ΟΓΔΟΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΠΑΛΑΜΑ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Ὀγδόντα χρόνια χωρὶς τὸν Παλαμᾶ

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 .              Πρὶν ἀπὸ ὀγδόντα χρόνια, στὶς 27 Φεβρουαρίου 1943, ἀπεβίωσε ὁ εὐπατρίδης μεγάλος ποιητής μας Κωστὴς Παλαμᾶς (1859-1943). Λίγες ἡμέρες νωρίτερα, στὶς 9 Φεβρουαρίου εἶχε ἀποθάνει ἡ ἀγαπημένη του σύζυγος Μαρία, τὸ γένος Βάλβη, μὲ τὴν ὁποία συμβίωσε γιὰ 56 χρόνια. Ἡ κηδεία τοῦ ποιητῆ τελέστηκε σὲ κλοιὸ Γερμανῶν στρατιωτῶν κατοχῆς καὶ ἐξελίχθηκε σὲαὐθόρμητη γιγάντια καὶ ἐνθουσιώδη πατριωτικὴ καὶ ἀντικατοχικὴ ἐκδήλωση.
.              Παρόντες στὸ Α΄ Νεκροταφεῖο οἱ πλεῖστοι τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων τῆς χώρας. Ἐπιτάφιος λόγος τὸ ποίημα-παιάνας τοῦ Ἀγγέλου Σικελιανοῦ «Παλαμᾶς»: «Ἠχῆστε οἱσάλπιγγες…Καμπάνες βροντερὲς δονῆστε σύγκορμη τὴ χώρα πέρα ὣς πέρα… Σ’ αὐτὸ τὸ φέρετρο ἀκουμπᾶ ἡ Ἑλλάδα!». Στὴ νεκρώσιμη ἀκολουθία προέστη ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Δαμασκηνὸς καὶ μετὰτὸν ἐνταφιασμὸ ὁ λαὸς αὐθόρμητα γονάτισε γύρω ἀπὸ τὸν τάφο τοῦ νεκροῦ ποιητῆ καὶ μὲ δάκρυα στὰ μάτια ἔψαλε τὸν Ἐθνικό μας Ὕμνο.
.              Ὁ Ἐθνικός μας ποιητὴς ἔζησε στὸν 84χρονο βίο του ἔνδοξες ἀλλὰ καὶ τραγικὲς στιγμὲς τῆς Ἱστορίες μας καὶ πρόβαλε τὴ συνέχεια τοῦ Ἔθνους μας. Μετὰ τὴν τραγωδία τοῦ 1897 ἔγραψε γιὰ τὸν Διγενῆ Ἀκρίτα: «Ὁ Ἀκρίτας εἶμαι Χάροντα δὲν περνῶ μὲ τὰ χρόνια. Μ’ ἄγγιξες καὶδὲ μ’ ἔνιωσες στὰ μαρμαρένια ἁλώνια; Εἶμ’ ἐγὼ ἡ ἀκατάλυτη ψυχὴ τῶν Σαλαμίνων. Στὴν Ἑφτάλοφην ἔφερα τὸ σπαθὶ τῶν Ἑλλήνων. Δὲν χάνομαι στὰ τάρταρα, μονάχα ξαποσταίνω. Στὴ ζωὴξαναφαίνομαι καὶ λαοὺς ἀνασταίνω!».
.              Γιὰ τὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 ἔγραψε: «…Τῆς κλεφτουριᾶς ποῦ βρίσκεστε λημέρια; Καρυοφίλια τοῦ Δίστομου χτυπῆστε, χυμῆστε τῆς Ἀράχωβας ξεφτέρια, γιαταγάνια τὸν Τοῦρκο πελεκῆστε, νὰ ὁ Μπότσαρής σου, θαματούργα, Σούλι! Κ’ ἐσεῖς, νησιῶτες δυνατοί, ἀρμενίστε μὲ τὸν Ὑδραῖο βοριά, μὲ τὸ Μιαούλη! Στάχτη τοῦ Καπετὰν πασᾶ ἡ ἁρμάδα! Ὅπου εἶναι σκλάβα γῆς, ὁλόρθοι οἱ δοῦλοι, Ἀστραπόβροντα τοῦ Κανάρη Ἑλλάδα!».
.              Γιὰ τὸν Μακεδονικὸ Ἀγώνα ποίημα γιὰ τὸν ἥρωα καὶ ἐθνομάρτυρα Παῦλο Μελά: « Σὲ κλαίει ὁ λαός. Πάντα χλωρὸ νὰ σειέται τὸ χορτάρι στὸν τόπο, ποὺ σὲ πλαγίασε τὸ βόλι, ὢπαλληκάρι…». Μὲ τὸ ποίημα – θούριό του ὁ Παλαμᾶς παρακινεῖ τοὺς Ἕλληνες νὰ συμμετάσχουν στὸν Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο μὲ τὸ πλευρὸ τῆς Ἀντάντ, γιὰ νὰ πραγματοποιηθεῖ ἡ Μεγάλη Ἰδέα. Ἰδοὺἕνα ἀπόσπασμα: «Στ’ ἅρματα! Ἐμπρὸς ὁλόρθοι φτερωμένοι! Παρατῆστε τῆς δάφνης τὰ κρεβάτια, ποὺ νὰ σημαδευτοῦνε δὲν προφτάσαν ἀπ’ τὰ κορμιά σας… Καὶ λές: Κι ἐγὼ εἶμ’ ἐδῶ! Ἡμεγαλωσύνη στὰ Ἔθνη δὲν μετριέται μὲ τὸ στρέμμα, μὲ τῆς καρδιᾶς τὸ πύρωμα μετριέται καὶ μὲ τὸαἷμα!».
.              Μὲ τὴν Καταστροφὴ θρηνεῖ τὸν ἐθνοϊερομάρτυρα Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο: «Ὅπου καρδιά, ὅπου φρόνημα, τὸ Γένος, ἡ Ἐκκλησία καὶ τῶν Ἑλλήνων οἱ χοροὶ καὶτῶν πιστῶν τὰ πλήθη σου προσκυνοῦμεν, ἄμωμε, τὴ θεία δοκιμασία καὶ τὸ μεταλαβαίνομε τὸ αἷμα σου ὁπού ἐχύθη». Στὶς 28 Ὀκτωβρίου 1940, τὴν ἡμέρα τοῦ ΟΧΙ, μᾶς ἄφησε, ὡς παρακαταθήκη, τὸν τελευταῖο του στίχο: «Αὐτὸ τὸ λόγο θὰ σᾶς πῶ, δὲν ἔχω ἄλλο κανένα: Μεθύστε μὲ τ’ ἀθάνατο κρασὶ τοῦ Εἰκοσιένα!».-

Διαφήμιση