Προσαυξημένη Β´ ἔκδοση
τοῦ ἱστορικοῦ βιβλίου τοῦ Κ. Β. Καραστάθη
«ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ- ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΜΙΝΩΙΤΩΝ ΚΡΗΤΩΝ»
βλ. σχετ.: ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ (ΜΙΝΩΙΤΕΣ): ΟΙ ΕΦΕΔΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
. Οἱ Κρῆτες, μετά τήν ἀποτυχία τῆς ἐκστρατείας τους νά καταλάβουν τή Σικελία καί νά ἐκδικηθοῦν τό θάνατο τοῦ βασιλιᾶ τους Μίνωα Β΄, δημιουργοῦ τοῦ περίφημου μινωικοῦ πολιτισμοῦ (περί τό 1274 π.Χ.), ἐπιβιβάστηκαν στά πλοῖα τους -σύν γυναιξί καί τέκνοις- νά ἐπιστρέψουν στήν Κρήτη. Πλέοντας παράλληλα πρός τίς ἀνατολικές ἀκτές τῆς Κάτω Ἰταλίας, μεγάλη θαλασσοταραχή θρυμμάτισε τά πλοῖα τους στίς βραχώδεις ἀκτές τῆς Ἀπουλίας. Ἀναγκαστικά οἱ Μινωίτες Κρῆτες ἔγιναν μόνιμοι κάτοικοι σέ περιοχή τῆς Ἀπουλίας. Ὀνόμασαν τή νέα πατρίδα τους Ἰαπυγία ἀπό τό ὄνομα τοῦ ἀρχηγοῦ τους (Ἰάπυξ, Ιάπυγος), καί τούς ἑαυτούς τους Ἰάπυγες. Μερίδα Ἰαπύγων τῆς ἑπόμενης ἤ μεθεπόμενης γενεᾶς ἐστασίασε καί ὑποχρεώθηκε νά ἐγκαταλείψει τήν Ἰαπυγία. Οἱ στασιαστές Ἰάπυγες ὁδοιπορώντας γύρω ἀπό τήν Ἀδριατική θάλασσα ἔφθασαν στή Λιβυρνία, ὅπου, μέ τήν ἄδεια τῶν Λιβυρνῶν, ἐγκαταστάθηκαν στίς ἀκτές καί στά νησιά τῆς χώρας. Σ’ ἕνα μεγάλο νησί ἔκτισαν τήν πόλη Ἄρβη (Arba τήν ἀποκαλεῖ ὁ Πλίνιος), ὡς καταγόμενοι προφανῶς ἀπό τή μεγάλη παραθαλάσσια πόλη τῆς Κρήτης Ἄρβη, πού ἀπό τόν 19ο αἰώνα π.Χ. ὑπῆρξε μεγάλο διαμετακομιστικό ἐμπορικό κέντρο γιά ὁλόκληρη τή Μεσόγειο. Οἱ Ἄρβιοι αὐτοί Ἰάπυγες ἤ ἁπλά Ἄρβιοι ἤ Ἄρβοι ἤ καί Ἄβροι – ὅπως τούς ἀναφέρει ὁ Ἑκαταῖος ὁ Μιλήσιος (6ος αἰώνας π.Χ.) – στά χρόνια ἐκείνου τοῦ ἱστορικοῦ εἶχαν ἤδη μετακινηθεῖ νοτιότερα στίς ἀνατολικές ἀκτές τῆς Ἀδριατικῆς, σέ περιοχή στήν ὁποία ἔδωσαν τό ὄνομα Ἄρβων καί στούς ἑαυτούς τους τό ὄνομα Ἀρβώνιοι ἤ Ἀρβωνίτες. Καί κατά τόν 3ο αἰώνα π.Χ. ὕστερα ἀπό τραγικά γεγονότα, ἐγκαταστάθηκαν στην περιοχή, στήν ὁποία ἔδωσαν τό ὄνομα Ἄρβανον καί στούς ἑαυτούς τους τό ὄνομα Ἀρβανίτες. Στόν Ἄρβωνα καί στό Ἄρβανο εἶχαν γείτονες τούς Ἰλλυριούς Ταυλάντιους ἤ Χελιδόνιους, μέ τούς ὁποίους συνεργάζονταν σέ νόνιμες ἤ παράνομες βιοποριστικές ἐνασχολήσεις (πειρατεῖες κλπ.), δηλαδή τούς προγόνους τῶν σημερινῶν Ἀλβανῶν (Τόσκηδων).
. Πλῆθος ἱστορικῶν, λαογραφικῶν καί γλωσσικῶν στοιχείων, πού ἀφοροῦν τούς Κρῆτες Ἰάπυγες, ἐμπλουτίζουν τήν παροῦσα προσαυξημένη β´ ἔκδοση καί ἀποδεικνύουν ὅτι οἱ Ἀρβανίτες, πού ἔφθασαν στήν Ἑλλάδα κατά τούς 14ο και 15ο αἰῶνες, ἦσαν ἀναμφισβήτητα ἀπόγονοι Κρητῶν τῆς έποχῆς τοῦ Μίνωος Β´.
(Δελτίο τύπου τοῦ Ἐκδοτικοῦ Οἴκου «Ινφογνώμων)