Τὸ παράδειγμα ἀνατρέφει, διδάσκει καὶ κυβερνᾶ…
Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς
. «Εἴμαστε λαὸς μὲ παλικαρίσια ψυχὴ» ἔλεγε ὁ Σεφέρης. Καὶ δὲν πέρασαν πολλὰ χρόνια ἀπὸ τότε. Καὶ τὴν ψυχή μας, τὴν ἀκατάλυτη, τὴν ρωμαίικη, δὲν θὰ τὴν βροῦμε στὶς ἐλεημοσύνες τῆς δῆθεν Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, ἀλλὰὅταν καταλάβει ὁ λαὸς «τί ἔχασε, τί εἶχε, τί τῆς πρέπει». Ὄχι ὅτι τὸ παρελθὸν ἦταν παραδείσια ζωή. Δὲν τὸἐξωραΐζουμε. Καὶ οἱ παλιοί, «οἱ ἀρχαῖοι ἄνθρωποι» τοῦ Κόντογλου, εἶχαν τὰ πάθια καὶ τοὺς καημούς τους, ἀλλὰὑπῆρχε ἀρχοντιά, μία πνευματικότητα γνήσια καὶ ἀκίβδηλη, πίστη καὶ ἐλπίδα δὲν τοὺς ἔλειπαν. Μ’ αὐτὲς γαλήνευε ἡψυχή τους. Μ’ αὐτοὺς τοὺς δικούς μας ἀνθρώπους πρέπει νὰ ξαναμιλήσουμε. Νὰ ἀκούσουμε τὶς ὀρμήνειές τους, τὶς συμβουλές τους, νὰ δοῦμε τὴν ζωή τους, νὰ γνωρίσουμε τὴν Ἑλλάδα, τὴν πραγματική, τὴν ἀληθινὴ πατρίδα μας, αὐτὴποὺ γέννησε Ὁμήρους, Χρυσοστόμους καὶ Παλαιολόγους καὶ Κολοκοτρωναίους καὶ Κανάρηδες, ἀνθρώπους ποὺμοσκοβολᾶνε σὰν τὸ Τίμιο Ξύλο καὶ ὄχι τὸ τωρινό, μουχλιασμένο ἀποφόρι τῶν Φράγκων καὶ τῶν ἡμέτερων μασκαράδων. «Ἀπὸ στεριὰ κι ἀπὸ θάλασσα βγαίνει φωνὴ καὶ βόγγος: θέλουμε νὰ ζήσουμε ἑλληνικά! Ἑλλάδα χωρὶς ζωὴ ἑλληνική, εἶναι Ἑλλάδα πεθαμένη». Λόγια του Κόντογλου. Ἂς τοὺς γνωρίσουμε μέσα ἀπὸ τὰ ἀθάνατα λόγια καὶτὶς σπουδαῖες πράξεις τους. Ἂς παραδειγματιστοῦμε ἀπὸ τὴν λεβεντιά τους. Γιὰ νὰ ζήσει ἡ Ἑλλάδα…
. Μόνον μὲ τὸ παράδειγμα, μπορεῖς νὰ μεγαλώσεις παιδιά, νὰ διδάξεις μαθητὲς καὶ νὰ κυβερνήσεις ἐν τέλει λαούς. Νὰ πιάσω τὸ τελευταῖο. Θυμᾶται κανεὶς πρωθυπουργὸ ἢ ὑπουργὸ τῆς Ἑλλάδας, ὁ ὁποῖος, ὅταν τελείωσε ἡκαριέρα του καὶ συνταξιοδοτήθηκε νὰ τὸν σταματοῦν οἱ ἁπλοὶ ἄνθρωποι στὸν δρόμο καὶ νὰ τοὺς ἐκφράζουν τὴν εὐγνωμοσύνη τους γιὰ τὴν προσφορά του στὸ ἔθνος; Νὰ βγῆκε ἀπὸ τὴν πολιτικὴ φτωχότερος; «Δεῖ τὸν ἀγαθὸν ἄρχοντα παυόμενον τῆς ἀρχῆς μὴ πλουσιώτερον ἀλλὰ ἐνδοξότερον γεγονέναι» γράφει ὁ Στοβαῖος. Ποιός ἐξῆλθε τοῦπολιτικοῦ βίου ἐνδοξότερος καὶ ὄχι πλουσιότερος; Ὑπάρχει ἔστω κι ἕνας γιὰ νὰ σημειώσουμε μὲ κεφαλαῖα γράμματα τὴν λαμπρὴ ἐξαίρεση; Στὴν παράδοσή μας τὸ πρόσωπο κάνει τὴν διαφορά. Καλὰ τὰ ὁράματα καὶ τὰ προγράμματα, ἀλλά, ἐπαναλαμβάνω, ὅλα ἀκυρώνονται ἂν δὲν ὑπάρχει τὸ πρόσωπο, ὁ ἄνθρωπος τῆς θυσίας καὶ τοῦ φιλότιμου.
. «Σχολεῖο ἴσον δάσκαλος», ἔλεγε ὁ σοφὸς ἐθνικός μας ποιητὴς Κωστὴς Παλαμᾶς. Δῶσε μου πέντε δασκάλους μὲ ζῆλο, πίστη καὶ «ἔρωτα» πρὸς τὴν ἐθνικὴ γλώσσα καὶ σὲ κατακόμβες νὰ διδάσκουν, θὰ βγάλουν γεροὺς μαθητές. Τί σημαίνει ἐνορία; Ἕνας ἱερεὺς ζήλῳ πεπυρωμένος, φιλακόλουθος καὶ ἄνθρωπος τῆς ἀγάπης, εἰρηνοποιὸς καὶ θὰ μαζευτεῖ γύρω του, ὅπως οἱ μέλισσες στὰ λουλούδια, τὸ ἐκκλησίασμα. Τί σημαίνει κυβέρνηση; Βρές μου ἕναν Καποδίστρια καὶ ἡ Ἑλλάδα σώθηκε. Τι ἦταν ὁ Καποδίστριας; Ὁ Μακρυγιάννης γράφει, γιὰ νὰ δείξει τὸν τρόπο ζωῆς του: «Ὁ Κυβερνήτης ἔτρωγε ἐπὶ τέσσερις ἡμέρες μία κότα». Γιὰ τὸν ἑαυτό του δὲν δέχθηκε οὔτε τὰαὐτονόητα. Ἀρνήθηκε τὸ ἐπιμίσθιο ποὺ τοῦ ἀναλογοῦσε ὡς ἀρχηγὸς κράτους καὶ τὸ ὁποῖο ἐγκρίθηκε δύο φορὲς ἀπὸτὴ Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων καὶ τὴ Γερουσία.
. Ὅταν τὸ 1815 ὁ Τσάρος τοῦ ἀνακοίνωσε τὴν πρόθεσή του νὰ τὸν διορίσει Ὑπουργὸ τῶν Ἐξωτερικῶν, ἀρχικὰ δὲν δέχτηκε, λέγοντας στὸν Τσάρο: «Μεγαλειότατε, ἐντίμως σᾶς δηλώνω ὅτι ὁσάκις εὑρεθῶ πρὸ τοῦ τραγικοῦδιλήμματος νὰ ὑποστηρίξω τὰ συμφέροντα τῆς σκλαβωμένης πατρίδος μου ἢ τὰ συμφέροντα τῆς ἀχανοῦς αὐτοκρατορίας σας, δὲν θὰ διστάσω οὔτε στιγμή: Θὰ τεθῶ μὲ τὸ μέρος τῆς πατρίδος μου … Εἶμαι Ἕλλην καὶ θὰ μείνω Ἕλλην γιὰ πάντα».
Ἡ αὐτοκράτειρα μητέρα τοῦ Τσάρου Νικολάου, Μαρία Θεοδώρεβνα, τὸν πίεζε νὰ μὴν ἀποδεχθεῖ τὴν ἐκλογή του ὡς Κυβερνήτη τῆς Ἑλλάδος λεγοντάς του: «Στὴν Ἑλλάδα θὰ διακινδυνεύσετε τὴ ζωή σας».
. Ὁ Καποδίστριας ὅμως ἀπάντησε: «Ἐὰν δὲν δεχθῶ τὴν ἐκλογή μου καὶ ἡ Ἑλλὰς γονατίσει, τί θὰ ποῦν γιὰμένα; Νὰ ἕνας ἄνθρωπος, ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ τὴν σώσει καὶ προτίμησε μία λαμπρὴ θέση στὴ Ρωσία ἀπὸ τὴ σωτηρία τῆς πατρίδας του καὶ τὴν ἄφησε νὰ χαθεῖ. Ἀφιέρωσα τὴ νεότητά μου στὴν ὑπηρεσία τοῦ ἀείμνηστου μεγαλόψυχου γιοῦ σας. Ἔτσι μπορῶ σήμερα νὰ προσφέρω στὴν Ἑλλάδα τὴ θυσία τῶν γηρατειῶν μου!..». Λόγια ἁγιασμένα!! Θὰμποροῦσε νὰ τὰ ψελλίσει κάποιος ἀπὸ τοὺς τωρινούς, ποὺ ἡ προσφορά τους οὔτε τὰ ἡρωικὰ «γαϊδούρια τῆς Ζαράκοβας» δὲν φτάνει; Ἐξηγῶ:
. Ὁ Βασιλιὰς Ὄθωνας τῆς Ἑλλάδος κάλεσε μία μέρα στὸ παλάτι του τὸν Θεόδωρο Κολοκοτρώνη καὶ τοῦεἶπε:
— Ἡ Κυβέρνησή μου ἀποφάσισε νὰ ἀμείψει τοὺς ἀγωνιστές. Ἐδῶ ἔχω τὶς ἀναφορές, μὲ τὶς ὁποῖες ζητοῦν τὰδικαιώματά τους. Ἐσὺ τί θὰ ζητήσεις στρατηγέ;
— Ἐγώ, ἀπάντησε ὁ Κολοκοτρώνης, δὲν θὰ ζητήσω τίποτε, γιατί οὔτε ἔχασα οὔτε ξόδεψα γιὰ τὸ Ἔθνος. Ὁ Βασιλιὰς Ὄθωνας, συνηθισμένος ἀπὸ τὶς παράλογες ἀπαιτήσεις πολλῶν ἀγωνιστῶν τοῦ γλυκοῦ νεροῦ, σὰν τοὺς 300 τοὺς δικούς μας, ξαφνιάστηκε ἀπὸ τὴν ἀπάντηση τοῦ Γέρου τοῦ Μοριᾶ.
— Πῶς γίνεται αὐτό, ρώτησε ὁ Βασιλιάς. Καὶ ὁ Κολοκοτρώνης τοῦ ἀπήντησε καὶ τοῦ ἐξήγησε: μονάχα τὴ μισή. Καὶ δὲ μοῦ λές, μεγαλειότατε, ποιοί εἶναι αὐτοὶ ποὺ ζητᾶνε χρήματα καὶ δικαιώματα; ὉὌθωνας τοῦ εἶπε μερικὰ ὀνόματα, ποὺ ὁ Κολοκοτρώνης ἤξερε πολὺ καλὰ τὶς ὑπηρεσίες ποὺ προσφέρανε καὶ τί μανούσια (=πονηροὶ ἄνθρωποι), ἦσαν στὸν ἀγώνα.
— Χμμ! Ἔκανε. Ἂν αὐτοὶ ποὺ εἶπες, βασιλιά μου, πάρουν αὐτὰ ποῦ ζητᾶνε, τότε τί πρέπει νὰ πάρουν τὰ γαϊδούρια τῆς Ζαράκοβας; (περιοχή Ἀρκαδίας).
— Ποιά εἶναι τὰ Γαϊδούρια τῆς Ζαράκοβας; ρώτησε ὁ Ὄθωνας μὲ περιέργεια.
Καὶ ἀπάντησε θαρραλέα ὁ λεβέντης στρατηγὸς Θοδωράκης Κολοκοτρώνης.
— Βασιλιά μου, τὰ γαϊδούρια τῆς Ζαράκοβας, εἶναι ἐκεῖνα ποὺ μᾶς κουβαλοῦσαν τὸ νερὸ καὶ τὸ ψωμί, ποὺ εἴχαμε τόσο ἀνάγκη κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ἀγώνα γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Πατρίδας μας ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ἀπάντησε ὁΓέρος τῆς ἐλευθερίας τῆς πατρίδος μας Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Γι’ αὐτὸ εἶναι πολὺ ψηλὰ στὸ εἰκονοστάσι τοῦΓένους…
Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς
Χριστιανικὴ Βιβλιογραφία 