 106-43 π.Χ.) ἔλεγε τά ἑξῆς: “Lingua, deorum est lingua Graecorum”[3] (= Ἡ γλῶσσα τῶν θεῶν εἶναι ἡ Ἑλληνική γλῶσσα). “Totum Graecorum est” (= Ὅλα εἶναι Ἑλληνικά) [Ὅλα προέρχονται ἀπό τούς Ἕλληνες]. “Nihil Graeciae humanum, nihil sanctum” (Τίποτα δεν εἶναι πιό ἀνθρώπινο, πιό ἱερό ἀπό τήν Ἑλλάδα). Ἐπίσης, ὁ Ὁράτιος (Quintus Horatius Flaccus, 65 – 8 π.Χ.) [Ρωμαῑος λυρικός ποιητής], ἔλεγε: “What the mind and the heart is for a human being, Greece is for humanity.” (= Ὅτι τό μυαλό καί ἡ καρδιά εἶναι γιά τό ἀνθρώπινο σῶμα, εἶναιἡ Ἑλλάς γιά τήν ἀνθρωπότητα). “Though Greece was conquered, she defeated the conqueror
and imported the arts in the uncivilized Latium” (= Παρ’ ὅτι ἡ Ἑλλάς κατακτήθηκε, αὐτή νίκησε τόν κατακτητή καίεἰσήγαγε τίς τέχνες στό ἀπολίτιστο Λάτιο).
.                      Ἡ Ρώμη ἐπέφερε πολλάς μεταβολάς εἰς τούς Δυτικούς λαούς, τούς ἐδίδαξε τήν Λατινικήν γλῶσσαν καί τούςπροσέφερε τόν ἰδικόν της ἀνώτερον πολιτισμόν, ἀλλ’ εἰς τάς Ἀνατολάς ἐπαρχίας, Ἑλλάδα, Μικράν Ἀσίαν, Συρίαν,Αἴγυπτον, ὅπου ὁ Ἑλληνικός πολιτισμός καί ἡ Ἑλληνική γλῶσσα εἶχον διαδοθῆ ἐπί πάρα πολλά ἔτη, δέν ἠμπόρεσεν ἡΡώμη  νά ἐπιφέρῃ ἀλλαγάς καθ’ ὅτι τό πολιτιστικόν ἐπίπεδον τούτων ἦτο πολύ ἀνώτερον τοῦ Ρωμαϊκοῦ.
.                       Οὐσιαστικῶς, τό Ρωμαϊκόν κράτος δέν ἦτο ἐνιαῖον, ἀπετελεῖτο ἀπό δύο τμήματα, τό Ἑλληνικόν ἤ ἐξελληνισμένον τῆς Ἀνατολῆς καί τό Λατινικόν ἤ ἐκλατινισμένον τῆς Δύσεως. Τόν 3^ον αἰῶνα μ.Χ., ὁ Διοκλητιανός(284-305 μ.Χ) εἶχε τήν διοίκησιν τῶν Ἀνατολικῶν ἐπαρχιῶν μέ ἕδραν τήν Νικομήδειαν τῆς Μ. Ἀσίας. Ὁ Χριστιανισμός ἀντιμετωπίσθη μέ ἐχθρικήν διάθεσιν ἀπό τό ἐπίσημον Ρωμαϊκόν κράτος. Ὁ «μέγας διωγμός» διήρκεσεν ἀπό τό 303 ἕως τό 311 μ.Χ., ὅπου μέ τήν παρακίνησιν τοῦ Καίσαρος Γαΐου Γαλερίου Βαλερίου Μαξιμιανοῦ (305-311 μ.Χ.), ὁ Διοκλητιανός ἐξαπέλυσεν ἄγριον πόλεμον κατά τῶν Χριστιανῶν καί ἐθέσπισε τήν ποινήν τοῦ θανάτου εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι παρέμειναν σταθεροί εἰς τήν πίστιν των.
.                      Τό 311 μ. Χ., ὁ Γαλέριος παρεχώρησε δι’ ἑνός διατάγματος τήν ἀνεξιθρησκίαν εἰς τούς Χριστιανούς. Ἡ «κοινή Ἑλληνική» γλῶσα τοῦ Εὐαγγελίου καί ὁλοκλήρου τοῦ Ἀνατολικοῦ χώρου ἐδημιούργησε μίαν ἑνότητα τοῦ ἀρχαίου Ἑλληνικοῦ καί Χριστιανικοῦ κόσμου τῆς Ἀνατολῆς. Τόν 4^ον αἰῶνα μ.Χ. ἀρχίζει ἡ παρακμή τῆς Ρώμης, ἀλλ’ αἱ προσπάθειαι τοῦ Διοκλητιανοῦ καί τοῦ Κωνσταντίνου τοῦ Μέγα (306-323 μ.Χ.) ἠμπόρεσαν νά δώσουν ζωήν εἰς τό Ἀνατιλικόν τμῆμα τοῦ κράτους, τό ὁποῖον μετεμορφώθη εἰς τό Ἑλληνικόν Βυζάντιον, τήν Ρωμανίαν.
.                   Ἀπειλή μεγάλη τόν 4^ον αἰῶνα μ.Χ. ἦσαν οἱ Βησιγότθοι (Ἀλάριχος) μέ τούς βαρβάρους Γερμανούς, οἱ ὁποῖοι ὑπηρέτουν ὡς μισθοφόροι εἰς τόν Βυζαντινόν στρατόν. Τό 445 μ.Χ., οἱ Οὗννοι μέ τόν Ἀττίλα ἐπραγματοποίησαν σοβαράς καί ἐπικινδύνους ἐπιδρομάς κατά τοῦ Βυζαντίου. Τό 554 μ.Χ., ὁ Ἰουστινιανός (527-565 μ.Χ.)[4] ἐπολέμει συνεχῶς τούς Πέρσας (Σασσανίδες), οἱ ὁποῖοι ἐπραγματοποίουν ἐπανειλημμένας ἐπιθέσεις εἰς τά Βορειο-Ἀνατολικά σύνορα τοῦ Βυζαντίου (τήν Λαζικήν). Τό 562 μ.Χ., ὁ Ἰουστινιανός ὑπέγραψε μέ τόν βασιλέα τῶν Περσῶν Χοσρόη πεντηκονταετῆ εἰρήνην πληρώνων φόρους εἰς τούς Πέρσας, ἀλλ’ ἐκράτησεν οὗτος τήν Λαζικήν (Γεωργίαν). Κατά τήν περίοδον τοῦ Ἰουστίνου Β΄ (565-576 μ.Χ.) ἕνας εἰκοσαετής πόλεμος (572-591 μ.Χ.) ἐξέσπασε μέ τούς Πέρσας εἰς τήν περιοχήν τῆς Ἀρμενίας καί οἱ Πέρσαι εἰσέβαλον εἰς τάς Βυζαντινάς ἐπαρχίας, φθάνοντες λεηλατοῦντες ἕως τήν Καππαδοκίαν. Τό 591 μ.Χ. ὑπεγράφη εἰρήνη μεταξύ τοῦ Μαυρικίου (582-602) καί Χοσρόη Β΄, ὅπου τό Βυζἀντιον ἐπῆρε τήν Ἀρμενίαν καί τμῆμα τῆς Μεσοποταμίας καί ἔπαυσε νά πληρώνῃ φόρους εἰς τούς Πέρσας.
.                    Ἀπό τήν ἐποχήν τοῦ Ἡρακλείου (610-641 μ.Χ.) καί τῶν διαδόχων τούτου, τό Βυζάντιον ἐξελληνίζεται πλήρως καί γίνεται πράγματι ὁ φρουρός τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ἡ περίοδος ἀπό τόν 7^ον ἕως τόν 13^ον αἰῶνα ἀποτελεῖ τήν κυρίως Βυζαντινήν ἤ Μεσοβυζαντινήν ἐποχήν. Καθ’ ὅτι, τό 1204 λαμβάνει χώραν ἡ πρώτη πτῶσις τοῦ Βυζαντίου ἀπό τούς βανδάλους καί βεβήλους Σταυροφόρους, τούς αἱρετικούς βαρβάρους τῆς Δύσεως.[5]  Ὁ Ἡράκλειος ἦτο πολύ σημαντικός Αὐτοκράτωρ καί μέ τάς νίκας του κατά τῶν Περσῶν ηὔξησε τήν ἀσφάλειαν καί τήν αὐτοπεποίθησιν εἰς τούς Χριστιανικούς λαούς. Τήν περίοδον ταύτην ἔχομεν τήν ἐμφάνισιν τῶν «νεοφωτίστων» Ἀράβων καί ἡ διά τῆς σπάθης ἐξάπλωσίς των εἰς τήν Μεσόγειον ἦτο πολύ σύντομος. Ὁ κόσμος ἀλλάσσει πράγματι μέ τό τό σπαθί[6] τῶν ἀντιχρίστων τούτων καί μέ τόν «ἱερόν των ζῆλον» εἰς τήν νέαν ταύτην θρησκείαν τῶν φανατικῶν βαρβάρων νά κινδυνεύῃ ὅλος ὁ Χριστιανικός κόσμος. Ὁ ἰσλαμισμός ἀπειλεῖ Ἀνατολήν καί Δύσιν, ὁλόκληρον τήν Εὐρώπην, μετά τήν ὑποταγήν τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, Ἀσίας καί Βορείου Ἀφρικῆς.
.                    Ὁ μωαμεθανισμός καί ἡ ἐξάπλωσις τῶν Ἀράβων ἀρχίζει τό 622. Τό 632, ὁ Μωάμεθ ἀπέθανε καί οἱ χαλίφηδές του ξεκινοῦν μέ τήν πλάνην των, τόν «ἱερόν των φανατισμόν» των, τόν πόλεμον κατά τῶν γειτονικῶν λαῶν, μέ σύνθημά των «ὑποταγή τῶν ἀπίστων». Ὑποτάσσουν τούς Πέρσας καί εἰσβάλλουν εἰς τήν Παλαιστίνην καί Συρίαν. Αἱ Ἀνατολικαί ἐπαρχίαι τοῦ Βυζαντίου ὑπετάγησαν εἰς τούς βαναύσους  Ἄραβας καί τό 641, ἡ Αἰγυπτος ὑπετάχθη. Τό 673, οἱ Ἄραβες ἐπολιόρκησαν τήν Κωνσταντινούπολιν καί τό 678, ἠναγκάσθησαν νά λύσουν τήν πολιορκίαν.
.                    Ὁ Καρλομάγνος[7] δημιουργεῖ εἰς τήν Δυτικήν Εὐρώπην μίαν μεγάλην αὐτοκρατορίαν καί τό 800 μ.Χ. στέφεται Αὐτοκράτωρ ἀπό τόν πάπαν. Προσεπάθησε νά κυριαρχήσῃ καί εἰς τό Βυζάντιον, ἀλλ’ ἀπέτυχεν. Ὁ Βασίλειος ὁ Α΄ (867-886)  μέ πολλάς νικηφόρους ἐκστρατείας ἀπώθησε τούς  ἀγροίκους Ἄραβας ἀπό τά ἀνατολικά σύνορα τοῦ Βυζαντίου. Ὁ Ἰωάννης Τσιμισκής (969-976) ἀνέκτησε τήν Συρίαν καί τήν Παλαιστίνην. Ὁ Βασίλειος Β΄ ὁ Βουλγαροκτόνος (976-1025) προυχώρησεν ὡς τά νότια τῆς Κασπίας καί ἡδραίωσε τήν Βυζαντινήν κυριαρχίαν.

Γ΄. Αἱρετική Δύσις καί Σταυροφορίαι

.                        Τό 1054, τό σχίσμα μεταξύ τῶν Ἐκκλησιῶν Ρώμης καί Κωνσταντινουπόλεως λαμβάνει χώραν μέ Αὐτοκράτορα τόν Κωνσταντῖνον Θ΄ τόν Μονομάχον (1042-1055) καί Πατριάρχην τόν Μιχαήλ Κηρουλάριον (1043-1059). Τόν 11^οναἰῶνα ἐμφανίζονται εἰς τήν Ἀνατολήν οἱ Μογγόλοι, οἱ Σελτζοῦκοι Τοῦρκοι, οἱ ὁποῖοι ἐξισλαμίσθησαν. Εἰς τήν Δύσιν, κατόπιν τοῦ σχίσματος, ἡ ἐχθρική διάθεσις[8] των αὐξάνει καί τό χάσμα διευρύνεται. Ἀκολουθοῦν αἱ σταυροφορίαι τούτων, μέ τάς ὁποίας προσπαθοῦν νά καταλάβουν τό Βυζάντιον. Τό 1204, οἱ ἀπολίτιστοι αἱρετικοί καί βάρβαροι οὗτοι κυριεύουν τήν Κωνσταντινούπολιν.[9] Κατά συνέπειαν, οἱ μισέλληνες Σταυροφόροι ἐκ δυσμῶν καί οἱ γενοκτόνοι Μογγόλοι ἐξ ἀνατολῶν καθυποτάσσουν σταδιακῶς τήν Αύτοκρατορίαν.
.                      Οἱ Μογγόλοι τοῦ φυλάρχου Σελτζούκ λαμβάνουν τώρα τήν σκυτάλην τῶν βαρβάρων τοῦ Ἰσλάμ καί ἀπό τάς στέπας τοῦ Τουρκεστάν ἔφθασαν ἕως τήν Μεσοποταμίαν (τέλος 10^ου αἰῶνος) καί ἀφ’ οὗ ἐδέχθησαν τόν μουσουλμανισμόν, ὑπηρέτουν ὡς μισθοφόροι εἰς διαφόρους μουσουλμάνους ἡγέτας. Τόν 11^ον αἰῶνα ἐξηπλώθησαν εἰς τό Ἰράν καί κατέστησαν κύριοι τοῦ Χαλιφάτου τῆς Βαγδάτης. Ἀπ’ ἐκεῖ οἱ βάρβαροι οὗτοι εἰσέβαλλον εἰς τάς ἐπαρχίας τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, τήν Μεσοποταμίαν, τήν Ἀρμενίαν καί τήν Καππαδοκίαν. Ὁ Αὐτοκράτωρ Ρωμανός Δ΄ ὁ Διογένης (1068-1071)[10] προσεπάθησε, ματαίως ὅμως, νά σταματήσῃ τάς ἐπιδρομάς τῶν Τούρκων. Τό 1071, εἰς τήν Μάχην τοῦ Ματζικέρτ, ὁ Βυζαντινός στρατός ἔπαθε σύγχυσιν καί ὑπέστη πανωλεθρίαν, ὁ δέ Ρωμανός συνελήφθη αἰχμάλωτος. Αἱ συνέπειαι τῆς καταστροφῆς ταύτης εἶχον καί ἔχουν φοβεράς ἱστορικάς ἐπιδράσεις εἰς τόν Ἑλληνισμόν καί ἅπαντα τόν Χριστιανικόν κόσμον. Δυστυχῶς, τό 1071 εἶναι ἡ ἀρχή τῶν δεινῶν τοῦ Βυζαντίου, τῆς Ρωμανίας, τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί συνεχίζονται ἕως σήμερον. Οἱ Κομνηνοί (1081-1185) ἐφρόντισαν νά ἀντιμετωπίσουν τούς βαρβάρους τούτους καί ἐπολέμησαν τούς Σελτζούκους μέ πολλάς ἐπιτυχίας. Τό 1176, ὁ Μανουήλ Α΄ Κομνηνός (1143-1180), εἰς τά βουνά τῆς Φρυγίας, εἰς τό Μυριοκέφαλο,[11] ὑπέστη μεγάλην συντριβήν καί οὕτως, οἱ Μογγόλοι καί νῦν μουσουλμάνοι Τοῦρκοι ἐγκατεστάθησαν εἰς τήν Μικράν Ἀσίαν.
.                      Αἱ ἑπτά Σταυροφορίαι, μέ πρόσχημα τούς μουσουλμάνους, εἶχον μεῖζον καί πολυσχιδές κόστος διά τό Βυζάντιον, ἀπό τό 1095 (Α΄ Σταυροφορία),[12] 1147 (Β΄ Σταυροφορία), 1189 (Γ΄ Σταυροφορία), 1204 (ἡ ἐπάρατος ἐρημωτική Δ΄ Σταυροφορία), 1217 (Ε΄ Σταυροφορία), 1248/9 (ΣΤ΄ Σταυροφορία) ἕως τό 1270 (Ζ΄ Σταυροφορία). Μέ τήν ἐθνοκτόνον Δ΄ Σταυροφορίαν (1204) ὑπέταξαν τήν Κωνσταντινούπολιν˙ κατέστρεψαν τό Βυζαντινόν κράτος καί τόν πολτισμόν του, κατελῂστευσαν τόν πλοῦτόν του, τούς ἱστορικούς καί θρησκευτικούς θησαυρούς του, χειρόγραφα, εἰκόνας, λείψανα ἁγίων. Ἦτο ἡ πρώτη πτῶσις τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί δή εἰς τούς βαρβάρους τῆς Δύσεως.[13] Ἡ ἀρπαγή καί ἡ καταστροφή ἔργων τέχνης, θρησκευτικῶν κειμηλίων καί χειρογράφων ἦτο ἀνυπολόγιστος. Ἡ ἅλωσις αὕτη τῆς Κωνσταντινουπόλεως τό 1204 ἔκλεισε μίαν λαμπράν σελίδα τῆς Μεσαιωνικῆς Ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου καί ἀρχίζει μία νέα, ἀλλά πολύ διαφορετική, καθ’ ὅτι διαμεμελισμένη καί μέ μίαν ἐθνικήν συνείδησιν περί τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ. Ἡ ἑνιαία Βυζαντινή Αὐτοκρατορία διαμελίζεται τώρα ἀπό τούς «χριστιανούς» (αἱρετικούς) καί βαρβάρους τῆς Δύσεως καί σχηματίζονται Λατινικά καί Ἑλληνικά κράτη. Τό 1261, ἡ Αὐτοκρατορία τῆς Νικαίας, ἕν ἀπό τά Ἑλληνικά κράτη, ἀνακτᾷ τήν Κωνσταντινούπολιν.
.                    Τά Ἑλληνικά κράτη εἶναι πλέον τρία. Πρῶτον, ἡ Αὐτοκρατορία τῆς Τραπεζοῦντος μέ τά ἐγγόνια τοῦ Ἀνδρονίκου Κομνηνοῦ (1183-1185), τόν Ἀλέξιον καί τόν Δαβίδ Κομνηνόν. Ὠργάνωσαν οὗτοι τήν ἀκριτικήν ταύτην περιοχήν τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί συντόμως ἤκμασεν ἕως τό 1461, παρ’ ὅλον ὅτι κατελήφθη ἀπό τούς ἀπολιτίστους Ὀθωμανούς, παρέμεινεν δέ κέντρον Ἑλληνισμοῦ ἕως τό 1922. Δεὐτερον, ἦτο τό Δεσποτᾶτον τῆς Ἡπείρου μέ ἱδρυτήν τόν Μιχαήλ Ἄγγελον (Δούκας Κομνηνός) μέ βοηθούς τά ἀδέλφιά του, τόν Θεόδωρον καί τόν Μανουήλ. Ὁ Δεσπότης Θεόδωρος ἐπῆρε τήν Θεσσαλονίκην τό 1224. Τρίτον, ἡ Αὐτοκρατορία τῆς Νικαίας. Τό 1206, ὁ Θεόδωρος Α΄ Λάσκαρις (1204-1222) στέφεται ἀπό τόν Πατριάρχην εἰς τήν Νίκαιαν «Αὐτοκράτωρ Ρωμαίων». Ἔκαμνε δέ οὗτος τεραστίας προσπαθείας, ὡς ἱδρυτής του, ὥστε νά διασῲσῃ τό κράτος του ἀπό τάς ἐπιθέσεις τῶν ἀχρείων σταυροφόρων.

Δ΄. Ἡ Κατάληψις τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ὑπό τοῦ Σουλτανάτου τῶν Μογγόλων-Μουσουλμάνων

.                   Τόν Αὔγουστον τοῦ 1261, ὁ Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος (1259-1282) ἐμβαίνει θριαμβευτής εἰς τήν Κωνσταντινούπολιν καί ἔγινεν ἡ στέψις του ὡς Αὐτοκράτωρ τῶν Ρωμαίων εἰς τήν Ἁγίαν Σοφίαν. Αὕτη ἦτο ἡ τελευταία δυναστεία τοῦ Βυζαντίου, ἡ Δυναστεία τῶν Παλαιολόγων (1259-1453). Δυστυχῶς, τό Βυζάντιον ἀπό τόν 12^ον αἰῶνα ἀπώλεσεν ἐν μέρει τόν ἔλεγχον τῆς Μ. Ἀσίας (Μάχη τοῦ Ματζικέρτ). Μία ἐπιδρομή τῶν Μογγόλων τοῦ Τζέν-γκις Χάν ἔφθασεν εἰς τήν Μ. Ἀσίαν καί μέ ἄλλας τουρκικάς φυλάς ἐγκατεστάθησαν εἰς τάς Μικρασιατικάς ὀρεινάς περιοχάς, ὡς ἐποίησε καί ἡ τοιαύτη τῶν Ὀθωμανῶν. Μία πανσπερμία Μογγόλων, μουσουλμάνων, Τούρκων, Ὀθωμανῶν καί ἄλλων νομάδων ἐδημιούργησαν κράτος. (Sic).
.                     Τό 1326, οἱ ἀγροῖκοι οὗτοι κυριεύουν τήν Προῦσαν, τήν ὁποίαν κάμνουν ἕδραν τοῦ ἀνεξαρτήτου κράτους των, σουλτανάτου, τό ὁποῖον ὠνομάσθη Ὀθωμανικόν κράτος ἀπό τό ὄνομα τοῦ ἱδρυτοῦ του, τοῦ Ὀσμάν. Τόν 14ον αἰῶνα καθιέρωσαν τήν περιοδικήν στρατολογίαν καί τόν ἐξισλαμισμόν τῶν Χριστιανοπαίδων (παιδομάζωμα), ὥστε νά ἐπανδρώσουν τά ἐπίλεκτα σώματα τῶν γενιτσάρων,
.                    Τό 1391, ὁ Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος (1391-1425) ἔγινεν αὐτοκράτωρ μιᾶς κατ’ ὄνομα αὐτοκρατορίας. Ἡ Κωνσταντινούπολις ἦτο πολιορκημένη ἀπό τούς Τούρκους. Ὁ Μανουήλ ἀπεφάσισε νά ταξιδεύσῃ εἰς τήν Δύσιν διά βοήθειαν.[14] Ἀφ’ οὗ περιώδευσεν εἰς ὅλας τάς μεγάλας πρωτευούσας ἔφθασεν καί εἰς τό Λονδῖνον. Ἅπαντες τόν ἐδέχθησαν μέ συμπάθειαν, ἀλλ’ αἱ συζητήσεις διά βοήθειαν ἦσαν ἀόριστοι ὑποσχέσεις, ἡ ὁποία οὐδέποτε ἦλθε, διότι ὅλα αὐτά τά ἔτη ἡ προπαγάνδα τῆς Ρώμης (τοῦ πάπα) ἦτο ὅτι, δέν ἀξίζει νά χαλᾷ κανείς τήν ἡσυχίαν του διά τούς «σχισματικούς αὐτούς Ἕλληνες».[15]
.                 Εἰς τό τέλος τοῦ 14^ου αἰῶνος, ἡ αὐτοκρατορία τοῦ Τζέν-γκις Χάν ἀνακάμπτει μέ τήν ἡγεσίαν τοῦ Ταμερλάνου (Τιμούρ-Λένκ). Οὗτος ἐξήπλωσε τήν κυριαρχίαν του ἀπό τήν Νότιον Ρωσίαν ἕως τάς Ἰνδίας, Μεσοποταμίαν, Συρίαν καί κατέστρεψε τά πάντα εἰς τήν πορείαν του. Κατόπιν τῆς Συρίας, αἱ ὀρδαί τῶν βανδάλων τούτων Μογγόλων εἰσέβαλον εἰς τήν Μ. Ἀσίαν. Τό 1430, ἡ Θεσσαλονίκη ἔπεσεν εἰς τούς βαρβάρους Τούρκους.
.                     Οἱ ἀπολίτιστοι Τοῦρκοι συνεχίζουν τήν ἐξάπλωσίν των καί ἡ Κωνσταντινούπολις ζῇ περιόδους ἀγωνίας καί διχασμοῦ μέ τήν ἕνωσιν τῶν ἐκκλησιῶν (ψευδο-σύνοδος Φερράρας-Φλωρεντίας, 1438/9). Εἰς τάς 29 Μαΐου 1453, ἡ Μεσαιωνική Ἱστορία τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἔφθασεν εἰς τό τέλος της.[16] Ὁ Νέος Ἑλληνισμός, μετά ἀπό 400 χρόνια δουλείας, ἔφθασεν εἰς τήν Ἐπανάστασιν τοῦ 1821[17] καί κατόπιν, πραγματικῆς μετανοίας, ἐπιστροφῆς εἰς τήν παραδοσιακήν Ὀρθοδοξίαν καί διά τῆς θείας Προνοίας θά πραγματοποιηθῇ καί τό ὄνειρον τοῦ Ἑλληνισμοῦ. «Πάλι μέ χρόνους μέ καιρούς, πάλι δικιά μας θἆναι.»[18] Ἡ Ὀρθοδοξία διεσώθη τό 1439 διά τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ, Ἐπισκόπου τῆς Ἐφέσου, ὅς λέγει: «οὐχί ὑπογράφω, οὐ ποιήσω τοῦτό ποτε, κἄν εἴ τι καί γένηται»˙ «λοιπόν ἐποιήσαμεν οὐδέν» (ἀπαντᾷ ὁ πάπας Εὐγένιος Δ΄).[19]  Ὁ Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος παραμένει μόνος, ἄνευ βοηθείας ἀπό τήν αἱρετικήν Δύσιν, παρ’ ὅλην τήν ἕνωσιν. Ὁ Μωάμεθ Β΄ κατέλαβε τήν Κωνσταντινούπολιν, «ἡ Πόλις ἑάλω». Τήν Ἄνοιξιν τοῦ 1461, ἔχομεν καί τήν πτῶσιν τῆς Τραπεζοῦντος, τῆς Ποντιακῆς πρωτευούσης.

Ε΄. Ἐπίλογος: Ἡ Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων

.                   Ἡ δυτική πλευρά τῆς Ρωμανίας (δυτικῶς τοῦ Αἰγαίου) ἀπηλευθερώθη, ἐν μέρει, ἀπό τό 1821 ἕως τό 1920.[20]Δυστυχῶς, ἡ Ἀνατολική Θράκη, ἡ πρωτεύουσα Κωνσταντινούπολις καί ἡ Μικρά Ἀσία παραμένουν ὑπό τουρκικήν κατοχήν. Τό 1908 ἔλαβε χώραν ἡ ἐπανάστασις τῶν ἀγροίκων ἐκ τῶν βαρβάρων τούτων, τῶν Νεοτούρκων, τοῦ ντονμές Μουσταφά Κεμάλ, οἱ ὁποῖοι εἶχον ὡς στόχον των τήν γενοκτονίαν,[21] τήν ἐξόντωσιν ἤ τήν ἐκδίωξιν τῶν Ἑλλήνων καί Ἀρμενίων ἀπό τάς πατρογονικάς των πατρίδας.[22] Οἱ τζιχαντισταί ἀπόγονοί του συνεχίζουν καί σήμερον τήν ἰδίαν «ὑψηλήν» πολιτικήν κατά τόν πέριξ λαῶν καί δή κατά τῆς Ἑλλάδος.[23]
.                 Ὁ δυσώνυμος Μουσταφά Κεμάλ εἶχεν ὡς σύνθημά του, «ἡ Τουρκία διά τούς Τούρκους», καί οὗτος, ὡς ἀντίχριστος ἐκ πάσης ἀπόψεως, εἶχε συλλάβει τό σατανικόν σχέδιον ἐξοντώσεως τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου καί τῆς Μικρᾶς Ἀσίας.[24] Ἀρχίζει ἀπό τό 1914 μέ ἐπιστρατεύσεις τῶν μειονοτήτων, μέ τά τάγματα ἐργασίας, μέ ἐκτοπίσεις, μέ πορείας εἰς τά βάθη τῆς Ἀνατολῆς, μέ βιασμούς, μέ ἀπαγχονισμούς˙ μέ σφαγάς καί δολοφονίας τῶν Ἑλλήνων καί Ἀρμενίων. Ἐξοντώνει ὁ αἱμοδιψής οὗτος ἐγκληματίας 1.500.000 Ἀρμενίους καί 353.000 Ποντίους ἀπό τό 1916 ἕως τό 1923, μέ ἀποκορύφωμα τάς σφαγάς τῆς 19^ης Μαΐου 1919 εἰς τήν Σαμψοῦντα. Ἀκολούθως τῆς καταρρεύσεως τοῦ Μικρασιατικοῦ Μετώπου τῶν Ἑλλήνων, ἐπηκολούθησε τό ξερρίζωμα[25] ἀπό τάς πατρογονικάς ἑστίας,[26] κατόπιν 3.422 ἐτῶν, 1.500.000 Ἑλλήνων, ἐκ τῶν ὁποίων οἱ 400.000 ἦσαν Πόντιοι. Ἐπίσης, 1.000.000 Ἑλληνοπόντιοι κατέφυγον εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν.
.                    Ἡ πυρπόλησις τῆς Σμύρνης (1922)[27] καί αἱ σφαγαί τῶν μειονοτήτων εἶναι τεράστιαι, ἀλλά καί ἡ εὐθύνη τῆς ἀνθελληνικῆς Δύσεως πολύ μεγάλη. Τά ἀπάνθρωπα ἐγκλήματα εἰς τόν Πόντον καί τήν Σμύρνην ἀπό τόν σφαγέα Μουσταφά Κεμάλ πρωτοφανῆ καί μοναδικά εἰς τήν Ἱστορίαν˙[28] διδάσκαλος δέ ἀνεδείχθη ὁ ἀγκληματίας οὗτος καί τοῦ Χίτλερ[29] καί λοιπῶν Ναζιστῶν. Αἱ σφαγαί αὗται τῶν Ἑλλήνων θά εἶχον ἀποτραπῆ ἐάν αἱ συμμαχικαί δυνάμεις, τῶν ὁποίων τά πλοῖα ἐστάθμευον εἰς τόν λιμένα τῆς Σμύρνης ἀπηγόρευαν εἰς τόν Κεμάλ νά πράξῃ τοιούτου εἴδους βιαιότητας καί γενοκτονίας.[30] Ἡ σιωπηρά αὕτη ἀποδοχή τῆς σφαγῆς καί τῶν ἐγκλημάτων τούτων ἐκ μέρους τῶν Μεγάλων Δυνάμεων τῆς Εὐρώπης ἐνεθάρρυνε τόν ἐγκληματίαν Κεμάλ νά συνεχίσῃ τό σατανικόν ἔργον του.[31]Τοιουτοτρόπως, ἀπωλέσθη ἡ Μ. Ἀσία, ἡ Ἀνατολική πλευρά (ὁ ἀριστερός πνεύμων) τῆς Ἑλλάδος.
.                     Τέλος, ἡ ἀπώλεια αὕτη εἶναι προσωρινή, διότι κατόπιν μετανοίας ἡμῶν τῶν Ἑλλήνων, ἐγκατάλειψιν τῶν αἱρέσεων καί τῆς «ἐντόνου ἐπιθυμίας διά ἑνότητα» μέ τούς παπικούς,[32] καί ἀνάληψιν τῆς πολιτικῆς ἡγεσίας τῆς Ἑλλάδος ὑπό πατριωτῶν Ἑλληνορθοδόξων καί οὐχί ὑπό ξένων δουλοπρεπῶν Νεο-ἐποχιτῶν ψευδο-ἡγετίσκων, τά πάντα διορθώνονται διά τῆς θείας Χάριτος. Ὁ Θεός νά ἀναπαύσῃ τούς ἡρωϊκούς προγόνους μας, οἱ ὁποῖοι ἔχασαν τήν ζωήν των ἀπό τάς σφαγάς τῶν βαρβάρων τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς καί τήν ἀδιαφορίαν τῶν βαρβάρων τῆς Δύσεως,[33] οἱ ὁποῖοι ἐνεργοῦν μέ τόν αὐτόν τρόπον καί σήμερον.[34] Καλή λευτεριά εἰς τήν Μικράν Ἀσίαν, Πόντον, Ἀνατολικήν Θράκην, Κωνσταντινούπολιν καί Βόρειον Κύπρον. Οἱ βάρβαροι οὗτοι ἀπόγονοι τῶν Μογγόλων μουσουλμάνων τοῦ Τζέν-γκις Χάν καί Ταμερλάνου κατέχουν μόνον προσκαίρως τήν Ἀνατολικήν Ρωμανίαν, ὡς φιλόξενοι τῆς Ἱστορίας˙ ὁ καιρός δέ ἐγγύς[35] ἵνα ἐπιστραφῶσιν ἅπαντα τά κατεχόμενα ἐδάφη εἰς τούς Ἕλληνας, εἰς τούς ὁποίους ἀνοίκουν.

[1] Αὕτη εἶναι ἡ Κοινή Ἑλληνική γλῶσσα (ἡ Βιβλική γλῶσσα ἤ τῆς Καινῆς Διαθήκης ἤ Ἐκκλησιαστική ἤ ἡ τοιαύτη τῶν Πατέρων). Koine Greekdisplayed a wide spectrum of different styles, ranging from more conservative literary forms to the spoken vernaculars of the time. As the dominant language of the Byzantine Empire (Romania, Ρωμανία, Ρωμηοί), it developed further into Medieval Greek, the main ancestor of Modern Greek. Literary Koine was the medium of much of post-classical Greek literary and scholarly writing, such as the works of Plutarch and Polybius. Koine is also the language of the Christian New Testament, of the Septuagint (the 3rd-century B.C. Greek translation of the Hebrew Bible, “Old Testament”), and of most early Christian theological writing by the Church Fathers. (St. Basil the Great and St. Gregory the Theologian studied in Athens in the 4^th century A.D.). In this context, Koine Greek is also known as “Biblical”, “New Testament”, “Ecclesiastical” or “Patristic” Greek (and as a good American friend is saying, “this is the language that is spoken in Paradise”). It also continues to be used as the liturgical language of services in the Greek Orthodox Church. This holy language is under persecution the last forty years by the enemies of the Hellenic-Orthodox paideia, as it is also anything valuable and eternal in human civilization. . Ὅρα, John N. Kallianiotis, Political History and Economic Policy of the Greek Civilizer Alexander the Great, Hauppauge, N.Y.: Nova Science Publishers, July 2020, ISBN: 978-1-53618-072-5. novapublishers.com/shop/political-history-and-economic-policy-of-the-greek-civilizer-alexander-the-great/

[2] Μέ Βασιλεῖς: (α΄) ὁ Σωτήρ (269-197 π.Χ.), (β΄) Ὁ Φιλάδελφος (220-138 π.Χ.) καί (γ΄) ὁ Φιλομήτωρ (171-133).

[3] Ὅρα, “A Concise History Of The Greek Language”. http://www.italki.com/article/965/a-concise-history-of-the-greek-language  .

[4] Ὅρα, Ἄρχιμ. Βασιλείου Κ. Στεφανίδου, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, Ε΄ Ἔκδοσις, Ἐκδοτικός Οἶκος «ΑΣΤΗΡ». Ἀλ. & Ἐ. Παπαδημητρίου, Ἀθῆναι 1990.

[5] Ὅρα, Νικολάου Π. Βασιλειάδη, Ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός καί ἡ Ἕνωσις τῶν Ἐκκλησιῶν, Ἔκδοσις Τετάρτη, Ἀδελφότης Θεολόγων «Ο ΣΩΤΗΡ», Ἀθῆναι 1993.

[6] Ὅρα, Dr. Fahd Mohammed Taleb Al-Olaqi & Dr. Naushad Umarsharif Shaikh, “The Sword in the Islamic World View”, International Journal of Philosophy and Theology, June 2016, Vol. 4, No. 1, pp. 42-54.

[7] Ὅρα, Καρλομάγνος, Κάρολος ὁ Μέγας, Charlemagne (c.742-814), also known as Karl and Charles the Great. http://www.history.com/topics/middle-ages/charlemagne

[8] Σ’ ένα βιβλίο με τίτλο «Σκυλάνθρωποι» (Δημ. Μοσχόπουλου) είναι καταγεγραμμένη η ενδιαφέρουσα αφήγηση μίας Ελβετίδας, η οποία επεξηγεί γιατί οι Ευρωπαίοι και γενικότερα οι ξένοι, συμπεριφέρονται με ελεεινό τρόπο κατά των Ελλήνων.  «Είναι ακριβώς αυτό που συμβαίνει μ’ εμάς τους Ευρωπαίους καί τους Έλληνες! Αν υπάρχει μια φυλή στον κόσμο που κυριολεκτικά τη μισώ αφόρητα, αυτή η φυλή είναι οι Έλληνες»! http://www.hontos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=197%3Askilanthropi&catid=83%3Aperissotera&Itemid=138&lang=el

[9] Ὅρα, Νικολάου Π. Βασιλειάδη, Ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός καί ἡ Ἕνωσις τῶν Ἐκκλησιῶν, Ἔκδοσις Τετάρτη, Ἀδελφότης Θεολόγων «Ο ΣΩΤΗΡ», Ἀθῆναι 1993.

[10] Ὅρα, Ἰωάννου Ν. Καλλιανιώτου, «ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ 11ου καὶ 21ου ΑΙΩΝΟΣ», Christian Vivliografia, 16 Σεπτεμβρίου 2020, σσ. 1-21 christianvivliografia.wordpress.com/2020/09/15/%e1%bd%81%ce%bc%ce%bf%ce%b9%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b5%cf%82-%cf%84%ce%bf%e1%bf%a6-%e1%bc%91%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b9%cf%83%ce%bc%ce%bf%e1%bf%a6/

[11] Ὅρα, Μαρίου Νοβακοπούλου, «Η μάχη του Μυριοκεφάλου (1176) και το τέλος του Μανουήλ Κομνηνού», cognoscoteam.gr/%CE%B7-%CE%BC%CE%AC%CF%87%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%BA%CE%B5%CF%86%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CF%85-1176-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CF%84/

[12] Ὅρα, Οἱ Σταυροφορίες. ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2698/Istoria_B-Lykeiou_html-empl/index3_7.html . Ἐπίσης, List of Crusades. en.wikipedia.org/wiki/List_of_Crusades

[13] Ὅρα, “Damned Greek, you found everything; philosophy, geometry, physics, astronomy… you left nothing for us”. (Καταραμένε Έλληνα ανακάλυψες τα πάντα, φιλοσοφία, γεωμετρία, φυσική, αστρονομία… δεν άφησες τίποτα για εμάς). Johann Christoph Friedrich von Schiller (1759-1805). [Γερμανός ποιητής, φιλόσοφος και Ιστορικός].

[14] Ὡς σκέπτεται νά κάνῃ καί ὁ ἄσχετος (ἀχαρακτήριστος) Μιτσοτάκης, σήμερα, ὁ ὁποῖος εἶπεν:  “Greeks must feel absolutely safe, because the country not only has a strong force of deterrence which we have taken care to strengthen during these three years, but at the same time it has very strong allies.” Ὁρα, “PM: Greeks are absolutely safe”. ekathimerini.com/news/1186737/pm-greeks-are-absolutely-safe/?eType=EmailBlastContent&eId=f509581a-6b0d-44d1-b3fe-b0c15d6f3b07

[15] Αὐτό τό ἤκουσα καί ἐγώ εἰς τήν Ἀμερικήν, «πότε οἱ αἱρετικοί Ὀρθόδοξοι θά ἐπιστρέψουν εἰς τήν Καθολικήν ἐκκλησίαν;» Τό αὐτό, δυστυχῶς, θά συμβῇ καί σήμερον, μέ τούς «συμμάχους» μας εἰς τό ἀνθελληνικόν ΝΑΤΟ καί τήν ζηλόφθονον ΕΕ..

[16] Ὅρα, «Νέα ηχηρή παρέμβαση του κ. Κ. Ζιαζιά για την μαύρη επέτειο της άλωσης της Πόλης».

orthodoxostypos.gr/%ce%bd%ce%ad%ce%b1-%ce%b7%cf%87%ce%b7%cf%81%ce%ae-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%ad%ce%bc%ce%b2%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ba-%ce%ba-%ce%b6%ce%b9%ce%b1%ce%b6%ce%b9%ce%ac-%ce%b3%ce%b9%ce%b1/

Ὅρα, ἐπίσης, “Hellenism of Asia Minor and Pontos”. . file:///C:/Users/JK/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Content.IE5/U5CSIOWY/TG-2-Hellenism-of-Asia-Minor.pdf.

[17] Ὅρα, Ἰωάννου Ν. Καλλιανιώτου, «Πολιτικαί Διαμάχαι, Ἐμφύλιοι Πόλεμοι καί Ἔλεγχος τούτων ὑπό τοῦ Ἰωάννου Μακρυγιάννη», ΑΒΕΡΩΦ, 7 Ἰανουαρίου 2022, σσ. 1-23.

averoph.wordpress.com/2022/01/07/%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%b1%ce%af-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%bc%ce%ac%cf%87%ce%b1%ce%b9-%e1%bc%90%ce%bc%cf%86%cf%8d%ce%bb%ce%b9%ce%bf%ce%b9-%cf%80%cf%8c%ce%bb%ce%b5%ce%bc%ce%bf%ce%b9/

[18] Ὅρα, «Πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικιά μας θα΄ναι »! http://www.cretalive.gr/istoria/pali-me-hronia-me-kairoys-pali-dikia-mas-thanai

[19] Ὅρα, Νικολάου Π. Βασιλειάδη, Ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός καί ἡ Ἕνωσις τῶν Ἐκκλησιῶν, Ἔκδοσις Τετάρτη, Ἀδελφότης Θεολόγων «Ο ΣΩΤΗΡ», Ἀθῆναι 1993.

[20] Ὅρα, «Ιστορία της νεότερης Ελλάδας». (Αὐτά δέν εἶναι Ἑλληνικά, εἶναι «ἀγραμμάτων κορακίστικα»).

el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%BD%CE%B5%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82 . Πολύ μεγάλη καί καταστροφική ἡ ἀπώλεια καί ἡ ζημία, τήν ὁποίαν προεξένησαν αἱ ἀνθελληνικαί κυβερνήσεις, κατόπιν τοῦ 1974, εἰς τήνἹστορικήν Ἑλληνικήν γλῶσσαν τήν διαιωνίζουσαν τόν Ἑλληνισμόν, μέ τό νά υἱοθετήσουν τάς ἐντολάς τοῦ Ἑβραίου  μισέλληνος Henry Kissinger. Δέν θά πρέπει κάποτε νά ἀφυπνισθῇ ὁ ἀδιάφορος οὗτος Νεο-Ἕλληνας; Ἡ χώρα ὁδηγεῖται εἰς νέαν καθολικήν δουλείαν.

[21] Ὅρα, “11η Μαρτίου 2010 . Η απόφαση της ολομέλειας του Σουηδικού Κοινοβουλίου να αναγνωρίσει, με ψήφους 131 υπέρ και 130 κατά, την Γενοκτονία των Ελλήνων, των Αρμενίων και των Ασσυρίων με την καθοριστική ψήφο της κουρδικής καταγωγής βουλευτού Γκιουλάν Αβτζί (Gulan Αvci), αποτέλεσε μία μεγάλη επιτυχία, η οποία ήρθε σε μία δύσκολη περίοδο.” « Η Τουρκία ζητά από τη Σουηδία να παραδώσει τη βουλευτή του Κοινοβουλίου της Γκιουλάν Αβτζί.»averoph.wordpress.com/2022/05/23/%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%ba%ce%af%ce%b1-%ce%b6%ce%b7%cf%84%ce%ac-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%bf%cf%85%ce%b7%ce%b4%ce%af%ce%b1-%ce%bd%ce%b1-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%b1%ce%b4%cf%8e/

[22] Οὐσιαστικῶς, τῶν Χριστιανῶν τῆς Μ. Ἀσίας, καθ’ ὅτι δέν ἐξισλαμίσθησαν, δέν ἀφωμοιώθησαν μέ τούς άλλοθρήσκους ἀγνοοῦντες τήν Ἀλήθειαν μουσουλμάνους. Ὁ Μουσταφά Κεμάλ ἦτο Κρύπτο-Ἑβραῖος (The Donmes or Crypto–Jews of Turkey). Ὅρα, “Some Facts on the Origins of Mustafa Kemal Ataturk”.

hetq.am/en/article/50143

[23] Ὅρα, Δημήτρης Νατσιὸς. «Ὁ “Μπενίτο τῆς Ἄγκυρας” καὶ οἱ παλαβομάρες του».

christianvivliografia.wordpress.com/2022/06/11/%ce%bf-%ce%bc%cf%80%ce%b5%ce%bd%ce%b9%cf%84%ce%bf-%cf%84%ce%b7%cf%83-a%ce%b3%ce%ba%cf%85%cf%81%ce%b1%cf%83-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bf%ce%b9-%cf%80%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%b2%ce%bf%ce%bc%ce%b1/

Ὅρα, ἐπίσης “Turkey breaks off high-level talks with Greece as rift grows”. apnews.com/article/politics-middle-east-greece-turkey-athens-e7242768854d2c7147916bcb7ce2b2fa?eType=EmailBlastContent&eId=c126d692-9777-41c6-8b48-1122098e2f3c

[24] Ὅρα, «Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΜΩΥΣΗΣ καὶ Η ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ». christianvivliografia.wordpress.com/2022/06/06/%ce%bf-%ce%b1%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%81%ce%b5%ce%b9%cf%84%ce%b7%cf%83-%ce%bc%cf%89%cf%85%cf%83%ce%b7%cf%83-%ce%ba%ce%b1%e1%bd%b6-%ce%b7-%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%81%ce%b1-%ce%b1%cf%83%ce%b9%ce%b1/

[25] Ἡ βιαία αὕτη ἐκδίωξις τῶν Ἑλλήνων ἐκ τῶν πατρογονικῶν ἑστιῶν των ὠνομάσθη ψευδῶς ὡς «ἀνταλλαγή πληθυσμῶν» καί ἀπέκτησε νομικόνκῦρος μέ τήν Συνθήκην τῆς Λωζάννης τό 1923. Ὅρα, Η Συνθήκη της Λωζάνης (το πλήρες κείμενο). imbrosunion.com/174-2/

[26] Ἀπό τήν ἁγιοτόκον Μ. Ἀσίαν προέρχοναι πάρα πολλοί Ἅγιοι τῆς Ὀρθοδοξίας μας. «Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Ῥῶσος καταγόταν ἀπὸ τὴν Ῥωσίαν. Αἰχμαλωτίστηκε τὸ 1730 ἀπὸ τοὺς Τατάρους, οἱ ὁποῖοι τὸν πούλησαν σὰν δοῦλο σ᾿ ἕνα Τοῦρκο στὸ Προκόπι τῆς Καισαρείας. Ὁ Τοῦρκος αὐτός, προσπάθησε ποικιλοτρόπως νὰ ἐξωμόσει τὸν Ἰωάννη, ὁ ὁποῖος ὅμως ἔμεινε ἀκλόνητος στὴ χριστιανική του πίστη. Μετὰ ἀπὸ πολλὲς θλίψεις καὶ ταλαιπωρίες, ποὺ ἀναγράφονται λεπτομερῶς στὴν ἐκτενέστερη βιογραφία του, κατόρθωσε νὰ ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ τὸν ἀσεβὴ δεσπότη του καὶ ἀποσύρθηκε σὲ ἐρημικὸ μέρος ἀσκούμενος. Ἔτσι θεάρεστα καὶ μὲ αὐστηρὴ ἄσκηση ἀφοῦ ἔζησε, ἀπεβίωσε εἰρηνικά, προβλέποντας μάλιστα – μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ – καὶ τὸν θάνατό του (27 Μαΐου 1730). Ἀκολουθία του ἐκδόθηκε στὴν Ἀθήνα τὸ 1849 καὶ 1897, καὶ στὴν Κωνσταντινούπολη 1899. Σήμερα εἶναι γνωστὸ σ᾿ ὅλη τὴν Ἑλλάδα, ὅτι στὸ Νέο Προκόπι Εὐβοίας, βρίσκεται ἀποθησαυρισμένο τὸ σκήνωμα τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Ῥώσου (τοποθετήθηκε τὸ 1925) καὶ ἔγινε γνωστὸ ἀπὸ τὰ πολλὰ θαύματα ποὺ ἔγιναν ἐκεῖ. Ἔτσι πλῆθος κόσμου συῤῥέει κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς πανήγυρής του στὶς 27 Μαΐου, ἀλλὰ καὶ κάθε μέρα.»

[27] Εἶχον γνωρίσει εἰς τήν Ἀμερικήν μίαν εὐσεβεστάτην γυναῖκα, τήν κ. Σμαρώ ἀπό τήν Σμύρνην καί μοῦ ἐζήτησε νά γράψω τήν δραματικήν ἐμπειρίαν της ἀπό τήν καταστροφήν τῆς Σμύρνης, τήν ὁποίαν ἔζησεν ἡ ἰδία, ἀλλά δυστυχῶς, δέν ἠμπόρεσα, λόγῳ τῆς ἐργασίας μου νά πραγματοποιήσω τήν ἐπιθυμίαν της καί καθ’ ὅτι ἀπεβίωσεν εἰς σχετικόν μικρόν χρονικόν διάστημα. Ὁ Θεός νά τήν ἀναπαύσῃ κατόπιν τόσων ταλαιπωριῶν εἰς τήν ζωήν της.    Ὅρα, ἐπίσης, «Σκέψεις μὲ ἀφορμὴν τὴν γενοκτονίαν τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ».

orthodoxostypos.gr/%cf%83%ce%ba%ce%ad%cf%88%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%bc%e1%bd%b2-%e1%bc%80%cf%86%ce%bf%cf%81%ce%bc%e1%bd%b4%ce%bd-%cf%84%e1%bd%b4%ce%bd-%ce%b3%ce%b5%ce%bd%ce%bf%ce%ba%cf%84%ce%bf%ce%bd%ce%af%ce%b1%ce%bd/ .

[28] Μία χρονολογική σειρά τῶν ἐγκλημάτων τοῦ Κεμάλ εἶναι ἡ ἑξῆς:

• Αρμενικό Ολοκαύτωμα

  Το 1915, το Αρμενικό Ολοκαύτωμα, που σχεδιάστηκε από τους Ντονμέδες (Κρυφοεβραίους) Νεότουρκους, αφήνει πίσω του 1,5 εκατ. Αρμενίων χριστιανών δολοφονήμένους.

• Ο Μουσταφά Κεμάλ, ανεβαίνει να κυβερνήσει την Τουρκία

  Το 1918 ο Ντονμές Μουσταφά Κεμάλ (“Ατατούρκ” = Πατέρας όλων των Τούρκων) ανεβαίνει στην ηγεσία.

• Οι Εβραιορώσσοι Μπολσεβίκοι εφοδιάζουν τους Νεότουρκους
• Το 1920 οι Εβραιορώσσοι Μπολσεβίκοι εφοδιάζουν τον Μουσταφά Κεμάλ με 10 εκατομμύρια χρυσά ρούβλια, 45.000 τουφέκια, 300 πολυβόλα.
• Το 1921, Ο Μουσταφά Κεμάλ καταλαμβάνει το λιμάνι του Μπακού και το παραχωρεί στους Εβραιορώσσους Μπολσεβίκους πέντε ημέρες αργότερα.

  Οι Ρόθτσάϊλντς είναι χαρούμενοι, δεδομένου ότι έχουν πλέον την Baku Oil Company τους, στην Εβραιορωσσική επικράτεια των Μπολσεβίκων.

• Η πυρπόληση της Σμύρνης

  Το 1922 οι Ντονμέδες Κεμαλιστές, ενορχηστρώνουν την πυρπόληση της Σμύρνης, με αποτέλεσμα 100.000 Χριστιανοί, να βασανιστούν, να πεινάσουν, να βιαστούν και να θανατωθούν. Ὅρα, peykwnas.wordpress.com/2015/08/11/%CE%B3-%CE%B3%CE%B1%CE%BA%CE%B7%CF%82%CE%BD%CE%B5%E1%BD%B9%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%BF%CE%B9-%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%BC%E1%BD%B3%CE%B4%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%E1%BD%B6/

[29] «Η έρευνα στο δυτικό κόσμο, στην Ελλάδα απουσιάζει η σχετική ανάλυση λόγω του «εξαγνισμού» του Μουσταφά Κεμάλ, δείχνει ότι υπήρξε εξάρτηση του Χίτλερ από τον Κεμάλ, έχει αποδειχθεί ότι σημειώθηκε αντιγραφή του Ναζισμού από τον Κεμαλισμό ως προτύπου κατάκτησης της εξουσίας με μέσο τα διαστροφικά εγκλήματα, βαρβαρότητες, βία που δεν χωρά ο ανθρώπινος νους. Είναι πλέον σαφές ότι ο Ναζισμός άντλησε τις οργανωμένους μεθόδους εξαφάνισης των λαών από καθεστώτα και πρόσωπα όπως ο Κεμαλισμός και ο Κεμάλ, όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Στέφαν Ίχριγκ στο έργο του “Ο Ατατούρκ στον κόσμο των Ναζί” από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.», Ὅρα, Θεοφάνη Μαλκίδη, «Δίστομο, 10 Ιουνίου 1944: Η ατιμώρητη βαρβαρότητα και η συνεχιζόμενη Ύβρις».

averoph.wordpress.com/2022/06/10/%ce%b4%ce%af%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bc%ce%bf-10-%ce%b9%ce%bf%cf%85%ce%bd%ce%af%ce%bf%cf%85-1944-%ce%b7-%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%bc%cf%8e%cf%81%ce%b7%cf%84%ce%b7-%ce%b2%ce%b1%cf%81%ce%b2%ce%b1%cf%81%cf%8c/#more-151146

[30] Ὅρα, Τζώρτζ Χόρτον πρός τό Στέητ Ντιπάρτμαν διά τήν πυρπόλησιν τῆς Σμύρνης, «Τό Ζήτημα τῆς Ἐγγύς Ἀνατολῆς», 26/9/1922. George Horton: An American Witness in Smyrna.

http://www.greeknewsonline.com/george-horton-an-american-witness-in-smyrna/ . Ἐπίσης, THE BLIGHT OF ASIA By GEORGE HORTON. http://www.hri.org/docs/Horton/HortonBook.htm . Ἀκόμη, «Ἡ δημιουργία του Μουσταφά Κεμάλ».

cognoscoteam.gr/%ce%b7-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%b3%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%86%ce%ac-%ce%ba%ce%b5%ce%bc%ce%ac%ce%bb/

[31] Ἡ αἱρετική Δύσις ἀντιδρᾷ πάντοτε μέ τόν αὐτόν τρόπον. «Δέν θά χαιρόμουν τόσον πολύ ἐάν εἴχαμε δέκα νίκες κατά τῶν Τούρκων, ὅσον χαίρομαι σήμερα διά τήν ὑποδούλωσιν τῶν …σχισματικῶν.» Εἶπεν ὁ Πάπας Εύγένιος Ε΄, μετά τήν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπό τούς Τούρκους.

[32] Ὅρα, «ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΗΜΟΥΝ ΕΛΛΗΝΙΔΑ…Ἐπιστολή ἀπό τήν πρώτη Ταϊβανέζα Ἱεραπόστολο Πελαγία Yu».

christianvivliografia.wordpress.com/2011/05/07/%CE%B8%E1%BD%B0-%E1%BC%A4%CE%B8%CE%B5%CE%BB%CE%B1-%CE%BD%E1%BD%B0-%E1%BC%A4%CE%BC%CE%BF%CF%85%CE%BD-%E1%BC%91%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%AF%CE%B4%CE%B1/

[33] “Απαιτείται ΑΜΕΣΗ δράση από Ελληνικής πλευράς, διότι όπως σωστά έχει ειπωθεί και από τον Ναύαρχο Ευάγγελο Αποστολάκη, «είμαστε μόνοι μας». Σε περίπτωση κρίσης – σύγκρουσης με την Τουρκία, δεν θα υπάρχουν συμμαχίες και Διεθνές Δίκαιο, παρά μόνο το Δίκαιο του στρατιωτικά ισχυρού που θα επιβάλλει τις θέσεις του στο πεδίο της μάχης.”  Ὅρα, «Τι θα γίνει εάν η Τουρκία…;»

averoph.wordpress.com/2022/06/22/%cf%84%ce%b9-%ce%b8%ce%b1-%ce%b3%ce%af%ce%bd%ce%b5%ce%b9-%ce%b5%ce%ac%ce%bd-%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%ba%ce%af%ce%b1/#more-151238

[34] In response to Turkey’s clear aggression in the Aegean, the State Department has resorted to a policy of neutrality and equidistance. Instead of calling out Turkey’s revisionism and condemning its threats against Greece in a clear and unequivocal way, it has resorted to on the one hand supporting the principle of sovereignty and territorial integrity, and on the other calling on “both sides” to “avoid rhetoric that could further raise tensions.” Ὅρα, “The immorality of neutrality”,  http://www.ekathimerini.com/opinion/1187220/the-immortality-of-neutrality/?eType=EmailBlastContent&eId=89eb7406-5ca2-48fa-a2c1-a9440c027066

[35] Ὅρα, «Δεν μας πτοούν οι Αγαρηνοί, αλλά…»

averoph.wordpress.com/2022/06/13/%ce%b4%ce%b5%ce%bd-%ce%bc%ce%b1%cf%82-%cf%80%cf%84%ce%bf%ce%bf%cf%8d%ce%bd-%ce%bf%ce%b9-%ce%b1%ce%b3%ce%b1%cf%81%ce%b7%ce%bd%ce%bf%ce%af-%ce%b1%ce%bb%ce%bb%ce%ac/#more-151162

 

«ΣΥΧΩΡΑ ΜΕ, ΠΑΤΕΡ, ΠΟΥ ΑΣΠΑΣΤΗΚΑ ΤΟ ΙΣΛΑΜ» (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Συχώρα με, πάτερ, ποὺ ἀσπάστηκα τὸ Ἰσλὰμ

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 .                  Ἡ μετάβαση στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίου Γεωργίου Περιστερεώτα δὲν εἶναι εὔκολη, ὅταν μάλιστα γίνεται ὑπὸ δυσμενεῖς καιρικὲς συνθῆκες, ὅπως συνέβη στὴν περίπτωσή μας. Μὲ τὸν π. Κύριλλο ξεκινήσαμε ἀπὸ τὴν Τραπεζούντα μὲ δύο βαθμοὺς πάνω ἀπὸ τὸ μηδέν, χιονόνερο καὶὁμίχλη. Ὁ Ἰμπραὴμ πάντα στὴν ὥρα του μᾶς περίμενε, ὅπως καὶ οἱ ἴδιοι μπρατσωμένοι μουστακαλῆδες.
.                  Τὸ μοναστήρι ψηλά, μέσα σὲ ἄγριο δάσος. Δύσκολη ἡ ἀνάβαση. Οἱ «γκρίζοι λύκοι» μᾶς ἀκολούθησαν γιὰ λίγο, παίρνοντας ἀλλεπάλληλες φωτογραφίες καὶ βιντεοσκοπώντας μας. Μετὰ βαρέθηκαν… Τί νὰ κάνουν στὰ κατσάβραχα… στὰ ἐρείπια. Μᾶς ἄφησαν  ἐμᾶς τοὺς τρελοὺς ρωμιοὺς νὰ πᾶμε μόνοι. Φυσικὰ δὲν τοὺς ἔλεγε τίποτα ὁ χῶρος, ἡ ἱστορία του, ἡ ζωὴ ἐκεῖ ἁγίων ἀνθρώπων, τὸ καταφύγιο χιλιάδων ἀνθρώπων γιὰ παρηγοριὰ καὶ προστασία κατὰ τὴ γενοκτονία…
.                    Φτάσαμε μὲ δυσκολία, ἀλλὰ ἀνταμειφθήκαμε. Εἴμασταν μόνοι. Δὲν ὑπῆρχε οὔτεἀστυνομία, οὔτε στρατός, οὔτε γκρίζοι λύκοι… Παρὰ τὸ ὅτι τὸ χιονόνερο εἶχε πυκνώσει καὶ ἕναἀσπρογκρίζο σύννεφο μᾶς εἶχε σκεπάσει, ὁ π. Κύριλλος ἄρχισε νὰ ψέλνει τὸ τροπάριο τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, τὸ «Φῶς Ἱλαρόν», τὸ «Τῇ Ὑπερμάχῳ». Μετὰ εἶπε τὸ τρισάγιο στὴ μνήμη ὅλων τῶν σφαγιασθέντων στὴν Ἱερὰ αὐτὴ Μονὴ καὶ σὲ ὅλο τὸν Πόντο… Εἴχαμε ἀδιάβροχα, ὀμπρέλες καὶμπότες ὀρειβασίας, ἀλλά, παρ’ ὅλα τὰ μέτρα μας,  εἴχαμε μουλιάσει… Ὅμως δὲν τὸ νιώθαμε Ἦταν τόσο γλυκιὰ ἡ ἀτμόσφαιρα καὶ νιώθαμε τόσο κοντά μας ὅλους τοὺς ζωντανοὺς νεκρούς τῆς περιοχῆς, ποὺ δὲν θέλαμε νὰ φύγουμε.
Βλέποντας τὰ ἐρείπια καὶ τὰ ἐγκλήματα ποὺ διέπραξαν οἱ Τοῦρκοι στὰ ἄψυχα καὶ τὰ ἔμψυχα τοῦ Μοναστηριοῦ ρώτησα τὸν π. Κύριλλο:
Ἔχει πάτερ μου ὅρια ἡ βαρβαρότητα;
Κούνησε τὸ κεφάλι του καὶ μοῦ εἶπε:
Διαβάζοντας στὴν ἱστορία μας γιὰ τοὺς μάρτυρες καὶ τοὺς νεομάρτυρες ἔχεις διαπιστώσει τὸ τί μηχανεύεται ὁ ἄνθρωπος, γιὰ νὰ βασανίσει τὸν συνάνθρωπό του καὶ γιὰ νὰ καταστρέψει τὸν πολιτισμό του. Στὸν εἰκοστὸ αἰώνα πρῶτος ὁ Κεμὰλ ἐφάρμοσε γενοκτονία καὶ ἀκολούθησαν οἱΣτάλιν, Χίτλερ καὶ Πὸλ Πὸτ μὲ τοὺς Ἐρυθροὺς Χμέρ…
.                  Χωρὶς νὰ τὸ καταλάβουμε εἶχε προχωρήσει τὸ ἀπόγευμα.
Πᾶμε νὰ κατέβουμε, μοῦ εἶπε ὁ π. Κύριλλος. Ἀρχίσαμε τὴν κάθοδο, ἐνῶ καὶ τῶν δύο μας τὰ μάτια ἦσαν ὑγρά. Φεύγαμε σὰ νὰ ἐγκαταλείπαμε κάτι τὸ δικό μας, κάτι τὸ πολύτιμο, κάτι ποὺ ἴσως δὲν θὰξαναβλέπαμε…
Ὅταν μᾶς εἶδε ὁ Ἰμπραήμ, ἔτρεξε κοντά μας.
Ἀνησύχησα, μᾶς εἶπε. Τί κάνατε τόσην ὥρα;
Μιλούσαμε μὲ τοὺς ἀνθρώπους τῆς Μονῆς, τοῦ εἶπε γλυκὰ ὁ π. Κύριλλος.
Ἔμεινε ἄφωνος ὁ Ἰμπραήμ, ἀλλὰ δὲν τοῦ εἶπε τίποτε ἐκείνη τὴν ὥρα. Προφανῶς τὸν λυπήθηκε ποὺπαραλογιζόταν…
Βγάλαμε τὰ πανωφόρια μας καὶ μπήκαμε στὸ αὐτοκίνητο.
Ἀνησυχήσανε καὶ τὰ παιδιά, μᾶς εἶπε ὁ Ἰμπραὴμ μιλώντας μὲ ἕνα εἰρωνικὸ χαμόγελο γιὰ τοὺς «γκρίζους λύκους».
Ἐλπίζω νὰ μὴν ἀρρωστήσουν τόσην ὥρα μέσα στὴ βροχὴ καὶ στὸ κρύο μὲ ἕνα πουκάμισο ἕνα σακάκι καὶ παπούτσια κοινά, τοῦ ἀπάντησε ὁ π. Κύριλλος, μιλώντας μὲ ἀγάπη καὶ γιὰ αὐτοὺς ποὺμισοῦν τοὺς Ἕλληνες.
Μπά, εἶναι σκληραγωγημένοι, τοῦ ἀπάντησε ὁ Ἰμπραήμ… Καὶ πρόσθεσε:
Πέρασε ἡ ὥρα καὶ δὲν ἔχουμε φάει τίποτε. Νὰ πᾶμε σὲ ἕνα μαγέρικο, ποὺ ξέρω σὲ ἕνα κοντινὸ παραθαλάσσιο χωριό;
Καὶ δὲν πᾶμε, ἀπαντήσαμε.
.                  Σουρούπωνε, ὅταν φτάσαμε. Μικρὸ τὸ χωριό, σχετικὰ μικρὸ καὶ τὸ μαγαζί, μακρόστενο. Οἱ «γκρίζοι λύκοι» δὲν ἦρθαν στὸ ἴδιο μαγαζί. Ἔκατσαν σὲ ἕνα ἀπέναντί μας σουβλατζίδικο. Καθίσαμε στὸ βάθος τῆς αἴθουσας, κοντὰ στὴν κουζίνα.
.                  Ὅταν καθίσαμε, ἦρθε ὁ ἑστιάτορας. Περίπου πενήντα ἐτῶν, λίγο παχύς, κανονικοῦἀναστήματος, μὲ μουστάκι, χαμογελαστός, Κοίταξε ἐπίμονα τὸν π. Κύριλλο καὶ ρώτησε στὰτούρκικα τὸν Ἰμπραήμ, ποὺ φάνηκε ὅτι τὸν γνώριζε, τί θὰ πάρουμε καὶ ἂν εἴμαστε ξένοι. ὉἸμπραὴμ ρώτησε στὰ ποντιακὰ τὸν π. Κύριλλο καὶ ἐκεῖνος τοῦ εἶπε ἀπὸ ἕνα τσάι πρῶτα, γιὰ νὰζεσταθοῦμε καὶ μετὰ ψάρι μὲ πατάτες τηγανιτές, σαλάτα καὶ κρασί. Τὸ τσάι τὸ ἔφερε σὲ γυάλινα φλιτζάνια καὶ ἀκολούθησε τὸ φαγητό.
Ὅταν εἶδε ὅτι τελειώσαμε τὸ φαγητό, ὁ ἑστιάτορας ἦρθε καὶ κάθισε κοντά μας.
Ἄκουσα ποὺ μιλᾶτε ποντιακά, μᾶς εἶπε. Εἶστε Ἕλληνες; Τοῦ ἀπαντήσαμε καταφατικά. Τότε ἀπευθύνθηκε στὸν π. Κύριλλο.
Παπάς; Τὸν ἐρώτησε.
Παπάς! Τοῦ ἀπάντησε.
Ἔρχεστε γιὰ λίγο μαζί μου; Δὲν θὰ ἀργήσουμε. Ὁ π. Κύριλλος κοίταξε τὸν Ἰμπραήμ, ποὺ μὲ τὸβλέμμα του τὸν ἐνθάρρυνε. Ἀπὸ ἐδῶ καὶ πέρα μοῦ τὰ διηγήθηκε ὁ π. Κύριλλος, ὅταν ἐπιστρέψαμε στὸ ξενοδοχεῖο.
Διέσχισαν τὸν διάδρομο, πέρασαν ἀπὸ τὴν κουζίνα, διάβηκαν μία πόρτα ποὺ ἔβγαζε στὸ πίσω μέρος τοῦ μαγαζιοῦ καὶ ἀνέβηκαν ἀπὸ μίαν ὑπαίθρια τσιμεντένια σκάλα. Μπῆκαν σὲ ἕνα χωριάτικο ἀλλὰ περιποιημένο σπίτι. Τὸ φῶς λιγοστό. Πέρασαν στὸν χῶρο ὑποδοχῆς, ὅπου φάνηκε ὅτι περίμενε τὸν π. Κύριλλο ἕνα ζευγάρι ἡλικιωμένων. Ἐκεῖνος πάνω ἀπὸ 80 ἐτῶν, μετρίου ἀναστήματος, ἀρχοντάνθρωπος, λίγο κυρτωμένος καὶ ρυτιδιασμένος ἀπὸ τὰ χρόνια, μὲ ἄσπρα μαλλιὰ καὶ μουστάκι. Ἐκείνη νεότερή του καλοστεκούμενη γιαγιά.
Ἀπὸ ἐδῶ ὁ πατέρας μου, τοῦ εἶπε ὁ ἑστιάτορας καὶ πρὶν πεῖ κάτι γιὰ τὸν π. Κύριλλο, αὐτὸς τοῦεἶπε:
Πήγαινε Τζαμάλ. Θὰ σὲ εἰδοποιήσω, ὅταν τελειώσουμε.
Τὸν κοίταξε στὰ μάτια ὁ γέρος.
Ἕλληνας; τὸν ρώτησε.
Ἕλληνας! Τοῦ ἀπάντησε.
Καὶ παπάς; Συνέχισε.
Καὶ παπάς! Ἀνταπάντησε.
Τότε συνέβη κάτι τὸ συγκλονιστικό.

Β΄ Μέρος

.                  Ὁ γέροντας γονάτισε καὶ μέσα σὲ ἀναφιλητά του ἔσκυψε καὶ  φίλησε τὰ πόδια τοῦ π. Κυρίλλου. Αὐτὸς ξαφνιάστηκε. Γρήγορα ὅμως συνῆλθε, γονάτισε καὶ αὐτὸς καὶ τὸν ἀγκάλιασε. Μείνανε ἔτσι γιὰ λίγη ὥρα καὶ ὁ γέροντας ἐπαναλάμβανε «Παπά μου! Παπά μου!».
Σηκώθηκαν.
«Ἐμένα μὲ φωνάζουν Ἀχμέτ, τὸ δικό σου ὄνομα ποιό εἶναι;»
Τοῦ εἶπε ὁ π. Κύριλλος τὸ ὄνομά του. Ἐν τῷ μεταξὺ ἡ σύζυγος τοῦ Ἀχμὲτ εἶχε διακριτικὰἀποσυρθεῖ.
Παπά, τοῦ εἶπε ἀνάμεσα σὲ λυγμούς, εἶμαι ἕνας ἁμαρτωλός, ἕνας τιποτένιος, ἕνας προδότης τῆς πίστης μου. Λέγομαι Τοῦρκος, ἐνῶ εἶμαι βέρος Πόντιος  Ρωμιός. Δὲν εἶχα καὶ δὲν ἔχω τὸ κουράγιο τοῦ μαρτυρίου. Ὁ Θεὸς νὰ μὲ συγχωρέσει! Θέλω νὰ μὲ εὐλογήσεις, νὰ μοῦ δώσεις τὴν εὐχή σου.
.                  Ὁ π. Κύριλλος συγκινημένος προσπάθησε νὰ τὸν στηρίξει.
Δὲν εἴμαστε ὅλοι γεννημένοι γιὰ τὸ μαρτύριο  Ἀχμέτ. Καὶ τὸ ὅτι χύνεις αὐτὰ τὰ δάκρυα μετανοίας εἶναι μεγάλο πράγμα.
.                  Τὸν σήκωσε ὁ π. Κύριλλος, κάθισαν μαζὶ στὸν καναπὲ καὶ ἐκεῖνος τοῦ κρατοῦσε συνεχῶς τὸ χέρι, λὲς καὶ ἦταν κάτι πολύτιμο ποὺ δὲν ἤθελε νὰ τὸ χάσει, ἂν καὶ ἤξερε ὅτι σὲ λίγο θὰμείνει πάλι μόνος μὲ τὶς τύψεις καὶ τὴ μετάνοιά του.
.                  Δὲν ἔχω τὴ δύναμη παπὰ νὰ δηλώσω ὅτι εἶμαι Ἕλληνας καὶ Ὀρθόδοξος Χριστιανὸςἐπανέλαβε ὁ Ἀχμὲτ θυμωμένος μὲ τὸν ἑαυτό του. Δὲν ἔχω τὸ κουράγιο νὰ σηκωθῶ νὰ φύγω ἀπὸ τὸχωριό μου γιὰ τὴν Ἑλλάδα καὶ ἐκεῖ  νὰ βρῶ, ἂν ὑπάρχουν, συγγενεῖς μου… Θα ᾽θελα νὰπροσευχηθεῖς πολὺ γιὰ μένα, νὰ μοῦ δώσει ὁ Χριστὸς τὸ θάρρος νὰ πεθάνω σὰ Χριστιανὸς καὶ ὄχι σὰ Μουσουλμάνος.
.                  Ὁ Θεὸς εἶναι κοντά σου. Κάμε, ὅ,τι σὲ φωτίσει, τοῦ εἶπε ὁ π. Κύριλλος. Ἔχεις τὴν πίστη σου, ἔχεις καὶ τὶς ὑποχρεώσεις σου… Ἐγὼ πάντως θὰ προσευχηθῶ τὰ τέλη σου νὰ εἶναι εἰρηνικὰ καὶχριστιανικά. Μεῖνε ἥσυχος. Ἔχεις παιδιὰ ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Τζαμάλ;
Ἔχω τρία ἀκόμη παιδιά, τὰ δύο εἶναι δίδυμα κορίτσια, ἡ Τζαμίλα καὶ ἡ Ἀμάλ. Ζοῦν καὶ ἐργάζονται στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ μία εἶναι γιατρὸς καὶ ἡ ἄλλη νοσοκόμος. Παντρεύτηκαν Τούρκους, ἔκαμαν καὶ παιδιά. Ἔρχονται μία δύο φορὲς τὸ χρόνο νὰ μᾶς δοῦν. Ὁ ἄλλος γιός μας εἶναι ξενιτεμένος στὴ Γαλλία. Ἔκαμε ἐκεῖ οἰκογένεια. Παντρεύτηκε Γαλλίδα. Ἔχουν ἕνα παιδί. Νὰ πῶτὴν ἀλήθεια λίγα μαθαίνω ἀπὸ ἐκεῖνον. Σχεδὸν μᾶς ἔχει ξεχάσει….
Ξέρουν τὰ παιδιά σου τὴν καταγωγή σου; Τὸν ρώτησε.
Ὁ μόνος ποὺ εἶμαι βέβαιος ὅτι τὴν ξέρει εἶναι ὁ Τζαμὰλ καὶ αὐτὸς  δὲν τὴν ἔμαθε ἀπὸ ἐμένα, ἀλλὰτὴν κατάλαβε. Μπῆκε μία νύχτα στὴν κρεβατοκάμαρά μας καὶ μὲ εἶδε νὰ προσεύχομαι καὶ νὰ κάμω τὸ σταυρό μου… Τότε τοῦ ἐξήγησα τί συνέβη μὲ μένα καὶ κατάλαβε. Δὲν ἔχω κανένα παράπονο ἀπὸαὐτόν. Μένει κοντά μας καὶ μᾶς φροντίζει. Γιὰ τὰ ἄλλα παιδιὰ δὲν βάζω τὸ χέρι μου στὴ φωτιά, ἂνἔχουν καταλάβει κάτι. Ἐγὼ πάντως ποτὲ δὲν τοὺς μίλησα γιὰ τὴν καταγωγή μου. Ὅλα πῆγαν σὲτούρκικα σχολεῖα, ὅπου καλλιεργεῖται  μίσος κατὰ τῆς Ἑλλάδος. Ἡ μητέρα τους εἶναι τουρκάλα καὶγνωρίζει ὅτι εἶμαι Ρωμιός, ἀφοῦ τῆς ἔχω μιλήσει γιὰ τὸ παρελθόν μου, ἀλλὰ μὲ ἀγαπᾶ καὶ μοῦδείχνει κατανόηση. Ἀπὸ μικρὰ ποὺ ἦσαν τὰ παιδιά μας προσπαθοῦσε νὰ τὰ κάνει νὰ μὴν τρέφουν ἀρνητικὰ συναισθήματα γιὰ ἐμᾶς, τοὺς Ἕλληνες. Μουσουλμάνος καὶ ἐγώ, δὲν εἶχαν λόγο νὰ μὲρωτήσουν, ἂν καὶ θὰ μποροῦσαν νὰ θελήσουν νὰ μάθουν γιὰ τὸν παπποὺ καὶ τὴ γιαγιὰ ἀπὸ τὴμεριά μου, ἀφοῦ  γνώρισαν τὸν παπποὺ καὶ τὴ γιαγιὰ μόνο ἀπὸ τὴ μεριὰ τῆς μητέρας τους…
Ποιά εἶναι ἡ ἱστορία σου Ἀχμέτ; Τὸν ρώτησε ὁ π. Κύριλλος.
Βαπτίστηκα Λάζαρος. Γεννήθηκα τὸ 1913 σὲ κοντινὸ ἀπὸ ἐδῶ χωριό. Τὸ 1923 οἱ Τοῦρκοι σκότωσαν τὸν πατέρα μου καὶ ἡ μητέρα μου γιὰ νὰ μὴν ἀτιμασθεῖ πνίγηκε μαζὶ μὲ τὴν ἀδελφή μου. Σκοτώσανε καὶ ἄλλα δύο ἀδέλφια μου, μεγαλύτερα. Ἐμένα μὲ ἔκαμαν Μουσουλμάνο, μὲ ἔβαλαν στὴν ἀρχὴ σὲ ὀρφανοτροφεῖο καὶ μετὰ μὲ ἔδωσαν σὲ ἕνα ζευγάρι Τούρκων χωρὶς παιδιά. Αὐτοί, ἂν καὶ ἤξεραν τὴν καταγωγή μου, μοῦ   φέρθηκαν καλά. Σὰ νέος μισοῦσα μέσα μου κάθε τί τὸτουρκικό, μὲ αὐτὰ ποὺ ἔζησα στὴν τρυφερή μου ἡλικία. Ὅμως χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνω μὲπαράσερνε ἡ καθημερινότητα. Στρατός, δουλειά, γάμος μὲ τουρκάλα. Τὸ μίσος κατασίγαζε ἀπὸ τὴσυνήθεια…
Λέγεται ὅτι ὑπάρχουν πολλοὶ κρυπτοχριστιανοὶ στὸν Πόντο. Ἀκοῦμε γιὰ ἀρκετὲς χιλιάδες. Ἐσεῖςἐπικοινωνεῖτε μὲ κάποιον ἀπὸ αὐτούς; Τὸν ρώτησα.
Προσωπικὰ δυσκολεύομαι. Δὲν ξέρει κανεὶς ποιὸν ἔχουν πιάσει οἱ τουρκικὲς ἀρχὲς καὶ τὸν ἔχουνἐκβιάσει νὰ καταστεῖ σπιοῦνος. Καὶ ἂν κοινοποιηθεῖ ὅτι κάποιος συμπεριφέρεται ὡς Χριστιανός,θεωρεῖται προδότης καὶ ἀγνώμων στὴν «Μητέρα Πατρίδα», τὴν Τουρκία, ποὺ τὸν περιέθαλψε καὶτὸν περιμένουν βάσανα πολλά…
.                  Ὁ Γέροντας Λάζαρος καὶ μετὰ Ἀχμέτ, σηκώθηκε  ἀπὸ τὸν καναπὲ ποὺ καθόταν καὶγονάτισε πάλι στὸν π. Κύριλλο.
Πάτερ, εὐλόγησέ με. Μοῦ ἔδωσε ὁ Χριστὸς πολὺ χαρὰ ἀπόψε καὶ κουράγιο. Να ᾽σαι καλά. Καὶἀφοῦ πῆρε τὴν εὐλογία, σηκώθηκε ὄρθιος καὶ φώναξε τὴ γυναίκα του νὰ εἰδοποιήσει τὸν Τζαμάλ, νὰ ἔρθει νὰ πάρει τὸν παπά…
Ὅταν κατέβηκε ὁ π. Κύριλλος στὸ μαγαζί, εἶχε μία φωτισμένη ὄψη. Χαιρετίσαμε τὸν Τζαμὰλ καὶἐκεῖνος μᾶς χαιρέτισε θερμά.
Βγαίνοντας ἀπὸ τὸ μαγαζὶ εἴδαμε τοὺς «γκρίζους λύκους».
Τοὺς ταλαιπωρήσαμε πολὺ σήμερα, σχολίασε ὁ π. Κύριλλος  στὸν
Ἰμπραὴμ καὶ αὐτὸς γέλασε.
Δὲν πειράζει παπά, τοῦ εἶπε. Δείχνουν ὅτι ἀντέχουν τὴν ταλαιπωρία, κυρίως ὅταν εἶναι νὰ κάνουν μὲ Ἕλληνες…
.                  Τὸ βράδυ, στὸ ξενοδοχεῖο, ὅταν μοῦ διηγήθηκε ὁ π. Κύριλλος τὴ συνάντησή του μὲ τὸνἈχμὲτ – Λάζαρο, τοῦ εἶπα ἐντυπωσιασμένος, μὰ καὶ συγκινημένος:
Πάτερ μου, ὅπως εἶναι τὰ πράγματα οἱ κρυπτοχριστιανοὶ τοῦ Πόντου, τῆς ὑπόλοιπης Μικρᾶς Ἀσίας καὶ τῆς Κωνσταντινούπολης εἶναι χαμένοι γιὰ τὸν Χριστιανισμὸ καὶ βέβαια γιὰ τὴν Ἑλλάδα. Τὸτουρκικὸ  σύστημα τοὺς ἀφομοιώνει καὶ εἶναι σὲ ἕνα κλοιό, ἀπὸ τὸν ὁποῖο δὲν μποροῦν νὰ βγοῦν…
Οὐδεὶς γνωρίζει τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ, μοῦ ἀπάντησε. Σὰν ἄνθρωπος σωστὰ σκέφτεσαι. Ὅμως δὲν ξέρουμε τὸ πῶς σκέφτεται Ἐκεῖνος…-

Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΜΩΥΣΗΣ καὶ Η ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

Ὁ Ἁγιορείτης Μωυσῆς καὶ ἡ Μικρὰ Ἀσία

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

.              Πρὶν ἀπὸ ὀκτὼ χρόνια, τὴν 1η Ἰουνίου 2014, ἀπεβίωσε ὁ Μοναχὸς Μωυσῆς, ἕναςἀπὸ τοὺς πολυγραφότερους, ἐκλεκτοὺς συγγραφεῖς τοῦ Ἁγίου Ὄρους τοῦ 20οῦ αἰώνα καὶ τῶν ἀρχῶν τοῦ 21ου. Εἶχε γεννηθεῖ τὸ 1952 στὴν ἀθηναϊκὴ προσφυγικὴ συνοικία τοῦ Βύρωνα. Ἡ μητέρα του Βασιλεία, ἦταν ἀπὸ τὴν Μαγνησία τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ εἶχε πνευματικό της τὸν Μικρασιάτη Γέροντα, σήμερα Ὅσιο, Ἱερώνυμο, τότε ἐφημέριο τοῦ Μετοχίου τῆς Ἁγιορείτικης Μονῆς Σίμωνος Πέτρας, ποὺ βρίσκεται στὸν Βύρωνα καὶ εἶναι ἀφιερωμένο στὴν Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ. Στὸ Μετόχι αὐτὸ ὁ Μωυσῆς ἀναπτύχθηκε πνευματικὰ καὶ μετὰ τὸ στρατιωτικό του ἀποφάσισε νὰ γίνει Ἁγιορείτης μοναχός.
.              Ὁ μοναχὸς Μωυσῆς τὸ 1997 ἔγραψε χειρόγραφο κείμενο γιὰ τὰ 75 χρόνια ἀπὸ τὴν Καταστροφή, ποὺ τὸ διατηρῶ ὡς πολύτιμο κειμήλιο.  Στὴ μνήμη του τὸ παρουσιάζω σήμερα, στὰἑκατὸ χρόνια ἀπὸ τὴν Καταστροφή:
«Πέρασαν 75 ἔτη ἀπὸ τὴν Μικρασιατικὴ καταστροφή. Ἐκφωνήθηκαν λόγοι, κατατέθηκαν στεφάνια, ἔγιναν τρισάγια καὶ γυρίσαμε ἐφησυχάζοντες στὰ σπίτια μας. Ὅμως τί μένει; Τί μένει κυρίως στὶς καρδιὲς τῶν νέων; Γνωρίζουν καλὰ ὅτι ἐδῶ καὶ τρεῖς χιλιάδες χρόνια ἡ ἑλληνικὴ σκέψη κυριαρχοῦσε στὴν γῆ τῆς Ἰωνίας μὲ λαμπρὰ ἐπιτεύγματα;
.              Τὸ 1922 συντελέσθηκε στὴν ἱερὴ Μικρασία μία ἀνελέητη σφαγή, μία φοβερὴλεηλασία, μία ἀτελείωτη προσφυγιά. Ὁ πολιτισμὸς τοῦ Ὁμήρου, τοῦ Ἡροδότου, τοῦ Θαλῆ, τῶν πρωτομαρτύρων τῆς χριστιανικῆς πίστεως, τῶν Καππαδοκῶν πατέρων, τῶν μοναχῶν τοῦ Μεσαίωνα, τῶν ἀνθρώπων τῆς ὑπομονῆς καὶ τοῦ μόχθου ὅλης τῆς τουρκοκρατίας δὲν μποροῦσε νὰδιακοπεῖ, παρὰ μόνο μ’ ἕνα ξεκλήρισμα.
.              Καὶ τὸ κατάφεραν οἱ Τοῦρκοι. Ὅπως ἔσφαξαν τοὺς Ἀρμενίους καὶ ὅπως σφάζουν τοὺς Κούρδους. Οἱ ἀριθμοὶ μιλοῦν: 500.000 Ἕλληνες νεκροί, 1.500.000 πρόσφυγες. Ἀναρίθμητοι ἐξισλαμισμοὶ καὶ γενιτσαρισμοί. Σήμερα λίγοι οἱ κρυπτοχριστιανοὶ καὶ οἱ χριστιανοὶ τῆς Πόλης, τῆςἼμβρου καὶ τῆς Τενέδου. Καταπατημένες οἱ συνθῆκες. Οἱ μουσουλμάνοι ἄνετα αὐξάνονται στὴν παραμελημένη ἀπὸ τὸ κέντρο Θράκη…
.              Αὐτὰ γράφονται γιὰ νὰ θυμόμαστε καὶ νὰ μὴν ξεχνᾶμε. Γιατί σὰ νὰ ξεχνᾶμε.Ἀγωνίζονται λίγοι, γιὰ νὰ θυμίζουν τὴν ἱστορία, τὴν παράδοση, τὸ χρέος, κι ἀκοῦν πιὸ λίγοι. Πρέπει νὰ ὑπάρξει σεβασμὸς στὴν ἱστορικὴ μνήμη. Νὰ καταδικασθεῖ ἐπίσημα ἡ τουρκικὴ θηριωδία. Γιὰ νὰμὴν ἐπαναληφθοῦν τὰ ἴδια. Γιὰ νὰ τιμηθεῖ ἡ μνήμη τῶν νεκρῶν μας, τῶν ἁγίων καὶ τῶν ἡρώων. Μακριὰ ἀπὸ πολιτικὲς σκοπιμότητες, σωβινισμούς, φανατισμοὺς καὶ διπλωματικὲς ὡραιολογίες ἡ μνήμη τῆς Μικρᾶς Ἀσίας πρέπει νὰ διατηρηθεῖ ἀλώβητη, ἁγνὴ καὶ καθαρή».
.              Ὁ μοναχὸς Μωυσῆς ὁ Ἁγιορείτης ἔγραψε πάνω ἀπὸ τριάντα ἀξιόλογα βιβλία, εἶχε συμμετάσχει σὲ συνέδρια καὶ εἶχε δώσει διαλέξεις σὲ πολλὲς περιοχὲς τῆς χώρας μας. Ὁ ὍσιοςἹερώνυμος  ὁ Σιμωνοπετρίτης ἦταν γεννημένος τὸ 1871 στὴν περιοχὴ τῆς Κρήνης (Τσεσμέ). Τὸ1893 ἐκάρη μοναχὸς στὴν Ἁγιορείτικη  Μονὴ Σίμωνος Πέτρας. Ἀπεβίωσε τὸ 1957. Διακρίθηκε γιὰτὸ ἐκκλησιαστικό του ἦθος, τὴν ὑπομονή του στὶς συκοφαντίες καὶ τοὺς διωγμούς, τὴν ἀσκητικότητά του. Τὸ 2019 τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο προχώρησε στὴν ἁγιοκατάταξή του.-  

ΟΙ ΠΟΝΤΙΟΙ ΥΨΗΛΑΝΤΕΣ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

 Οἱ Πόντιοι Ὑψηλάντες

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 .            Ἡ 19η Μαΐου, μὲ ὁμόφωνη ἀπόφαση τῆς Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων τὸ 1994, ὁρίστηκεὡς «Ἡμέρα μνήμης γιὰ τὴν Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων στὸν Μικρασιατικὸ Πόντο». Οἱ Πόντιοι, ὅπως ὅλοι οἱ Μικρασιάτες Ἕλληνες, συμβάλλουμε στὴ διατήρηση τῆς ταυτότητάς μας καί, μὲ βάση τὴν Παράδοσή μας, συμμετέχουμε στὴν πρόοδο τῆς Πατρίδας μας.
.             Ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ παραδείγματα οἰκογενειῶν Ποντίων, ποὺ συνέβαλαν στὴν διατήρηση τῆς ἰδιοπροσωπίας μας καὶ στὴν ἐλευθερία τῆς Ἑλλάδος, εἶναι τῶν Ὑψηλαντῶν. Ὁἀείμνηστος Μητροπολίτης Τραπεζοῦντος καὶ μετὰ Ἀθηνῶν Χρύσανθος ὁ Φιλιππίδης στὴν Ἱστορία, ποὺ ἔγραψε περὶ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Τραπεζοῦντος, περιγράφει τὸ πῶς οἱ Ὑψηλάντες γλύτωσαν ἀπὸτὴ σφαγὴ τῶν Ὀθωμανῶν. Κατὰ τὰ μέσα τοῦ 17ου αἰώνα ὁ Τριαντάφυλλος Ὑψηλάντης, υἱὸς τοῦΚυριάκου,  ἦταν πρῶτος μεταξὺ τῶν προυχόντων τῆς Τραπεζούντας καὶ ἐπίτροπος στὸ μοναστήρι τῆς Παναγίας τοῦ Σουμελᾶ καὶ στὸν Πανάγιο καὶ Ζωοδόχο Τάφο. Εἶχε μία 15χρονη πανέμορφη θυγατέρα καὶ ὁ πασὰς θέλησε νὰ τὴν πάρει στὸ χαρέμι του. Ὁ Τριαντάφυλλος ζήτησε διορία λίγες ἡμέρες, δῆθεν γιὰ νὰ τὴν πείσει νὰ γίνει μουσουλμάνα καὶ νὰ γίνει σκλάβα τοῦ πασᾶ. Μόλις γύρισε στὸ σπίτι του εἰδοποίησε ὅλους τοὺς συγγενεῖς καὶ ὅλοι πῆραν ὅ, τι ἦταν φορητὸ πολύτιμο καὶχρήσιμο καὶ ἐπιβιβάστηκαν τὴν ἴδια νύχτα στὸ καράβι του γιὰ νὰ ἀναχωρήσουν πρὸς Κωνσταντινούπολη. Μαζὶ σαλπάρισαν καὶ τὰ ἄλλα του καράβια…
.               Στὴν Βασιλεύουσα γρήγορα ἀνέκτησε τὴν περιουσία του καὶ οἱ ἀπόγονοί του, ὅπωςὁ Μανουὴλ Ὑψηλάντης, ἀπέκτησαν ἰσχύ, τὴν ὁποία χρησιμοποίησαν ὑπὲρ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦΓένους. Συγκεκριμένα μὲ ἐνέργειες τοῦ Μανουὴλ Ὑψηλάντου τὸ 1720 ἀναγέρθηκε ἐκ θεμελίων ὁκαεὶς πατριαρχικὸς ναὸς τοῦ Φαναρίου  καὶ τὸ 1730 ἐνήργησε νὰ ἀνοικοδομηθοῦν δώδεκα ἐκκλησίες τῆς Κωνσταντινούπολης. Παρένθεση: Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι πυρκαϊὲς συνέβαιναν τακτικὰμόνο σὲ ἐκκλησιὲς καὶ σπίτια Ρωμιῶν. Προφανῶς ἦσαν ἐμπρησμοί.
.               Ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης, πάππος τοῦ ἀρχηγοῦ καὶ ἥρωα τῆς Ἐπανάστασης τοῦ1821, διορίσθηκε τὸ 1774 Μεγάλος Διερμηνέας τῆς Πύλης καὶ μετὰ τὰ Ὀρλωφικὰ καὶ τὴ Συνθήκη τοῦ Κιουτσοὺκ Καϊναρτζῆ πέτυχε νὰ ἀνακληθεῖ ἡ ἀπόφαση τοῦ σουλτάνου Ἀμπντοὺλ Χαμὶτ Α΄, περὶ γενικῆς σφαγῆς τῶν Ἑλλήνων. Ἡ σφαγὴ δὲν ἀποφεύχθηκε στὴν Πελοπόννησο, ὅπου οἱ Τουρκαλβανοὶ ἔσφαξαν χιλιάδες Ἑλλήνων.
.            Ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης ὡς ἡγεμὼν τῆς Βλαχίας ἀνέπτυξε τὴ Σχολὴ τοῦ Βουκουρεστίου μὲ ἀξίους διδασκάλους καὶ μὲ μαθήματα προωθημένα γιὰ τὴν ἐποχή, συνδυασμένα μὲ τὴν Ὀρθόδοξη πνευματικὴ γνώση. Κατὰ τὸν ρωσο – τουρκικὸ πόλεμο συνελήφθη ὡς ὕποπτος καὶ ἀποκεφαλίστηκε. Τὸ σῶμα του ἐξαγοράστηκε ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Νικομηδείας καὶ  ἐτάφη στὴν Ξηροκρήνη τὸ 1807. Ἄξιος υἱὸς καὶ διάδοχός του ἦταν ὁ Κωνσταντῖνος Ὑψηλάντης, τοῦ ὁποίου τέσσερις υἱοὶ ἦσαν ἡγετικὲς μορφὲς τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821.
.               Οἱ Πόντιοι Ὑψηλάντες προσέφεραν μεγάλες ὑπηρεσίες  στὸ Ἔθνος μας, χωρὶς νὰ ὑπολογίζουν τὰ ὑλικὰ ἀγαθά, τὶς ἀνέσεις τους στὴν Ξένη καὶ τὴν ἴδια τὴ ζωή τους. Τὰ τέσσερα ἀδέλφια Ὑψηλάντες, ποὺ πῆραν μέρος στὴν Ἐπανάσταση, εἶχαν πρόωρο θάνατο, ἀπὸ φυλάκιση καὶβάσανα ὁ Ἀλέξανδρος, ἀπὸ τὶς περιπέτειες τῶν μαχῶν καὶ τὶς ταλαιπωρίες τοὺς κατὰ τὸν Ἀγώνα οἱἄλλοι τρεῖς. Καὶ εὐλογήθηκαν ὁ μὲν Ἀλέξανδρος νὰ ξεκινήσει πρῶτος τὴν Ἐπανάσταση καὶ ὁΔημήτριος νὰ τὴν κλείσει νικηφόρα κατὰ τὴ μάχη τῆς Πέτρας. Ἐνδεικτικές τοῦ ἤθους καὶ τῆς ἀγάπης τους πρὸς τὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὴν Πατρίδα εἶναι οἱ Προκηρύξεις τῶν Ἀλεξάνδρου καὶ Δημητρίου Ὑψηλάντη.
.             Ὁ Ἀλέξανδρος στὴν Ἐπαναστατική του Προκήρυξη ἀπὸ τὸ Γενικὸ Στρατόπεδο τοῦἸασίου, στὶς 24 Φεβρουαρίου 1821, ἔγραψε:
.        «Μάχου ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος…Εἶναι καιρὸς νὰ ἀποτινάξωμεν τὸν ἀφόρητον τοῦτον Ζυγόν, νὰ ἐλευθερώσωμεν τὴν Πατρίδα, νὰ κρημνίσωμεν ἀπὸ τὰ νέφη τὴν ἡμισέληνον, νὰ ὑψώσωμεν τὸ σημεῖον, δι᾽ οὗ πάντοτε νικῶμεν: λέγω τὸν Σταυρόν, καὶ οὕτω νὰ ἐκδικήσωμεν τὴν Πατρίδα καὶ τὴν ὀρθόδοξον ἡμῶν Πίστιν ἀπὸ ἀσεβῆ τῶν ἀσεβῶν καταφρόνησιν…».
.            Ὁ Δημήτριος, στὶς 12 Ἰουνίου 1821, ἀναγγέλλει τὴν ἔλευσή του στὴν Ἑλλάδα μὲ διακήρυξη, στὴν ὁποία, μεταξὺ ἄλλων, ἀναφέρει: «Ὁμογενεῖς φιλελεύθεροι Ἕλληνες…Ὅσοι ἐλάβατε τὰ ὄπλα ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας τοῦ Ὀρθοδόξου ἠμῶν Γένους, φιλοτιμηθῆτε νὰ φανῆτε ἄξιοι πολεμισταί, δεικνύοντες εἰς τὸν κατὰ τοῦ ἀσεβοῦς τυράννου πόλεμον ἀνδρείαν ἀκαταμάχητον,ὁμόνοιαν ἀδιαίρετον καὶ εἰς τοὺς στρατηγοὺς εὐπείθειαν  ἀπαράβατον…Τὸ τέλος τῶν ἀγώνων μας εἶναι ἡ ἐλευθερία ἢ ὁ ἔνδοξος θάνατος. Αἰώνιος δόξα παρὰ Θεῷ καὶ ἀνθρώποις…».- 

ΠΑΣΧΑ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ 1821, 1919, 2022 (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Πάσχα στὸ Φανάρι 1821, 1919, 2022.

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 .               Πάσχα στὸ Φανάρι σὲ τρεῖς χρονολογίες: 1821, 1919 καὶ 2022. Τὸ 1821 τὸ Πάσχα ἦταν 10 Ἀπριλίου μὲ τὸ παλαιὸ ἡμερολόγιο, 22 Ἀπριλίου μὲ τὸ νέο, σὰν καὶ τὶς ἡμέρες αὐτές. ἩἙλληνικὴ Ἐπανάσταση εἶχε ξεκινήσει. Οἱ πληροφορίες στὴν Πύλη ἔρχονταν μὲ ροὴ καταιγίδας. Καὶαὐτὴ ἀντέδρασε ἀμέσως. Διάλεξε τὴν ἡμέρα τοῦ Πάσχα νὰ τιμωρήσει τὸν πνευματικὸ ἡγέτη τῶν ραγιάδων Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄. Μήνυμα στοὺς Συνοδικοὺς νὰ τὸν καθαιρέσουν καὶ νὰ προβοῦν σὲ ἐκλογὴ νέου Πατριάρχη. Ὁ ἔκπτωτος Γρηγόριος κατηγορεῖτο καὶ τιμωρήθηκε μὲ διασυρμὸ καὶτὴν ἐξευτελιστικὴ διὰ ἀπαγχονισμοῦ ποινὴ τοῦ θανάτου, γιὰ «ἀπιστία καὶ προδοσία». Γράφει ὁ Κωνσταντῖνος Κούμας:
«…Τὴν ἡμέρα τοῦ Πάσχα (10/22 Ἀπριλίου 1821) ἀφοῦ ὁ Πατριάρχης ἐλειτούργησεν εἰς τὴνἘκκλησίαν, ὡς σύνηθες, ἀμέσως ἐσύρθη εἰς τὸ Παλάτιον τοῦ Βεζύρη καὶ ἐν ταυτῷ ἐπροστάχθησαν οἱ λοιποὶ μικροὶ ἀρχιερεῖς νὰ ψηφίσωσι εὐθὺς νέον Πατριάρχην, ἐπειδὴ ὁ μέχρι τοῦδε παύει ἀπὸ τοῦ νὰ πατριαρχεύη. Ἔντρομοι οἱ ἀρχιερεῖς καὶ ὀλίγοι τινὲς τῶν σωζομένων χριστιανῶν ἀνηγόρευσαν Πατριάρχην τὸν Πισιδίας Εὐγένιον. Ἀλλὰ ἕως οὗ νὰ τελειώσουν τὰς ψήφους εἶδον πρὸ τῆς Πύλης τοῦ Πατριαρχείου κρεμάμενον τὸν Πατριάρχην Γρηγόριον μὲ ἐπιγραφὴν εἰς τὸστῆθος του  “προδότης τῆς βασιλείας”. Συγχρόνως ἐκρεμάσθησαν εἰς διάφορα μέρη τῆς ΚΠόλεως καὶ τοῦ Καταστένου ὁ Ἐφέσου Διονύσιος, ὁ Νικομηδείας, ὁ Χαλκηδόνος, ὁ Δέρκων, ὁ Θεσσαλονίκης, καὶ ὁ διὰ τῶν ἐπιστημονικῶν  διδασκαλιῶν του ὠφελήσας τὸ Γένος Ἀδριανουπόλεως Δωρόθεος ὁ Πρώιος. Ἀπεκεφαλίσθη καὶ ὁ γέρων Λογοθέτης Στέφανος Μαυρογένης. Τὰ σώματα τούτων ἐσύρθησαν ἀτίμως καὶ ἐρρίφθησαν εἰς τὴν θάλασσαν….».
.                          Τὸ Πάσχα τοῦ 1919 ἦταν τρεῖς μέρες νωρίτερα ἀπὸ αὐτὸ τοῦ 1821, στὶς 7/19 Ἀπριλίου. Ἄλληἡ ἀτμόσφαιρα στὸ Φανάρι. Οἱ ἐλπίδες γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Κωνσταντινούπολης πολλές, ἂν καὶ φαίνονταν καὶ οἱ δυσκολίες, λόγῳ τῶν συμφερόντων τῶν συμμαχικῶν μεγάλων δυνάμεων… Ὁἀνταποκριτὴς στὴν Πόλη τῆς «Ἑστίας» ἔγραψε: «Μετὰ πρωτοφανοῦς μεγαλοπρεπείας ἑωρτάσθη ἐφέτος εἰς τὸ Πατριαρχεῖον ἡ ἑορτὴ τοῦΠάσχα, ἐν μέσῳ μεγάλης συρροῆς κόσμου καὶ ἀπεριγράπτου ἐνθουσιασμοῦ. Εἰς τὴν ἑορτὴν παρίστατο ὁ Ἕλλην ἁρμοστὴς κ. Κανελλόπουλος, ἡ Ἑλληνικὴ στρατιωτικὴ ἀποστολὴ μὲ τοὺς συνταγματάρχας Χαβίνην καὶ Καπετανάκην… καὶ ὅλοι οἱ προύχοντες. Πρὸ τοῦ Πατριαρχείου εἶχαν παραταχθῆ ἄγημα ναυτῶν καὶ Κρῆτες χωροφύλακες… Καθ’ ὅλην τὴν ἡμέραν τοῦ Πάσχα οἱχωροφύλακες, οἱ στρατιῶται καὶ οἱ ναῦται μας εἶχον ἐγκατασταθῆ εἰς τὴν αὐλὴν τῆς Ἁρμοστείας καὶτῶν Πατριαρχείων καὶ ἑώρταζον τὴν Ἀνάστασιν κατὰ τὰ πατροπαράδοτα ἔθιμα, μὲ τὸ ἀρνὶ τῆς σούβλας, τὸ τσούγγρισμα τῶν αὐγῶν καὶ τοὺς ἐθνικοὺς χορούς… Χαρακτηριστικὸν θεωρεῖται παρὰ τῶν ἐνταῦθα Ἑλληνικῶν κύκλων ὅτι διὰ πρώτην φορὰν τὸ Πατριαρχεῖον δὲν ἀπέστειλε, κατὰ τὸ κρατοῦν ἔθιμον, κόκκινα αὐγὰ εἰς τὰς Τουρκικὰς ἀρχάς…».
.             Πάσχα τοῦ 2022, στὶς 11/24 Ἀπριλίου. Τὸ Πατριαρχεῖο ἑορτάζει μὲ τὴ γνωστὴἐσωτερικὴ λαμπρότητα, μὲ τὴ συμμετοχὴ ἐπισήμων καὶ πλήθους κόσμου ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, ἀλλὰ μὲτὴν Ἁγιὰ Σοφιὰ  τὴ Μονὴ τῆς Χώρας καὶ τὴ Μονὴ Σουμελὰ βεβηλωμένες…-

ΣTΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

.                      Στὸν ἀπόηχο τῆς 201ης ἐπετείου ἀπὸ τὴν ἔναρξη τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821 μπορεῖ κανεὶς νὰ παρατηρήσει, μεταξὺ ἄλλων, δύο γεγονότα, ἕνα θετικὸ καὶ ἕνα ἀρνητικό. Τὸ θετικὸ εἶναι ἡ ἀθρόα προσέλευση τῶν Ἑλλήνων στὶς παρελάσεις καὶ ἡ θέλησή τους νὰ παραμείνουν πιστοὶ στὶςἐθνικές τους παραδόσεις καὶ στὴν ἰδιοπροσωπία τους. Αὐτὸ φάνηκε καὶ σὲ πρόσφατη δημοσκόπηση. Τὸ ἀρνητικὸ εἶναι ἡ ἐμμονὴ κάποιων σὲ ἀνακρίβειες γιὰ τὴν Ἱστορία μας, ποὺ βάζουν τὴν ἰδεολογία τους μπροστὰ ἀπὸ τὴν εὐγνωμοσύνη πρὸς ὅσους διατήρησαν τὴν ταυτότητά μας καὶ μᾶς ἐλευθέρωσαν.
.                      Φαντάζομαι τὴν πίκρα ποὺ θὰ ἐξέφραζαν, ἂν ζοῦσαν, οἱ πρωταγωνιστὲς τῆς ἐλευθερίας μας. Ἀνάλογη θὰ ἦταν ἡ πίκρα τους μὲ ἐκείνη τῶν γονιῶν ποὺ βλέπουν παιδιά τους νὰ τοὺς ἀπαρνοῦνται, νὰ τοὺς ὑβρίζουν, νὰ τοὺς συκοφαντοῦν. Ἀνάλογη μὲ ἐκείνων, ποὺ μὲ πολλοὺς κόπους καὶ αἱματηρὲς θυσίες δημιούργησαν ἕνα σημαντικὸ ἔργο καὶ οἱ ἀπόγονοί τους τὸ ἀπαξιώνουν καὶ ἐπιδιώκουν νὰ τὸ καταστρέψουν, γιὰ νὰ κατασκευάσουν ἕνα δικό τους ἔκτρωμα.Ὅλοι τους θὰ συμφωνοῦσαν μὲ τὸ γνωμικό, ποὺ εἶχε σὲ ἐμφανῆ θέση τοῦ γραφείου του ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ: «Οὐδεὶς ἀσφαλέστερος ἐχθρὸς τοῦ εὐεργετηθέντος ἀχαρίστου».
.                      Φαντάζομαι τοὺς Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη, Ἀνδροῦτσο, Κανάρη νὰ πηγαίνουν μαζὶ νὰ βροῦν αὐτοὺς ποὺ ἑρμηνεύουν τὴν Ἱστορία τους καὶ νὰ τοὺς λένε: «Ἀλήθεια πιστεύετε ὅτι ἐμεῖς σκεπτόμασταν ὅπως ὁ Ντιντερό, ὁ Ροβεσπιέρος καὶ ὁ Μαρά; Καὶ πῶς βγάλατε τὸ συμπέρασμα ὅτι μᾶς ἐνέπνευσε ὁ Βολταῖρος; Εἶσθε βέβαιοι ὅτι τὸν γνωρίζαμε, ὅτι εἴχαμε διαβάσει τὸ ἔργο του καὶ ὅτι εἴχαμε ἀποδεχθεῖ τὰ ὅσα ἔγραψε;…».
.                      Φαντάζομαι τοὺς Ἁγίους Ἐθνοϊερομάρτυρες, τὸν Πατριάρχη  Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλο Λούκαρη καὶ τὸν ἱερομόναχο  Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλό, ποὺ ἐργάζονταν γιὰ τὴν διατήρηση τῆς αὐτοσυνειδησίας τῶν σκλαβωμένων Ἑλλήνων καὶ  ἀγρίως ἐκτελέστηκαν ἀπὸ τοὺς τούρκους, νὰ ρωτᾶνε μὲ παράπονο ὅσους διαδίδουν ὅτι οἱ τοῦρκοι δυνάστες σέβονταν τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα τῶν γκιαούρηδων, ἂν γνωρίζουν τὴν ἱστορία, τὴ δική τους καὶ τῶν ἄλλων νεομαρτύρων…
.                      Συμπερασματικά, στὴ σημερινὴ Πατρίδα μας ὑπάρχει ἡ, κατὰ τὸν Σαραντάρη, ἡδονιστικὴ ἰντελιγκέντσια, ποὺ ἔχει σχεδὸν ἀποκλειστικὲς προσβάσεις στὰ ΜΜΕ καὶ ὅλη τὴνἄνεση νὰ περνᾶ τὶς ἰδέες της, μὲ τὶς ὁποῖες ἐπιδιώκει νὰ «ἐκσυγχρονίσει» τοὺς Ἕλληνες. Ὑπάρχει τὸμεγάλο πλῆθος τῶν Ἑλλήνων, ποὺ γενικὰ δὲν ἐκφράζεται, ἀλλὰ δὲν ἔχει καὶ τρόπους καὶ μέσα νὰ ἐκφραστεῖ. Αὐτὸ τὸ πλῆθος, μπορεῖ νὰ ξεγελαστεῖ, ἀλλὰ ὅταν χρειαστεῖ, ξεσηκώνεται γιὰ νὰ ὑποστηρίξει τὶς ἀξίες του. Ὑπάρχει καὶ ἕνα τρίτο, μικρότερο μέρος Ἑλλήνων. Τὸ ἐκπροσωποῦσε ἡ κυρὰ τῆς Ρῶ, τὸ ἐκπροσωποῦν ἡ κυρία Εἰρήνη, μοναδικὴ κάτοικος  τῆς Κινάρου καὶ οἱ κάτοικοι τῆς Γαύδου, τῶν Ψαρῶν καὶ τῶν Διαπόντιων νησιῶν. Δὲν ἔχουν διαβάσει τί εἶναι ἡ ΓαλλικὴἘπανάσταση, δὲν ξέρουν ἀπὸ «ἐκσυγχρονισμό». Ξέρουν μὲ ὅλο τους τὸ εἶναι νὰ πιστεύουν στὴν Ὀρθοδοξία καὶ νὰ ἀγαποῦν τὴν Ἑλλάδα, ὡς ἰδανικό, ὡς στοργικὴ μητέρα, γιὰ τὴν ὁποία εἶναι ἕτοιμοι νὰ θυσιαστοῦν.-

 

 

 

ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΜΑΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Οἱ σύμμαχοί μας διαχρονικὰ

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 .                  Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς 201ης ἐπετείου ἀπὸ τὴν ἔναρξη τοῦ Ἀγώνα τῆς Παλιγγενεσίας καὶ τῶν ἑκατὸ ἐτῶν ἀπὸ τὴν τραγωδία τῆς γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τῆς Μικρᾶς Ἀσίας εἶναι διδακτικὸ νὰ γνωρίζουμε τὴ διαχρονικὴ σχέση τῆς Ἑλλάδας μὲ τὶς μεγάλες δυνάμεις τῆς κάθε ἐποχῆς.
.                  Κατὰ τὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 οἱ τρεῖς συμμαχικὲς δυνάμεις (Ἀγγλία, Γαλλία, Ρωσία) θέλανε μίαν Ἑλλάδα μικρὴ καὶ ἐξαρτημένη ἀπὸ τὸν Σουλτάνο καὶ ἀπὸ αὐτές. Ὁ Καποδίστριας ἀγωνίστηκε καὶ πέτυχε νὰ ἐπεκτείνει τὰ ὁρισμένα ἀπὸ τοὺς συμμάχους σύνορα τῆς Ἑλλάδος καὶ νὰ εἶναι ἀνεξάρτητη ἀπὸ τὸν Σουλτάνο. Ἡ ἀξιοπρέπεια, ποὺ ἔδειξε ἔναντι τῶν ἰσχυρῶν τῆς τότε ἐποχῆς, καὶ ἡ ἀντίστασή του πρὸς τὰ σχέδιά τους, τὸν ἔφεραν σὲ σύγκρουση μαζί τους. Καὶ αὐτοὶ τὸν ἐξουδετέρωσαν… Μὲ τὴν βοήθεια  Ἑλλήνων ἐπέβαλαν ἡγεμόνα ἀλλοεθνῆ καὶ ἀλλόδοξο σὲ ἕνα αὐταρχικὸ καθεστώς. Οἱ τότε προσπάθειες τῶν Σαμίων καὶ τῶν Κρητῶν νὰπεριληφθοῦν στὴν ἐλεύθερη Ἑλλάδα πνίγηκαν μὲ τὴ βία.
.                  Οἱ Σύμμαχοι ἤθελαν μίαν ἀδύναμη χριστιανικὴ Ἑλλάδα καὶ μίαν ἰσχυρὴ μουσουλμανικὴ Τουρκία. Αὐτὰ ἀπὸ τὸν 18ο αἰώνα. Γράφει ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Σλαβινίου καὶΧερσῶνος Εὐγένιος Βούλγαρης στοὺς «Στοχασμούς» του τὸ 1771,  ὅτι οἱ Γραικοὶ παίρνουν τὸ μέρος τῶν Χριστιανῶν Βασιλέων, κάθε φορὰ ποὺ αὐτοὶ κάμουν πολέμους ἐναντίον τῶν Ὀθωμανῶν γιὰ τρεῖς λόγους: Πρῶτον ἀπὸ τὴν θλίψη καὶ τὴν ἀγανάκτησή τους ἀπὸ τὴ βαριὰ καὶ ἀνυπόφορη τυραννία, δεύτερον ἀπὸ τὴν ἐλπίδα ἀποκαταστάσεως τῆς ἐλευθερίας τοῦ Γένους καὶ τρίτον ἀπὸ τὴν ζέση τῆς πίστης τους στὸν Χριστό. Ἀλλά, ὁ Βούλγαρης σημειώνει, οἱ Γραικοὶ βλέπουν ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἐλπίσουν στὸ ἑξῆς νὰ δοῦν βοήθεια γιὰ τὴν ἐλευθερία τους: «Ἐπειδὴ τώρα (Σημ. μετὰ τοὺς ρωσοτουρκικοὺς πολέμους) ἔφεξε στοὺς Ἕλληνες μία ἐλπίδα οἱ Δυνάμεις τῆς Εὐρώπης ἀντὶ νὰ προθυμοποιηθοῦν καὶ νὰ ἁπλώσουν σὲ αὐτοὺς χέρι βοηθείας καὶ νὰ τοὺς ἐλευθερώσουν, φάνηκαν τρόπον τινὰ ζηλότυποι στὴν ἐλευθερία τους. Καὶ ὅποιο χέρι ἁπλώθηκε νὰ τοὺςἐλευθερώσει, τὸ ἐμπόδισαν…».
.                  Ἡ ἔναντι τῆς Τουρκίας συμπεριφορὰ τῶν χριστιανικῶν συμμαχικῶν δυνάμεων κάνει τοὺς ἡγεμόνες της, ἀπὸ τοὺς Σουλτάνους  ἕως τὸν Ἐρντογκάν, νὰ σκέπτονται, ὅπως γράφει μὲ θαυμαστὴ ἀκρίβεια ὁ Βούλγαρης: «Τὰ χρησμολογήματα τοῦ Μωάμεθ πληροφοροῦν τοὺς Τούρκους ὅτι αὐτοὶ εἶναι τὸ ἔθνος τὸ θεοφιλὲς καὶ ἐκλεκτό. Τὸ μόνο ἔθνος, τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς διόρισε νὰ κυβερνήσει ὅλο τὸν κόσμο και… δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ καταργηθεῖ ἔστω καὶ ἂν συμφωνήσουν ὅλες οἱ δυνάμεις τῶν βασιλίσκων τῆς Εὐρώπης…Τὸ βασίλειό τους θὰ μείνει ἀκέραιο ἕως τὸ τέλος τοῦ αἰῶνος, θὰ ἀπολαύσει δόξα καὶ δύναμη καὶ θὰ ὑποτάξει ὅλους τοὺς χριστιανούς. Ὡς Τοῦρκοι πρεσβεύουν τὸ δόγμα ὅτι ὑπάρχει μία ἰσχυρὴ εἱμαρμένη, ἡ ὁποία κρατάει δεμένους τοὺς Χριστιανοὺς Βασιλεῖς, τοὺς σφίγγει καὶ τοὺς κρατᾶ στὰ ὅριά τους… Ὡς Τοῦρκοι εἶναι ἐκ συστήματος ἄσπονδοι ἐχθροί τοῦ Χριστιανισμοῦ…».
.                  Πιὸ αὐστηρὸς πρὸς τοὺς Εὐρωπαίους συμμάχους εἶναι ὁ Γάλλος πολιτικὸς καὶ ἱστορικὸς Ἐντουὰρ Μπινιόν. Τὸ 1823 κυκλοφόρησε τὸ ἔργο του «Οἱ κυβερνήσεις καὶ οἱ λαοὶ ἀπὸτὸ 1815 ἕως τὸ τέλος τοῦ 1822». Τὸ βιβλίο μεταφράστηκε στὰ ἑλληνικὰ ἀπὸ τὸν ἱστορικὸ καὶ πρωθυπουργὸ ἐπὶ κυβερνήτου Καποδίστρια Νικολάου Σπηλιάδη. Στὸ βιβλίο αὐτὸ ὁ Μπινιὸν χαρακτηρίζει τὴν ἔναντι τῆς Ἑλλάδος πολιτικὴ τῆς  Ἀγγλίας καὶ τῆς Αὐστρίας  «ἐπονείδιστη», ἐπειδὴ εὐνοοῦσαν τὸν ὄλεθρο τῆς Ἑλλάδος. Ὁ Μπινιὸν διερωτᾶται μήπως γιὰ τὶς χριστιανικὲς δυνάμεις τῆς Δύσης ἰσχύει ἐκεῖνο ποὺ ἔγραψε ὁ Πετράρχης τὸ 1354: «Οἱ Τοῦρκοι εἶναι βέβαια ἐχθροί. Ἀλλὰ οἱ Ἕλληνες εἶναι αἱρετικοὶ καὶ γι’ αὐτὸ χειρότεροι ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς. Ἑπομένως εἶναι προτιμότερο νὰ κατέχουν τὰ ἐδάφη οἱ Τοῦρκοι, παρὰ νὰ τὰ ἐλευθερώσουμε γιὰ τοὺς Ἕλληνες…». (Περισσότερα γιὰ τὸ θέμα εἰς βιβλίο Γ. Ν. Παπαθανασόπουλου «Κιβωτὸς πατριδογνωσίας – Μορφὲς τοῦ 1821», Ἔκδ. Τῆνος, Ἀθήνα, 2021).
.                  Ἑκατὸ χρόνια μετὰ τὴν ἀπελευθέρωσή τους οἱ Ἕλληνες, σὲ  συνεννόηση μὲ τοὺς στὸν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμάχους τους, ἀπελευθερώνουν μέρος τῶν Ἑλλήνων στὴ ΜικρὰἈσία. Τὰ ὅσα συνέβησαν ἐκεῖ περιγράφει γλαφυρὰ ὁ Χρ. Ἐμ. Ἀγγελομάτης στὸν πρόλογο τῆς α΄ἔκδοσης τοῦ ἐξαιρετικοῦ βιβλίου – συγγράμματός του «Χρονικὸν μεγάλης τραγωδίας (Τὸ ἔπος τῆς Μικρᾶς Ἀσίας), Βρ. Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, Ἔκδ. Βιβλ. Ἑστίας, 1962):
.                  «Ὁ ἑλληνικὸς στρατὸς δὲν ἡττήθη εἰς τὴν Μικρασίαν. Ὁ ἑλληνικὸς στρατὸςἔκαμεν ὅ, τι κανεὶς ἄλλος στρατὸς δὲν θὰ ἠμποροῦσε νὰ κάμη. Ἔμεινε νικητὴς ἐπὶ τρία ὁλόκληρα χρόνια, μαχόμενος συνεχῶς, ἐναντίον ἑνὸς ἀδιαλείπτως ἐπιτιθεμένου ἐχθροῦ, μαχόμενος ἐναντίον τῶν στερήσεων, τῶν κακουχιῶν, ἀνεπαρκῶς ἐφοδιασμένος, ἀνεπαρκῶς τροφοδοτούμενος, ἐνῶ αἱ σύμμαχοι χριστιανικαὶ Δυνάμεις μὲ κάθε τρόπον καὶ εἰς κάθε ὥραν ἐφωδίαζαν τὸν ἀντίπαλόν του. Εἰς τὸ τέλος, ὅταν κάθε προσπάθεια κατεβλήθη ἀπὸ τὰς χριστιανικὰς δυνάμεις νὰ τὸν πείσουν ὅτι δὲν ἐπρόκειτο νὰ μείνη εἰς τὴν Μικρασίαν, ὅταν μὲ κάθε μέσον ἐνίσχυσαν τοὺς τούρκους, συναγωνιζόμενοι εἰς τουρκοφιλίαν, ὅταν ἡ ἑλληνικὴ διχόνοια, ἐβοήθησε καὶ αὐτὴ τὸν ἐχθρόν, εἰςἴσην μοίραν ποὺ τὸν ἐβοήθησαν αἱ χριστιανικαὶ δυνάμεις, τότε ἔφθασε καὶ τὸ τέλος τῆς ἑλληνικῆς Μικρασίας. Ὅμως ὁ ἑλληνικὸς στρατὸς δὲν ἐνικήθη. Ἔφθασεν εἰς ἕνα εἶδος ἀπεργίας, διότι ἀπηλπίσθη ἀπὸ τοὺς πάντας καὶ τὰ πάντα καὶ διότι ἐπιστευσεν εἰς τὰ λόγια τῆς προπαγάνδας».
.                  Στὸ βιβλίο τους «Μικρασιατικὴ καταστροφὴ – 50 ἐρωτήματα καὶ ἀπαντήσεις» (Ἔκδ. Πατάκη), οἱ καθηγητὲς Ἄγγελος Συρίγος καὶ Εὐάνθης Χατζηβασιλείου κάνουν συγκεκριμένη τὴν ἔναντι τῶν Ἑλλήνων στάση τῶν συμμάχων τους κατὰ τὴ Μικρασιατικὴ ἐκστρατεία. Γιὰ τὴ συμπεριφορὰ τῶν Γάλλων ἀναφέρουν ὅτι ἦσαν οἱ πρῶτοι ποὺ ἄρχισαν ἐπαφὲς μὲ τὸν Κεμὰλ καὶτὸν Μάιο τοῦ 1920 ὑπέγραψαν μαζί του συμφωνία, μὲ τὴν ὁποία ἀναγνώριζαν ντὲ φάκτο τὴν κεμαλικὴ κυβέρνηση καὶ ἔδωσαν τὸν βαρὺ γαλλικὸ ὁπλισμὸ στὰ κεμαλικὰ στρατεύματα, «παραβιάζοντας τὶς στοιχειώδεις ἀρχὲς συμμαχικῶν ὑποχρεώσεων ἔναντι τῆς Ἑλλάδος».
.                 Ὡς πρὸς τοὺς Ἰταλοὺς οἱ δύο καθηγητὲς σημειώνουν ὅτι «υἱοθέτησαν ἐντελῶς ἀνθελληνικὴ στάση, ἐπιτρέποντας στὸ κίνημα τοῦ Κεμὰλ νὰ στρατολογεῖ ἄνδρες καὶ νὰ συγκροτεῖ μονάδες στὰ ἐδάφη τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ποὺ κατεῖχαν». Παράλληλα, ἀπὸ τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1921 γαλλικὰ καὶ ἰταλικὰ πλοῖα ἄρχισαν νὰ μεταφέρουν στὰ λιμάνια τῆς Μερσίνας καὶ τῆς Ἀττάλειας, ποὺπροστατεύονταν ἀπὸ τὴ Γαλλία καὶ τὴν Ἰταλία ἀντιστοίχως, πολεμικὸ ὑλικὸ πρὸς τὸν Κεμάλ.
.               Ὡς πρὸς τοὺς Βρετανοὺς στὸ βιβλίο τους οἱ κ.κ. Συρίγος καὶ Χατζηβασιλείου ἐπισημαίνουν ὅτι τὸ Λονδίνο προέκρινε τὴ λύση τοῦ εἰρηνικοῦ διακανονισμοῦ μὲ τοὺς Τούρκους, εἰς βάρος τῆς διευθετήσεως τῶν Σεβρῶν καὶ κατ’ ἐπέκταση εἰς βάρος τῶν ἑλληνικῶν συμφερόντων. Καὶἐπιλέγουν ὅτι ἡ Βρετανία ἔδωσε μίαν ἄτυπη ὑποστήριξη στὴν ἑλληνικὴ πλευρά, χωρὶς αὐτὴ νὰ συνοδεύεται μὲ οὐσιαστικὴ καί, κυρίως, στρατιωτικὴ βοήθεια.
.              Συμπερασματικά, στὰ διακόσια περίπου χρόνια ἐλευθέρου βίου ἐξακολουθοῦν νὰ δεσπόζουν στὴν Ἑλλάδα ἡ μεταξύ μας ἐθνοκτόνα διχόνοια, τὸ δυσβάσταχτο χρέος ἀπὸ δάνεια καὶ ἡ ἀνεύθυνηἐναπόθεση στοὺς συμμάχους μας ἐλπίδων, ποὺ συνήθως δὲν  ὑλοποιοῦνται.-

«Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΗΤΑΝ Ο ΜΟΝΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ» (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Συνέντευξη
Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Γιὰ τὸ βιβλίο του: «Κιβωτὸς Πατριδογνωσίας
– Μορφὲς τοῦ 1821 πρίν, κατά, μετὰ τὴνἘπανάσταση»
(Ἐκδόσεις Τῆνος, Ἀθήνα, 2021, σελίδες 514)

Στὸν Ἐλπιδοφόρο Ἰντζέμπελη
(Δημοσιεύθηκε στὴν ἐφημερίδα «Τύπος τῆς Κυριακῆς», τὴν 20ή Μαρτίου 2022)

Ποιά ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ νὰ ἐκδοθεῖ τὸ βιβλίο σας «Κιβωτὸς Πατριδογνωσίας»;

.               Φυσικὰ ἡ 200ὴ ἐπέτειος ἀπὸ τὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821. Τὸν Φεβρουάριο τοῦ 2020 πρότεινα στὸν διευθυντὴ τοῦ ΕΤ κ. Πάνο Ἀμυρὰ καὶ ἐκεῖνος εὐχαρίστως δέχθηκε κάθε Σάββατο νὰ ἔχουμε μία σελίδα μὲ προσωπικότητες, ποὺ εἶχαν ἐνεργὸ συμμετοχὴ στὴν προετοιμασία καὶ στὴν διεξαγωγὴ τῆς Ἐπανάστασης, καθὼς καὶ στὴ διατήρηση τῆς ἰδιοπροσωπίας μας. Ἀπὸ τὸν Μάρτιο τοῦ 2020 λοιπὸν ἕως τὸν Δεκέμβριο τοῦ 2021 ἔγραψα καὶ ὁ ΕΤ δημοσίευσε τὴν ἱστορία ἑβδομήντα προσωπικοτήτων τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Στὸ διάστημα αὐτὸ πολλοὶ ἀναγνῶστες μου ἐζήτησαν ὅλα αὐτὰ τὰ κείμενα νὰ ἐκδοθοῦν σὲβιβλίο. Πρὶν ἀπὸ λίγες ἡμέρες ἱκανοποιήθηκε τὸ αἴτημά τους. Τὸ βιβλίο ἐτέθη στὴν κυκλοφορία, μὲ τὸν τίτλο «Κιβωτὸς Πατριδογνωσίας».

Πῶς ὅμως ξεκίνησε ἡ ὅλη ἰδέα τῆς συγγραφῆς αὐτῶν τῶν κειμένων;

.               Γιὰ πολλὰ χρόνια ἀνέτρεχα στὶς πηγές, ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὴν Ἐπανάσταση τοῦ1821. Στὰ συγγράμματα ἱστορικῶν συγγραφέων, ὅπως τῶν Σπ. Τρικούπη καὶ Νικολάου Σπηλιάδη, τὰ ἀπομνημονεύματα ἀγωνιστῶν, ὅπως τῶν Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη, Μακρυγιάννη καὶ φιλελλήνων, ὅπως τῶν Γόρδωνος καὶ Χάου, κείμενα γιὰ τὸ 1821 ἱστορικῶν καὶ ἄλλων συγγραφέων, ποὺ ἔζησαν πρό, κατὰ καὶ λίγο μετὰ τὴν Ἐπανάσταση, ὅπως τῶν Ρήγα Φεραίου, Ἀρχιεπισκόπου Εὐγενίου Βουλγάρεως, Νικηφόρου Θεοτόκη, Ἀδαμαντίου Κοραῆ, Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄, Δημητρίου Καταρτζῆ, Κων. Παπαρρηγόπουλου, Ἰωάννου Ζαμπελίου, Σωτηρίας Ἀλιμπέρτη. Μὲ ἐνοχλεῖ ποὺ γιὰ λόγους ἰδεολογικοὺς γράφονται ἀνακρίβειες, ἀποσιωπῶνται πρόσωπα, καταστάσεις, ἰδιότητες, διαστρεβλώνονται γεγονότα. Καὶ εἶναι λυπηρὸ ὅτι οἱ ἀρνητὲς τῆς ἀλήθειας προβάλλονται ὡς αὐθεντίες ἀπὸ τὸ πολιτισμικὸκατεστημένο.

Μὲ ποιά κριτήρια ἐπιλέξατε τὰ πρόσωπα ποὺ περιλάβατε στὴ μελέτη;

.               Προφανῶς ἀπὸ τὶς προσωπικότητες, ποὺ κατὰ τὴν ἄποψή μου συνέβαλαν στὴν ἐπιβίωση τοῦ Ἑλληνισμοῦ κατὰ τὴν βάρβαρη τουρκοκρατία, στὴν ἀπελευθέρωσή Του ἀπὸτὸν τουρκικὸ ζυγὸ κατὰ τὴν Ἐπανάσταση, στὴν ἀνάπτυξή Του κατὰ τὰ πρῶτα χρόνια της ἐλευθερίας Του καὶ στὴ διατήρηση τῶν ἰδανικῶν Του ἕως τὶς μέρες μας.

Γιατί χωρίσατε τὸ βιβλίο σὲ τέσσερα μέρη;

.               Πιστεύω ὅτι διευκολύνω τὸν ἀναγνώστη στὴν ἀνάγνωσή του. Τὸ πρῶτο μέρος περιλαμβάνει σπορεῖς τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821, τὸ δεύτερο πρωταγωνιστές Της, τὸ τρίτο εὐεργέτες τῆς Ἐπανάστασης καὶ τοῦ νέου Κράτους καὶ τὸ τέταρτο ποιητὲς καὶ λογίους, ποὺἔγραψαν γι’ Αὐτήν.

Ἀπὸ τὰ πρῶτα κείμενα ποὺ διαβάζει ὁ ἀναγνώστης διακρίνει μία γλώσσα δουλεμένη καὶ μία ξεχωριστὴ ἐπιμέλεια τοῦ κάθε κειμένου, ποὺ κάνει τὸ βιβλίο νὰ διαβάζεται εὐχάριστα.

.               Σᾶς εὐχαριστῶ γιὰ τὰ καλά σας λόγια. Ἀπὸ τὴν πείρα μου ἔχω καταλήξει ὅτι δὲν χρειάζεται νὰ γράφεται ἕνα βιβλίο, ποὺ δὲν ἔχει νὰ προσφέρει κάτι καινούργιο στὸν ἀναγνώστη του. Ἔτσι δὲν ἔγραψα βιογραφίες ποὺ τὶς βρίσκει ὁ καθένας στὴ Wikipedia ἢ σὲαὐτοτελῆ βιβλία γιὰ τὴν κάθε ἀναφερόμενη προσωπικότητα. Ἔχω περιορίσει τὰ βιογραφικὰστοιχεῖα καί, ὅπως σημείωσα προηγουμένως, γράφω μέσα ἀπὸ ἀρχεῖα καὶ ἄλλες πηγὲς τί εἶπαν, τί ἔγραψαν ἢ τί ἔκαμαν οἱ ἴδιες οἱ προσωπικότητες ποὺ περιγράφω. Δὲν τὶς ἐξαγιάζω, οὔτε ὅμως καὶ τὶς «κουτσομπολεύω». Ὡς πρὸς τὸ εὐχάριστο τῆς ἀνάγνωσης νομίζω ὅτι μὲβοήθησε ὁ συνδυασμὸς τῆς γνώσης μὲ τὴν δημοσιογραφικὴ πένα. Εἶναι μία πολὺπαραγωγικὴ πνευματικὴ ἐργασία νὰ γράφεις κείμενο ὁρισμένου ἀριθμοῦ λέξεων, τὸ ὁποῖο νὰεἶναι συνοπτικό, περιεκτικὸ καὶ εὐκολοδιάβαστο καὶ ἀπὸ νέους ἀνθρώπους.

Οἱ προσωπικότητες ποὺ ἀναφέρετε φέρνουν νέα στοιχεῖα, τὰ ὁποῖα δὲν γνωρίζουμε. Μὲ ποιό τρόπο βρήκατε νέα στοιχεῖα καὶ πηγὲς γιὰ αὐτὲς τὶς σημαντικὲς μορφές;

.               Ἀπὸ πολὺ καιρὸ μελετοῦσα τὶς πηγὲς καὶ ἔτσι δημιούργησα μία βιβλιοθήκη μὲβιβλία παλιὰ ἢ ἀνατυπωμένα, μὲ τόμους Ἀρχείων καὶ μὲ νεότερα βιβλία – μελέτες. Καὶ ἐδῶμπορῶ νὰ πῶ πάλι ὅτι δὲν ἦταν μόνο ἡ ἀναζήτηση τοῦ ἐρευνητῆ ἀλλὰ καὶ ἡ δημοσιογραφική του ἀντίληψη.

Ἕνα ἄλλο στοιχεῖο εἶναι ὅτι τονίζετε τὴ συνεισφορὰ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στὸν Ἀγώνα. Μὲ ποιοὺς τρόπους βοήθησε ἡ Ἐκκλησία;

.               Θλίβομαι γιὰ ἐκείνους, ποὺ ἐπιδεικνύουν ἀγνωμοσύνη πρὸς τὴν Ὀρθοδοξία, γιὰ ἐκείνους ποὺ γιὰ λόγους ἰδεολογικοὺς καὶ ἀντιεκκλησιαστικοὺς ἀρνοῦνται τὴν ἀλήθεια ὡς πρὸς τὴν προσφορὰ τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ χωρὶς παρωπίδες ἀσχοληθέντες μὲ τὴν τουρκοκρατία καὶ τὴν Ἐπανάσταση ἱστορικοὶ τὴν ἀναγνωρίζουν ἀνεπιφύλακτα. Αἰσθάνομαι θλίψη ὅταν λ.χ. κάποιοι μιλᾶνε γιὰ τοὺς πρωτεργάτες τῆς ἑλληνικῆς ἀναγέννησης τῶν γραμμάτων καὶ τῶν ἐπιστημῶν καὶ δὲν λένε ὅτι εἶναι κληρικοί, ἢ λαϊκοὶ πιστοὶ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Νιώθω ἄσχημα, ὅταν βιβλία ποὺ ἔχουν βάση τὴν ἄθεη ἰδεολογία, καθίστανται «ἱερὰ κείμενα» γιὰτοὺς «μυημένους», ποὺ ἀντὶ νὰ ἀναφέρονται σὲ πηγὲς ἀναφέρονται σὲ αὐτά… Θλίβομαι γιὰὅσους μὲ κοπτοραπτικὴ μέθοδο ἐπιχειροῦν νὰ προβάλουν κάποιες ἀνθρώπινες καταστάσεις στὸ Πατριαρχεῖο ὡς φαινόμενα τύπου Βατικανοῦ, ἢ προεπαναστατικῆς Γαλλίας. Ἡ Ἐκκλησία ἦταν ὁ μόνος φορέας ποὺ ὑπῆρχε μετὰ τὴν Ἅλωση καὶ ποὺ ἀπὸ τὸ Φανάρι ἕως τὸ τελευταῖο χωριὸ βοήθησε νὰ διατηρήσουμε ὡς Ἕλληνες τὴν ταυτότητά μας. Ὁ παπάς, ποὺ κινδύνευε ἀνὰ πᾶσα στιγμὴ νὰ κρεμαστεῖ, ἦταν ὁ πρῶτος ποὺ μάθαινε στὰ παιδιὰ τὰ ἑλληνικά, καὶ τὸ τί σημαίνει νὰ εἶναι Ἕλληνες καὶ πιστοὶ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ μέχρι θανάτου.

Πολλοὶ ἀναγνῶστες τοῦ ΕΤ διάβαζαν ἀνελλιπῶς κάθε ἑβδομάδα τὰ κείμενά σας γιὰ τὸ 1821. Πῶς νιώθετε τώρα ποὺ τὸ βιβλίο σας κυκλοφορεῖ καὶ θὰ τὸ ἀγοράσουν γιὰ τὴ βιβλιοθήκη τους;

.               Περιττὸ νὰ σᾶς πῶ ὅτι νιώθω ὄμορφα. Πράγματι πολλοὶ ἀναγνῶστες μου ἐπικοινωνοῦσαν μαζί μου καὶ μὲ παρότρυναν νὰ ἐκδώσω τὰ κείμενα σὲ βιβλίο, ὥστε νὰ τὰἔχουν συγκεντρωμένα στὴ βιβλιοθήκη τους.

Γιατί οἱ Ἕλληνες δὲν γνωρίζουν ἀρκετὰ πράγματα γιὰ τὸ 1821;

.               Γιατί δὲν διάβασαν τὴν Ἱστορία μας, γιατί δὲν ἔμαθαν οἱ μεγαλύτεροι στοὺς νεότερους τὴν Ἱστορία μας. Φίλος φιλόλογος μοῦ ὁμολόγησε ὅτι ὅσα γράφω στὸ βιβλίο δὲν τὰ διδάχθηκε στὰ τέσσερα χρόνια τῶν σπουδῶν του στὸ Πανεπιστήμιο, οὔτε φυσικὰ στὸΓυμνάσιο καὶ στὸ Λύκειο. Ὁ ὁμότιμος καθηγητὴς Ἱστορίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κ. Εὐάγ. Χρυσὸς ἔγραψε πρόσφατα ὅτι ἐλπίζει κάποτε καὶ στὴν Ἑλλάδα οἱ συνάδελφοί του καθηγητὲς καὶ τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας νὰ πραγματοποιήσουν αὐτὸ ποὺ ἡ δική του γενιὰπανεπιστημιακῶν ἱστορικῶν, ὅπως βέβαια καὶ οἱ προηγούμενες δὲν κατόρθωσαν νὰπροσφέρουν στὸν τόπο: τὴν Ἱστορία ὡς διδασκόμενη ἐπιστήμη. Πρέπει πάντως νὰ προσθέσω ὅτι λυποῦμαι ποὺ ἡ διδαχὴ τῆς Ἱστορίας μας ἀπὸ ὁρισμένους κατέστη ἐργαλεῖο νεομαρξιστικῶν καὶ ὑλιστικῶν ἰδεῶν.

Τί σημαίνει γιὰ ἐσᾶς ἡ 200ή ἐπέτειος τοῦ 1821;

.               Εὐθύνη ἔναντι ὅλων ὅσοι ἀγωνίστηκαν νὰ εἴμαστε σήμερα ἐλεύθεροι. Εὐθύνη καὶεὐγνωμοσύνη. Καὶ ὀφείλουμε νὰ δείξουμε ὡς Ἕλληνες τὴν εὐγνωμοσύνη μας πρὸς αὐτοὺς κρατώντας ζωντανὲς τὶς ἀρχὲς καὶ τὶς ἀξίες τους.-

βλ. σχετ.: ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ 1821 [Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος]

ΣΚΟΠΙΜΩΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΕΣ καὶ ΑΝΑΧΡΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΙΔΕΟΛΗΨΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓ. ΙΕΡΟΜ. Πατριάρχη ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ε´

Αὐθαιρετοῦν σκόπιμα μέ ἀναχρονιστικές ἰδεολογικές ἀγκυλώσεις
ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ κ. ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ

ΠΗΓΗ: nyxthimeron.com

.                               Ὁ ἐπίσημος ἑορτασμός γιὰ τὴ συμπλήρωση δύο ἑκατονταετιῶν ἀπὸ τὴν κήρυξη τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821 ἦταν ὄχι μόνο ὀφειλετικὸς γιὰ τὴν ἱστορικὴ μνήμη τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, ἀλλὰ καὶ ἀναγκαῖος γιὰ τὴ μελλοντική του πορεία στὶς διαγραφόμενες νέες εὐοίωνες ἐθνικὲς ἢ καὶ διεθνεῖς προϋποθέσεις ἢ συνθῆκες σὲ περιφερειακὴ καὶ σὲ παγκόσμια προοπτική. Ὑπὸ τὴν προοπτικὴ λοιπὸν αὐτή, εἶναι αὐτονόητη ἡ ἐνθουσιαστικὴ ἀναφορὰ τοῦ Γένους ὄχι μόνο στοὺς ἡρωϊκοὺς πρωταγωνιστὲς τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ ἀγώνα, ἀλλὰ καὶ στοὺς γενναίους ὑποστηρικτὲς του κληρικούς, μοναχοὺς καὶ λαϊκούς, μὲ μεγάλες μάλιστα προσωπικὲς καὶ οἰκονομικὲς θυσίες, γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν πίστη τὴν ἁγία καὶ τῆς Πατρίδας τὴν ἐλευθερία.
.                               Στὸ πλαίσιο λοιπὸν αὐτὸ τῶν ἐθνικῶν αὐτῶν ἐπετειακῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση τοῦ 1821 ἐντάχθηκε ἀπό ἐκδοτικό οἶκο ἡ ὑπὸ τὸν πλασματικὸ τίτλο «Ἡ Μαύρη Βίβλος τοῦ 1821» ἔκδοση μὲ τὸν ἰδεοληπτικὸ μάλιστα ὑπότιτλο: «Ὁ Γρηγόριος Ε΄ καὶ ἄλλοι Πατριάρχες, μέσα ἀπὸ τὶς ἀντεπαναστατικές τους Ἐγκυκλίους». Προφανῶς, ἡ ἰδεοληπτική ἔκδοση αὐτὴ ἀποσκοποῦσε σαφῶς νὰ ἀπαξιώσει τὴ μεγάλη συμμετοχὴ τόσο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὅσο καὶ τῆς ὈρθοδόξουἘκκλησίας, γενικότερα στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση τοῦ 1821, ὥστε νὰ προβάλει αὐθαιρέτως καὶ ἀκρίτως τὰ ἰδεοληπτικὰ ὁράματα καὶ τὶς θεωρητικὲς προϋποθέσεις τοῦ Ἀδαμαντίου Κοραῆ καὶ τῶν δυτικοφρόνων Ἑλλήνων διαφωτιστῶν.
.                               Ἡ διαπίστωση ὅμως αὐτὴ συνάγεται τόσο ἀπὸ τὴν «Εἰσαγωγή» τοῦ διευθυντοῦ τῆς ἐκδόσεως Μηνᾶ Παπαγεωργίου, ὅσο καὶ ἀπὸ τὸν ἄσχετο «Πρόλογο» τοῦ καθηγητοῦ Θάνου Βερέμη, ὑπὸ τὸν ἄσχετο τίτλο «Ἡ σύγκρουση πνευματικῆς καὶ κοσμικῆς ἐξουσίας. Ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας στὴν Τουρκοκρατία». Πράγματι, ὁ Μ. Παπαγεωργίου ὑποστηρίζει αὐθαιρέτως στήν «Εἰσαγωγή» του, ὅτι δῆθεν «ἡ ὑποτιθέμενη θετικὴ συμβολὴ τῆς ἀνώτατης Ἱεραρχίας στὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 ἀποτελεῖ μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ἰδεολογικὲς λαθροχειρίες τῆς νεότερης Ἑλληνικῆς Ἱστορίας…Γιὰ πολλοὺς Ἕλληνες μελετητές, ὁ Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ ὑπῆρξε ἕνα φωτεινὸ παράδειγμα ἐθνομάρτυρα. Ἡ μελέτη ὅμως τῶν πηγῶν τῆς ἐποχῆς προδίδει ξεκάθαρα τὴν ἀντεθνική του δράση».
.                                  Ὡστόσο, ὁ συντάκτης τῆς «Εἰσαγωγῆς» Μ. Παπαγεωργίου, ἐνῶ προβάλλει ὡς κύριο ἐπιχείρημα «τὸν ἀφορισμὸ τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821» ἀπὸ τὸν ἐθνομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄, ἐν τούτοις ἀποκλείει αὐθαιρέτως τὴν ἄμεση μυστικὴ ἄρση τοῦ ἀφορισμοῦ, καίτοι εἶναι γνωστὲς στὸν ἴδιο καὶ οἱ σχετικὲς μαρτυρίες τῆς ἐποχῆς. Ὑπὸ τὴν ἰδεολογικὴ ὅμως σκόπιμη πρόληψη αὐτή, ὑποστηρίζει τὴν ἀντιφατικὴ καὶ προφανῶς ἐσφαλμένη σκόπιμη ὑπόθεσή του, ὅτι δῆθεν «ὁ Γρηγόριος Ε΄ τοποθετήθηκε τρεῖς φορὲς στὸν πατριαρχικὸ θρόνο ἀπὸ τοὺς ὀθωμανούς, γεγονὸς πού μαρτυρᾶ πώς ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος τῆς ἀπολύτου ἐμπιστοσύνης τους».
.                               Προφανῶς, ἀγνοεῖ ὅτι ἡ ἐκλογὴ στὸν Πατριαρχικὸ Θρόνο τοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄ ἦταν ἀπόλυτο καὶ ἀποκλειστικὸ δικαίωμα τῆς Πατριαρχικῆς Συνόδου τοῦ «Γεροντικοῦ συστήματος» (1757-1862) καὶ ὄχι βεβαίως τῶν Ὀθωμανῶν, ὅπως παραθεωρεῖ καὶ τὸ τραγικὸ γεγονὸς ὅτι ἐκθρονίσθηκε τρεῖς φορὲς ἀπὸ τὸν Πατριαρχικὸ Θρόνο μὲ ἀπόφαση τῆς ἴδιας τῆς Πατριαρχικῆς Συνόδου. Ἂν ὅμως ὁ Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ ἦταν δῆθεν «ἕνας ἄνθρωπος τῆς ἀπολύτου ἐμπιστοσύνης τῶν Ὀθωμανῶν», ὅπως ὑποθέτει σκοπίμως ὁ Μ. Παπαγεωργίου, τότε ὁ ἐθνομάρτυρας Γρηγόριος Ε΄ δὲν θὰ εἶχε ἐκθρονισθεῖ τρεῖς φορὲς ἀπὸ τὴν Πατριαρχικὴ Σύνοδο καὶ ὁπωσδήποτε δὲν θὰ εἶχε ἀπαγχονισθεῖ ἀπὸτοὺς Ὀθωμανούς, ἀφοῦ θὰ τοὺς ἦταν χρήσιμος γιὰ τὴν ὑποστήριξη τῶν συνήθων συμβιβαστικῶν πρωτοβουλιῶν τῆς Ὑψηλῆς Πύλης.
.                               Ἐν τούτοις, εἶναι ἐντονώτερη καὶ σαφέστερη ἡ σαφῶς ἀντιφατικὴ καὶ προφανῶς ἐσφαλμένη προσέγγιση ἢ ἑρμηνεία ἀπὸ τὸν καθηγητὴ Θᾶνο Βερέμη στόν «Πρόλογο» τῆς πλασματικῆς αὐτῆς «Μαύρης Βίβλου τοῦ 1821», ἤτοι τόσο γιὰ τὴ «σύγκρουση τῆς πνευματικῆς καὶ κοσμικῆς ἐξουσίας», ὅσο καὶ γιὰ τόν «ρόλο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στὴν Τουρκοκρατία». Πράγματι, ὁ καθηγητής Θ. Βερέμης ἑρμηνεύει ἐσφαλμένως καὶ ὑποστηρίζει ἀκρίτως, ὅτι δῆθεν «ἡ προβληματικὴ σχέση ἀνάμεσα στὶς Ἐκκλησίες τῆς Κωνσταντινούπολης καὶ τῆς Ρώμης ἐπιδεινώθηκε ἐπὶ Πατριάρχη Φωτίου καὶ Πάπα Νικολάου Α΄ τὸ 858 μ.Χ., ἀφοῦ ἡ Σύνοδος τῶν Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς ἀφόρισε τὸν Πάπα, τὸ 867, καὶ ἀκολούθησε ὁ ἀφορισμὸς τοῦ Φωτίου ἀπὸ τὸν νέο Πάπα Ἰωάννη».
.                               Πράγματι, ἡ προφανῶς ἀβάσιμη αὐτὴ περιγραφὴ εἶναι καὶ σαφῶς ἐσφαλμένη ὄχι μόνο γιὰ τὰ γεγονότα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πρόσωπα, ἀφοῦ ὁ μὲν Πάπας Νικόλαος ἁπλῶς δὲν ἀναγνώρισε τὸν Πατριάρχη Φώτιο στὴ Σύνοδο τῆς Ρώμης (863), ἡ δὲ συγκληθεῖσα ἀπὸ τὸν Πατριάρχη Φώτιο Μείζων Σύνοδος διέκοψε τὴν ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία μὲ τὸν Πάπα Νικόλαο γιὰ τὶς ἀντικανονικὲς ἐνέργειες τῶν λατίνων ἱεραποστόλων στὴ νεοσύστατη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Βουλγαρίας
..                               Βεβαίως, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Φώτιος ἐκθρονίσθηκε ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα τοῦ Βυζαντίου Βασίλειο Α΄ (867) καὶ ἀναγνωρίσθηκε ἀπὸ τὸν Πάπα Ἀδριανὸ Β΄ (867-872) καὶ ὄχι ἀπὸ τὸν Πάπα Ἰωάννη Η΄ (872-880), ὁ ὁποῖος ἀναγνώρισε προθύμως τὸν ἱερὸ Φώτιο στὴν Μεγάλη Σύνοδο τῆς Κωνσταντινουπόλεως (879-880), ἡ δὲ ἐκθρόνισή του ἀποφασίσθηκε στὴ συγκληθεῖσα ἀπὸ τὸν Πατριάρχη Ἰγνάτιο Μεγάλη Σύνοδο τῆς Κωνσταντινουπόλεως (869-870). Οἱ ἴδιες ἀντίστροφες ἑρμηνεῖες καὶ ἀναπόφευκτες συγχύσεις τοῦ καθηγητοῦ Θ. Βερέμη στὴ δῆθεν προκλητικὴ σύγκρουση τοῦ παπικοῦ Καρδιναλίου Οὐμβέρτου μὲ τὸν Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Μιχαὴλ Κηρουλάριο ἀπὸ τὴν ὁποία προέκυψε τὸ σχίσμα τῶν δύο Ἐκκλησιῶν (1054).
.                               Ὑπὸ τὸ πνεῦμα ὅμως αὐτὸ προβάλλονται καὶ οἱ ἀντίστροφες ἑρμηνεῖες του γιὰ τὴν ἐκπροσώπηση τῶν Πατριαρχείων τῆς Ἀνατολῆς στὴν ἑνωτικὴ Σύνοδο τῆς Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-1439), γιὰ νὰ ὑποστηριχθεῖ ὁ ἐμπερίστατος Πάπας Εὐγένιος Δ΄ (1431-1447) στὴ σύγκρουσή του πρὸς τὴν μεταρρυθμιστικὴ Σύνοδο τῆς Βασιλείας (1431-1449), ὥστε νὰ διευκολυνθεῖ ἡ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνίας τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, μὲ τὰ κοινὰ βεβαίως κριτήρια τῶν ἑπτὰ Οἰκουμενικῶν Συνόδων, τὰ ὁποῖα ὅμως ἀθετήθηκαν ἀπὸ τὸν παπικὸ θρόνο μὲ τὶς αὐθαίρετες ἀποφάσεις τῆς Συνόδου τῆς Φλωρεντίας.
.                                  Πράγματι, ὁ καθηγητής Θ. Βερέμης ἐγκωμιάζει αὐθαιρέτως καὶ ἀκρίτως ὅλους τοὺς δυτικόφρονες ἑνωτικοὺς καὶ ὅ,τι ἀναφέρεται σὲ αὐτούς, ἐνῶ ἀποδοκιμάζει ἐπίσης αὐθαιρέτως καὶ ἀκρίτως ὅλους τοὺς ἀνθενωτικοὺς καὶ ἰδιαίτερα ὅ,τι συνδέεται μὲ τὴν ἀνύστακτη μέριμνα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου γιὰ τὴν ἀλώβητη διαφύλαξη τῆς ἐθνικῆς καὶ τῆς θρησκευτικῆς ταυτότητας ὄχι μόνο τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἀλλὰ καὶ ὅλων τῶν ἄλλων ἐμπερίστατων Ὀρθοδόξων λαῶν τῆς Ἀνατολῆς, οἱ ὁποῖοι ὑπέφεραν ἀπὸ τὴν ἀθέμιτη καὶ προκλητικὴ δράση τῆς Οὐνίας τῶν Ἰησουϊτῶν, τῶν Φραγκισκανῶν, τῶν Δομινικανῶν καὶ τῶν ἄλλων μοναστικῶν Ταγμάτων τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας, σὲ χαλεποὺς μάλιστα καιροὺς τόσο γιὰ τὸν Ἑλληνισμό, ὅσο καὶ γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία.
.                               Ὁ καθηγητής Θᾶνος Βερέμης ἐκπλήσσεται, ἀποδοκιμάζει καὶ ἀπαξιώνει: α) τὴν αὐτονόητη ἀκύρωση τῶν παπικῶν ἀποφάσεων τῆς Συνόδου τῆς Φλωρεντίας μὲ τὶς ἀποφάσειςτῆς Μείζονος Συνόδου τῆς Κωνσταντινουπόλεως (1484), ἡ ὁποία ἐξέφραζε τὴν κοινὴ ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων λαῶν τῆς Ἀνατολῆς, β) τὴν εὐνόητη συνοδικὴ καταδίκη, ἀπὸ Μείζονες μάλιστα Συνόδους (1638, 1642, 1691), τῆς ἀποδιδομένης στὸν Πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι ΚαλβινικῆςὉμολογίας πίστεως, γ) τὴν εὔλογη ἀκύρωση καὶ καταδίκη ἀπὸ τὴν Πατριαρχικὴ Σύνοδο τῆς αὐθαίρετης ἀποφάσεως τοῦ Πατριάρχη Κυρίλλου Ε΄ (1755) γιὰ τὸν ἀναβαπτισμὸ τῶν Λατίνων τῆς περιοχῆς τοῦ Γαλατᾶ στὴν Κωνσταντινούπολη, δ) τὴν ὀφειλετικὴ ἀντίθεση τῶν Πατριαρχῶν Κωνσταντινουπόλεως πρὸς τὶς προκλητικὲς ἀντικληρικές, ἀντιεκκλησιαστικὲς καὶ ἀντιθεϊστικὲς τάσεις τοῦ δυτικοῦ Διαφωτισμοῦ καὶ τῆς ΓαλλικῆςἘπαναστάσεως (1789), τὶς ὁποῖες μάλιστα διακήρυσσαν ἀκρίτως οἱ γαλλόφιλοι Ἀδ. Κοραῆς καὶ ὁ ἀνώνυμος συντάκτης τῆς Ἑλληνικῆς Νομαρχίας, ὅπως καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι Ἕλληνες ὀπαδοὶ τοῦ Διαφωτισμοῦ.
.                               Συνεπῶς, οἱ ἀκραῖες, ἀβάσιμες καὶ προκλητικὲς διακηρύξεις τῶν Ἑλλήνων διαφωτιστῶν ἐναντίον τῆς κλασικῆς ἑλληνικῆς φιλοσοφίας, τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς θρησκείας γενικότερα περιόρισαν ἢ ἀκύρωσαν τὶς προοπτικές τους νὰ ἐπηρεάσουν τὴν ἤδη διαμορφωμένη κοινὴ γνώμη ἀπὸ τὶς ριζωμένες στὴν ψυχὴ τοῦ Ἑλληνισμοῦ παραδοσιακὲς καὶ θεσμικὲς ἐκφράσεις γιὰ τὴν παιδεία καὶ τὴν κοινωνία. Ὡστόσο, δὲν μπόρεσαν νὰ κάνουν τὴ δική τους ἰδεολογία μία σαφῆ ἠθικοκοινωνικὴ πράξη στὴ ζωὴ τοῦ εὐλαβοῦς Ἑλληνικοῦ λαοῦ. Ἄλλωστε, οἱ προτεινόμενες «νέες ἰδέες» θεωρήθηκαν ὄχι μόνο «ξένες», ἀλλὰ καὶ «ὕποπτες» γιὰ τὸν Ἑλληνισμό, γι᾽ αὐτὸ οἱ ὑποστηρικτές τους ἐπιτιμήθηκαν ὡς ἀφελεῖς, ἰδιοτελεῖς ἢ καὶ δυτικόφρονες, ἀφοῦ θεωροῦσαν ἀδύνατη ἢ καὶ ἐπικίνδυνη τὴν ἄμεση κήρυξη τῆς ἙλληνικῆςἘπαναστάσεως τοῦ 1821, ἤτοι ἀφ᾽ ἑνὸς μὲν χωρὶς τὴν προηγούμενη κατάλληλη ἀνάπτυξη τῆς Παιδείας τοῦ Γένους, ἀφ᾽ ἑτέρου δὲ χωρὶς τὴ συγκρότηση ἑνὸς ἀξιόμαχου Ἑλληνικοῦ στρατοῦ, γι᾽ αὐτὸ ὁ Ἀδ. Κοραῆς τὴ μετέθετε σὲ μεταγενέστερο χρόνο καὶ ἦταν βέβαιος ὅτι δὲν θὰ γινόταν στὴν περίοδο τῆς ζωῆς του.
.                               Ὁ Ἑλληνικὸς λαὸς ἀποφάσισε τελικῶς νὰ κηρύξει τὴν Ἐπανάσταση μὲ τὴν πρόθυμη μάλιστα καὶ ὁλόθυμη ὑποστήριξη τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱεραρχίας, τοῦ ἱεροῦ Κλήρου καὶ τοῦ Μοναχισμοῦ «γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν πίστη τὴν ἁγία καὶ τῆς Πατρίδος τὴν ἐλευθερία», ὅπως συνάγεται τόσο ἀπὸ τὴν κληρικολαϊκὴ σύνθεση ὅλων τῶν Ἐθνοσυνελεύσεων, ὅσο καὶ ἀπὸ ὅλα τὰ Πρακτικὰ τῶν συνεδριῶν τους κατὰτὴν περίοδο τῆςἘπαναστάσεως (1821-1830). Ἄλλωστε, ὑπὸ τὴν προοπτικὴ αὐτή, τόσο ἡ Φιλικὴ Ἑταιρεία, ὅσο καὶ οἱ Φαναριῶτες δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ ἀποσυνδεθοῦν ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία γενικότερα, γι᾽ αὐτὸ εἶναι προφανῶς ἀβάσιμες οἱ ἄκριτες ὑποθέσειςτοῦ καθηγητοῦ Θ. Βερέμη τόσον ὅτι δῆθεν ὑπῆρξε διάσταση μεταξύ τῶν Φαναριωτῶν καὶ τοῦ Πατριαρχείου, ὅσον καὶ ἡ δῆθεν ἐξάρτησητοῦ Πατριάρχη ἀπὸ τοὺς Φαναριῶτες συνεπαγόταν δῆθεν καὶ τὴν ὑποκατάσταση τῆς ἀπολυταρχικῆς ἐξουσίας του.
.                               Οἱ πλασματικὲς λοιπὸν αὐτὲς ἀβάσιμες ὑποθέσεις τῶν συντακτῶν τῆς «Εἰσαγωγῆς» (Μ. Παπαγεωργίου) καὶ τοῦ «Προλόγου» (Θ. Βερέμη) προέβαλαν ἀκρίτως τὶς δυτικόφρονες προσωπικὲς ἰδεολογικὲς προλήψεις, γιὰ νὰ ἀπαξιώσουν αὐθαιρέτως τὴν καθοριστικὴ συμβολὴ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τῆς Ἐκκλησίας γενικότερα, σὲ ὅλα τὰ στάδια καὶ σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, γι’ αὐτὸ οἱ κρίσεις τους ἀγνοήθηκαν πλήρως ἀπὸ τὴν εὐαίσθητη ἐθνικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση τοῦ εὐλαβοῦς Ἑλληνικοῦ λαοῦ. Ἄλλωστε, τὴ διαπίστωση αὐτὴ ἐκφράζει τελικῶς, μὲ διακριτικὸ μάλιστα τρόπο, καὶ ὁ ἴδιος ὁ καθηγητής Θ. Βερέμης, γιὰ νὰ μετριάσει προφανῶς τὶς ἀκρίτως διατυπωθεῖσες ἀβάσιμες ἐπικρίσεις του γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου τοῦ Ε΄. Πράγματι, ὑποστηρίζει ὅτι «στὸ Πατριαρχεῖο ἀπὸ τό 1797 ὣς καὶ τὸ 1821 βρίσκεται –ἐνδιάμεσα μὲ κάποιους ἄλλους– ὁ Γρηγόριος Ε΄, ἐχθρὸς τῶν νεωτερικῶν ἰδεῶν, ποὺ εἰσέβαλαν στὸν χῶρο τῆς πνευματικῆς του ἁρμοδιότητας. Ὁ Γρηγόριος μισοῦσε τοὺς γάλλους ἐπαναστάτες καὶ κατ᾽ ἐπέκταση ὅλους τοὺς φορεῖς τῶν ἀπόψεών τους. Ὁ μαρτυρικός του θάνατος καὶ μεγάλου ἀριθμοῦ μητροπολιτῶν ὑπῆρξε ἄθελά του ἡ μεγάλη του προσφορὰ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση. Χάρη στὸ θάνατό του ἱεράρχες, καὶ μάλιστα κοντικοί του συνεργάτες, ὅπως ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός, προσῆλθαν στὸν Ἀγῶνα».
.                               Ἡ ἄκριτη ἰδεοληπτικὴ ἔκδοση τῆς «Μαύρης Βίβλου τοῦ 1821» οὐδεμία σχέση ἔχει μὲ τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση, ἀφοῦ ἐξαντλεῖται στὴν αὐθαίρετη, πλασματικὴ καὶ προκλητικὴ προβολὴ τῶν προφανῶς ἐσφαλμένων καὶ ὁπωσδήποτε ἀναχρονιστικῶν ἰδεολογικῶν τους ἀγκυλώσεων. Ὑπὸ τὸ πνεῦμα αὐτό, «Ἡ Μαύρη Βίβλος» ἀναφέρεται μόνο στὶς δικές τους ἰδεολογικὲς προλήψεις καὶ ὄχι βεβαίως στὴν αὐθόρμητη, γενναία καὶ καθοριστικὴ συμβολὴ τῆς Ἐκκλησίας στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση τοῦ 1821.