75. Ἐκεῖνος ποὺ δὲν καθαρίστηκε πρωτύτερα ἀπὸ τὰ πάθη, δὲν πρέπει νὰ ἐγγίζει τὴ φυσικὴ θεωρία, γιατί μπορεῖ οἱ εἰκόνες τῶν αἰσθητῶν νὰ κινήσουν σὲ πάθος τὸ νοῦ ἐκείνου ποὺ δὲν ἐλευθερώθηκε τελείως ἀπὸ τὰ πάθη. Γιατί ὁ νοῦς ποὺ μὲ τὴ φαντασία μένει στὴν ἐξωτερικὴ ὄψη τῶν ὁρατῶν ἐξ αἰτίας τῆς αἰσθήσεως, γίνεται δημιουργὸς ἀκάθαρτων παθῶν, ἀδυνατώντας νὰ διαβεῖ μὲ τὴ θεωρία πρὸς τὰ συγγενῆ νοητά.
85. Καλὸ εἶναι, πρὶν ἀπὸ τὴν τέλεια ἕξη τῆς ἀρετῆς νὰ μὴν ἐπιχειροῦμε τὴ φυσικὴ θεωρία, γιὰ νὰ μὴ μαζέψομε πάθη χωρὶς νὰ τὸ καταλάβομε, ἐνῶ ζητοῦμε λόγους πνευματικοὺς ἀπὸ τὰ βλεπόμενα κτίσματα. Γιατί στοὺς ἀτελεῖς, τὰ ἐξωτερικὰ σχήματα τῶν ὁρατῶν ἔχουν μεγαλύτερη ἰσχὺ πάνω στὴν αἴσθηση ἀπ’ ὅ,τι ἔχουν πάνω στὴν ψυχὴ οἱ λόγοι τῶν κτισμάτων, οἱ κρυμμένοι στὰ σχήματα. Ἐκεῖνοι λοιπὸν ποὺ ἔδεσαν τὴ διάνοιά τους μὲ ἰουδαϊκὸ τρόπο μόνο στὸ γράμμα, περιμένουν μόνο στὸν τωρινὸ αἰώνα τὶς ὑποσχέσεις τῶν θείων ἀγαθῶν καὶ δὲ γνωρίζουν ποιά εἶναι τὰ ἀγαθὰ τὰ σύμφωνα μὲ τὴ φύση τῆς ψυχῆς.
(ΑΓ. ΜΑΞΙΜΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ, Φιλοκαλία, τόμ. Β’, Δ´Ἑκατοντάς, Ἐκδ. «Τὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας», μετ. Ἀντ. Γαλίτη.)