ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Δεκαπέντε χρόνια χωρὶς Χριστόδουλο

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

.                 Δεκαπέντε χρόνια πέρασαν ἀπὸ τὴν κοίμηση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χριστοδούλου. Ἦταν ξημερώματα τῆς 28ης Ἰανουαρίου 2008. Στὸ διάστημα τῆς ἀσθενείας τοῦ Προκαθημένου τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας φάνηκαν οἱ χαρακτῆρες τῶν ἀνθρώπων: Τοῦ ἰδίου τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου, τῶν πολιτικῶν καὶ ἐκκλησιαστικῶν ἡγετῶν, τῆς ἰντελιγκέντσιας τῆς χώρας, τοῦ ἁπλοῦ λαοῦ. Φάνηκε ἐπίσης ἡ σημασία ποὺ ἔδινε ὁ διεθνὴς παράγων στὴ θέση τοῦ Προκαθημένου τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ποὺ τὸν ἤθελε ἄφωνο καὶ πάντα συμπλέοντα μὲ τὶς ἀποφάσεις του.
.                 Ὁ μακαριστὸς Ἀρχιεπίσκοπος ἀποτέλεσε καθ’ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ἀσθενείας τουπαράδειγμα πίστης καὶ ἐμπιστοσύνης στὸν Θεό, γενναιότητας στὴν ἀντιμετώπιση τῆς ἀσθενείας του, συγχωρητικότητας καὶ ταπείνωσης ἔναντι ὅσων τὸν πολέμησαν – πολιτικῶν, κληρικῶν, διανοητῶν καὶ δημοσιογράφων. Καθ’ ὅλη τὴν βαρύτατη ἀσθένειά του διατήρησε τὴν ἀμεσότητα τῆς σχέσης μὲ τὸ ποίμνιό του καί, ὅπου τοῦ δινόταν ἡ εὐκαιρία καὶ μποροῦσε, δίδασκε, ἔστελνε μηνύματα, παρηγοροῦσε, αὐτός, ὁ πονεμένος καὶ ἕως τὶς τελευταῖες ἡμέρες τῆς ἐπίγειας ζωῆς του. Ἕνα παράδειγμα: Ὅταν ἦταν στὸ Ἀρεταίειο νοσοκομεῖο βαρύτατα ἀσθενῶν καὶ πληροφορήθηκε ὅτι ἕνας τῶν θεραπόντων του ἰατρῶν ἀδικήθηκε κατὰ τὴν ἐκλογή του σὲ καθηγητή, ἔδειξε ποιμαντικὸ καὶ ἀνθρώπινο ἐνδιαφέρον. Ἀπὸ τὸ κρεβάτι τῆς νοσηλείας του παρακάλεσε καὶ ἔκανε τὸ πᾶν, νὰ ἀρθεῖ ἡ ἀδικία.
.                 Σημειώνω ὅτι, ὅταν τὴν Παρασκευή, 8 Ἰουνίου 2007, ἐτέθη θέμα νὰ εἰσαχθεῖ ἐπειγόντως σὲ νοσοκομεῖο, ἐπέλεξε συνειδητὰ τὸ Ἀρεταίειο, τὸ ὁποῖο ἀνήκει στὸ Πανεπιστήμιο τῶν Ἀθηνῶν. Ἱδρύθηκε τὸ 1898 μὲ κληροδότημα ὕψους ἑνὸς ἑκατομμυρίου δραχμῶν τοῦ ἐπιφανοῦς καθηγητοῦ τῆς Ἰατρικῆς καὶ ἐθνικοῦ εὐεργέτου Θεοδώρου Ἀρεταίου. Στὸ 125 ἐτῶν κτίσμα του ὁἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος νοσηλεύθηκε ὡς ἁπλὸς ἀσθενὴς σὲ ἕνα μικρὸ λιτὸδωμάτιο τοῦ πρώτου ὀρόφου, δίπλα στὸ δωμάτιο ποὺ νοσηλεύθηκε καὶ ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, στὶς 8 Νοεμβρίου 1920. Τὸ δωμάτιο τοῦ Ἁγίου εἶναι σήμερα τόπος προσκυνήματος καὶπροσευχῆς τῶν ἀσθενῶν καὶ τῶν συγγενῶν τους. Ὅταν κάπως συνῆλθε καὶ στάθηκε στὰ πόδια του, πῆγε καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος, νὰ προσευχηθεῖ στὸν Ἅγιο.
.                 Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς νοσηλείας του καὶ ἕως τὴν κοίμησή του ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ζήτησε νὰ ὑπάρχει πλήρης, εἰλικρινὴς καὶ σαφὴς ἐνημέρωση τοῦ λαοῦ. Ἔδειξε ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στὶς συστάσεις καὶ στὴν θεραπευτικὴ ἀγωγὴ τῶν ἰατρῶν καὶ οὐδέποτε δυσφόρησε. Ἀντιμετώπισε μὲ ἐμπιστοσύνη στὸ θέλημα καὶ στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ τοὺς ἔντονους –καμιὰ φορὰ ἀφόρητους– πόνους ἀπὸ τοὺς ὁποίους ὑπέφερε καὶ τὴ μοναξιὰ στὴ Μονάδα Ἐντατικῆς Θεραπείας, στὴν ὁποία νοσηλεύθηκε ἀπὸ τὶς 13 ἕως τὶς 26 Ἰουνίου 2007.
.                 Ὅταν, ἀρχὲς Ἰανουαρίου 2008, ἐπιβαρύνθηκε ἡ κατάσταση τῆς ἀσθενείας του καὶζητήθηκε ἀπὸ τοὺς ἰατρούς του νὰ μεταφερθεῖ στὸ νοσοκομεῖο, ἐκεῖνος τὸ ἀρνήθηκε καὶ προτίμησε νὰ ἀναπαυθεῖ ἐν Κυρίῳ στὴν ἀρχιεπισκοπικὴ κατοικία, ἀφοῦ προεῖδε τὴν κοίμησή του. Μὲ τὴδημοσιευθεῖσα διαθήκη του ἀπεδείχθη ὅτι οὐδένα πόρο διέθετε, οὔτε κάποιο περιουσιακὸ στοιχεῖο. Τὰ κινητά, ποὺ ἦσαν δῶρα πιστῶν, τὰ ὁποῖα εἶχε δεχθεῖ ὡς Μητροπολίτης Δημητριάδος καὶ Ἀρχιεπίσκοπος, καταμετρήθηκαν καὶ διετέθησαν ἀπὸ τοὺς ἐκτελεστὲς τῆς Διαθήκης. Ὑπάρχουν καὶκειμηλιακὰ δῶρα ἀπὸ πολιτικοὺς καὶ ἐκκλησιαστικοὺς ἡγέτες, ποὺ πρέπει νὰ βρίσκονται κάπου στὴν Ἀρχιεπισκοπὴ στοιβαγμένα. Τὰ καταλογογραφημένα περίπου 3.500 βιβλία του, κατὰ μαρτυρία κληρικοῦ τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς, βρίσκονται στὴν δημιουργηθεῖσα βιβλιοθήκη της, ὅπως ἦταν ἡ θέληση τοῦ ἐκλιπόντος.
.                 Ὁ μόνος ἐν ζωῇ στενὸς συγγενὴς τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἦταν ὁ κατὰ δέκα χρόνια πρεσβύτερος ἀδελφός του Ἰωάννης Παρασκευαΐδης. Ἦταν ἄγαμος λαϊκὸς καὶ ζοῦσε ἀσκητικὴ ζωή. Ἦταν ἀπόφοιτος τῆς  Ἀνωτάτης Ἐμπορικῆς Σχολῆς (ΑΣΟΕΕ) καὶ ἦταν συνταξιοῦχος τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας. Μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ ἀδελφοῦ του ἔζησε τὸ ὑπόλοιπο τοῦ βίου του στὸἘκκλησιαστικὸ Γηροκομεῖο Αἰγίου, μὲ τὴ φροντίδα τοῦ τότε Μητροπολίτου Καλαβρύτων καὶ Αἰγιαλείας κ. Ἀμβροσίου. Ὁ Ἰωάννης Παρασκευαΐδης προσέφερε ὅσο ζοῦσε στὸ ἐν λόγῳ Ἵδρυμα  τὴ σύνταξή του.
.                 Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἀσθενείας τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου οἱ πολιτικοὶ ἡγέτες, ἀνεξαρτήτως Κόμματος καὶ ἰδεολογίας,  ἔδειξαν τὴν πρὸς αὐτὸν συμπάθειά τους καὶ τὸ ἐνδιαφέρον τους γιὰ τὴν πορεία τῆς ὑγείας του. Τὰ ἴδια συναισθήματα ἔδειξαν καὶ σχεδὸν ὅλοι οἱἐκκλησιαστικοί, τῆς Ἑλλάδας καὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ. Διασώζονται δηλώσεις καὶ ἐπιστολὲς πρὸς τὸν Μακαριστό, μάρτυρες αὐτοῦ τοῦ ἐνδιαφέροντος. Ἀντιθέτως, ἡ ἰντελιγκέντσια, ἡ συντριπτικὴπλειονοψηφία τῆς ὁποίας τὸν πολέμησε μὲ ἀγριότητα, οὐδεμία συγκίνηση ἔδειξε, οὐδεμία συμπάθεια. Μᾶλλον ἀνακουφίστηκε ἀπὸ τὴν ἀδυναμία του νὰ ἀσκεῖ τὴ διακονία του… Ἀπὸ τὴν πλευρά του ὁ λαός, ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ἕως τὸ τέλος τῆς ἀσθενείας του,  ἦταν κοντά του. Χιλιάδες τὰμηνύματα, ποὺ ἔλαβε ἡ Ἀρχιεπισκοπὴ καὶ πολὺς κόσμος παρέμενε στὸ πεζοδρόμιο ἔξω ἀπὸ τὸΝοσοκομεῖο, γιὰ νὰ μάθει περὶ τῆς ἐξέλιξης τῆς ἀσθενείας του. Ἡ δημοφιλία τοῦ μακαριστοῦπαρέμενε σὲ ὑψηλὰ ἐπίπεδα, ἦταν περίπου στὸ 85%, ἀλλὰ ὁ ἴδιος δὲν ἦταν πιὰ στὶς ἐκκλησιαστικὲςἐπάλξεις.
.                 Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος, ὅπως ὁ ἴδιος ἔλεγε, ἀγάπησε καὶ ὑπηρέτησε Χριστὸ καὶ Ἑλλάδα. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι τὰ δύο τελευταῖα πρὸ τῆς ἀσθενείας του ταξίδια ἦσαν στὴν Κύπρο καὶ στὴΜακεδονία, λίγες ἡμέρες πρὶν ἀπὸ τὴν ἐμφάνιση τῆς ἀσθενείας του. Στὴν Κύπρο τὸ ἐπίσημο ταξίδι του διήρκεσε ἀπὸ τὶς 29 Ἀπριλίου ἕως τὶς 6 Μαΐου 2007. Κατὰ τὴν ἐπίσκεψή του μὲ νεανικὸ σφρίγος ἐπισκέφθηκε τὴν Ἀρχιεπισκοπὴ καὶ ὅλες τὶς Μητροπόλεις – καὶ αὐτὲς τῶν κατεχομένων ἐδαφῶν– καὶ τὰ Μοναστήρια τῆς Μεγαλονήσου, καθὼς καὶ τόπους μαρτυρίου καὶ δολοφονίας ἀγωνιστῶν γιὰ τὴν ἐλευθερία καὶ τὴν ἕνωση τῆς Κύπρου μὲ τὴν Ἑλλάδα. Μίλησε σὲ ἀνοικτὲς συγκεντρώσεις, συχνὰ ἀπὸ στήθους. Ἐπισκέφθηκε καὶ μίλησε στοὺς μαθητὲς καὶ τὶς μαθήτριες τοῦ ἱστορικοῦ Παγκυπρίου Γυμνασίου Λευκωσίας καὶ σὲ ἄλλες συγκεντρώσεις νέων στὸ ναὸ τῆς Φανερωμένης Λευκωσίας, ὅπου ὁ ἐθνικὸς ἥρωας παπα-Σταῦρος Παπαγαθαγγέλου μυοῦσε νέους στὸν ἀγώνα τῆς ΕΟΚΑ καὶ στὴν Πάφο, τόπο καταγωγῆς τοῦ μαθητῆ ἐθνομάρτυρα Εὐαγόρα Παλληκαρίδη.
.                 Κατὰ τὴν ἐπίσκεψή του στὴ Γραμμὴ ἀντιπαρατάξεως στὴ Δερύνεια, ὅπου βρίσκεται τὸ Πολιτιστικὸ Κέντρο τῆς κατεχόμενης πόλης – φαντάσματος Ἀμμοχώστου ὁ μακαριστὸς Ἀρχιεπίσκοπος εἶπε συγκινημένος:
«Βλέποντας τὴν Ἀμμόχωστο τόσο κοντά, ἀλλὰ συνάμα καὶ τόσο μακριά, πλάθουμε τὰ ὄνειρά μας γιὰ τὸ μέλλον. Ξέρω τὸν πόνο τῆς προσφυγιᾶς, τὸν ὁποῖο νιώθετε (Σημ. Ὁ ἴδιος ἦταν παιδὶ προσφυγικῆς οἰκογένειας). Εἶναι πιὸ μεγάλος, ὅταν ἀναγκάζεται κανεὶς νὰ γίνει πρόσφυγας στὴν ἴδια του τὴν πατρίδα. Σημασία, ὅμως ἔχει νὰ κρατοῦμε τὶς μνῆμες μας ζωντανές, τὴν Ἱστορία καὶτὴν Ἀλήθεια, ποὺ εἶναι τὸ ἀντίθετο τῆς λησμονιᾶς…».
.                 Στὶς 3 Ἰουνίου 2007 ταξίδεψε στὴν Ἔδεσσα, ὅπου ἐκφώνησε λόγο γιὰ τὴν 100ή ἐπέτειο τῆς δι’ ἀπαγχονισμοῦ δολοφονίας τῶν Μακεδονομάχων καὶ ἐθνομαρτύρων Τέλλου Ἄγρα καὶἈντώνη Μίγγα. Ἀνάμεσα στὰ ἄλλα τόνισε: «Βαριὰ ἡ παρακαταθήκη τῶν ἡρώων τοῦ ΜακεδονικοῦἈγώνα καὶ ἀσήκωτη ἡ κληρονομιά τους. Αὐτὴν ποὺ σήμερα ὑποβαθμίζουν ἢ καὶ καταδικάζουν εἰς μαρασμὸν τὰ συμφέροντα τῶν κριτῶν τῆς Γῆς καὶ τὰ φερέφωνά των, ποὺ σὲ ὅλες τὶς κλίμακες κανοναρχοῦν τὸ τροπάριο τῆς εἰρήνης, τοῦ διαλόγου, τῆς ἀνεκτικότητας, τῆς προσέγγισης λαῶν καὶ πολιτισμῶν ὑπὸ ἕναν ὅρον: τὴν ἀπάρνηση τῆς ἱστορίας μας, τὴν ἀπάλειψιν τῶν θυσιῶν τῶν πατέρων μας, τὸν εὐνουχισμὸν τῆς νεολαίας, μὲ τὴν ὑπόσχεση τοῦ εὐδαιμονισμοῦ, τῆς σεξομανίας καὶ τῆς ἀπελευθέρωσης  ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῆς θρησκείας, τῶν θεσμῶν, τῆς οἰκογένειας. Ἔτσι ὅμως ἐκκολάπτονται ἢ ἐπιχειρεῖται νὰ ἐκκολαφθοῦν ἐφιάλτες καὶ γραικύλοι, ἕτοιμοι νὰ τὰ παραδώσουν ὅλα καὶ νὰ πουλήσουν τὰ ἠθικὰ καὶ ἐθνικά τους πρωτοτόκια στὴν ἀγορὰ τῶν συνειδήσεων. Ἀλλ’ εὐτυχῶς, ἡ ἑλληνικὴ ψυχὴ ἀντιστέκεται μέχρις ὥρας. Καθῆκον μας νὰ τὴν στηρίξουμε μὲ ὅλες μας τὶς δυνάμεις». Ὁ μακαριστὸς δὲν ζοῦσε, ὅταν ψηφίστηκε, ὅπως ψηφίστηκε, ἀπὸ τὴν Βουλὴ τῶνἙλλήνων ἡ Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν…
.                 Ὁ μακαριστὸς Ἀρχιεπίσκοπος πέντε ἡμέρες μετὰ τὴν ὁμιλία του στὴν Ἔδεσσα εἰσῆλθε στὸ νοσοκομεῖο καὶ ἡ ἀσθένεια, ποὺ διαγνώσθηκε, τὸν ὁδήγησε στὸν θάνατο μετὰ ἀπὸ περίπου ἑπτὰ μῆνες. Στὸ διάστημα αὐτὸ δὲν ἔπαυσε νὰ ἐπικοινωνεῖ μὲ τὸ ποίμνιό του καὶ νὰ ἐργάζεται, νὰστέλνει μηνύματα ἐλπίδας, ἀγάπης καὶ παρηγοριᾶς. Στὸ τελευταῖο, πρωτοχρονιάτικο μήνυμα τοῦ 2008 ἔγραψε, μεταξὺ ἄλλων: «Σταθῆτε ὅλοι ὄρθιοι στὶς ἐπάλξεις σας καὶ μὴν ξεπουλήσετε τὰ πρωτοτόκιά μας. Διδάξτε στὰ παιδιὰ σας τὴν ἀλήθεια, ὅπως τὴν ἐβίωσαν οἱ ἀείμνηστοι Πατέρες μας. Ὁ λαός μας ξέρει νὰ ὑπερασπίζεται τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσιά του. Τὸ ἔχει κατ’ ἐπανάληψη ἀποδείξει. Καὶ θὰ τὸ ἀποδείξει καὶ πάλι. Ἀντίσταση καὶ Ἀνάκαμψη. Γιὰ νὰ ξαναβροῦμε ὅ, τι ἔχουμε χάσει, γιὰ νὰ ὑπερασπισθοῦμε ὅ, τι κινδυνεύει». Λίγες ἡμέρες μετὰ πονοῦσε πολὺ καὶ οἱ δυνάμεις του τὸν ἄφηναν, ἕως τὴν ἀνάπαυσή του. Αἰωνία του ἡ μνήμη.-   

Διαφήμιση