«Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ» (Γιὰ τὴν διδασκαλία τῆς ξένης γλώσσας στὸ δημοτικό)

Γιὰ τὴν διδασκαλία τῆς ξένης γλώσσας στὸ δημοτικὸ
Κωνσταντῖνος Ι. Δεσποτόπουλος 

.        Ὑπῆρξα δύο φορὲς Ὑπουργὸς Παιδείας, τὸ 1989 καὶ τὸ 1990. Εὔλογο εἶναι ἄρα τὸ ὑπεύθυνο κάπως ἐνδιαφέρον μου γιὰ τὶς σπουδαῖες ἀποφάσεις σὲ θέματα παιδείας.
.        Πληροφοροῦμαι ἀπὸ δημοσίευμα ὅτι προγραμματίζεται διδασκαλία ξένης γλώσσας ἀπὸ τὴν πρώτη ἤδη τάξη τοῦ Δημοτικοῦ, μὲ πρόσφορη ἔστω μέθοδο γιὰ τὴν δεκτικότητα μαθητῶν ἡλικίας μικρότερης καὶ τῶν δέκα ἐτῶν. Ἀνησυχῶ, λοιπόν, μήπως ἡ πρόωρη αὐτὴ διδασκαλία ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα ὄχι τὸ ἐλπιζόμενο ἀγαθὸ τῆς διγλωσσίας, ἄλλα μᾶλλον τὸ ἐλάττωμα τῆς δυσγλωσσίας, καὶ ὄχι αὐτὸ μόνο.
.        Τὸ Δημοτικὸ Σχολεῖο, ὑπενθυμίζω, σπουδαῖο σκοπὸ μεταξὺ ἄλλων ἔχει τὴν ἀνάπτυξη τῆς νοημοσύνης τῶν μικρῶν μαθητῶν καὶ σύνδρομα τῆς ἐκφραστικῆς των ἱκανότητας. Καὶ συντελεῖται ἡ ἀνάπτυξη τῆς ἐκφραστικῆς των ἱκανότητας μὲ ὑποβοήθηση τῶν πρὸς βελτιωμένη χρήση τῆς μητρικῆς των γλώσσας.
.        Ἡ γλώσσα ὅμως, ὑπενθυμίζω ἐπίσης, δὲν εἶναι ἁπλῶς ὄργανο πνευματικῆς ἐπικοινωνίας μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων, ἀπαραίτητη γιὰ τὴ λειτουργία τῆς κοινωνίας, ἄρα καὶ γιὰ τὴν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ εἶναι καὶ τὸ κατ᾽ ἐξοχὴν ὄργανο παιδείας, καθὼς εἶναι ὄχι ἁπλῶς φωνὴ «τοῦ λυπηροῦ καὶ τοῦ ἡδέος σημεῖον», κάτι καὶ στὰ ζῶα ὑπαρκτό, ἀλλὰ εἶναι φωνὴ ἐκφραστικὴ νοημάτων, ἄρα καὶ θελήσεων καὶ ὀντοτήτων καὶ ἀξιῶν· εἶναι λοιπὸν μύχιο ἀγαθο τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος, εἶναι, κατὰ μεταφορικὴ ἔκφραση «τὸ αἷμα τῆς ψυχῆς», εἶναι δηλαδὴ γιὰ τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὅ,τι εἶναι τὸ αἷμα γιὰ τὸ σῶμα του.
.        Ἡ προαγωγὴ τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν κατάσταση νοημοσύνης τοῦ νηπίου στὴν κατάσταση νοημοσύνης τοῦ παιδιοῦ εἶναι σὲ μέγα βαθμὸ ἐπίτευγμα τῆς γλώσσας. Καὶ ἀποτελεῖται ἡ «γλώσσα» κάθε λαοῦ ἀπὸ σύστημα λέξεων ἀντιστοίχων πρὸς νοηματισμένα πράγματα εἴτε γεγονότα ἢ καὶ ὄντα ἐκτὸς χρόνου, ἀλλὰ καὶ σύστημα κανόνων συνειρμοῦ τῶν λέξεων. Καὶ μὲ τέτοια συγκρότηση βοηθεῖ πολύτιμα ἡ γλώσσα τὴν συνείδηση τοῦ ἀνθρώπου γιὰ στερεὴ πνευματικὴ διακατοχή, ἔστω κατὰ μέρος μόνο, τῶν συστατικῶν τῆς ζωῆς του καὶ τοῦ γύρω του κόσμου, ἀλλὰ καὶ γιὰ περαιτέρω διερεύνησή των.
.        Ἐμπεδώνεται, λοιπόν, στὴν συνείδηση τοῦ μικροῦ παιδιοῦ ἡ γνώση κάθε πράγματος εἴτε γεγονότος, καθὼς αὐτὸ κατονομάζεται μὲ ὁρισμένη λέξη καὶ ἡ λέξη αὐτή, ἀφοῦ ἀκουσθεῖ ἀπὸ τὸ μικρὸ παιδὶ γιὰ τὴ σήμανσή του, παραμένει θησαυρισμένη στὴν παιδικὴ συνείδηση, ἀγαθό της ἤδη ἕτοιμο πρὸς χρήση. Ἐξ ἄλλου, τὸ μικρὸ παιδὶ καὶ οἰκειώνεται μὲ τὶς μεταβολὲς τῶν μὴ ἄκλιτων λέξεων στὶς καταλήξεις τῶν, καὶ μὲ τὸν συνειρμὸ τῶν λέξεων γιὰ σχηματισμὸ προτάσεων καὶ μὲ τὸν πρόσθετο αὐτὸ καταρτισμὸ ἀποκτάει τὴν ἱκανότητα γιὰ χρήση τῶν ἐκμαθημένων ἤδη μονοσήμαντων λέξεων.
.        Ποιό θὰ εἶναι, λοιπόν, τὸ ἀποτέλεσμα, ἐὰν ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ὁρισμένη λέξη τῆς μητρικῆς γλώσσας, τὴ σημαίνουσα ὁρισμένο πράγμα ἢ γεγονὸς προσφέρεται πρὸς τὸ μικρὸ παιδὶ γιὰ σήμανση τοῦ ἴδιου αὐτοῦ πράγματος ἢ γεγονότος καὶ μία λέξη ἄλλη προερχόμενη ἀπὸ τὸ λεξιλόγιο ξένης γλώσσας, ἢ καὶ ὅταν προβάλλονται σύνδρομα στὴ συνείδηση τοῦ μικροῦ παιδιοῦ, μὲ τὴ διδασκαλία ξένης γλώσσας καὶ συνειρμοὶ λέξεων ἀλλότροποι, καὶ ἀσυμβίβαστοι πρὸς τοὺς μόλις οἰκείους του ἀπὸ τὴ μητρική του γλώσσα; Εἶναι βέβαιο, σχεδόν, ὅτι θὰ περιέρχεται τὸ μικρὸ παιδὶ σὲ δυσυπέρβλητη σύγχυση, ὡς πρὸς τὴν ὀνομασία πραγμάτων καὶ γεγονότων καὶ σὲ ἀμηχανία ὡς πρὸς τὸν συνειρμὸ τῶν λέξεων γιὰ τὴν ἔκφραση διανοημάτων, ἐφ᾽ὅσον περιάγεται σὲ δυσχέρεια ταυτισμοῦ λέξεων καὶ σημαινομένων των, ἀλλὰ καὶ ριπτάζεται μεταξὺ διαφορετικῶν τρόπων συνειρμοῦ τῶν λέξεων.
.        Ὡς Ὑπουργὸς Παιδείας πρὶν εἴκοσι χρόνια εἶχα παρεμποδίσει τὴν εἰσαγωγὴ στὰ Δημοτικὰ Σχολεῖα ὑπολογιστῶν πρὸς χρήση τῶν μικρῶν μαθητῶν, γιατί διέβλεψα κίνδυνο ἐθισμοῦ των σὲ πνευματικὴ ραστώνη, ἐπιβλαβέστατη γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τῆς νοημοσύνης των. Παρόμοια, τώρα, μὲ τὸ δικαίωμα καὶ τῶν πρεσβείων τῆς ἡλικίας ἐπισημαίνω τὴν ἐπιζήμια γιὰ τὴν παιδεία παρασυνέπεια τῆς διδασκαλίας ξένης γλώσσας ἀπὸ τὴν πρώτη ἤδη Τάξη τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου. Ἀδιαφορῶ ἄν μοῦ καταλογισθεῖ ἀπὸ τοὺς ἀντιφρονοῦντες ὑπέρμετρη σωφροσύνη.
.        Εὔχομαι τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας νὰ σεβαστεῖ τὸν κύριο σκοπὸ τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου, τὴν ἀνάπτυξη τῆς νοημοσύνης τῶν μικρῶν μαθητῶν, καὶ σύνδρομα τῆς ἐκφραστικῆς των ἱκανότητας πρὸς σαφήνεια καὶ ἀκρίβεια, ἐπιτεύξιμη, πιστεύω, μὲ τὴν διδασκαλία σ᾽ αὐτοὺς μόνης τῆς μητρικῆς των γλώσσας καὶ νὰ προγραμματίσει τὴν διδασκαλία τῆς ξένης γλώσσας γιὰ μαθητὲς προχωρημένης κάπως ἡλικίας ἀλλὰ καὶ προπάντων νὰ σεβασθεῖ τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα, μητρικὴ γλώσσα τῆς φιλοσοφίας καὶ τῆς ἐπιστήμης, χορηγὸ πλείστων λέξεων στὶς ξένες γλῶσσες γιὰ τὴν ἔκφραση τῶν ἐννοιῶν τοῦ πολιτισμοῦ.

 ΠΗΓΗ: «Νέα Εὐθύνη» Σεπτ. – Ὀκτ. 2011
Διαδίκτυο: alopsis.gr 

.        ΣΧΟΛΙΟ «ΧΡ. ΒΙΒΛΙΟΓΡ.»: Τί νὰ σεβασθοῦν; Ποιοί νὰ τὸ σεβασθοῦν; Τί σημαίνει σεβασμὸς γιὰ τοὺς Ἐργολάβους τῆς Ἀλλοτριώσεως; Ὑπάρχει ἆραγε τέτοια λέξη; .
 .        Τελικῶς δὲν πρόκειται γιὰ διαφορὰ ἀντιλήψεων ἢ μεθόδων. Πρόκειται γιὰ διαφορὰ στόχων καὶ ἐπιδιώξεων. Ὁ Ἀκαδημαϊκὸς Κ. Δεσποτόπουλος, πρώην ὑπουργὸς Παιδείας, στοχεύει στὴν ἑλληνικὴ ἀγωγὴ καὶ παιδαγωγικῶς ὀρθὴ μόρφωση. Καὶ καταδεικνύει πὼς γιὰ χάρη τῆς δῆθεν ΔΙΓΛΩΣΣΙΑΣ θὰ καταντήσουμε στὴν ΔΥΣΓΛΩΣΣΙΑ. (π.χ. “μηδὲν εἰς τὸ …πηλίκιον”!) Οἱ Ἐργολάβοι τῆς Ἀλλοτριώσεως ἀντιθέτως στοχεύουν στὴν ἐξυπηρέτηση τῶν ἐπαγγελματικῶν τους ὑποχρεώσεων, τὴν Ἀλλοτρίωση, τὸν ἀφελληνισμό, τὴν ἀπαξίωση τῶν παραδοσιακῶν δομῶν, τὸν ἐξανδραποδισμὸ τοῦ φρονήματος, τὴν ἐξάλειψη τῆς ἱστορικῆς μνήμης, τὴν καταρράκωση τῆς γλωσσικῆς ἀξιοπρέπειας καὶ τὸν ἐξολοθρεμὸ τῆς αὐτοσυνειδησίας. Πολὺ ἁπλό. Μὴν κουραζόμαστε ἄλλο!